Wydarzenia

Złoty Medal Chemii

WARSZAWA 1 grudnia 2015 r. rozstrzygnięto V edycję konkursu „Złoty Medal Chemii” na najlepszą pracę licencjacką i inżynierską z dziedziny chemii, organizowanego przez Instytut Chemii Fizycznej PAN we współpracy z firmą DuPont. W tym roku do konkursu zgłoszono 51 prac. Pierwsze miejsce zajął Michał Sawczyk z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, autor pracy Recykling wysoce aktywnych, palladowych katalizatorów reakcji Hecka za pomocą nanocząstek magnetycznych . Srebrny medal otrzymał Artur Kasprzak z Wydziału Chemicznego Politechniki Warszawskiej, a brązowy – Rafał Białek z Wydziału Fizyki Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Wyróżniono: Macieja Białogłowskiego z PW, Mateusza Czuba z UJ, Annę Gruszkiewicz z UJ, Małgorzatę Janik z UJ, Żanetę Matuszek z Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych UW. Wyróżnienia firmy DuPont otrzymali R. Białek, M. Czub i M. Sawczyk. Oprócz medali i nagród finansowych, finaliści konkursu otrzymali możliwość odbycia stażu w Instytucie Chemii Fizycznej PAN oraz bezpłatnego realizowania projektów badawczych w jego laboratoriach.

Zbudują działo elektromagnetyczne

WARSZAWA 2 grudnia w Wojskowej Akademii Technicznej podpisano list intencyjny inicjujący działania, mające na celu opracowanie w Polsce kinetycznego działa elektromagnetycznego (K-DELM). Projekt będzie realizowany w ramach programu „Systemy magazynowania i przetwarzania wysokich energii pod kątem praktycznego wykorzystania w gospodarce narodowej oraz w obszarze obronności i bezpieczeństwa państwa – K-DELM”. Rektor-komendant WAT, gen. dyw. prof. Zygmunt Mierczyk, podkreśla, że idea opracowania pierwszego w Polsce kinetycznego działa elektromagnetycznego nie jest nowa, ale dopiero teraz powstały warunki do konsolidacji wojska i nauki wokół tego tematu. – Razem możemy zrobić wiele w tej sprawie – mówił rektor WAT. Dokument sygnowało 18 instytucji naukowych i zakładów przemysłu obronnego: WAT, UJ, politechniki: Warszawska, Wrocławska i Śląska, AGH, Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia, instytuty: Techniczny Wojsk Lotniczych, Mechaniki Precyzyjnej, Fizyki Plazmy i Laserowej Mikrosyntezy, Metalurgii Żelaza, Narodowe Centrum Badań Jądrowych, Magneto Sp. z o.o., DACPOL Sp. z o.o., MESKO SA, Zakłady Mechaniczne Tarnów SA, PIT-RADWAR SA, Polska Grupa Zbrojeniowa SA.

Odnowione Collegium Maius

POZNAŃ Collegium Maius, w którym swoją siedzibę ma m.in. Wydział Filologii Polskiej i Klasycznej UAM, zostało odnowione dzięki pomocy unijnej. „Renowacja i remont zabytkowego budynku Collegium Maius Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu” to nazwa projektu realizowanego przez UAM przy ul. Fredry. Polegał on na wykonaniu szeregu prac związanych z renowacją, remontem, konserwacją, przywróceniem stanu poprzedniego wnętrz oraz zagospodarowaniem otoczenia Collegium Maius zlokalizowanego w historycznym centrum Poznania, na głównym szlaku turystycznym miasta – Trakcie Królewsko-Cesarskim. Wzniesiony na początku XX w., neobarokowy budynek Collegium Maius wchodzi w skład zabytkowego kompleksu zdobiącego centrum miasta. W wyniku tych prac odsłonięto stuletnie malowidła znajdujące się w holu głównym budynku. Przedsięwzięciu przyświecał cel zachowania dziedzictwa kulturowego, a także podniesienie wartości kulturowej otoczenia. Prace sfinansowano dzięki pomocy z Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 w wysokości 1,8 mln zł.

Doktorat h.c. – prof. W. Sady

LWÓW/KRAKÓW 4 grudnia tytuł doktora honoris causa Lwowskiego Narodowego Uniwersytetu Rolniczego otrzymał prof. Włodzimierz Sady, rektor Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Prof. Wołodymyr Snitynskyj, rektor LNUR, powiedział, że tytuł ten nadawany jest urzędującemu rektorowi krakowskiej uczelni, z którą lwowski ośrodek naukowy jest bardzo mocno związany. Prof. Sady mówił, że nominację tę odebrał nie tylko jako osobiste wyróżnienie, ale również, jako wyraz uznania wobec całej społeczności Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Prof. Sady jest specjalistą w zakresie ogrodnictwa. Zajmuje się technologią uprawy, nawożenia i żywienia mineralnego roślin oraz produkcji warzyw o wysokiej wartości odżywczej i biologicznej. Na UR pełnił funkcję dziekana Wydziału Ogrodniczego, następnie prorektora ds. dydaktycznych i studenckich, a od 2012 roku jest rektorem UR.

