Wydarzenia

Doktorat h.c. – prof. M. Tomaszewski

KATOWICE Prof. Mieczysław Tomaszewski otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Prof. Tomaszewski jest muzykologiem, teoretykiem muzyki i edytorem dzieł muzycznych. Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich badaczy twórczości Fryderyka Chopina. Związany jest z Akademią Muzyczną w Krakowie, gdzie kierował Katedrą Edytorstwa Muzycznego oraz Zespołem Analizy i Interpretacji Muzyki. Główny obszar jego działalności naukowej to muzyka XIX i XX wieku, szczególnie w zakresie chopinologii, pieśni romantycznej oraz polskiej muzyki współczesnej. Prof. Tomaszewski opracował tzw. metodę integralnej interpretacji dzieła muzycznego, czyli postrzegania go jako wieloaspektowej całości, biorąc pod uwagę m.in. kolejne fazy jego powstawania od koncepcji twórczej, kontekstu kulturowego, przez sam „materiał muzyczny”, aż do wykonania i krytyki utworu. Napisał ponad 20 książek i innych 250 tekstów naukowych. Przez wiele lat był dyrektorem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Prof. Tomaszewski otrzymał Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis, tytuły doktora honoris causa Akademii Muzycznej w Krakowie oraz Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, honorowe obywatelstwo Krakowa, nagrodę Koryfeusza Polskiej Muzyki. Jest też laureatem Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Zielony Laur-2015

WARSZAWA Polska Izba Gospodarcza „Ekorozwój” (PIGE) po raz jedenasty przeprowadziła Ogólnopolski Konkurs „Zielony Laur”. Wśród laureatów znaleźli się naukowcy i instytucje naukowe. Nagrodę indywidualną otrzymał prof. Artur Pawłowski (na fot.) z Politechniki Lubelskiej za zorganizowanie i wydawanie międzynarodowego czasopisma „Problems of Sustainable Development”. W kategorii instytucji „Zielony Laur” otrzymały Uniwersytet Gdański i Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy. UG uhonorowano za stworzenie nowoczesnego kompleksu badawczego i realizację prac naukowych na rzecz Bałtyku. PIG nagrodzono za koncepcję rekultywacji zbiornika odpadów niebezpiecznych w Trzebini.

Ryby dwudyszne w Świętokrzyskiem

Fot. M. Sidorczuk

WARSZAWA W okolicy Ujazdu koło Iwanisk w Górach Świętokrzyskich badacze z Państwowego Instytutu Geologicznego – Państwowego Instytutu Badawczego znaleźli najstarsze na świecie ślady polowania ryb dwudysznych. Szczegóły widoczne na odciskach pozwoliły na rekonstrukcję pyska żywej ryby sprzed ponad 400 mln lat. Jego anatomia, obecność policzków, kształt zamkniętej paszczy oraz odciski zębów pozwoliły na zawężenie poszukiwań sprawcy odcisków do ryb dwudysznych. Wyspecjalizowały się one w polowaniu na bezkręgowce dzięki wykształceniu w toku ewolucji twardych, płaskich zębów, którymi z łatwością kruszyły skorupy oraz pancerze swych ofiar. Ślady ryb występujące w skałach z Ujazdu pokazują, że ryby dwudyszne nie zadowalały się jedynie ofiarami pływającymi w toni wodnej lub zamieszkującymi powierzchnię dna morskiego, ale zjadały również zwierzęta, które zagrzebywały się w osadzie. Odkrycie świadczy też o tym, że ryby dwudyszne posiadały umiejętność wyczuwania pokarmu pod warstwą osadu – ryły w nim pyskiem tak, jak robią to np. psy w kretowisku.

Ryby dwudyszne wykształciły umiejętność oddychania skrzelami oraz za pomocą pęcherza pławnego pełniącego funkcję płuca. Po przejściu ze środowiska morskiego do wód słodkich, w których żyją współcześnie, dwudyszność umożliwiła im m.in. przetrwanie w warunkach suszy.

Dotychczas ślady pokazujące sposób polowania ryb znaleziono jedynie w Turcji, w osadach pochodzących sprzed ok. 30 mln lat. Polskie znalezisko jest najstarszym na świecie zapisem sposobu polowania nie tylko ryb dwudysznych, ale kręgowców w ogóle. Znalezisko zostało opisane na łamach „Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology” przez międzynarodowy zespół badaczy: Piotra Szreka i Sylwestra Salwę z PIG, Grzegorza Niedźwiedzkiego i Pera E. Ahlberga z Uniwersytetu w Uppsali, Marka Deca z Instytutu Paleobiologii PAN oraz Alfreda Uchmana z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

7. spin-off na UW

WARSZAWA Na Uniwersytecie Warszawskim działa już siedem spółek typu spin-off. To firmy utworzone przez naukowców pracujących na UW, których udziałowcem jest uczelnia.

Żeby transfer wiedzy i technologii stał się możliwy, najpierw w 2012 roku rektor UW powołał spółkę celową UWRC, która obejmuje udziały w spółkach typu spin-off.

GeoPulse to najnowszy spin-off UW. Jego założycielami są naukowcy z Centrum Nowych Technologii. Firma, którą założyli dr Przemysław Żelazowski i Krzysztof Stopa, zajmuje się satelitarnym monitoringiem upraw. Do prowadzenia swoich badań naukowcy wykorzystują satelity NASA, ESA (Europejskiej Agencji Kosmicznej) i prywatnych operatorów. Z kosmosu obserwują wiele indywidualnych pól uprawnych, a następnie zbierają i przetwarzają informacje w skali regionalnej. Pozwala to rozpoznawać anomalie i w niedalekiej przyszłości umożliwi alarmowanie o nich odpowiednich służb, a także przewidywanie plonów i czasu zbioru głównych upraw. Zanim powstała spółka GeoPulse, naukowcy stworzyli aplikację dla rolników (SatAgro), pomocną w monitorowaniu i zarządzaniu ich uprawami. – Dzięki zdjęciom satelitarnym można m.in. precyzyjniej określić, jak dawkować nawozy. W regionie Głubczyc na polach pszenicy dzięki tej technice udało się zaoszczędzić ponad 100 ton nawozu, czyli blisko 150 tys. zł – wyjaśnia dr Żelazowski.

Oprócz usług dla sektora rolniczego GeoPulse będzie również zajmowała się satelitarnym monitoringiem lasów. Z ich usług będą mogły skorzystać urzędy, instytucje, placówki naukowe oraz duże przedsiębiorstwa.

Convallaria dla prof. S. Dembińskiego

Fot. Andrzej Romański

TORUŃ Senat Uniwersytetu Mikołaja Kopernika przyznał Szczególne Wyróżnienie Convallaria Copernicana prof. Stanisławowi Dembińskiemu. Został on w 1981 r. wybrany na rektora UMK przez kolegium elektorów po raz pierwszy w historii UMK wyłonionych demokratycznie, bez udziału i zgody władz politycznych. Podobnie symboliczny okazał się koniec kadencji rektora Dembińskiego, który został odwołany ze stanowiska w stanie wojennym.

W trakcie trwającej zaledwie 11 miesięcy kadencji rektorskiej prof. Dembiński i prorektorzy Władysław Bojarski, Sławomir Kalembka i Jan Kopcewicz prowadzili działania na rzecz demokratyzacji i autonomii toruńskiego uniwersytetu i całego szkolnictwa wyższego w Polsce. Były to gorące miesiące na UMK: od 19 listopada do 9 grudnia 1981 r. trwał studencki strajk okupacyjny, w trakcie którego domagano się m.in. zakończenia prac nad nową ustawą o szkolnictwie wyższym. Rektor zapewnił strajkującym odpowiednie zaplecze techniczne i organizacyjne, zapraszał ich przedstawicieli na posiedzenia Senatu. Po wprowadzeniu stanu wojennego rektor Dembiński stawał w obronie internowanych i prześladowanych pracowników i studentów. Szczególnie dramatyczne były wydarzenia 1 i 3 maja 1982 r., gdy wielu studentów zostało pobitych i zatrzymanych po demonstracji na Rynku Staromiejskim i mszy w kościele jezuitów. Ponad 50 studentów stanęło przed Kolegium ds. Wykroczeń. Rektor Dembiński, mimo nacisku władz, nie pozwolił na wyrzucenie któregokolwiek z nich z uczelni. Został odwołany przez władze polityczno-wojskowe 4 sierpnia 1982 r.

Prof. Dembiński po raz kolejny zaangażował się w życie publiczne w trakcie przemian 1989 r. W trakcie wyborów czerwcowych wszedł do Senatu z listy „Solidarności”, był przewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych oraz członkiem Delegacji Parlamentarnej do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.

S. Dembiński do Torunia przyjechał po zakończeniu II wojny, gdy jego ojciec, znany poznański adwokat, włączył się w organizację Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Ukończył studia fizyczne na UMK, jest specjalistą fizyki teoretycznej, zwłaszcza teorii magnetyzmu.

Doktorat h.c. – profesorowie W. Nykiel i J. Monéger

Fot. Maciej Andrzejewski

WROCŁAW/ŁÓDŹ 21 kwietnia profesorowie Joël Monéger i Włodzimierz Nykiel otrzymali doktoraty honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego.

Prof. Monéger z Uniwersytetu Paris-Dauphine we Francji jest wybitnym specjalistą od prawa gospodarczego i porównawczego. Przyczynił się do utworzenia na UWr Szkoły Prawa Francuskiego. Jest członkiem Krajowej Rady ds. Studiów Prawniczych oraz Rady przy Ministrze ds. uniwersytetów. Jest honorowym wiceprezydentem Francuskiego Stowarzyszenia Prawa Porównawczego oraz wiceprzewodniczącym Academic Society for Competition Law.

Prof. Nykiel jest wybitnym specjalistą w zakresie prawa finansowego i podatkowego. Jest założycielem i kierownikiem Centrum Dokumentacji i Studiów Podatkowych w Łodzi – jedynej tego rodzaju placówki naukowej w Polsce, która prowadzi wieloraką współpracę z Katedrą Prawa Finansowego Wydziału PAiE UWr. Na UŁ prof. Nykiel kieruje Katedrą Materialnego Prawa Podatkowego.

Prof. Nykiel (na fot.) od 2008 r. pełni funkcję rektora Uniwersytetu Łódzkiego. Wcześniej był prodziekanem i dziekanem Wydziału Prawa UŁ. Jest przewodniczącym Konferencji Rektorów Łódzkich Uczelni Publicznych, wiceprzewodniczącym Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich oraz przewodniczącym Komisji ds. Współpracy Międzynarodowej KRASP.

Prof. Nykiel był m.in. konsultantem International City Management Association w Waszyngtonie, członkiem Rady ds. Reform Ustrojowych Państwa przy Prezesie Rady Ministrów, sędzią Trybunału Stanu, członkiem Rady Społeczno-Gospodarczej i Społecznej Rady Skarbowości przy Ministrze Finansów oraz przewodniczącym Państwowej Komisji Egzaminacyjnej ds. Doradztwa Podatkowego. Był członkiem Rady Legislacyjnej. Należy do Europejskiego Stowarzyszenia Profesorów Prawa Podatkowego, jest członkiem Board of Trustees w International Bureau of Fiscal Documentation w Amsterdamie. Od 2002 r. należy do International Fiscal Association; w latach 2005–2011 wybierany do zarządu (Executive Committee) tej organizacji.

Prof. Nykiel jest autorem czterech książek i współautorem lub redaktorem piętnastu innych. Napisał ponad 120 artykułów, gloss i innych opracowań. Był promotorem w 14 przewodach doktorskich. Prowadził wykłady na wydziałach prawa uniwersytetów w Bolonii, Bari, Tarencie (Włochy), w Grenoble i Tours – jako professeur invité (Francja), a także na Wirtschafts Universität w Wiedniu (Austria).

Laboratorium jak dom

BIAŁYSTOK Od kilkunastu lat na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej prowadzone są badania związane z architekturą energooszczędną i wykorzystywaniem energii odnawialnych. Budowa i badanie efektywności małego budynku laboratoryjno-badawczego energii odnawialnych zostały włączone w uczelniany projekt „Badanie skuteczności aktywnych i pasywnych metod poprawy efektywności energetycznej infrastruktury z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii”, który otrzymał wsparcie finansowe w ramach RPO Województwa Podlaskiego. Z funduszy unijnych przyznano Wydziałowi Architektury dofinansowanie blisko 82% kosztów budowy. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 2,7 mln zł, natomiast wyposażenie i aparatura kosztowały ok. 400 tys. zł. Ukończona w końcu sierpnia 2015 r. budowa przechodzi obecnie fazę testów i regulacji poszczególnych systemów. Oficjalnie laboratorium zostało otwarte 27 kwietnia podczas Jubileuszu 40-lecia Wydziału Architektury.

– Staramy się maksymalizować zyski solarne, stąd południowa fasada jest szklona – mówi dr inż. arch. Adam Turecki, pomysłodawca i autor projektu. Jego założeniem było stworzenie obiektu, który formą i skalą nawiązuje do tradycyjnego domu jednorodzinnego z dwuspadowym dachem. Budynek ma służyć badaniom współczesnych rozwiązań architektonicznych i technologii proenergooszczędnych. – Mimo, że budynek jest mały, jest wyposażony w wiele technologii – mówi arch. Marcin Tur, którego badania koncentrują się wokół efektywności energetycznej budynku. W laboratorium możliwe jest badanie energii słonecznej, geotermalnej oraz w mniejszym stopniu wiatrowej. Obiekt będzie służyć do analizy działania poszczególnych zastosowanych w nim technologii budowlanych oraz oceny ich efektywności energetycznej.

W październiku ub.r. budynek Laboratorium Architektury Energooszczędnej i Energii Odnawialnych WA PB uzyskał nagrodę Green Building Award 2015 PL, przyznaną przez Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego.

Innowacje to nie tylko wynalazki

WARSZAWA Druga konferencja Polish-Swiss Innovation Day odbyła się w końcu kwietnia w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Szwajcaria pod względem innowacyjności przoduje w Europie, Polska natomiast jest na szarym końcu. Obecnie istotą budowania przewagi konkurencyjnej są nie tylko wynalazki, lecz tzw. miękka innowacja, czyli nadawanie pospolitym produktom cech unikalnych. Inwestycje czy procesy zmierzające do minimalizacji kosztów a intensyfikacji działań także stały się towarem.

