Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowy Program Rozwoju Humanistyki
NPRH po nowemu
18 kwietnia wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin przedstawił skład nowej Rady Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Poinformował, że zmiana składu Rady wynika z faktu iż program będzie działał od tego roku w nowej formule. Zamiast dotychczasowych trzech modułów – Tradycja, Umiędzynarodowienie i Rozwój – od 2016 r. NPRH będzie miało dwa moduły: Dziedzictwo narodowe oraz Uniwersalia.
Jak zauważył min. J. Gowin, moduł Rozwój powielał co do zasady konkursy Narodowego Centrum Nauki. Dlatego środki przeznaczane dotychczas na jego realizację zostaną przekazane do NCN i będą spożytkowane na program małych grantów. Ponieważ rozwój humanistyki jest jednym z priorytetów rządu, ministerstwo przeznaczy na ten cel dodatkowe 17 mln zł. Pieniądze trafią do NCN. Zostaną przeznaczone na zwiększenie finansowania projektów w grupie nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce, wyłonionych w trwających obecnie konkursach NCN: OPUS 10, PRELUDIUM 10 i SONATA 10 – 5 mln zł, FUGA 5 – 10 mln zł oraz ETIUDA 4 – 2 mln zł. Ma to sprawić, że wzrośnie współczynnik sukcesu uzyskiwania grantów w tych konkursach i w obszarze nauk humanistycznych i społecznych. – Liczymy, że dzięki temu poziom skuteczności humanistów będzie wyższy niż w dotychczasowych konkursach – stwierdził szef resortu nauki.
Opisując nowy model działania NPRH, min. Gowin podkreślił możliwość tworzenia w ramach modułu Dziedzictwo narodowe programów zamawianych przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego, związanych z prowadzoną polityką naukową czy potrzebami państwa. Jako przykładowy temat, który wymaga opracowania, a mógłby być zrealizowany w tym module, szef resortu nauki podał dziedzictwo Polski jagiellońskiej.
W module Uniwersalia chodzi przede wszystkim o tłumaczenia wybitnych dzieł polskiej humanistyki na języki obce, zwłaszcza angielski. Jednak, jak dodał min. Gowin, ważne jest, aby książki te znalazły dobrego zagranicznego wydawcę, który będzie w stanie zapewnić ich szeroką dystrybucję. Kolejnym obszarem finansowania w tym module będą przekłady ważnych pozycji światowej humanistyki na język polski. Wcześniej środowiska filozoficzne i socjologiczne wskazywały m.in. na potrzebę kontynuowania serii wydawniczych Biblioteka Klasyków Filozofii i Biblioteka Klasyków Myśli Socjologicznej.
Podczas konferencji inaugurującej działalność nowej Rady NPRH prof. Maria C. Dzielska, znawczyni antyku, powiedziała, że ważnym zadaniem NPRH będzie udostepnienie polskim badaczom dziedzictwa narodowego. Dotychczas bowiem materiały źródłowe do dziejów naszej kultury są opracowane jedynie szczątkowo i wybiórczo. Wiele obszarów naszego dziedzictwa kulturowego zostało całkowicie pominiętych. Prof. Dzielska podawała przykłady: scholastyka polska, arianie, teoria ustrojowa i tradycja dyplomatyczna.
Prof. Włodzimierz Bolecki, literaturoznawca z Instytutu Badań Literackich PAN, wiceprezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, mówił, że programy NCN i NCBR nie są w stanie sprostać wszystkim potrzebom polskiej nauki. Dlatego powołano NPRH. Program ma za zadanie uzupełnić ofertę obu agencji, finansujących naukę i uspójnić system grantowy w Polsce. NCN i NCBR nie mają bowiem programów mogących zapewnić finansowanie wieloletnich, trwających często przez pokolenia, zadań dokumentacyjnych z zakresu humanistyki. Niezbędne jest też wydanie źródeł do badań nad naszymi dziejami i kulturą – mamy w tym obszarze ogromne zaniedbania. Nowa Rada chcę zapełnić tę lukę. Chce też podnieść na najwyższy poziom konkursy o środki na badania humanistyczne.
Podczas inauguracyjnego posiedzenia rady NPRH prof. Bolecki został wybrany jej przewodniczącym. W skład Rady wchodzi dwanaścioro uczonych, reprezentujących różne dziedziny szeroko rozumianej humanistyki i nauk społecznych oraz różne ośrodki akademickie.
(P)
Skład Rady NPRH
Prof. Włodzimierz Bolecki , przewodniczący Rady NPRH, historyk i teoretyk literatury, Instyt Badań Literackich PAN. Wiceprezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.
Prof. Maria C. Dzielska historyk starożytnego Rzymu i Bizancjum, filolog klasyczny, Uniwersytet Jagielloński.
Prof. Andrzej Nowak historyk, sowietolog UJ, Instytut Historii PAN.
Dr hab. Violetta Wróblewska, etnolog, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Prof. Michał Wojciechowski teolog świecki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.
Prof. Kazimierz Ożóg, językoznawca, Uniwersytet Rzeszowski.
Ks. prof. Józef Marecki, archiwista i historyk, Uniwersytet Jana Pawła II w Krakowie.
Prof. Monika Adamczyk-Garbowska, literaturoznawca, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
Prof. Tadeusz Szubka, filozof, Uniwersytet Szczeciński.
Prof. Marek Cichocki, germanista, filozof, politolog, Uniwersytet Warszawski.
Prof. Joanna Sosnowska, historyk sztuki, Instytut Sztuki PAN, Collegium Civitas.
Prof. Tomasz Jasiński, historyk, mediewista, źródłoznawca, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.