Medal im. Alfreda Lityńskiego

GDAŃSK Prof. Marcin Pliński z Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego został uhonorowany Medalem im. Alfreda Lityńskiego, który jest przyznawany jako wyraz szczególnego wyróżnienia i uznania za zasługi na rzecz hydrobiologii i Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego. Od ponad pięćdziesięciu lat wyróżniono nim jedynie 22 osoby. Prof. Pliński jest wybitnym specjalistą w zakresie biologii i ekologii morza, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki toksycznych zakwitów sinic. Opublikował ponad 200 prac naukowych. Pełnił funkcję dziekana Wydziału Biologii, Geografii i Oceanologii UG oraz rektora Uniwersytetu Gdańskiego. Otrzymał m.in. Nagrodę Naukową Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza, Medal im. Kazimierza Demela oraz Nagrodę Nauczyciela Roku im. Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza.

Centralne Laboratorium Wdrożeń

Motion capture – „przechwytywanie”

ruchów i nagrywanie ich w 3D.

Autor: S. Szewczuk, PL.

LUBLIN W ciągu 3 lat, w ramach projektu „Centralne Laboratorium Wdrożeń Politechniki Lubelskiej”, powstały na uczelni 23 laboratoria tematyczne wyposażone w 191 stanowisk badawczych. Ulokowane są w budynku Centrum Innowacji i Zaawansowanych Technologii PL na powierzchni ponad 22 tys. m2. Wykonywane tam badania dotyczą różnych dziedzin, np. automatyki, robotyki, mechaniki, energetyki odnawialnej, optoelektroniki, ochrony środowiska, bioinżynierii. W Laboratorium Silników Spalinowych i Transportu prowadzone są prace nad przyszłościowymi napędami pojazdów, wykorzystującymi silniki spalinowe. Celem badań jest redukcja zużycia energii oraz poprawa właściwości ekologicznych silników. Z kolei sprzęt znajdujący się w Laboratorium Energetyki Odnawialnej i Rozproszonej umożliwia prowadzenie analiz i symulacji komputerowych pracy rozległych sieci elektroenergetycznych. Badana jest jakość energii elektrycznej oraz układów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej i regulacyjnej. W Laboratorium Inżynierskich Zastosowań Technik Informacyjnych realizowane są prace dotyczące analiz sygnału bioelektrycznego, odzwierciedlającego aktywność mózgu. Urządzenia do cyfrowego zapisu i analizy sygnału EEG pozwolą na przeprowadzanie badań związanych z sieciową organizacją funkcji mózgu. Zakres Laboratorium Jakości Środowiska obejmuje badanie i ocenę parametrów pracy urządzeń technicznych i materiałów budowlanych mających wpływ na jakość powietrza wewnętrznego, w nawiązaniu do potrzeb zwiększania energooszczędności w budynkach czy wykorzystania odnawialnych i odpadowych źródeł energii oraz badania z zakresu niezawodności dostawy i jakości wody zimnej.

Wartość projektu to ponad 52 mln zł, z czego ok. 47 mln zł stanowi dofinansowanie z EFRR w ramach PO Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013.

Laboratorium Cyfrowe Humanistyki

WARSZAWA Laboratorium Cyfrowego Humanistyki (LaCH) jest rezultatem współpracy wydziałów i jednostek humanistycznych, na których prowadzi się badania z użyciem narzędzi cyfrowych, a także Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki oraz Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego UW. LaCH otwarto na Uniwersytecie Warszawskim 10 grudnia . – Jestem przekonana, że laboratorium będzie znaczącym wsparciem dla badaczy – humanistów z UW, którzy w swojej pracy już wykorzystują narzędzia cyfrowe – mówi prof. Dorota Urbanek z Wydziału Lingwistyki Stosowanej, przewodnicząca Zespołu Koordynacyjnego LaCH. – Będziemy sieciować inicjatywy wewnętrzne i zewnętrzne, zapewniać profesjonalną pomoc techniczną i administracyjną dla badaczy, pobudzać i – jeśli trzeba – koordynować współpracę informatyków z kierownikami grantów i projektów.

Laboratorium zajmie się też zagadnieniem podtrzymywania przedsięwzięć już ukończonych („farma projektów zakończonych”). – Wspierając badania z zakresu humanistyki cyfrowej, LaCH chce promować całą humanistykę, wierząc, że narzędzia cyfrowe przyczyniają się do usprawnienia i przyspieszenia transferu wiedzy, otwierają przed humanistyką nowe możliwości badawcze i edukacyjne – dodaje prof. Urbanek.

Simon Award 2016

Fot. Piotr Kieraciński

Prof. Miłkowski odbiera nagrodę NCN

WARSZAWA Dr hab. Marcin Miłkowski, profesor nadzwyczajny Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, został laureatem Simon Award – nagrody przyznawanej przez Międzynarodowe Towarzystwo na rzecz Informatyki i Filozofii za osiągnięcia na pograniczu tych dwóch dziedzin wiedzy. Polskiego filozofa i kognitywistę uhonorowano za wybitny wkład w badania nad obliczeniową neurokognitywistyką, obliczeniowymi modelami oraz mechanizmami poznania. Prof. Miłkowski został w 2014 r. laureatem Nagrody NCN. Wcześniej był laureatem stypendium FNP START oraz stypendium konferencyjnego. Otrzymał też stypendium „Zostańcie z nami” tygodnika „Polityka”. Wydział I PAN przyznał mu Nagrodę im. Tadeusza Kotarbińskiego w dziedzinie filozofii. Podstawą była znakomita monografia Explaining the Computational Mind , wydana przez MIT Press. Prof. Miłkowski jest absolwentem MISH na Uniwersytecie Warszawskim. Nagroda Simona została nazwana na cześć Herberta A. Simona, amerykańskiego uczonego, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii. /pap nauka w Polsce/