– Za innowacyjnością kryją się drobne zmiany, usprawnienia procesów sprzedażowych, logistycznych, produkcyjnych, finansowych, to, co poprawia skuteczność przedsiębiorstwa – mówił Marek Szymański, prezes Franke Polska i Polsko-Szwajcarskiej Izby Gospodarczej.

Niegdyś duże firmy przenosiły produkcje za granice z uwagi na dostęp do surowców czy tanią siłę roboczą. Technologie informacyjne sprawiły, że księgowość, tworzenie nowego oprogramowania czy nawet telefoniczną obsługę klienta można dziś zlecić firmom na drugim końcu świata. Pojawiły się offshoring i outsourcing. Międzynarodowa firma Tholons, zajmująca się doradztwem strategicznym w zakresie outsourcingu i inwestycji, uważa, że Polska jest atrakcyjna ze względu na wykształconą, znająca języki kadrę, a także stosunkowo niskie płace. Nasz kraj staje się liderem zatrudnienia w sektorze nowoczesnych usług dla biznesu w Europie Środkowo-Wschodniej, czyli istotnym punktem na globalnej mapie offshoringu.

Złoty Luigi Guanelli

RZESZÓW Eliasz Dyrow, student pierwszego roku Sztuk Wizualnych Uniwersytetu Rzeszowskiego, za swoją realizacje rzeźbiarską włoskiego Świętego Luigi Guanella (2 m wysokości) otrzymał I miejsce na Międzynarodowym Konkursie Portretu „ART PORTRAIT CLUB 2nd Inernational Festival” w Moskwie w kategorii „student”, „rzeźba monumentalna”. Wystawa pokonkursowa odbyła się w Centralnym Domu Artysty 30 kwietnia – 10 maja .

Stypendium im. Leszka Kołakowskiego

WARSZAWA Laureatem pierwszego konkursu o Stypendium im. Leszka Kołakowskiego, przyznawanego przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej, został dr Dmitri Levitin, który zajmuje się historią idei i historią filozofii, a pracuje jako post-doc w All Souls College na Uniwersytecie Oksfordzkim.

Jest on autorem publikacji poświęconych historii nowożytnej myśli europejskiej, m.in. historii filozofii, nauki, medycyny i stosunkom pomiędzy państwem a Kościołem. Obecnie pracuje nad dwiema monografiami. Pierwsza dotyczy przemian intelektualnych i religijnych w Anglii w latach 1580–1750, a druga – metafizyki w europejskiej literaturze filozoficznej XVI i XVII wieku. Levitin porównuje w niej historyczne i filozoficzne dzieła Isaaca Newtona i Pierre’a Bayle’a.

Celem Honorowego Stypendium im. Leszka Kołakowskiego jest wyróżnienie uczonych z wybitnym dorobkiem naukowym w zakresie historii idei, filozofii średniowiecznej i nowożytnej do 1939 r. Roczne stypendium może być przyznane zarówno naukowcom z Polski, jak i z zagranicy. Konkurs jest prowadzony w trybie nominacji – kandydatów do konkursu zgłaszają imiennie zaproszeni uczeni z całego świata. Wyboru laureata dokonuje Kapituła, w skład której wchodzą filozofowie i historycy idei o międzynarodowym autorytecie. Wysokość stypendium w pierwszym konkursie wynosi 90 tys. zł. Jest ono finansowane w połowie ze środków Funduszu im. prof. Leszka Kołakowskiego i w połowie ze środków własnych FNP.

70 lat DA KUL

Fot. Stefan Ciechan

LUBLIN W sobotę 7 maja prowadzone przez ojców jezuitów Duszpasterstwo Akademickie KUL obchodziło jubileusz 70-lecia działalności. Na uroczystościach jubileuszowych spotkali się dawni duszpasterze akademiccy, absolwenci i przyjaciele duszpasterstwa. Rozpoczął je panel dyskusyjny „W poszukiwaniu prawdy… czyli o roli Duszpasterstwa Akademickiego w życiu młodego człowieka” z udziałem m.in. o. Rafała Huzarskiego SJ, o. Janusza Warzochy SJ, dr Aleksandry Gały, dr hab. Doroty Wójcickiej-Migasiuk i dr. Pawła Nowika. W związku z jubileuszem przygotowano Księgę Jubileuszową DA KUL.

Duszpasterstwo akademickie stanowi integralną część katolickiego uniwersytetu. Początkowo opieką duszpasterską otaczali studentów dyrektorzy Konwiktu Księży Studentów – jako pierwszy o. Jacek Woroniecki OP, następnie ks. Władysław Korniłowicz. W tym czasie na KUL działało kilka organizacji religijnych, m.in. „Odrodzenie”, „Sodalicja Akademików”, Koło Misjologiczne. W powojennych dziejach DA KUL ważną rolę odegrali o. Jerzy Mirewicz SJ – pierwszy jezuita, który objął obowiązki duszpasterza akademickiego i o. Hubert Czuma SJ – duszpasterz i opozycjonista, duchowy opiekun „Solidarności”, Honorowy Obywatel Miasta Lublina. Znaczący wpływ mieli także ks. Franciszek Blachnicki i ks. Wojciech Danielski – wykładowcy KUL i prekursorzy Ruchu Światło-Życie.

