Nowe konkursy w Horyzoncie 2020

Dr inż. Zygmunt Krasiński, dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego Programów Badawczych UE, o nowych konkursach Horyzontu 2020, akcji informacyjno-szkoleniowej w latach 2016-2017 oraz dotychczasowym udziale polskich zespołów w programie Horyzont 2020.

Kolejne konkursy w Horyzoncie 2020 zostaną ogłoszone w połowie października. Komisja Europejska opublikowała już robocze Programy Pracy na lata 2016-2017 w poszczególnych obszarach Horyzontu 2020, które dostępne są na stronie: https://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/en/draft-work-programmes-2016-17. Jednocześnie od połowy września rozpoczęła się w Europie szeroka akcja informacyjna dotycząca nowych konkursów. Składają się na nią europejskie dni informacyjne na temat zawartości konkursów w poszczególnych obszarach (energia, zdrowie, środowisko, ICT itd.), połączone ze spotkaniami brokerskimi, gdzie uczestnicy omawiają pomysły na konkretne projekty z potencjalnymi partnerami. Zachęcam polskie zespoły do większej aktywności w wymiarze europejskim, również poprzez udział w tych wydarzeniach – jeśli nie bezpośrednio, to poprzez transmisje on-line. Jedno z takich wydarzeń w obszarze przestrzeni kosmicznej zorganizowaliśmy w Warszawie w Centrum Nauki Kopernik wspólnie z KE i we współpracy z Polską Agencją Kosmiczną. Zapraszamy też do udziału w krajowych dniach informacyjnych i korzystania z bezpłatnych konsultacji i warsztatów z pisania wniosków. Informacje dotyczące kalendarza europejskich i krajowych dni informacyjnych oraz spotkań brokerskich dostępne są na krajowym portalu H2020: http://www.kpk.gov.pl/?p=25566.

Pod koniec lipca KE opublikowała statystyki, dotyczące udziału w 112 konkursach Horyzontu 2020 zamkniętych do lutego 2015 r. (patrz tabela).

Od początku 2014 r. obserwujemy bardzo duże zainteresowanie programem Horyzont 2020 w całej Europie. Wynikiem tego jest znaczący, w porównaniu z 7. Programem Ramowym (7PR), spadek średniego wskaźnika sukcesu – z ponad 21% do poziomu poniżej 15%. Na tle krajów EU 28 wskaźnik sukcesu dla Polski jest niższy o niecały 1 punktów procentowych. Oznacza to spadek z ponad 18% w 7PR do poziomu poniżej 14%. Obserwujemy rosnącą tendencję, jeśli chodzi o udział naszych zespołów w składanych wnioskach z 1,80% po 38 konkursach do 2,05% po 112 konkursach. Osiągnęliśmy poziom z 7PR, który jednak jest nadal poniżej naszych oczekiwań. W przypadku polskich zespołów niekorzystna tendencja spadku udziału w dofinansowaniu obserwowana po 79 konkursach uległa pewnemu odwróceniu (z 0,75% do 0,95%), ale dalej nasz wynik jest niższy od uzyskanego w 7PR, kiedy wyniósł ok. 1,1%. Sytuacja ta, zdaniem KE, skorelowana jest z niskim poziomem krajowych wydatków na B+R. Przekłada się to bezpośrednio na niski, w porównaniu do krajów EU 15, poziom zasadniczych wynagrodzeń polskich naukowców, co w warunkach istotnego ograniczenia wypłaty premii w Horyzoncie 2020 dodatkowo zniechęca ich do aplikowania o granty unijne. Ta tendencja dotyczy wszystkich nowych krajów EU 13, dla których łączny udział w dofinansowaniu na tle EU 28 jest na drastycznie niskim poziomie i wynosi ok. 4%. Sprawa dysproporcji w wysokości wynagrodzeń naukowców w krajach członkowskich jest wyzwaniem w kontekście budowania Europejskiej Przestrzeni Badawczej. Sytuacja może ulec poprawie, jeśli zmienimy zasady wynagradzania w Horyzoncie 2020. Działania w tym zakresie podjęte zostały przez ministerstwo nauki w ramach grupy nowych krajów członkowskich. Dodatkową zachętę do aplikowania dla polskich naukowców stworzy uruchomienie krajowego programu „Premia na Horyzoncie”. Należy podkreślić wagę działań strategicznych, mających na celu zwiększenie udziału w Horyzoncie 2020, podejmowanych na poziomie instytucji naukowych, w tym tworzenie dobrego zaplecza administracyjnego i systemów motywacyjnych dla aktywnych zespołów. Istotne jest postawienie na udział w Horyzoncie 2020 równolegle do udziału w uruchomianych nowych konkursach w ramach funduszy strukturalnych. (Pełny raport dostępny jest na stronie: http://www.kpk.gov.pl/wp-content/uploads/2015/08/Statystyki-uczestnictwa-Polski-w-Programie-Ramowym-HORYZONT-2020.pdf).