Wydarzenia

We władzach EFAP

KRAKÓW/ATENY Prof. Renata Jachowicz, kierownik Zakładu Technologii Postaci Leku i Biofarmacji Wydziału Farmaceutycznego UJ, została po raz trzeci wybrana w skład komitetu wykonawczego Europejskiego Stowarzyszenia Wydziałów Farmaceutycznych. Wyboru dokonano podczas posiedzenia European Association Faculty of Pharmacy w Atenach. EAFP powstało z myślą o utworzeniu wspólnej platformy wydziałów farmaceutycznych z krajów europejskich, której celem jest modyfikacja sposobu kształcenia, wprowadzania nowych metod edukacyjnych, wymiany doświadczeń. Do EAFP należy 80 europejskich wydziałów farmacji. Pod auspicjami stowarzyszenia realizowane są międzynarodowe projekty. Prof. Jachowicz wspólnie z dr. hab. Sebastianem Polakiem z Zakładu Farmacji Społecznej UJ CM uczestniczyła w projekcie Pharmine, opracowując dokumenty dotyczące Polski, w tym również systemu kształcenia na polskich wydziałach – „Pharmacy educalion and training in Poland” (Pharmine WP7). W ramach projektu „Quality Assurance in European Pharmacy Education and Training” (PHAR QA) konsorcjum złożone z reprezentantów europejskich wydziałów farmaceutycznych przygotowuje listę kompetencji farmaceutów pracujących na rynku UE. Osobą odpowiedzialną za moduł „Exploitcition” w tym projekcie jest prodziekan Wydziału Farmacji UJ dr hab. Agnieszka Skowron, kierownik Zakładu Farmacji Społecznej.

Doktoraty h.c. – prof. Mąkosza i prof. Rozenberg

WARSZAWA 15 czerwca tytuły doktorów honoris causa Politechniki Warszawskiej otrzymali profesorowie Mieczysław Mąkosza i Grzegorz Rozenberg. Prof. Mąkosza jest emerytowanym profesorem PW oraz Instytutu Chemii Organicznej PAN, cenionym specjalistą w dziedzinie chemii organicznej. Opracował m.in. metodologię prowadzenia reakcji z udziałem anionów organicznych, znaną pod nazwą „kataliza przeniesienia międzyfazowego” (Phase Transfer Catalysis). Dokonał odkrycia metody otrzymywania pochodnych cyklopropanu, która dziś nosi nazwę reakcji Mąkoszy. Opracował również metodologię zastępczego nukleofilowgo podstawienia wodoru (Vicarious Nucleophilic Substitution of Hydrogen, VNS). Za jej odkrycie Profesor otrzymał w 2012 r. Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Odkrycia prof. Mąkoszy znalazły zastosowania w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym. Jego dorobek naukowy obejmuje ponad trzystu publikacji, 70 patentów oraz 2 podręczniki akademickie. Profesor wypromował 48 doktorantów.

Prof. Rozenberg, absolwent Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych PW (1965), jest profesorem na Wydziale Informatyki Leiden University w Holandii i jednocześnie profesorem wizytującym na Wydziale Informatyki University of Colorado w Boulder (USA). Od wielu lat kieruje grupą Informatyki Teoretycznej w Leiden Institute of Advanced Computer Sciences, jak również zajmuje stanowisko dyrektora naukowego w Leiden Center of Natural Computing. – Spektrum zainteresowań i wyników badawczych Profesora jest nad podziw szerokie – począwszy od teorii automatów i lingwistyki matematycznej poprzez gramatyki i języki Linenmayera, teorię współbieżności i sieci Petriego wysokiego rzędu oraz gramatyki grafowe, do obliczeń molekularnych DNA i modeli obliczeń dla procesów chemicznych, czy też ich uogólnień w formie obliczeń naturalnych. Odkrył on również wiele ważnych i pionierskich struktur matematycznych i ich właściwości, które znalazły zastosowanie w informatyce – mówił w laudacji prof. Henryk Rybiński.