Od roku 1946 opiekę duszpasterską nad studentami KUL sprawują ojcowie jezuici. Duszpasterstwo Akademickie dziś to kilkanaście wspólnot i ruchów religijnych, poradnictwo duchowe, psychologiczne i rodzinne, autorskie kursy przedmałżeńskie, Akademicki Punkt Wolontariatu, cykliczne spotkania z serii „Duchowość Kobiety i Mężczyzny”, grupa dziewiąta sierpniowej pieszej pielgrzymki na Jasną Górę, październikowa pielgrzymka do Wąwolnicy, obozy zimowe i letnie oraz dni skupienia. Na co dzień działalność duszpasterstwa skupia się wokół Kościoła Akademickiego. Od 1993 roku patronem KUL-owskiego duszpasterstwa jest Piotr Jerzy Frassati – włoski błogosławiony, patron młodzieży, studentów, ludzi gór oraz Akcji Katolickiej.

Wilk Morski i najaktywniejszy student

SZCZECIN 11 maja , podczas święta Akademii Morskiej w Szczecinie, wręczono statuetkę Wilka Morskiego i tytuł najaktywniejszego studenta AM. Laureatem Wilka Morskiego został Jacek Wiśniewski, dyrektor EuroAfrica Shipping Lines sp. z o.o. Studiował on w ówczesnej Wyższej Szkole Morskiej w Szczecinie na Wydziale Nawigacyjnym. W 1993 roku został zatrudniony w WSM na stanowisku asystenta. Jednak wkrótce jego zainteresowania biznesowe przeważyły nad aspiracjami naukowymi. Dziś jest dyrektorem naczelnym Euroafrica Shipping Lines.

Tytuł Najaktywniejszego Studenta Akademii Morskiej w Szczecinie otrzymał Patryk Franc, student III roku transportu morskiego na Wydziale Nawigacyjnym. Na studia przyjechał do Szczecina z Ustrzyk Dolnych. Aktywnie uczestniczy w pracach związanych z funkcjonowaniem Wydziału Nawigacyjnego, Samorządu Studenckiego – jest członkiem Rady Wydziału Nawigacyjnego i Wielowydziałowego Kolegium ds. Jakości Kształcenia. Od kwietnia 2014 jest członkiem Senatu Akademii Morskiej w Szczecinie – działa w Komisji Dyscyplinarnej ds. Nauczycieli Akademickich, był zaangażowany także przy pracach nad zmianą Regulaminu Zarządu AM w Szczecinie. Współorganizował II Międzynarodowy Kongres Morski. Obecnie jest zastępcą przewodniczącego Zarządu Samorządu Studenckiego (ZSS) AM. Zajmował się przygotowywaniem zaplecza prawnego i koordynacją ze strony ZSS negocjacji ws. polskiego rozporządzenia Konwencji MLC, współorganizował Marinalia 2014. Prowadzi nadzór ze strony ZSS nad Funduszem Pomocy Materialnej, współpracuje przy przygotowaniu nowych rozwiązań dotyczących stypendiów, zaangażowany jest także we współpracę z władzami Osiedla Akademickiego.

Doktorat h.c. – prof. M. Hanefeld

ŁÓDŹ 12 maja nadano tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Medycznego w Łodzi prof. Markolfowi Hanefeldowi. Uhonorowano go za wkład w rozwój diabetologii oraz chorób związanych z zaburzeniami metabolizmu, a także bliską współpracę naukową z Uniwersytetem Medycznym w Łodzi. „Prof. Hanefeld był pierwszym naukowcem, który w 1981 roku opisał i wprowadził pojęcie zespołu metabolicznego. Dokładny opis grupy patologii wchodzących w jego skład zrewolucjonizowało podejście do terapii chorób kardiometabolicznych” – napisała w recenzji prof. Ida Kinalska. Niemiecki badacz wykazał, że obniżenie hiperglikemii poposiłkowej prowadzi do zmniejszenia ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych oraz do zmniejszenia śmiertelności ogólnej w cukrzycy typu 2.

Dorobek naukowy prof. Hanefelda obejmuje 12 monografii i ponad 400 oryginalnych artykułów. Jest honorowym profesorem Uniwersytetu w Hawanie, honorowym członkiem Niemieckiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą, honorowym członkiem Bułgarskiego Towarzystwa Badań nad Otyłością i Słowackiego Towarzystwa Cukrzycowego. Otrzymał nagrodę Rudolfa Schonheimera Niemieckiego Towarzystwa Badań nad Cukrzycą i nagrodę Paula Langerhansa przyznaną przez Niemieckie Towarzystwo Cukrzycowe. Został on również wyróżniony na 4. Międzynarodowym Kongresie „Prediabetes and Metabolic Syndrome” w 2001 r. za „znaczące badania nad rolą zespołu metabolicznego i poposiłkowego metabolizmu glukozy”, a Polskie Towarzystwo Chorób Metabolicznych wyróżniło go w 2013 r. Medalem Bantiga”. Prof. Hanefeld od lat współpracuje z prof. Józefem Drzewoski, kierownikiem Kliniki Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Farmakologii Klinicznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Najlepszy dyplom z architektury

WARSZAWA 12 maja przyznano Doroczną Nagrodę Stowarzyszenia Architektów Polskich im. Zbyszka Zawistowskiego „Dyplom Roku”, na najlepszy dyplom, który powstał w danym roku na polskich uczelniach architektonicznych. Konkurs odbył się po raz 52. Zgłoszono do niego 90 prac z 15 uczelni. Jury za „Dyplom Roku” uznało pracę mgr. inż. arch. Pawła Bussolda Cegielnia Harsz – Centrum Rzemiosła , obronioną na Politechnice Gdańskiej. Promotorem dyplomu był dr inż. arch. Andrzej Prusiewicz, prof. PG. Pracę nagrodzono za interesujące wpisanie się w istniejący kontekst przyrodniczy z poszanowaniem starej tkanki zabytkowej zabudowy. „Interesujące połączenie programów edukacyjnego z wypoczynkiem i rekreacją, kreuje szacunek dla starego rzemiosła ceramiki budowlanej. Prostota zastosowanych rozwiązań funkcjonalnych i przestrzennych, stanowi niepodważalny walor pracy” – czytamy w werdykcie jury.

Wyróżniono 6 innych prac: Katarzyny Siedleckiej Polskie Centrum Architektury , Politechnika Krakowska; Irminy Niewczas Pustelnia. Enklawa modlitwy w Suchedniowie , Politechnika Lubelska; Władysławy Kijewskiej Przyprzęsłowiec. Zagospodarowanie terenów pod wyniesionymi elementami infrastruktury komunikacyjnej w mieście , Politechnika Poznańska; Katarzyny Pankowskiej Termy miejskie. Przestrzeń sprzyjająca odnalezieniu równowagi pomiędzy ciałem, duchem i umysłem na terenie fortu Bema w Warszawie , Politechnika Warszawska; Katarzyny Leśniewskiej, Przemysłowa biosfera. Energetyczny potencjał nieużytków miejskich na przykładzie La Petite Ceinture w Paryżu , Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu; Katarzyna Florysiak Szczecińskie Centrum Kultury Skandynawskiej , Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie.

Biegusy płacą za ocieplenie

Fot. ©Jan van de Kam

GDAŃSK W „Science” ukazał się artykuł międzynarodowego zespołu naukowców, z udziałem pracowników Uniwersytetu Gdańskiego, których badania wskazują, że zaobserwowane wcześniej zmniejszanie się rozmiarów ciała jednego z gatunków ptaków – biegusów – nie jest efektem przystosowywania się do cieplejszego klimatu, ale rozminięcia w czasie terminu wylęgu piskląt w Arktyce i terminu najwyższej obfitości bezkręgowców stanowiących ich pokarm. To oznacza, że biegus rdzawy – gatunek ptaka z dalekiej Arktyki – podczas zimowania w strefie tropikalnej ponosi koszty gwałtownego ocieplenia klimatu na swoich syberyjskich lęgowiskach. Ptak ten lęgnie się na Półwyspie Tajmyr, a zimuje na wybrzeżach Zachodniej Afryki, migrując jesienią przez Europę. Naukowcy przewidują, że zaobserwowane zmiany mogą stać się zjawiskiem powszechnym i w przyszłości objąć także inne gatunki ptaków, które gnieżdżą się w Arktyce. To ważne odkrycie, które pozwala lepiej rozumieć wpływ zmian klimatycznych na ekosystemy.

W międzynarodowym zespole autorów artykułu Body shrinkage due to Arctic warming reduces red knot fitness in tropical wintering range są badacze z Holandii (NIOZ i Uniwersytet Groningen), Australii (Uniwersytet Deakin), Francji (Centre National de la Recherche Scientifique), Polski (Uniwersytet Gdański) i Rosji (Uniwersytet w Moskwie). Współautorami publikacji są prof. Włodzimierz Meissner oraz dr Agnieszka Ożarowska z Wydziału Biologii UG (Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców). Badania nad migracją ptaków siewkowych prowadzone są na UG od 30 lat. Zostały one zapoczątkowane przez Studenckie Koło Naukowe. Wyniki zebrane przez te wszystkie lata przyczyniły się do tego istotnego dla naukowców odkrycia.

Medal UJ dla A. Wajdy

Fot. Anna Wojnar

KRAKÓW Przywilej fundacyjny Uniwersytetu Jagiellońskiego został wystawiony przez Kazimierza Wielkiego 12 maja 1364 roku. Na pamiątkę tego wydarzenia 12 maja jest Świętem Uniwersytetu. Obchody święta rozpoczęło złożenie przez władze Uniwersytetu Jagiellońskiego wieńców i kwiatów na sarkofagach Fundatorów uczelni w Katedrze Wawelskiej: Kazimierza Wielkiego, królowej Jadwigi i Władysława Jagiełły.

Złoty medal „Plus ratio quam vis” wręczono znakomitemu reżyserowi i doktorowi honoris causa UJ Andrzejowi Wajdzie. – W trakcie celebrowania ważnych momentów w życiu uczelni zwykliśmy podkreślać fakt, że istnieją ludzie dla Uniwersytetu szczególnie ważni: wyjątkowi poprzez czyny, niedoścignieni dzięki osiągnięciom, godni naśladowania z uwagi na piękno ducha i wyjątkowość intelektu, po prostu mistrzowie. Taki właśnie człowiek jest dziś wśród nas. To mistrz Andrzej Wajda – powiedział prof. Wojciech Nowak, rektor UJ. W uzasadnieniu przyznania medalu napisano ponadto, że wyróżnienie zostało przyznane reżyserowi także za ufundowanie wraz z Krystyną Zachwatowicz Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej „Manggha” i obdarowanie Muzeum Collegium Maius UJ cennymi darami.

Doktorat h.c. – prof. A. Tajduś

Fot. Stefan Ciechan

LUBLIN 13 maja tytuł doktora honoris causa Politechniki Lubelskiej wręczono prof. Antoniemu Tajdusiowi, przewodniczącemu Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów. – Wyróżnienie stanowi wyraz uznania wybitnych osiągnięć naukowo-badawczych, dydaktycznych i organizacyjnych w dziedzinie geomechaniki, geotechniki, górnictwa surowców mineralnych oraz działalności na rzecz rozwoju i promocji Politechniki Lubelskiej – mówił prof. Lucjan Pawłowski, promotor doktoratu. Podczas uroczystości prof. Tajduś wygłosił wykład pt. Budownictwo podziemne szansą rozwoju współczesnych miast .

Prof. Tajduś z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie jest specjalistą w dziedzinie górnictwa i geologii inżynierskiej. Na swojej macierzystej uczelni kieruje Katedrą Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki na Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii. Był rektorem AGH oraz przewodniczącym Konferencji Rektorów Uczelni Technicznych.

Doktorat h.c. – prof. A. Alavi

GDAŃSK 13 maja prof. Abass Alavi z Uniwersytetu Pennsylwanii w Filadelfii, jeden ze światowych pionierów pozytonowej tomografii emisyjnej (PET), został doktorem honoris causa Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Urodził się w Iranie, w 1966 r. przeniósł się do USA. Jest specjalistą chorób wewnętrznych, onkologii i hematologii, radiologii, medycyny nuklearnej i psychiatrii. W 1973 r., wspólnie z profesorami Kuhlem i Reivichem z UPenn, był pomysłodawcą znakowania radioaktywnym fluorem deoksyglukozy, najważniejszego radioznacznika używanego w PET. W sierpniu 1976 r. prof. Alavi wykonał pierwsze na świecie obrazowanie mózgu metodą PET z użyciem 18F-deoksyglukozy. Jego grupa odegrała pionierską rolę w obrazowaniu za pomocą fluorodeoksyglukozy normalnego mózgu, również otępień, padaczki, udaru mózgu, guzów mózgu i schizofrenii. Był pionierem badań neurotransmiterów metodami radioizotopowymi. Wniósł wielki wkład w radioizotopowe badania zapaleń, chorób przewodu pokarmowego, zwapnień tętnic serca, transplantacji komórek wysp trzustkowych oraz hiperinsulinizmu.

Prof. Alavi jest najczęściej cytowanym naukowcem UPenn i jednym z najczęściej cytowanych w USA uczonych w ogóle. Jest autorem lub współautorem 1134 publikacji, skumulowany wynik Impact Factor wynosi 4.263. Jego indeks cytowań wynosi 45,805, indeks Hirscha 108. Prof. Alavi jest laureatem Nagrody Pioniera Medycyny Nuklearnej Georga de Hevesy, Nagrody Benedykta Cassena, zwanej Nagrodą Nobla w zakresie medycyny nuklearnej. Jest także doktorem honoris causa uniwersytetów w Bolonii (Włochy), Shiraz (Iran) i Filadelfii (USA).

Nauka dla dzieci autystycznych

OLSZTYN Wzrasta liczba dzieci chorujących na autyzm - w Polsce do 6,5 osoby na 10 tys. Autyzm to złożone zaburzenie rozwoju i funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego, charakteryzujące się zakłóceniami zdolności komunikowania uczuć i budowania relacji interpersonalnych, zubożeniem i stereotypowością zachowań oraz trudnościami z integracją wrażeń zmysłowych.

– U dzieci autystycznych obserwuje się dysfunkcje przewodu pokarmowego (alergie pokarmowe), niedobory witamin oraz mikro– i makroelemetów. Są przesłanki, by sądzić, że odpowiedni program żywieniowy może pomóc w walce z tą chorobą. Z naszych badań wynika, że eliminacja białka mleka i białka zbóż poprawia stan zdrowia dziecka. Prowadzimy badania nad uzyskaniem preparatu odżywczo-leczniczego na bazie mleka krowiego, ale pozbawionego kazeiny. Preparat ten będzie przeznaczony dla dzieci autystycznych i alergicznych. Na rynku amerykańskim i europejskim znajdują się takie preparaty, niestety polskich odżywek tego typu się nie produkuje – mówi prof. Elżbieta Kostyra, kierownik Zespołu Biochemii Medycznej Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM.

W skład Zespołu Biochemii Medycznej Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM, kierowanego przez prof. Elżbietę Kostyrę, wchodzą: dr hab. Beata Jarmołowska, prof. UWM, dr Stanisław Krawczuk, dr Edyta Sienkiewicz-Szłapka, dr Anna Cieślińska i dr Ewa Fiedorowicz. Zespół zajmuje się badaniami nad ekspresją genów, polimorfizmem genetycznym i ich związkiem z chorobami, w tym z autyzmem. Od trzech lat zespół realizuje program badawczo-diagnostyczny „Nauka podaje rękę dzieciom autystycznym” we współpracy z Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalem Dziecięcym w Olsztynie.

„Cyberwatch” i „Unity”

GDAŃSK Dwa projekty studentów Uniwersytetu Gdańskiego zostały wyróżnione w międzynarodowym konkursie informatycznym „Association for Information Systems Student Chapter 2016”, który odbywał się w Indiana University w Stanach Zjednoczonych. Jeden z nich, system „Cyberwatch”, służy do rozpoznawania aktów cyberprzemocy w Internecie. „Unity” pozwala wyszukiwać w internecie negatywne i pozytywne opinie na temat osób i organizacji.

Projekty przygotowali studenci specjalności aplikacje informatyczne w biznesie na Wydziale Zarządzania UG, którzy są też członkami Koła Naukowego E-xpert.

Projekt „Cyberwatch” opracowany przez zespół w składzie: Kamil Wojewski, Damian Kisielewski, Maciej Kwapiński, Szymon Nagórski oraz Hubert Kisielewski, zajął III miejsce w konkursie „IBM Bright ICT Bluemix Competition”. Aplikację Cyberwatch dodatkowo wyróżniono jako najefektywniejsze rozwiązanie stosujące chmurę obliczeniową IBM Bluemix.

Drugi zgłoszony projekt, o nazwie „Unity”, opracowany przez Piotra Małeckiego, wyróżniono jako stosujący w sposób najbardziej innowacyjny chmurę obliczeniową IBM Bluemix. Aplikacja webowa pozwala wyszukiwać w Internecie negatywne i pozytywne opinie na temat osób i organizacji.

Najlepsi w zarządzaniu

ŁÓDŹ Studenci kierunków ekonomicznych i zarządzania z całej Polski walczyli o zwycięstwo w dwudziestym konkursie „Przedsiębiorczość, Finanse i Zarządzanie”, który odbył się w dniach 19-21 maja w Łodzi. Pierwszego dnia 14 zespołów opracowywało strategię rozwoju dla spółki z branży przemysłowej. Do kolejnego etapu zakwalifikowało się 5 zespołów, które drugiego dnia konkursu przygotowywały prezentację na temat restrukturyzacji upadającej firmy. Do trzeciego etapu weszły dwie drużyny, które stanęły do negocjacji. Zwyciężył zespół z Wydziału Zarządzania, Informatyki i Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Nagrodę II stopnia otrzymał zespół z Wydziału Zarządzania i Finansów Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie. Nagrodę III stopnia przyznano zespołowi z Wydziału Nauk Ekonomicznych Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Nagrodę IV stopnia otrzymał zespół z Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, a nagrodę V stopnia zespół z Wydziału Ekonomii Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach.

Współpraca: Białystok – Dorota Sawicka, Gdańsk – Beata Czechowska-Derkacz, Ewa Lach, Natalia Wosiek, Lublin – Katarzyna Bojko, Iwona Czajkowska-Deneka, Łódź – Joanna Orłowska, Zofia Sapijaszka, Olsztyn – Sylwia Zadworna, Rzeszów – Maciej Ulita, Szczecin – Bogna Bartkiewicz, Warszawa – Joanna Kosmalska, Oliwia Siwińska, Dominika Wojtysiak