Nagroda H. Niewodniczańskiego

KRAKÓW 10 grudnia , podczas uroczystości otwarcia nowej siedziby Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego, wręczono Nagrodę Profesora Henryka Niewodniczańskiego, którą od 1978 roku co trzy lata funduje Instytut Fizyki UJ. Przyznawana jest za wybitne osiągnięcia naukowe absolwentom fizyki UJ pracującym w polskich ośrodkach naukowych. Jej 11. laureatem został dr Krzysztof Wohlfeldz z Instytutu Fizyki Teoretycznej Uniwersytetu Warszawskiego.

Doktorat h.c. – prof. M. Kisiel

CZĘSTOCHOWA 11 grudnia , w dniu święta Akademii im. Jana Długosza, nadano tytuł doktora honoris causa AJD prof. Marianowi Kisielowi (na fot.) z Uniwersytetu Śląskiego. Prof. Kisiel jest historykiem literatury, krytykiem literackim i poetą. Posiada znaczący pod względem merytorycznym i metodologicznym dorobek w zakresie badań nad literaturą polską po 1939 w kraju i na emigracji. Centrum Jego zainteresowań stanowią przełomy w rozwoju kultury i zmieniająca się świadomość literacka. W latach 2002-2004 prof. Kisiel zatrudniony był w Instytucie Filologii Polskiej AJD i od tej pory datują się kontakty naukowe częstochowskiego środowiska polonistycznego z katowickim uczonym.

Tego samego dnia w Filharmonii Częstochowskiej miała miejsce wystawa dzieł pracowników Instytutu Sztuk Pięknych oraz koncert Instytutu Muzyki. Było to prawykonanie Oratorium Jan Długosz Dziejopisarz Polski Juliusza Łuciuka – kompozytora, pochodzącego z tej samej miejscowości, w której urodził się Długosz. O kształt swojego oratorium Łuciuk zadbał także w warstwie literackiej, pisząc libretto. Utwór zamówiła u kompozytora Akademia im. Jana Długosza z okazji Roku poświęconego historykowi. Dzieło ujęte w trzy duże części: Inwokacja Brzeźnicka , Dziejopisarz Polski oraz Epilog o charakterze poloneza , wykonali: Katarzyna Suska – mezzosopran, Dariusz Siedlik – baryton, Chór Instytutu Muzyki AJD w Częstochowie (przygotowanie: Przemysław Jeziorowski), Chór Filharmonii Częstochowskiej Collegium Cantorum (przygotowanie: Janusz Siadlak), Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Częstochowskiej im. Bronisława Hubermana, Jerzy Swoboda – dyrygent.

Najlepsi zagraniczni

GDAŃSK W Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku odbyła się gala finałowa Konkursu na najlepszego studenta zagranicznego w Polsce INTERSTUDENT 2015. W kategorii studiów licencjackich zwyciężyła Cristina Rodríguez Álvarez z Hiszpanii, studentka Politechniki Gdańskiej. Wśród studentów studiów magisterskich wygrał Timothy Mankowski z Kanady, student Uniwersytetu Medycznego w Łodzi). Wśród doktorantów zwyciężył Assef Salloom z Syrii, doktorant na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Tytuł Najpopularniejszego Studenta Zagranicznego zdobył Francisco Gubinelli z Włoch, student Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uroczystość towarzyszyła konferencji Studenci zagraniczni w Polsce , zorganizowanej przez Fundację Edukacyjną Perspektywy.

HR Excellence in Research

LUBLIN/WROCŁAW Instytut Agrofizyki PAN w Lublinie i Wrocławskie Centrum Badań EIT+ otrzymały logo „HR Excellence in Research”. Przyznawane przez Komisję Europejską wyróżnienie otrzymują jednostki, które zapewniają najwyższe standardy zatrudnienia oraz prowadzenia badań. O znak „HR Excellence in Research” mogą ubiegać się instytucje działające w sferze B+R (instytuty badawcze, uczelnie i przedsiębiorstwa) oraz organizacje finansujące badania, które wdrażają zasady zawarte w Europejskiej karcie naukowca oraz Kodeksie postępowania przy rekrutacji pracowników naukowych. Logo to element strategii Human Resoruces Strategy for Researchers, która ma zwiększyć atrakcyjność warunków pracy i zatrudnienia naukowców na terenie Unii Europejskiej. Do tej pory prestiżowe logo otrzymało ponad 260 instytucji z niemal 30 państw. W tym gronie było dotychczas tylko 7 instytucji z Polski: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (listopad 2015), Instytut Fizyki PAN (lipiec 2015), Instytut Chemii Fizycznej PAN (grudzień 2014), Instytut Genetyki Roślin PAN (styczeń 2014), Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej (październik 2013), Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN (luty 2013), Fundacja na rzecz Nauki Polskiej (czerwiec 2012).

