Minister przeciwko utworzeniu Uniwersytetu Medycznego w Bydgoszczy

O projekcie ustawy dotyczącej powołania Uniwersytetu Medycznego w Bydgoszczy na bazie Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika pisaliśmy w FA 1/2016. Projekt zyskał poparcie Konferencji Rektorów Akademickich Uczelni Medycznych. Przeciwko odłączeniu Collegium Medicum od UMK wypowiedział się natomiast wicepremier Jarosław Gowin, szef resortu szkolnictwa wyższego, podczas spotkania z prof. Andrzejem Tretynem, rektorem UMK.

22 stycznia rektor Tretyn wraz z toruńską posłanką PiS Iwoną Michałek spotkali się z wicepremierem Gowinem. Rektor UMK przedstawił ministrowi szkolnictwa wyższego sytuację związaną z inicjatywą powołania na bazie Collegium Medicum UMK samodzielnego Uniwersytetu Medycznego w Bydgoszczy. Przekazał także ekspertyzę prawną dotyczącą obywatelskiego projektu ustawy w tej sprawie.

Jak informuje dr hab. Marcin Czyżniewski, rzecznik prasowy UMK, prof. Andrzej Tretyn, rektor UMK, na spotkaniu z ministrem Gowinem usłyszał zapewnienie, że ministerstwo nie popiera inicjatywy odłączenia części medycznej UMK w celu utworzenia samodzielnej uczelni medycznej w Bydgoszczy.

– To była bardzo merytoryczna dyskusja. Dla ministerstwa nauki jest oczywiste, że uczelnie muszą się integrować, a wszelkie podziały mogą tylko osłabić polską naukę. Na to zgody nie będzie – mówił po spotkaniu rektor UMK.

– Deklaracja premiera Gowina była jednoznaczna: ministerstwo nie zgadza się na podział Uniwersytetu Mikołaja Kopernika – dodaje poseł Michałek.

Rektorzy za jednością

Głos w tej sprawie zabrał także przewodniczący KRASP.

– Zdecydowanie negatywnie patrzę na próby wyjścia Collegium Medicum w Bydgoszczy ze struktur UMK, gdyż byłoby to niezgodne z dobrze pojętym interesem obu tych jednostek i sprzeczne z nowoczesnymi trendami rozwojowymi uniwersytetów – mówi prof. Wiesław Banyś, przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich.

Szef KRASP zauważa, że uniwersytety europejskie starają się konkurować z uniwersytetami z całego świata. W tym celu zwiększają swój potencjał naukowy, dydaktyczny i edukacyjny oraz zarządczy przez konsolidacje. Rektor Banyś przytacza przykłady Danii, Francji i Finlandii, gdzie proces łączenia uczelni został zainicjowany i jest skutecznie realizowany z inicjatywy władz publicznych. Zauważył, że także w Polsce powstają związki uczelni (np. w Krakowie, na Śląsku), które są pierwszym krokiem do ewentualnych przyszłych konsolidacji instytucjonalnych.

– Wydzielanie zatem w tej chwili z istniejących struktur uczelnianych jakiejś jednostki bądź też tworzenie jakichś zupełnie nowych jest zdecydowanie wbrew tym nowoczesnym, modernizującym systemy szkolnictwa wyższego i nauki trendom i nie znajduje żadnego racjonalnego uzasadnienia, a tylko takie dla dobra naszych uczelni i kraju powinno się liczyć – kończy prof. Banyś.

Także Konferencja Rektorów Uniwersytetów Polskich wyraziła „negatywną opinię na temat projektu utworzenia Uniwersytetu Medycznego w Bydgoszczy na bazie Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika”. Rektorzy uniwersytetów zauważają, że „projekt ustawy narusza fundamentalną zasadę autonomii uniwersytetów”.

Wizytę rektora UMK w MNiSW poprzedziły wydarzenia w Toruniu i Bydgoszczy.

15 stycznia władze Uniwersytetu Mikołaja Kopernika przedstawiły oficjalne stanowisko na temat propozycji odłączenia od uniwersytetu jego medycznych wydziałów, ulokowanych w Bydgoszczy. Czytamy w nim: „Władze UMK nie dopuszczają możliwości wyłączenia Collegium Medicum ze struktur Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu”.

Równocześnie rektor Tretyn przypomniał, że to władze Akademii Medycznej im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy wystąpiły z inicjatywą połączenia bydgoskiej i toruńskiej uczelni (czytaj też komentarz prof. A. Kopcewicza). „Uchwała Senatu AM, jednogłośnie przyjęta w 2003 r., (…) głosi: Senat Akademii Medycznej im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy wyraża pogląd, że realizacja idei połączenia naszych uczelni nie tylko umożliwi dalszą kontynuację misji Akademii dla dobra regionu, kraju, ale też pozwoli na lepsze wykorzystanie potencjału naukowego, dydaktycznego i klinicznego dla dobra rozwoju nauki, kształcenia studentów oraz kadry, a także wysokospecjalistycznej opieki medycznej”.

Zdaniem władz UMK w ciągu ostatnich dziesięciu lat nastąpił znaczący rozwój bydgoskiej części UMK. Przychody CM UMK wzrosły między rokiem 2004 a 2015 ponad trzykrotnie: z 44,6 mln zł do 141,3 mln zł, wartość aktywów – z 152,6 mln zł do 416,8 mln zł. Liczba studentów wzrosła z 4430 do 6420, a pracowników z 993 do 1192; w tym liczba samodzielnych pracowników nauki wzrosła z 113 do 134. Równocześnie wzrosła też liczba kierunków kształcenia z 7 do 22, uruchomiono 4 kierunki w języku angielskim, a liczba studentów zagranicznych wzrosła z 10 do 202. Liczba uprawnień do doktoryzowania wzrosła z 2 do 6, do habilitowania z 2 do 3. Uczelnia wzbogaciła się o jeden szpital kliniczny i trzeci akademik.

Rada CM UMK za odłączeniem

Tymczasem, jak informuje prof. Jan Styczyński, prorektor UMK ds. Collegium Medicum, 19 stycznia, podczas posiedzenia Rady CM UMK, odbyło się tajne głosowanie w sprawie poparcia inicjatywy Komitetu Obywatelskiego dotyczącego powstania Uniwersytetu Medycznego w Bydgoszczy. Nie było ono zaplanowane, lecz zostało zgłoszone z inicjatywy członków Rady w trakcie posiedzenia.

Rada liczy 19 osób, a na spotkaniu obecnych było 16 z nich. Za propozycją uchwały dotyczącej poparcia inicjatywy Komitetu Obywatelskiego głosowało 9 osób, 5 osób było przeciwko, a 2 osoby wstrzymały się od głosu. Zdaniem prof. Styczyńskiego, wynik głosowania należy interpretować bardzo ostrożnie i nie wyciągać daleko idących wniosków.

Senat UMK za integralnością

26 stycznia Senat UMK przyjął stanowisko w sprawie zachowania integralności Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. „Jako reprezentacja całej wspólnoty naszej Uczelni Senat opowiada się za zachowaniem integralności UMK i wzmacnianiem wszystkich wartości stanowiących o jego sile” – czytamy w dokumencie. Napisano w nim też, że „wszelkie sprawy istotne dla rozwoju Uniwersytetu, zwłaszcza kwestie budzące odmienne opinie i oceny, powinny być przedmiotem wewnętrznych dyskusji toczonych z poszanowaniem autonomii uniwersytetu nie zaś polem rozgrywek dla podmiotów zewnętrznych”. Senat UMK wyraził opinię, że przez 13 lat nie zaszło nic, co przekreślałoby nadzieje, jakie wiązano z decyzją o integracji uczelni z 2003 r. Podkreślił, że w obecnej postaci UMK jest jednym z najlepszych polskich uniwersytetów.

W obiegu publicznym funkcjonuje wiele opinii na temat inicjatywy odłączenia części medycznej od UMK. Najczęściej powtarza się ta, że to przejaw konkurencji między Toruniem i Bydgoszczą. Znajomy naukowiec z Poznania uważa, że „tak naprawdę Collegium Medicum UMK jest Uniwersytetem Medycznym w Bydgoszczy, tylko nie chcieli być częścią UKW, zatem podpięli się pod UMK. To takie lokalne ambicje i animozje”. Część pracowników CM UMK zauważa problemy, jakie mogą wyniknąć z odłączenia od uniwersytetu. To m.in. utrata uprawnień do prowadzenia niektórych kierunków czy odejście części kadry z Bydgoszczy do Torunia. Bydgoscy politycy mówią o potrzebie rekompensaty Uniwersytetowi Mikołaja Kopernika potencjalnej utraty Collegium Medicum, np. w postaci utworzenia wydziału lekarskiego w Toruniu. Mimo że w projekcie ustawy o utworzeniu Uniwersytetu Medycznego zaprojektowano datę 1 października 2016 r., niektórzy politycy bydgoscy widzą dłuższą perspektywę powołania uczelni.

28 stycznia Rada Miasta Bydgoszczy podjęła uchwałę, w której „wyraża pełne poparcie dla obywatelskiej inicjatywy utworzenia Uniwersytetu Medycznego w Bydgoszczy. Jednocześnie deklaruje zaangażowanie organizacyjne, prawne i finansowe niezbędne do utworzenia nowej uczelni”. W uchwale podkreślono, że „Powstanie Uniwersytetu Medycznego wpisuje się w cele zawarte w Programie Sektorowym Miasto Nauki, będącym częścią Strategii Rozwoju Bydgoszczy do 2030 r.”. Przypomniano też, że w apelu z 26 sierpnia 2004 r., bydgoscy radni sprzeciwili się włączeniu ówczesnej Akademii Medycznej im. Ludwika Rydygiera do UMK.

UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W LICZBACH (dane za rok 2014):

Studenci – 26974, w tym: w Toruniu – 21089, Collegium Medicum w Bydgoszczy – 5885
Doktoranci – 917, w tym: w Toruniu – 759, CM – 158
Pracownicy – 4205, w tym: w Toruniu – 2886, CM – 1319
Pracownicy naukowi – 2164, w tym: w Toruniu – 1415,  CM – 749
Samodzielni pracownicy nauki – 709, w tym w Toruniu – 576, CM – 133
Budynki – Toruń – 179, CM – 56
Struktura – 17 wydziałów, Toruń – 14, CM – 3
Uprawnienia do nadawania stopnia doktora – 30,  w tym: Toruń – 24, CM – 6
Uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego – 23, w tym: Toruń – 20, CM – 3
Przychody planowane na 2015 – 463,8 mln zł, w tym:  Toruń – 322,5 mln zł, Bydgoszcz – 141,3 mln zł
Pozyskane granty zewnętrzne – NCN: Toruń – 178,  CM – 19; NCBR: Toruń – 6, CM – 0; MNiSW: Toruń – 30, CM – 3
Liczba projektów realizowanych z europejskich funduszy strukturalnych: Toruń – 32, CM – 3