Doktorat h.c. – prof. L. Marinelli

KRAKÓW Najwybitniejszy żyjący włoski polonista, slawista, krytyk i tłumacz, prof. Luigi Marinelli, odebrał 16 czerwca tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uhonorowany badacz uchodzi za jednego z najbardziej liczących się odkrywców zapomnianych tekstów epoki baroku. Profesor jest także znakomitym znawcą kultury współczesnej. Senat UJ uhonorował prof. Marinellego za zasługi w propagowaniu polskiej literatury i kultury poza granicami Polski, popularyzowanie, poprzez przekłady i edycje, polskiej literatury i teatru we Włoszech i w Europie oraz za kształtowanie nowoczesnej formuły studiów polonistycznych w świecie. Władze najstarszej polskiej uczelni doceniły również jego wieloletnią, owocną pracę naukową i dydaktyczną na rzecz zapewnienia polskiej literaturze trwałego miejsca w kulturze Włoch i Europy oraz wielki i cenny wkład w rozwijanie obustronnych więzi kulturalnych Włoch i Polski.

Doktorat h.c. – prof. Z. Kowal

ZIELONA GÓRA 16 czerwca nadano doktorat honoris causa Uniwersytetu Zielonogórskiego prof. Zbigniewowi Kowalowi z Politechniki Świętokrzyskiej. Laureat jest absolwentem Politechniki Wrocławskiej, doktorat obronił na Politechnice Warszawskiej. Wykładał na Politechnikach Wrocławskiej, Świętokrzyskiej i Częstochowskiej. Był członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów oraz Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Zdobył duże doświadczenie praktyczne, pracując przez wiele lat w Biurze Projektów Górniczych. Pełnił funkcję rektora Politechniki Świętokrzyskiej. Opublikował 15 skryptów i monografii, 353 artykuły naukowe i naukowo-techniczne na temat zginania, skręcania i skuteczności konstrukcji cienkościennych, niezawodności i bezpieczeństwa systemów konstrukcyjnych, nośności granicznej konstrukcji. Uzyskał 24 patenty i 9 wzorów użytkowych. Wypromował 22 doktorów.

Honorowy profesor – A.L. Kostrzewski

LUBLIN 17 czerwca prof Andrzej L. Kostrzewski otrzymał tytuł profesora honorowego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Laureat jest wybitnym geografem, geomorfologiem i geoekologiem związanym naukowo z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jego zainteresowania skupiają się wokół dynamiki wybranych środowisk morfogenetycznych i sedymentacyjnych, głównie zwietrzelinowego, rzecznego, morskiego, jaskiniowego i lodowcowego, w różnych strefach morfoklimatycznych. W dorobku naukowym posiada 9 książek, 84 redagowanych pozycji zwartych oraz 325 artykułów naukowych. Uczony kierował Zakładem Geoekologii, był dyrektorem Instytutu Paleogeografii i Geoekologii, dziekanem Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych oraz prorektorem UAM. Prof. Kostrzewski jest członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Stowarzyszenia Geomorfologów Polskich (prezes 1996-2005), Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Komitetu Badań Polarnych PAN. Przewodniczy Komitetowi Nauk Geograficznych PAN. Od 1990 roku w skali całego kraju koordynuje program Zintegrowanego Monitoringu Środowiska Przyrodniczego w Polsce w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Z lubelskimi geografami prof. Andrzej Kostrzewski współpracuje od 50 lat. Uroczystość wręczenia tytułu była częścią obchodów 70-lecia geografii uniwersyteckiej w Lublinie (więcej w następnym numerze).

Medale św. Krzysztofa

KRAKÓW Od 5 lat Muzeum Historyczne Miasta Krakowa przyznaje Medale św. Krzysztofa osobom, instytucjom i firmom, które wspierają ją finansowo i organizacyjnie oraz służą doradztwem merytorycznym. W tym roku w uznaniu zasług w długoletnim wspieraniu merytorycznym i naukowym Muzeum podczas realizacji wystaw i wydawnictw, a także wielu muzealnych sesji i debat naukowych, medalem uhonorowano prof. Jerzego Wyrozumskiego – wybitnego uczonego, historyka, mediewistę, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, wieloletniego prezesa Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa oraz sekretarza generalnego Polskiej Akademii Umiejętności. Medal św. Krzysztofa otrzymał też prof. Franciszek Ziejka, były rektor UJ, wybitny historyk literatury, przewodniczący Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Uhonorowano go za starania o przyznanie przez Komitet finansów umożliwiających odnowienie Pałacu Krzysztofory. Trzecim wyróżnionym w tym roku został Paweł Kubisztal, fotograf i dziennikarz, miłośnik Podgórza, inicjator działań na rzecz przeobrażania i unowocześniania tej dzielnicy.

SCF 2015 French-Polish Prize

WARSZAWA 22 czerwca prof. Karol Grela z Uniwersytetu Warszawskiego otrzymał Société Chimique de France 2015 French-Polish Prize za wkład w rozwój nowych katalizatorów reakcji metatezy olefin. Prof. Grela jest pracownikiem Wydziału Chemii UW, a grupa, którą kieruje – Laboratorium Syntezy Metaloorganicznej – realizuje prace badawcze w Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych UW. Prof. Grela pracuje też w Instytucie Chemii Organicznej PAN. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Chemicznego i honorowym członkiem Izraelskiego Towarzystwa Chemicznego. Domeną prof. Greli jest chemia organiczna. Od wielu lat koncentruje się on na opracowywaniu nowych katalizatorów. W 1999 r. otrzymał Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za najlepszy doktorat, a 5 lat później taką samą nagrodę za najlepszą habilitację. W 2010 r. odebrał Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz nagrodę Prezesa Rady Ministrów za wybitne osiągnięcia naukowe za rok 2009. W ubiegłym roku otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

Nagroda Skowyrów

LUBLIN 25 czerwca dr hab. Jacek Knopek, prof. UMK, z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu otrzymał Nagrodą Naukową im. Ireny i Franciszka Skowyrów za rok 2015. Prof. Knopek jest kierownikiem Zakładu Polityki Narodowościowej w Instytucie Politologii UMK. Jego badania obejmują stosunki międzynarodowe, systemy polityczne, przemiany społeczne i cywilizacyjne, kwestie narodowościowe i polonijne oraz politykę regionalną. Prof. Knopek ukończył historię i wychowanie fizyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Słupsku. Krótko pracował jako nauczyciel wychowania fizycznego w szkole zawodowej. Następnie został asystentem w Instytucie Historii WSP w Słupsku. Doktorat obronił na Wydziale Dziennikarstwa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Został potem zatrudniony w Instytucie Nauk Politycznych Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy. Habilitował się przed Radą Wydziału Politologii UMCS w Lublinie. Od 2005 r. pracuje na UMK. Nagroda im. I. i F. Skowyrów przyznawana jest od 1981 r. przez Ośrodek Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym KUL za osiągnięcia naukowe w dziedzinie historii, filozofii, kultury oraz teologii, szczególnie za prace podejmujące problematykę Polaków i Polonii na świecie. Fundatorami Nagrody byli Franciszek Skowyra, zmarły w 1978 r. w USA wybitny działacz Polonii amerykańskiej, oraz jego małżonka Irena Skowyra, mieszkająca od 1993 r. w Polsce.

RMN V kadencji

WARSZAWA 25 czerwca minister nauki zatwierdziła skład Rady Młodych Naukowców V kadencji. Tworzą ją: dr Robert Czajkowski – Uniwersytet Gdański, dr n. med. Karolina Czarnecka – Uniwersytet Medyczny w Łodzi, dr inż. Karol Fijałkowski – Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, dr Aleksandra Gliszczyńska-Grabias – Poznański Oddział Instytutu Nauk Prawnych PAN w Warszawie, dr n. farm. Sebastian Granica – Warszawski Uniwersytet Medyczny, dr hab. n.med. Miłosz Jaguszewski – Gdański Uniwersytet Medyczny, dr Katarzyna Kopecka-Piech – Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, dr Emanuel Kulczycki – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, dr Łukasz Michalczyk – Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, dr Justyna Możejko – Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, dr inż. Michał Niezabitowski – Politechnika Śląska w Gliwicach, dr inż. Mariusz Pawlak – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, dr Adam Płoszaj – Uniwersytet Warszawski, mgr Przemysław Rumianek – Politechnika Warszawska; dr Daniel Strub – Politechnika Wrocławska, dr Adam Szot – Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, dr inż. Bożena Tyliszczak – Politechnika Krakowska, dr inż. Paweł Wójcik – Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie.

Medal UW dla prof. Pełczyńskiego

WARSZAWA 26 czerwca Medal za zasługi dla Uniwersytetu Warszawskiego otrzymał filozof polityki prof. Zbigniew Pełczyński – pomysłodawca i organizator Oxford Colleges Hospitality Scheme. Dzięki temu programowi kilkuset polskich humanistów mogło w czasie stanu wojennego odbyć kilkumiesięczne pobyty naukowe na uniwersytetach w Oksfordzie i w Cambridge. Prof. Pełczyński jest też założycielem Szkoły dla Młodych Liderów Społecznych i Politycznych, która pod zmienioną nazwą funkcjonuje do dziś. Laureat w tym roku będzie obchodzić 90. urodziny. W czasie II wojny światowej walczył w Powstaniu Warszawskim, później wyjechał do Wielkiej Brytanii. Na Uniwersytecie Oxfordzkim wykładał filozofię polityczną, historię myśli społecznej i politycznej, dzieje przemian politycznych w Europie Środkowowschodniej i historię powojennej Polski.

Medal za zasługi dla UW to wyróżnienie, które przyznawane jest niezwykle rzadko. Do tej pory otrzymali je m.in. papież Jan Paweł II, premier Tadeusz Mazowiecki oraz filozof Leszek Kołakowski. Ostatnio wręczono go środowisku „Krybar”, które w czasie Powstania Warszawskiego walczyło o odzyskanie terenu UW. Prof. Pełczyński jest 10. osobą uhonorowaną tym odznaczeniem.

Nagrody GTPS za rok 2014

GDAŃSK Laureatami Nagród Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki za rok 2014 zostali: w dziedzinie nauki i kultury – prof. Maria Mendel z Instytutu Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego za realizację projektu „Wspólny Pokój Gdańsk” oraz dorobek naukowy; w dziedzinie sztuki – prof. Henryk Lula, rzeźbiarz z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, za wystawę „Sztuka ceramiki. Forma i osobowość” w Pałacu Opatów w Gdańsku oraz dorobek artystyczny; w dziedzinie muzykologii – dr Danuta Popinigis z Instytutu Teorii Muzyki Akademii Muzycznej w Gdańsku za książkę Carillony i muzyka carillonowa dawnego Gdańska (wydawca: Akademia Muzyczna w Gdańsku).

Doktorat h.c. – prof. D. Jaeck

Fot. Stacja Morska UG w Helu

WARSZAWA 30 czerwca tytuł doktora honoris causa Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego otrzymał prof. Daniel Jaeck. Senat WUM nadał mu najwyższą godność akademicką w uznaniu zasług dla rozwoju medycyny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem wkładu w postęp w chirurgii wątroby i trzustki oraz wspieranie rozwoju chirurgii i transplantologii polskiej. – 68. Doktor Honorowy naszej uczelni to postać dla mnie osobiście bardzo szczególna. Zawdzięczam Profesorowi wiele w mojej drodze chirurga i transplantologa, dług wobec Profesora ma Zespół Kliniki, którą kieruję, a także nasza uczelnia i polska transplantologia. Przyznanie najwyższej godności akademickiej wybitnemu francuskiemu chirurgowi, prof. Danielowi Jaeckowi, jest rezultatem 20-letniej współpracy transplantologów naszej uczelni z tym znakomitym naukowcem-klinicystą. To bowiem w 1995 roku członkowie zespołu, którym obecnie kieruję, rozpoczęli staże w klinice prof. Jaecka w Starsbourgu. Efektem współpracy jest wzrost liczby przeszczepień wątroby z 6 w roku 1996 do 184 w roku 2014. To ocalone istnienia ludzkie, które liczmy już w tysiącach – mówił prof. Marek Krawczyk, rektor WAM.

Polskie foki w ONZ

GDAŃSK/NOWY JORK Polska, wraz z Bahamami, Palau, stowarzyszeniem Ocean Sanctuary Alliance oraz Global Partnerships Forum, zorganizowała 1 lipca w siedzibie ONZ w Nowym Jorku sympozjum wysokiego szczebla na temat zrównoważonego zużycia zasobów mórz i oceanów. Obok pracowników Sekretariatu Narodów Zjednoczonych i stałych przedstawicielstw dyplomatycznych wśród zaproszonych mówców znaleźli się m.in. przedstawiciele wielu agend i programów NZ, w tym: Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) i Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP), Banku Światowego, Unii Europejskiej czy niezależnych instytucji naukowych. Do grona prelegentów dołączyła Polka, dr Iwona Pawliczka vel Pawlik z Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego, która podzieliła się doświadczeniami zebranymi w trakcie prowadzonego z powodzeniem na południowym Bałtyku projektu restytucji foki szarej. – Program ochrony fok pozwolił zwiększyć ich populację. Potwierdza to potrzebę i skuteczność tworzenia morskich rezerwatów – powiedziała w swoim wystąpieniu dr Pawliczka.

Przewodniczący prof. J. Purchla

WARSZAWA/KRAKÓW Prof. Jacek Purchla otrzymał nominację na stanowisko przewodniczącego Polskiego Komitetu ds. UNESCO. Uczony od dawna jest zaangażowany w działalność UNESCO. Od lutego 2012 r. pełnił funkcję wiceprzewodniczącego komitetu. Prof. Purchla jest członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Kieruje Katedrą Historii Gospodarczej i Społecznej oraz Zakładem Dziedzictwa Kulturowego i Studiów Miejskich UNESCO Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, a także Katedrą Dziedzictwa Europejskiego w Instytucie Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prowadzi badania nad rozwojem miast, historią społeczną i historią sztuki XIX i XX wieku, jak również teorią i ochroną dziedzictwa kulturowego. Jest autorem ponad 400 prac naukowych, w tym wielu książek. W latach 1990–1991 był wiceprezydentem Krakowa. Jest organizatorem i dyrektorem Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie. Jest członkiem tytularnym i wiceprezydentem Comité International d’Histoire de l’Art (CIHA), Rady Europa Nostra, Komitetu Nauk o Sztuce PAN. Od 2000 przewodniczy Radzie Ochrony Zabytków przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Doktorat h.c. – prof. E. Wiesel

 

KRAKÓW Prof. Elie Wiesel, laureat Pokojowej Nagrody Nobla, otrzymał 30 czerwca doktorat honoris causa Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. Poprzez nadanie prof. Wieselowi tytułu doktora honoris causa wspólnota akademicka Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie wyraziła uznanie za jego dorobek naukowy w zakresie filozofii, judaistyki i literatury oraz wybitną działalność literacką, ale przede wszystkim za jego zaangażowanie na rzecz pokoju oraz obrony prawdy i godności człowieka. Prof. Wiesel całe życie poświęcił walce o głębsze zrozumienie zbrodni, piętnowaniu antysemityzmu, nietolerancji i ksenofobii. Doktorat honorowy to dowód na rozwijanie dialogu chrześcijańsko-żydowskiego oraz wdzięczności za przywrócenie świadomości zbiorowej Polaków i całego świata postaci Jana Karskiego.

Grand Prix za tekst słuchowiska

GDAŃSK/WARSZAWA Grand Prix dla najlepszego słuchowiska w czasie XV Festiwalu Teatru Polskiego Radia i Teatru Telewizji Polskiej „Dwa Teatry” przyznano Podróży na Księżyc , w tym: za tekst dr Monice Milewskiej (na fot.) z Instytutu Historii Sztuki Wydziału Historycznego, za reżyserię – Annie Wieczur-Bluszcz, za realizację akustyczną – Maciejowi Kuberze, za rolę Georgesa Mélièsa – Janowi Englertowi, za rolę Ludwika Lumière’a – Jerzemu Radziwiłowiczowi. Słuchowisko zostało zgłoszone przez Program 2 Polskiego Radia. Grand Prix ufundował prezes Zarządu Polskiego Radia. W konkursie wzięło udział 29 realizacji radiowych oraz 18 telewizyjnych.

Doktorat h.c. – Benedykt XVI

CASTEL GANDOLFO/KRAKÓW 4 lipca w Castel Gandolfo Benedykt XVI, papież emeryt, przyjął tytuł doktora honoris causa Akademii Muzycznej w Krakowie i Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, czyniąc tym samym wyjątek od zasady nieprzyjmowania żadnych wyróżnień odkąd wszedł w klimat ciszy i ukrycia. Senaty obu uczelni poprzez swoją decyzję doceniły szacunek Benedykta XVI dla tradycji muzycznej Kościoła i jego wrażliwość na dialog muzyki z wiarą. Jego głęboka, teologiczna refleksja o muzyce kościelnej, pasterska dbałość o jej artystyczną wartość i związek z wielowiekową tradycją muzyczną, a nade wszystko troska o jej należne miejsce w obrzędach odnowionej liturgii Kościoła po Soborze Watykańskim II, są niezwykle cenne i godne najwyższego uznania. Najdobitniej wyrażają się one w słowach kard. Józefa Ratizngera (późniejszego papieża Benedykta XVI): „Teolog niekochający sztuki, poezji, muzyki i natury może być niebezpieczny. Ta bowiem ślepota i głuchota na piękno nie jest sprawą drugorzędną, lecz może wycisnąć piętno także na jego teologii”. Benedykt XVI erygował w 2009 r. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II.

Czerniak oka

KRAKÓW Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii wraz z Kliniką Okulistyki i Onkologii Okulistycznej UJ są partnerami konsorcjum, które otrzymało grant badawczy w wysokości 6 mln euro, finansowany w ramach Horyzontu 2020 w programie „E-RARE-3” – badania chorób rzadkich. Celem 5-letniego grantu UMCure2020 jest zalezienie nowych metod leczenia czerniaka błony naczyniowej gałki ocznej (UM). Jest to nowotwór występujący u około 5-7 osób na 1 milion rocznie, nieuleczalny z powodu występowania przerzutów. Pomimo zidentyfikowania genetycznych i molekularnych czynników ryzyka, ciągle nie ma terapii zapobiegającej powstawaniu przerzutów lub skierowanej przeciwko nim. Konsorcjum kierowane przez dr. Sergio Roman-Romana z Instytutu Curie w Paryżu gromadzi czołowych europejskich ekspertów w leczeniu i badaniu UM z Francji, Wielkiej Brytanii, Holandii, Niemiec i Polski. W ramach projektu badawczego planowane są: ustanowienie wspólnego biobanku tkankowego; stworzenie modeli zwierzęcych czerniaka UM dla pogłębienia wiedzy na temat rozsiewu przerzutów tego nowotworu; charakterystyka genetyczna i molekularna UM, aby zidentyfikować nowe cele terapeutyczne oraz testowanie nowych terapii przeciwprzerzutowych. Powstanie także kilkujęzyczny portal edukacyjny dla pacjentów z UM. Rolą badaczy z UJ jest gromadzenie próbek tkanek od pacjentów i ich analiza, jak również przygotowanie nowych modeli UM u zwierząt z obniżoną odpornością i testowanie nowych sposobów leczenia choroby w modelach zwierzęcych. Nad przebiegiem badań czuwać będą: dr hab. Martyna Elas (Zakład Biofizyki, WBBiB UJ) i prof. Bożena Romanowska-Dixon (Katedra Okulistyki, UJ CM).

Doktorat h.c. – N.R.N. Murthy

KRAKÓW 8 lipca doktorat honorowy Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie otrzymał Nagavara Ramarao Narayana Murthy. Jest on światowej klasy specjalistą w branży informatycznej oraz współzałożycielem i wieloletnim prezesem Infosys – giganta na międzynarodowym rynku nowoczesnych usług dla biznesu oraz globalnego dostawcy zintegrowanych usług doradztwa biznesowego, technologicznego, outsourcingu i IT. Koncern jest obecny w Polsce od 2007 roku i aktualnie zatrudnia prawie 2500 osób. Firma świadczy usługi dla klientów z całego świata w ponad 20 językach obcych. Do głównych obszarów specjalizacji polskiego centrum Infosys należą m.in. usługi finansowo-księgowe i zakupowe, zarządzanie ryzkiem czy transformacja biznesowa przedsiębiorstw.

Lepszy niż go malują

OLSZTYN Naukowcy z Katedry Organizacji i Zarządzania na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w ramach grantu NCN „Kształtowanie kultury organizacyjnej w administracji samorządowej na przykładzie urzędów miast” badali kulturę organizacyjną urzędników. Uzyskali 522 ankiety z 174 jednostek. Dodatkowo badaniami objęli 30 pracowników zajmujących stanowiska kierownicze w olsztyńskim ratuszu. W olsztyńskim urzędzie miejskim dostrzegli wartości i normy utożsamiane z organizacjami gospodarczymi. Wg ankietowanych kluczową wartością jest szacunek dla klienta, następnie wiara we własne umiejętności, zadowolenie klienta, ambicja, adaptacyjność, zaangażowanie i umiejętność ustalania celów. Oczywiście elementy etosu urzędniczego – odpowiedzialność, punktualność i etyka postępowania – w dalszym ciągu występują. Tymczasem w próbie ogólnopolskiej najważniejsze wartości urzędnicze to: punktualność, etyka postępowania, poszanowanie dla środowiska naturalnego oraz wysoka kultura osobista. Również i tutaj można już dostrzec pierwsze oznaki zmian, m.in. chęć poszerzania wiedzy, gospodarność czy profesjonalizm. W urzędach w Polsce najczęściej podejmowano próbę wdrożenia takich wartości, jak: autonomia w działaniu, duma z pracy w urzędzie, swoboda w wyrażaniu swojej opinii, umiejętność pracy zespołowej, wysoka kultura osobista. – Proces urynkowienia postaw w urzędach polskich miast został zapoczątkowany. Przykład Olsztyna pokazuje, że zmiany te przynoszą wymierne korzyści: lepszą, bardziej kompetentną obsługę interesantów, ale również efektywniejsze pozyskiwanie różnych źródeł finansowania miejskich inwestycji, podnoszących jakość życia mieszkańców – podsumowuje dr Marek Siemiński, autor i główny wykonawca projektu.