Prof.prof. Narkiewicz i Kacprzyk w EASA

SZCZECIN/WARSZAWA Prof. Urszula Narkiewicz z Instytutu Technologii Nieorganicznej i Inżynierii Środowiska Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie została powołana do Europejskiej Akademii Nauk i Sztuk (European Academy of Sciences and Arts – EASA). Celem utworzonej w 1990 r. EASA jest popieranie twórczości naukowej i artystycznej, stworzenie płaszczyzny dialogu dla przedstawicieli różnych dziedzin nauk, promowanie międzynarodowego dialogu dla dobra mieszkańców Europy. Akademia zrzesza ok. 1,7 tys. członków z całego świata, w tym 32 laureatów nagrody Nobla. Polskę w EASA reprezentuje 30 uczonych i artystów, m.in. Stefan Angielski, Jerzy Buzek, Krzysztof Penderecki, Stanisław Sołtysiński, Andrzej Zoll, abp Alfred Nossol, Maciej Nowicki, Lucjan Pawłowski i Jerzy Woźnicki. Na ostatnim, 24. posiedzeniu Akademii jej wiceprezesem został wybrany prof. Michał Kleiber. Prezesem EASA jest jeden z jej twórców, prof. Felix Unger. Za współtwórców Akademii uchodzą kard. Franz König i filozof Nikolaus Lobkowicz.

Nowym członkiem EASA został też prof. Janusz Kacprzyk z Instytutu Badań Systemowych PAN w Warszawie. Prof. Kacprzyk zajmuje się m.in. problemami związanymi z logiką, sieciami neuronowymi oraz programowaniem ewolucyjnym. Za swoje osiągnięcia w 2005 i w 2007 r. otrzymał m.in. Pioneer Award przyznawaną przez IEEE Computational Intelligence Society.

Intelektualne pomniki za 5 mln

WARSZAWA MNiSW ogłosiło nowy program finansowania badań humanistycznych – „Pomniki polskiej myśli filozoficznej, teologicznej i społecznej XX i XXI wieku”. Umożliwi on popularyzację dokonań wybitnych polskich intelektualistów ostatniego stulecia. W ramach konkursu dofinansowane zostaną m.in. przedsięwzięcia dokumentacyjne, badawcze, archiwalne oraz edytorskie. Uczestnicy programu otrzymają środki na przygotowanie nowych, krytycznych wydań pism polskich filozofów, teologów oraz myślicieli społecznych. Program obejmie również działania nastawione na rozpowszechnienie dzieł w domenie publicznej oraz digitalizację najnowszych zbiorów. Możliwe będzie także prowadzenie badań nad wyszczególnionymi obszarami polskiej humanistyki oraz ich związkami z myślą europejską i światową. Dzięki programowi interdyscyplinarne zespoły będą mogły na nowo przyjrzeć się związkom między trzema wskazanymi w nazwie programu obszarami wiedzy. Ministerstwo przeznaczy na realizację programu 5 mln zł. O granty będą mogły ubiegać się jednostki i biblioteki naukowe oraz instytucje działające na rzecz nauki. MNiSW przewiduje realizację 5 projektów o maksymalnej wartości 1 mln zł.

Rada ds. Innowacyjności

WARSZAWA Wicepremier dr Jarosław Gowin, minister nauki i szkolnictwa wyższego, wszedł w skład Rady ds. Innowacyjności, powołanej przez premier Beatę Szydło. W skład Rady weszli także: Mateusz Morawiecki – wicepremier, minister rozwoju (jako przewodniczący), prof. Piotr Gliński – wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego, Anna Streżyńska – minister cyfryzacji oraz Dawid Jackiewicz – minister skarbu. Rada ma inicjować działania, które pozwolą aktywnie wspierać przedsiębiorców w poszukiwaniu nowych produktów i procesów oraz angażować polski kapitał. Jej pierwszym zadaniem będzie skoordynowanie instrumentów polityki proinnowacyjnej, które dziś nie są ze sobą powiązane. Rada ma opracować system zachęt dla przedsiębiorców i przedstawicieli świata nauki, które mają przyczynić się do wzrostu wydatków przeznaczanych na działalność badawczo-rozwojową. Wszystkie planowane przez Radę działania będą szeroko konsultowane z przedsiębiorcami, przedstawicielami świata nauki i samorządami. Zdaniem min. Jarosława Gowina polska gospodarka musi przestawić się z rynku lokalnego na rynki globalne. – Żeby to zrobić, należy zdecydowanie zwiększyć potencjał innowacyjny polskiej gospodarki i nauki. Chcemy eksportować nowoczesne technologie. Pod tym względem Polska stoi przed wielką szansą. W tym roku resorty rozwoju oraz nauki i szkolnictwa wyższego wraz z NCBR przeznaczą ok. 8 mld zł na rozwój nowych technologii – zaznaczył.

Mistrz Techniki NOT 2014/2015

WARSZAWA 12 grudnia rozstrzygnięto Konkurs Mistrz Techniki NOT. Zwyciężył zespół autorski w składzie: dr hab. inż. Ireneusz Baic – IMBiGS, prof. inż. Wiesław Blaschke – IMBiGS, mgr inż. Mirosław Cholewa – TAURON Wydobycie S.A., mgr inż. Andrzej Fraś – TAURON Wydobycie S.A., dr inż. Bronisław Gaj – Przedsiębiorstwo Górnicze SILESIA Sp. z o.o., dr hab. Stefan Góralczyk, prof. IMBiGS i mgr inż. Józef Szafarczyk – IMBiGS za opracowanie powstałe w Instytucie Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego innowacyjnego rozwiązania technicznego pn. „Ekologiczny sposób wzbogacania energetycznych surowców mineralnych i gospodarczego wykorzystania uzyskiwanych produktów odpadowych”. Wyróżniono rozwiązania techniczne: „Zaprawiarka do pracy ciągłej z innowacyjnym systemem wagowego (masowego) dozowania nasion i precyzyjnego dozowania cieczy”, opracowana w Przemysłowym Instytucie Maszyn Rolniczych przez zespół złożony z pracowników instytutu i firmy AgrAlex; „Opracowanie, wykonanie i uruchomienie wysokiej rozdzielczości systemu automatycznej diagnostyki taśm przenośnikowych z rdzeniem z linkami stalowymi w PGE GiEK S.A. Oddział KWB TURÓW w Bogatyni”, opracowane przez zespół specjalistów z Politechniki Wrocławskiej, PGE GiEK SA O/KWB Turów i KGHM Cuprum Sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe oraz „Silniki synchroniczne wzbudzane magnesami trwałymi” opracowane przez zespół złożony z pracowników Politechniki Wrocławskiej, KGHM Polska Miedź S.A. Lubin, Partner Serwis sp. z o.o. Z-d w Legnicy, KGHM Polska Miedź S.A. O/Z-dy Górnicze Polkowice-Sieroszowice, KGHM Polska Miedź S.A. O/Z-dy Górnicze Rudna.

Nagroda im. W. Felczaka i H. Wereszyckiego

KRAKÓW W 15. edycji konkursu o Nagrodę im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego nagrodę główną otrzymała praca System partyjny Królestwa Rumunii. Uwarunkowania i funkcjonowanie (Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2013) dr. hab. Andrzeja Dubickiego z Zakładu Teorii Polityki i Myśli Politycznej Uniwersytetu Łódzkiego. Nagrodzona praca prezentuje dzieje Rumunii z punktu widzenia funkcjonowania i organizacji państwa. Laureat jest autorem także innych prac dotyczących historii Rumunii: Dzieje polskiej placówki dyplomatycznej w Bukareszcie. 1919-1940 (2014), Wojny dackie 101-106 n.e . (2013), monografii Nicolae Titulescu. Portret polityka i dyplomaty (2010). Nagroda honorowa została przyznana za redakcję dwutomowego dzieła Śląsk Cieszyński od Wiosny Ludów do I wojny światowej i Śląsk Cieszyński w latach 1918-1945 , wydanego przez Starostwo Powiatowe w Cieszynie (2013 i 2015 rok). Jest to wyjątkowa praca zbiorowa, która powstała pod redakcją prof. Idziego Panica i dr. hab. Krzysztofa Nowaka. Praca stanowi część większego, monumentalnego dzieła, którego ambicją jest opisanie wszechstronnych dziejów tego regionu od zarania do czasów współczesnych. Prof. Panic jest kierownikowi Zakładu Historii Średniowiecznej w Instytucie Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jest badaczem dziejów Śląska Cieszyńskiego, wydawcą fundamentalnych źródeł do historii tego regionu. Dr hab. Krzysztof Nowak jest adiunktem w Zakładzie Historii Najnowszej po 1945 r. w Instytucie Historii UŚ. Jego zainteresowania badawcze poza historią Śląska Cieszyńskiego skupiają się na historii najnowszej, historii stosunków narodowościowych na pograniczach karpackich, w szczególności polsko-czesko-słowackich oraz polsko-rumuńskich w XX w.

Stypendia im. Anny Bornus

WARSZAWA Dwie studentki Wydziału Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego otrzymały stypendium im. Anny Bornus. Tegorocznymi laureatkami zostały Patrycja Michalska – studentka politologii oraz Katarzyna Wasiak – studentka dziennikarstwa. Wsparcie finansowe w wysokości 5 tys. zł ma na celu dofinansowanie kosztów zatrudnienia asystenta osobistego dla niepełnosprawnych studentów. Stypendium przeznaczone jest dla osób z najcięższymi niesprawnościami, które pomimo trudnej sytuacji zdrowotnej dążą do zdobycia wykształcenia. Jest finansowane przez rodzinę Anny Bornus, niepełnosprawnej studentki polonistyki UW w latach 2010-2011, która zmarła z powodu choroby nowotworowej.

Najwyższe temperatury wg IUNG

Fot. Stefan Ciechan

PUŁAWY Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa przedstawił wyniki swoich obserwacji temperatury w 2015 r. Odnotowano w nim kilka rekordowych wartości temperatury powietrza w 145-letniej historii pomiarów meteorologicznych w Puławach. 2015 był najcieplejszym rokiem w historii pomiarów meteorologicznych. Średnia roczna temperatura powietrza wyniosła 10,1° C. Poprzednia rekordowa temperatura wynosiła 9,7° C, a odnotowano ją w latach 1989, 2000 oraz 2014. Najcieplejszy miesiąc w historii obserwacji meteorologicznych w Puławach to sierpień 2015 r., gdy średnia temperatura wyniosła 22,6° C. Poprzedni rekordowy miesiąc z najwyższą średnią miesięczną temperaturą (22,5° C) to lipiec 2006 r. Sierpień 2015 był też najcieplejszym miesiącem w historii pomiarów meteorologicznych w Puławach. Poprzedni rekordowy sierpień w 1992 r. był o 0,5° C chłodniejszy. Także grudzień 2015 ze średnia temperaturą 4,0° C był najcieplejszy w historii pomiarów meteorologicznych w Puławach, prowadzonych od 1871 r. Był o 0,7° C cieplejszy od poprzedniej rekordowej temperatury tego miesiąca ustanowionej w 2006 r./pik/

Nagroda im. Kopernika

KRAKÓW 14 grudnia profesorowie Piotr Bizoń z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej, Małgorzata Filip i Janusz Skalski z Wydziału Lekarskiego oraz dr Jarosław Wawrzycki z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN otrzymali nagrody im. Mikołaja Kopernika przyznawane co 5 lat przez Polską Akademię Umiejętności. Wszyscy nagrodzeni otrzymali po 24 tys. zł oraz okolicznościowe medale wybite z okazji 200. rocznicy powołania Towarzystwa Naukowego Krakowskiego. Krakowska Nagroda im. M. Kopernika oraz zasady jej przyznawania i finansowania nawiązują do ustanowionej w roku 1873 nagrody naukowej imienia Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Umiejętności i Fundacji Miasta Krakowa. Pierwszy konkurs ogłoszono w 1876 r.; realizowano go z przerwami do 1939 r. Starania o wznowienie nagrody zostały podjęte dopiero w roku 1988 przez Komitet Organizacyjny Obchodów Pięćsetnej Rocznicy Studiów Mikołaja Kopernika w Krakowie. W 1993 r. Rada Miasta Krakowa podjęła uchwałę o ustanowieniu Nagrody Naukowej im. Mikołaja Kopernika Fundacji Miasta Krakowa. Nagrodę przyznaje Polska Akademia Umiejętności co 5 lat w dziedzinach: astronomia, nauka o Ziemi, ekonomia, filozofia przyrody, medycyna, wojskowa sztuka obronna i prawo.

Naukowe centrum dobrego żywienia

OLSZTYN Przy Wydziale Nauki o Żywności Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego rozpoczęło działalność Centrum Gastronomii i Sztuki Kulinarnej. Nowo wybudowany obiekt o powierzchni ok. 3 tys. m2 mieści 18 pracowni naukowych do badań z dziedziny gastronomii, dietetyki oraz biooceny żywności. Koszt budowy centrum to ok. 12 mln zł, z czego 90% pochodzi z funduszy unijnych z PO Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013. Pracownia dietetyczna wyposażona jest m.in w specjalną wagę do określania składu ciała, czyli: zawartości tłuszczu, wody, rozkładu mięśni, fałdomierz do pomiarów stopnia tkanki tłuszczowej oraz taśmę do pomiarów obwodów ciała. Pracownia badań biochemicznych stanu odżywienia jest wyposażona m.in. w analizatory biochemiczny, immunologiczny, hematologiczny, mikroskop z kamerą cyfrową. W centrum znajdują się również laboratorium fizykochemii, laboratorium analiz instrumentalnych wyposażone m.in. w sztuczny nos, urządzenia do oceny tekstury i pomiaru barw; pracownia badania wydatków energetycznych, specjalistyczne pracownie gastronomiczne.

Srebrne Skrzypce

CZĘSTOCHOWA 14 grudnia na Politechnice Częstochowskiej rozstrzygnięto pierwszy konkurs o Nagrodę Srebrnych Skrzypiec im. prof. Bogdana Skalmierskiego, zorganizowany przez Polskie Towarzystwo Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej oraz Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej. Nagrodzono najlepsze prace z obszarów badań, którymi zajmował się prof. Skalmierski. Grand Prix otrzymał dr hab. inż. Jarosław Śmieja z Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Srebrne Skrzypce otrzymali także: dr hab. inż. Wojciech Burlikowski z PŚ, dr hab. inż. Damian Mazur z Politechniki Rzeszowskiej oraz dr hab. inż. Adam Piłat z Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wyróżniono: prof. Jerzego Hickiewicza z Politechniki Opolskiej, prof. Magdalenę Rzemieniak z Politechniki Lubelskiej, dr. inż. Kryspina Mirotę z Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej, dr hab. inż. Roberta Stalę z AGH oraz dr. hab. inż. Wojciecha Franusa, profesora Politechniki Lubelskiej. I konkurs o Nagrodę Srebrnych Skrzypiec im. Bogdana Skalmierskiego zorganizowany została w roku 85. rocznicy urodzin jego patrona. (O zainteresowaniach lutniczych prof. B. Skalmierskiego pisaliśmy w FA 3/2002).

European Prize in Aviation Economics and Management

RZESZÓW/CRANFIELD Podczas Międzynarodowej Konferencji Lotniczej w Cranfield w Wielkiej Brytanii Marcin Dziedzic, absolwent kierunku Aviation Management w Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, otrzymał prestiżową European Prize in Aviation Management and Economics. Absolwent WSIiZ został zwycięzcą w kategorii licencjatów i magistrów. W nagrodzonej pracy licencjackiej laureat opisał relacje zachodzące pomiędzy tanimi liniami lotniczymi a drugorzędnymi lotniskami w Europie. Pracę napisał pod opieką naukową dr. Davida Warnocka-Smitha na Huddersfield University, gdzie mógł studiować w ramach oferowanego przez WSIiZ programu Double Degree. Dzięki niemu ukończył studia, uzyskując równolegle dwa dyplomy: WSIiZ oraz Huddersfield University. Obecnie M. Dziedzic pracuje w Międzynarodowym Porcie Lotniczym im. Jana Pawła II Kraków-Balice.

Architektoniczno-humanistyczne oblicze politechniki

KIELCE/SANDOMIERZ W zabytkowym budynku w centrum Sandomierza został uruchomiony Ośrodek Architektury i Humanistyki Politechniki Świętokrzyskiej. Do chwili obecnej uczelnia nie posiadała ośrodka poza Kielcami. Decyzję o zorganizowaniu takiego ośrodka podjęto, biorąc pod uwagę położenie budynku, walory miasta, którego zespół urbanistyczno-architektoniczno-krajobrazowy należy do trwałego dziedzictwa narodowej i europejskiej kultury. Na niewielkiej powierzchni sandomierskiego Starego Miasta znajduje się ponad 120 zabytków wszystkich stylów i epok. – To idealne miejsce dla studentów architektury, jak również studentów z różnych kierunków odbywających praktyki programowe w ramach studiów – mówi prof. Stanisław Adamczak, rektor PŚk.

W ośrodku powstały dwie sale dydaktyczne z pełnym zapleczem technicznym dla 15 i 50 osób. Studenci politechniki, uczestniczący w plenerach malarskich i projektach architektonicznych na rzecz regionu, organizowanych w Sandomierzu i okolicach, będą mogli urządzać tam wystawy swoich prac. Będzie tam też 9 pokoi noclegowych o wysokim standardzie przeznaczonych pod wynajem. Ośrodek będzie dostępny dla instytucji naukowych, samorządowych i kulturalnych. W najbliższym czasie Politechnika Świętokrzyska planuje podpisać umowę o współpracy z Towarzystwem Naukowym Sandomierskim, które będzie mogło wykorzystywać ośrodek do prowadzenia działalności statutowej.

Rising Star Award

ŁÓDŹ Prof. Jakub Fichna z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, przewodniczący Akademii Młodych Uczonych, otrzymał Rising Star Award – nagrodę przyznawaną przez Komitety Narodowy i Naukowy United European Gastroenterology za wyniki uzyskane w badaniach klinicznych. Nagroda Wschodzącej Gwiazdy przyznawana jest osobom o udokumentowanym międzynarodowym dorobku, prowadzącym badania wysokiej jakości i wykazującym się niezależnością naukową. W 2015 roku wyróżniono 8 osób z Niemiec, Polski, Szwecji, Holandii i Belgi. Prof. Fichna jest pierwszym Polakiem, który otrzymał Rising Star Award UEG. Na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi jest kierownikiem Zakładu Biochemii. Prowadzi badania z zakresu fizjologii i patofizjologii układu pokarmowego. Zajmuje się zarówno projektowaniem i syntezą nowych potencjalnych leków oraz określaniem ich właściwości biologicznych, jak i badaniem mechanizmów leżących u podstaw chorób zapalnych i czynnościowych przewodu pokarmowego. W 2015 r. otrzymał Nagrodę Prezesa PAN za wskazanie nowych potencjalnych celów farmakologicznych oraz opracowanie nowych form terapii chorób czynnościowych i zapalnych przewodu pokarmowego.

Instytut Zachodni po nowemu

Fot. Iwona Filus

POZNAŃ Od 1 stycznia 2016 r ., na mocy nowej ustawy, dotychczasowy Instytut Zachodni – Instytut Naukowo-Badawczy im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu, który od lat znajdował się w bardzo trudnej sytuacji, został przekształcony w Instytut Zachodni im. Zygmunta Wojciechowskiego. Nowa placówka nie podlega ustawie o instytutach badawczych ani MNiSW, lecz bezpośrednio premierowi. Instytut stał się jednostką strategiczną, która ma wzmacniać wiedzę na temat sytuacji Polaków w Niemczech, analogicznie do Ośrodka Studiów Wschodnich. Placówka ma się też zajmować tematyką dotyczącą bezpieczeństwa Polski w kontekście europejskim oraz polityki imigracyjnej Niemiec. Do zadań Instytutu będzie należało m.in. gromadzenie, opracowywanie oraz udostępnianie organom władzy publicznej informacji o istotnych wydarzeniach i procesach politycznych, społecznych i gospodarczych w zakresie stosunków polsko-niemieckich oraz przemian politycznych, gospodarczych, społecznych i kulturowych w Niemczech. W skład 9-osobowej Rady Instytutu, powoływanej przez premiera, będą wchodzić też osoby wskazane przez premiera oraz ministrów gospodarki i spraw zagranicznych. Działalność instytutu będzie finansowana z dotacji podmiotowej z budżetu państwa.

Jakie będzie kształcenie praktyczne?

TARNÓW Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Tarnowie otrzymała z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji grant w wysokości 226 601 euro (niemal 1 mln zł) na międzynarodowe badania nad kształtem wyższego szkolnictwa zawodowego. Projekt „Build Professional Higher Education (PHE) – Rozwój Zawodowego Szkolnictwa Wyższego” zakłada przeprowadzenie dogłębnych badań i analiz, których celem ma być wskazanie najlepszego modelu rozwoju zawodowych uczelni wyższych w Europie. Po jego opracowaniu liderzy projektu podzielą się wynikami swojej pracy z innymi zawodowymi uczelniami wyższymi w Europie podczas specjalnych szkoleń, konferencji i seminariów. Oprócz naukowców z tarnowskiej PWSZ badania będą prowadzili naukowcy z czterech krajów będących partnerami projektu: Czech, Estonii, Chorwacji oraz Słowenii. – Tarnowska PWSZ ma wypracować oraz zweryfikować kryteria, jakie powinno spełniać europejskie wyższe szkolnictwo zawodowe, czyli to, co w Polsce nazywamy „studiami o profilu praktycznym”. Siłą rzeczy nasz projekt ma duże znaczenie dla rozwoju całego polskiego wyższego szkolnictwa zawodowego – tłumaczy prof. Marek Frankowicz, współautor projektu, pełnomocnik rektora PWSZ w Tarnowie ds jakości kształcenia i internacjonalizacji. – Warto dodać, że na naszych doświadczeniach skorzystają także uczelnie z zachodniej Europy. Bliźniaczy projekt, który napisali nasi koledzy z Niemiec, Holandii, Belgii, Portugalii i Francji, nie otrzymał co prawda unijnego wsparcia, ale zamierzamy oczywiście podzielić się z nimi wynikami naszych badań – dodaje prof. Frankowicz.

Akredytacja EAQUALS

KRAKÓW Jagiellońskie Centrum Językowe Uniwersytetu Jagiellońskiego jako pierwsza jednostka akademicka w Polsce otrzymało akredytację Europejskiego Stowarzyszenia na rzecz Jakości Usług Językowych (EAQUALS). Certyfikat jakości przyznany został po audycie obejmującym różne aspekty działalności dydaktycznej Centrum. Eksperci EAQUALS tworzą politykę językową w Europie oraz wyznaczają standardy jakości w nauczaniu i uczeniu się języków obcych. Zaangażowani byli w tworzenie i wdrożenie m.in. stosowanego dziś powszechnie w Europie oraz poza nią referencyjnego systemu opisu kształcenia językowego (Common European Framework of Reference – CEFR), który definiuje umiejętności językowe na poziomach: A1, A2, B1, B2, C1 i C2. EAQUALS jest organizacją niekomercyjną, działającą pod auspicjami Rady Europy (gdzie ma głos doradczy) i może być określona jako „ISO w edukacji językowej”. Warunkiem otrzymania akredytacji Eaquals jest spełnienie 50 standardów i uzyskanie pozytywnego wyniku we wszystkich 12 kategoriach inspekcji, która weryfikuje m.in.: skuteczność programów nauczania, profesjonalizm w zarządzaniu akademickim i administracyjnym oraz w obsłudze słuchaczy.

Drony wystartują z buggy

LUBLIN „Buggy” to pojazd terenowy zbudowany przez naukowców z Politechniki Lubelskiej całkowicie od podstaw. Jest lekki i ma dużą sprawność terenową. Może być wykorzystywany na rynku wojskowym i cywilnym. – Cechą, która wyróżnia nasz pojazd, jest jego integracja z dronem – podkreśla dr inż. Leszek Gardyński, członek zespołu opracowującego „buggy”. Dotyczy ona możliwości startów i lądowań drona w trybie automatycznym na pojeździe „buggy” nawet będącym w ruchu, a także śledzenia pojazdu podczas przemieszczania się oraz przekazywania operatorowi drona informacji z powietrza.

Zintegrowany system może mieć wiele praktycznych zastosowań np. w rolnictwie, leśnictwie, monitoringu obiektów liniowych, w transporcie kurierskim, w akcjach niebezpiecznych typu pożar, powódź. Pojazd ma wymiary 3,6 x 1,7 x 1,5m, jest 2-osobowy (docelowo 4-osobowy). Posiada czterocylindrowy silnik benzynowy o pojemności 2 l w układzie boxer, połączony z sześciobiegową skrzynią przekładniową, pełniącą jednocześnie rolę reduktora i skrzyni rozdzielczej. Zawieszenie jest niezależne, z możliwością rozbudowy w przyszłości o sterowanie kół tylnej osi.

Na razie zbudowano prototyp. Uczelnia chciałaby uruchomić seryjną produkcję pojazdu. Środki na dalsze prace zamierza uzyskać z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Współpraca: Częstochowa – Marek Makowski, Gdańsk – Beata Czechowska-Derkacz, Kielce – Kamil Dziewit, Kraków – Izabella Majewska, Lublin – Iwona Czajkowska-Deneka, Olsztyn – Lech Kryszałowicz, Poznań – Agnieszka Książkiewicz, Rzeszów – Julita Ślusarczyk, Szczecin – Stanisław Heropolitański, Tarnów – Piotr Kopa, Warszawa – Katarzyna Kielar, Janusz M. Kowalski