Wyższe szkoły techniczne w Polsce

Wg Głównego Urzędu Statystycznego w Polsce jest 25 uczelni technicznych. Wśród nich 7 to uczelnie niepubliczne, a 18 publiczne (GUS wyodrębnił 2 uczelnie morskie i 5 wojskowych). Konferencja Rektorów Polskich Uczelni Technicznych zrzesza 21 uczelni publicznych, a 5 uczestniczy w Konferencji w charakterze stowarzyszonych. Gdzie są różnice?

KRPUT uznała, że obie akademie morskie są uczelniami technicznymi, podobnie UTP w Bydgoszczy, zaliczony przez GUS do uczelni rolniczych. W gronie szkół stowarzyszonych są 2 uniwersytety, które powstały z połączenia wyższych szkół pedagogicznych z politechnikami (UZ i UWM), 2 uczelnie wojskowe podlegające MON (WAT i AMW) oraz uczelnia pożarnicza, podległa MSWiA. Kształcenie techniczne w mniejszym zakresie prowadzi sporo państwowych wyższych szkół zawodowych, niektóre w znacznym stopniu, np. w Kaliszu, Lesznie, Pile. Także na wielu uczelniach niepublicznych i uniwersytetach czy uczelniach rolniczo-przyrodniczych, a nawet ekonomicznych, otwierane są kierunki techniczne i prowadzone badania w obszarze nauk technicznych. Ten obraz jeszcze bardziej komplikuje fakt, że na uczelniach technicznych kształcą się dziś studenci kierunków ekonomicznych, społecznych czy wręcz humanistycznych. Żeby zatem mówić sensownie o uczelniach technicznych, musimy dla porządku pozostać przy danych GUS.

Wg GUS, w roku akademickim 2014/15 studiowało 1 mln 469 tys. studentów, w tym 1,1 mln na uczelniach publicznych i 360 tys. w niepublicznych. Na uczelniach technicznych było ich 319 tys., czyli 21,7% wg podziału MNiSW; z tego 305,8 tys. w uczelniach publicznych i 13,2 tys. w niepublicznych. O ile w uczelniach niepublicznych w ogóle kształci się 24,5% studentów, to w niepublicznych szkołach technicznych jest niewiele ponad 4% studentów uczelni technicznych. Ale gdyby do tego dodać choćby tylko pozostałe uczelnie zrzeszone w KRPUT, ta proporcja będzie jeszcze bardziej niekorzystna dla szkół niepublicznych. Największe uczelnie techniczne to PW i PWr oraz AGH. W każdej studiuje po ok. 34 tys. studentów. To znacznie więcej niż w większości uniwersytetów. Między 20 a 25 tys. studentów kształci się w PŚ, PG, PP i PŁ – to też tyle, ile w sporych uniwersytetach. Po prawie 17 tys. studentów mają PK i PRz. Można zatem powiedzieć, że klasyczne uczelnie techniczne mają się dobrze i dobrze sobie radzą z kryzysem demograficznym. Nie mają też poważnych problemów finansowych. Warto jeszcze zwrócić uwagę na doktorantów. Jest ich w Polsce ok. 43,4 tys. W uczelniach technicznych natomiast 8 tys., czyli ok. 18%. O ile w skali kraju stypendia doktoranckie otrzymuje 40% doktorantów, to w uczelniach technicznych 54%. Spośród 46 tys. studentów zagranicznych w uczelniach technicznych kształci się 4,4 tys., czyli mniej niż 10%.

Zgodnie z PSW uczelnia może używać w nazwie wyrazu „politechnika”, jeśli jej jednostki organizacyjne posiadają uprawnienia do nadawania stopnia doktora w co najmniej 6 dyscyplinach, w tym 4 w zakresie nauk technicznych. Nazwy „uniwersytet techniczny” uczelnia może używać, jeśli jej jednostki organizacyjne posiadają uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora co najmniej w 9 dyscyplinach, w tym co najmniej 6 w zakresie nauk technicznych. Żadna uczelnia polska nie stosuje w nazwie określenia „uniwersytet techniczny”, choć niektóre spełniają odpowiednie wymogi formalne. Niektóre duże uczelnie techniczne mają dość uprawnień do nadawania stopni naukowych, by móc nosić miano pełnych uniwersytetów. Do takich należą choćby AGH z 37 prawami do doktoryzowania i 28 do habilitowania, PW z 35 prawami doktoryzowania i 28 do habilitowania, PWr – 25/19 i PŚ – 25/18. Liczby uprawnień pokazują, że to prawdziwe naukowe potęgi.

Wyższe szkoły techniczne wg GUS

Publiczne: Politechnika Białostocka, Politechnika Częstochowska, Politechnika Gdańska, Politechnika Śląska w Gliwicach, Politechnika Świętokrzyska w Kielcach, Politechnika Koszalińska, Politechnika Krakowska, Akademia Górniczo-Hutnicza w  Krakowie, Politechnika Lubelska, Politechnika Łódzka, Politechnika Opolska, Politechnika Poznańska, Politechnika Rzeszowska, Politechnika Warszawska, Politechnika Wrocławska, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w  Radomiu, Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej.

Niepubliczne: Polsko-Japońska Wyższa Szkoła Technik Komputerowych, Wyższa Szkoła Ekologii i Zarządzania w Warszawie, Wyższa Szkoła Techniczno-Przyrodnicza w Poznaniu, Wyższa Szkoła Służb Lotniczych w Bydgoszczy, Wyższa Szkoła Informatyki Stosowanej i  Zarządzania w Warszawie, Wyższa Szkoła Informatyki i Umiejętności w Łodzi oraz Wyższa Szkoła Techniczna w Katowicach.

W KRPUT oprócz 18 publicznych uczelni technicznych wskazanych przez GUS zrzeszone są też akademie morskie w Gdyni i Szczecinie oraz Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w  Bydgoszczy. Uczelnie stowarzyszone to: Akademia Marynarki Wojennej w Gdyni, Szkoła Główna Służby Pożarniczej w Warszawie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w  Olsztynie, Uniwersytet Zielonogórski i  Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie.