Budżet 2016

Fot. MNiSW

Szkolnictwo wyższe

Nakłady na szkolnictwo wyższe w roku 2016, powiększone o kwotę pochodzącą z rezerwy celowej na sfinansowanie programu wspierania wybitnych studentów w podejmowaniu kształcenia w zagranicznych uczelniach (18,5 mln zł), wynoszą ogółem 15 mld 786,9 mln zł i są mniejsze o 229,7 mln zł, tj. nominalnie o 1,4%, w stosunku do łącznej kwoty zaplanowanej w ustawie budżetowej na rok 2015 – 16 mld 16,6 mln zł (tj. z uwzględnieniem przewidzianej w 2015 r. rezerwy celowej na podwyżki wynagrodzeń pracowników uczelni publicznych w wysokości 1 mld 40,3 mln zł).

Odpowiadają za to przede wszystkim mniejsze o 211,7 mln zł nakłady ze środków europejskich, co jest efektem zakończenia unijnej perspektywy finansowej 2007-2013 i rozpoczynającej się z opóźnieniem perspektywy finansowej 2014-2020. W roku 2017 nakłady z tego strumienia powinny ulec istotnemu zwiększeniu.

Dodatkowo w niewielkim stopniu za zmniejszenie ogółu środków na szkolnictwo wyższe odpowiada mniejszy stopień finansowania dwóch programów wieloletnich, zwłaszcza programu „Budowa Kampusu 600-Lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego”. W budżecie zarezerwowano za to środki na rozpoczęcie realizacji wieloletniego programu UW.

Bezpośrednio w budżetach 8 ministrów, w tym w budżetach 7 ministrów nadzorujących szkoły wyższe, zaplanowano 15 mld 768,4 mln zł, z tego kwota 15 mld 401,4 mln zł pochodzi z budżetu państwa, a 367 mln zł ze środków europejskich.

W budżetach MNISW, Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa na działalność dydaktyczną szkół wyższych przeznaczono 12 mld 461,2 mln zł. Na działalność wyższych szkół wojskowych MON ma 177,7 mln zł, a MSW otrzyma 101,4 mln zł na finansowanie uczelni służb państwowych. Na pomoc materialną dla studentów i doktorantów przeznaczono w 2016 r. 1 mld 797,5 mln zł. Na inwestycje szkół wyższych 398,2 mln zł, na zadania projakościowe 248,5 mln zł, na zasilenie Funduszu Pożyczek i Kredytów Studenckich 37,5 mln zł i 546,4 mln zł na pozostałą działalność. Ta ostatnia pozycja przeznaczona jest na: współfinansowanie projektów ze środków UE (POWER, POIŚ, Pomoc Techniczna), finansowanie administrowania programem Erasmus+ przez FRSE, finansowanie Parlamentu Studentów RP i Krajowej Reprezentacji Doktorantów, sport akademicki, dofinansowanie wymiany w ramach Polsko-Amerykańskiej Komisji Fulbrighta, świadczenia stypendialne przyznawane przez MNiSW dla obcokrajowców, kształcących się w Polsce na prawach stypendystów strony polskiej, stypendia dla uczestników letnich kursów języka i kultury polskiej, a także świadczenia stypendialne dla obywateli polskich, kierowanych za granicę w celu kształcenia lub szkolenia, wydatki w obszarze szkolnictwa wyższego na nagrody o charakterze szczególnym, funkcjonowanie CK, PKA i RGNiSW, koszty udziału Polski w międzynarodowych organizacjach i grupach roboczych, wspieranie nauczania języka polskiego w zagranicznych ośrodkach akademickich, refundację świadczeń dla stypendystów MNiSW oraz kosztów przewodów doktorskich dla cudzoziemców. Rezerwa celowa w wysokości 18,5 mln zł, powiększająca budżet szkolnictwa wyższego, przeznaczona jest na wspieranie wybitnych studentów w podejmowaniu kształcenia w zagranicznych uczelniach.

W budżecie na 2016 r. uwzględniono skutki przechodzące trójetapowej podwyżki wynagrodzeń dla pracowników uczelni publicznych. Budżet ten pozwoli też na zwiększenie wydatków inwestycyjnych o 30 mln zł. Do finansowania inwestycji kierowane będą wyłącznie wnioski związane ze zużyciem technicznym infrastruktury oraz związane z dostosowaniem do przepisów przeciwpożarowych.

Nauka

W projekcie ustawy budżetowej na rok 2016 na naukę zaplanowano 8 mld 263,3 mln zł, z tego 6 mld 677,7 mln zł z budżetu państwa, 1 mld 515,6 mln zł ze środków europejskich oraz 70 mln zł z Funduszu Nauki i Technologii Polskiej.

W budżecie MNiSW znajdzie się 7 mld 375,0 mln zł, z tego 5 mld 871,5 mln zł ze środków budżetu państwa, a 1 mld 503,5 mln zł ze środków europejskich. Polska Akademia Nauk otrzyma 80,7 mln zł, a Polska Agencja Kosmiczna 10 mln zł. W budżetach innych ministrów na działalność badawczo-rozwojową znajdzie się 727,6 mln zł, z czego aż 574,0 mln zł trafi do MON.

W relacji do zapisów ustawy budżetowej na 2015 r. nakłady na naukę wzrastają w 2016 r. o 460,1 mln zł, tj. o 5,9%. Dzięki temu zwiększono środki na działalność statutową jednostek naukowych. Podjęto decyzję o zwiększeniu dotacji podmiotowej na utrzymanie potencjału badawczego o 4% (kwota 1,8 mld zł). Zaplanowano wyższe środki na programy realizowane przez ministra (tj. JUWENTUS PLUS, IDEAS PLUS, Rozwój Sportu Akademickiego, Diamentowy Grant, Narodowy Program Rozwoju Humanistyki). Ponieważ środki na te programy dystrybuowane są w trybie konkursowym, skala finansowania będzie uzależniona od jakości wniosków, które oceniają zespoły ekspertów. Jeśli okaże się, że jakość projektów nie będzie satysfakcjonująca, można będzie dokonać zmiany przeznaczenia środków np. na dodatkowe zwiększenie dotacji statutowej dla jednostek naukowych.

Zwiększono też środki na zapewnienie polskiego wkładu na realizację inicjatyw międzynarodowych, w tym udział w realizacji strategicznej infrastruktury badawczej. Na to zadanie zaplanowano 80 mln zł. O 40 mln zł zwiększono środki na współpracę naukową z zagranicą z przeznaczeniem na utworzenie programu Premia na horyzoncie, którego celem jest zagwarantowanie premii finansowych dla badaczy, którzy zdobędą granty w Programie Horyzont 2020. O 111,3 mln zł zwiększono dotację dla Narodowego Centrum Nauki (w tym z przeznaczeniem na finansowanie projektów badawczych o 110 mln zł). Budżet Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (bez środków UE) wzrośnie o 150,4 mln zł, głównie za sprawą środków na finansowanie badań naukowych i prac rozwojowych w dziedzinie obronności. Zaplanowano też 536 tys. zł na utworzenie Biura ds. Doskonałości Naukowej w Polskiej Akademii Nauk.