Poziom 5 – brakujące ogniwo?

11 grudnia 2015 w siedzibie Fundacji Rektorów Polskich w Warszawie odbyła się ogólnopolska konferencja Poziom 5. – brakujące ogniwo? Cz. 2, która podsumowywała drugi rok badań nad celowością i możliwością wprowadzenia programów 5 poziomu Polskiej Ramy Kwalifikacji w obszar szkolnictwa wyższego.

Wprowadzenie w 2011 roku Krajowych Ram Kwalifikacji (KRK) dla polskiego szkolnictwa wyższego wyprzedziło opracowanie i wprowadzenie w życie Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK), będącej elementem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). System ten jest przedstawiony w ustawie o ZSK, przyjętej przez Parlament RP w końcu 2015 roku. Obejmuje on całość edukacji – od szkoły podstawowej po studia doktoranckie. PRK zwiera 8 poziomów kwalifikacji pełnych, a wśród nich poziom 5., lokujący się pomiędzy świadectwem maturalnym (poziom 4) a dyplomem licencjata i inżyniera (poziom 6.). Na poziomie 5. obecnie nie jest przyznawana żadna kwalifikacja wydawana przez szkoły wyższe. Zatem z punktu widzenia szkolnictwa wyższego jest to poziom „pusty”. Powstaje pytanie, czy tak być powinno i czy polskie uczelnie nie mogłyby prowadzić programów kształcenia skutkujących kwalifikacjami 5. poziomu. Odpowiedzi na to pytanie poszukuje projekt badawczy Poziom 5. – brakujące ogniwo. Cz. 2 , prowadzony wspólnie przez Fundację Rektorów Polskich (FRP) i firmę Pearson Central Europe, przy współpracy z Instytutem Badań Edukacyjnych. Stanowi on kontynuację zrealizowanego w latach 2013-2014 projektu Pi ąty poziom krajowych ram kwalifikacji . Szkolnictwo wyższe .

Celem pierwszego etapu tego projektu było wstępne rozpoznanie zasadności i możliwości wprowadzenia do systemu polskiego szkolnictwa wyższego kwalifikacji 5. poziomu PRK. Uzyskane w nim dane pozwalały stwierdzić, że uczelnie widzą interesującą szansę w programach 5. poziomu i są gotowe do podjęcia dyskusji i prac umożliwiających wprowadzenie programów 5. poziomu do ich oferty. Wyniki tego projektu znaleźć można w publikacji Poziom 5. – brakujące ogniwo? (red. E. Chmielecka, K. Trawińska-Konador, FRP 2014), dostępnej na stronie internetowej FRP.

W drugim etapie projektu, realizowanym w 2015 r., sprawdzono, jak efektywnym narzędziem lokowania kwalifikacji na poziomie 5. jest Polska Rama Kwalifikacji. Cztery polskie uczelnie (PWSZ-ety w Gnieźnie i Elblągu, Politechnika Warszawska filia w Płocku oraz Centrum Kształcenia Nauczycieli Języków Obcych i Edukacji Europejskiej Uniwersytetu Warszawskiego) opracowały projekty konkretnych programów dla siedmiu kierunków studiów umieszczonych na 5. poziomie PRK. Programy te odpowiadają zapotrzebowaniu rynku pracy, studentów, uczelni i ich kadr. Przygotowano je posługując się opisami wymagań dla 5. poziomu PRK. Coraz więcej argumentów przemawia za tym, że poziom 5. może stanowić integralną część polskiego systemu szkolnictwa wyższego. Jednakże odpowiedź na pytanie, czy polskie uczelnie powinny prowadzić programy kształcenia na tym poziomie, nie może być udzielona ad hoc. Wymaga ona poważnej debaty z udziałem środowiska akademickiego i innych interesariuszy, przygotowania stosownej legislacji oraz przygotowania środowiska akademickiego do nowej perspektywy edukacyjnej. Częścią tej debaty był grudniowa konferencja. Wyniki badań z realizacji drugiego etapu projektu zostały zaprezentowane w publikacji FRP Poziom 5. – brakujące ogniwo? Cz. 2 (red. E. Chmielecka i K. Matuszczak), która również dostępna jest na stronie FRP.

Program konferencji, poza przykładami programów zaproponowanych przez uczelnie, a przedstawianymi przez ich reprezentantów, zawierał także prezentację usytuowania programów 5 poziomu ZSK i ich ważności edukacyjnej i społecznej przez dr Agnieszkę Chłoń-Domińczak (IBE) oraz analizę metody przypisywania poziomu do kwalifikacji w PRK, na przykładzie kwalifikacji Pearsona ulokowanych na 5. poziomie ramy brytyjskiej przez Katarzynę Trawińską-Konador i Andrzeja Żurawskiego (także IBE). Zarys perspektywy legislacyjnej dla ewentualnego wprowadzenia 5 poziomu przedstawił prof. Jerzy Woźnicki. Perspektywę międzynarodową lokowania kwalifikacji szkolnictwa wyższego na 5 poziomie przedstawili: Eddie Connor (Pearson), omawiając koncepcję World Class Qualification oraz prof. E. Chmielecka, omawiając badanie poprawności ulokowania kwalifikacji na poziomach ram krajowych (horizontal comparison) zamierzone przez Grupę Doradczą EQF przy KE.