Politechnika Rzeszowska
65 lat i status uniwersytetu technicznego
Uzyskanie statusu uniwersytetu technicznego wiąże się z wymogiem posiadania przez uczelnię 10 praw do doktoryzowania, w tym 6 w zakresie nauk technicznych. W końcu kwietnia Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Politechniki Rzeszowskiej uzyskał prawo do nadawania stopnia naukowego doktora nauk technicznych w dyscyplinie inżynieria materiałowa. Tym samym jednostki PRz mają 10 praw do doktoryzowania i 5 do habilitowania, a sama politechnika stała się 11. polską uczelnią techniczną, która ma status uniwersytetu technicznego.
– Uczelnia nie planuje jednak zmiany nazwy – zapewnia prof. inż. Marek Orkisz, rektor PRz. I dodaje: – Opracowana przeze mnie, jeszcze jako prorektora ds. rozwoju, strategia rozwoju Politechniki Rzeszowskiej na lata 2010-2020 wśród priorytetowych zadań na najbliższe lata wymieniała właśnie uzyskanie statusu uniwersytetu technicznego. Od 2012 r. uzyskaliśmy 3 prawa do doktoryzowania i jedno do habilitowania.
Początki Politechniki Rzeszowskiej sięgają 1951 roku. Wówczas za sprawą grupy pracowników Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego „PZL – Rzeszów”, zrzeszonych w Stowarzyszeniu Inżynierów i Techników Mechaników Polskich, otwarto w Rzeszowie Wieczorową Szkołę Inżynierską, kształcącą specjalistów mechaników. Wcześniej region nie miał żadnych tradycji akademickich. W 1952 r. rzeszowską placówkę podporządkowano Wieczorowej Szkole Inżynierskiej w Krakowie. W 1955 r. jednostka stała się Studium Wieczorowym Terenowym Wydziału Mechanicznego Politechniki Krakowskiej z siedzibą w Rzeszowie. W 1963 r. utworzono w Rzeszowie Wyższą Szkołę Inżynierską z Wydziałem Ogólnotechnicznym i Wydziałem Mechanicznym. 1 października 1974 r. została powołana Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza.
Dziś strukturę PRz tworzy 6 wydziałów: Budowy Maszyn i Lotnictwa, Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury, Chemiczny, Elektrotechniki i Informatyki, Matematyki i Fizyki Stosowanej oraz Zarządzania.
– Trwają prace mające na celu przekształceniem Zamiejscowego Ośrodka Dydaktycznego w Stalowej Woli w zamiejscową podstawową jednostkę organizacyjną PRz o nazwie Wydział Mechaniczno-Technologiczny w Stalowej Woli, co ma nastąpić 1 października 2017 roku – mówi prof. Orkisz.
W ciągu 65 lat Politechnika Rzeszowska wykształciła ponad 67 tys. absolwentów. Obecnie na 25 kierunkach kształci się tam ponad 16,5 tys. studentów, w tym 12,8 tys. na studiach stacjonarnych. Ponadto na PRz kształci się 108 obcokrajowców, 407 słuchaczy studiów podyplomowych i 173 doktorantów.
– Mimo niżu demograficznego, liczba kandydatów na studia w PRz pozwala na wypełnienie zakładanych limitów przyjęć – zapewnia rektor Orkisz. – Głównym celem władz uczelni w obszarze dydaktyki jest zapewnienie stałego naboru na studia na odpowiednim poziomie. Uczelnia stara się o uzyskanie europejskiej akredytacji dla kierunku architektura. Na wydziałach Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury oraz Elektrotechniki i Informatyki podjęto działania mające na celu uzyskiwanie przez absolwentów podwójnych dyplomów.
Uczelnia słynie z kształcenia pilotów lotnictwa cywilnego na Wydziale Budowy Maszyn i Lotnictwa na kierunku lotnictwo i kosmonautyka. Do tej pory PRz wykształciła 658 pilotów, wśród nich kapitana Tadeusza Wronę, który zasłynął z awaryjnego lądowania na lotnisku Okęcie pasażerskim Boeingiem 767 bez wysuniętego podwozia.
Politechnika Rzeszowska jest kontynuatorką szybowcowych przedwojennych tradycji Politechniki Lwowskiej, dlatego reaktywowała działalność ośrodka szybowcowego w Bezmiechowej k. Leska, gdzie w latach trzydziestych ubiegłego stulecia rozwijała się „Akademia Szybowcowa”. Dziś Akademicki Ośrodek Szybowcowy PRz nosi imię Tadeusza Góry, wybitnego polskiego szybownika i pilota. Oprócz szkolenia szybowcowego studenci odbywają tam ćwiczenia laboratoryjne, np. z budowy cywilnych statków powietrznych. Planowana jest rozbudowa ośrodka. W tym celu uczelnia wykupiła już grunty po drugiej stronie góry, na której znajduje się szybowisko.
Politechnika Rzeszowska zatrudnia ponad 1,6 tys. osób. 778 to nauczyciele akademicy; 60 z nich to profesorowie tytularni, 111 – doktorzy habilitowani, a 405 – doktorzy. W ciągu ostatnich czterech lat 10 pracowników PRz uzyskało tytuł profesora, 46 – stopień doktora habilitowanego, a 79 – doktora.
W ostatnich czterech latach pracownicy PRz opublikowali 3170 artykułów naukowych, z czego 650 w czasopismach z ministerialnej listy A, 147 monografii, 50 podręczników i skryptów oraz 541 rozdziałów w monografiach.
W tym okresie pracownicy PRz dokonali zgłoszeń 85 wynalazków, 11 wzorów użytkowych oraz 3 znaków towarowych. Uzyskali 67 patentów na wynalazki, 13 praw ochronnych na wzory użytkowe oraz 1 wzór przemysłowy (wniosek o ochronę na terenie Unii Europejskiej). Pracownicy PRz realizowali w tym okresie 114 projektów badawczych NCBR, NCN i MNiSW o wartości ponad 252,5 mln zł. Najmocniejsze obszary badawcze PRz to lotnictwo i kosmonautyka, mechanika i budowa maszyn, inżynieria materiałowa, budownictwo i architektura, kompozyty, informatyka i energetyka, biotechnologia i inżynieria chemiczna, inżynieria medyczna, logistyka i zarządzanie.
W ostatnich latach politechnika uzyskała ponad 520 mln zł ze środków unijnych. Na rozwój infrastruktury uczelnianej przeznaczono ponad 200 mln zł. Uczelnia posiada prawie 2,5 tys. miejsc w 8 domach studenckich. Obiekty PRz mają w sumie prawie 150 tys. m2 powierzchni.
(rat)