Chemicy łączą siły

GDAŃSK Wydział Chemii Uniwersytetu Gdańskiego oraz Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej od lat współpracują ze sobą, m.in. realizując projekty badawcze w zakresie chemii medycznej, chemii analitycznej i chemii nanocząsteczek. 9 lipca podpisały umowę o utworzeniu konsorcjum naukowego pod nazwą Gdańska Chemia Akademicka. Poszerzy to możliwości kształcenia i pozyskiwania grantów na badania naukowe w zakresie chemii, biochemii, biotechnologii, ochrony zdrowia i środowiska człowieka czy inżynierii materiałowej. Konsorcjum ma też sprzyjać powoływaniu interdyscyplinarnych zespołów badawczych złożonych z uczonych obu uczelni, których badania uzyskiwać będą dofinansowanie ze źródeł krajowych i zagranicznych. Wydziały chemiczne UG i PG planują też połączenie swoich studiów III stopnia w jedno międzyuczelniane interdyscyplinarne studium doktoranckie. Będzie to jedyna tego typu instytucja w Polsce, oferująca zdobycie stopnia doktora we wszystkich dyscyplinach nauk chemicznych, tj. chemii, biochemii, biotechnologii, ochronie środowiska i technologii chemicznej. Studia te będą dodatkowo miały charakter międzynarodowy dzięki profesorom wizytującym z zagranicy, zapraszanym przez oba wydziały oraz zintegrowany program wspierania wymiany doktorantów ze światowymi ośrodkami naukowymi. Gdańscy chemicy zabiegać również będą o pozyskanie statusu Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego (KNOW).

Z kanadyjską nagrodą

TORUŃ Dr hab. Anna Branach-Kallas z Katedry Filologii Angielskiej UMK została laureatką nagrody Pierre Savard, przyznawanej przez International Council for Canadian Studies. Wyróżnienie przyniosła jej książka Uraz przetrwania. Trauma i polemika z mitem pierwszej wojny światowej w powieści kanadyjskiej . International Council for Canadian Studies to organizacja zrzeszająca badaczy Kanady z 39 krajów. Nagroda Pierre Savard za najlepszą monografię o tematyce kanadyjskiej przyznawana jest od 2003 r. w dwóch kategoriach: monografia w języku angielskim lub francuskim oraz monografia w innych językach. Dr hab. Branach-Kallas przyznano nagrodę w drugiej z nich. Książki zgłoszone do konkursu recenzowane były przez 5 niezależnych naukowców. Badaczka z UMK jest pierwszą Polką, która otrzymała tę nagrodę. Jej książka ukazała się nakładem Wydawnictwa Naukowego UMK w 2014 r. Stanowi obszerną analizę (na wybranych przykładach) powieści dotyczącej pierwszej wojny światowej w Kanadzie, przeprowadzoną ze skrupulatnym zarysowaniem tła historyczno-socjologicznego.

Uniwersalna łódź płaskodenna

WROCŁAW Ewakuacja rannych, dowóz zaopatrzenia, gaszenie pożarów i służba patrolowa to tylko cześć zadań, które mogą być wykonywane przy użyciu nowoczesnej łodzi płaskodennej. Zaprojektowana przez specjalistów z Politechniki Wrocławskiej i zbudowana przez firmę Rafann z Łowicza łódź wykonana została w całości z aluminium. Przystosowana jest do pływania po rzekach, jeziorach i terenach powodziowych. Dzięki specyficznej konstrukcji pokonuje płycizny i może wpłynąć na plaże. – Powstające obecnie łodzie aluminiowe są najczęściej budowane z konkretnym przeznaczeniem. Cechą charakterystyczną, a zarazem innowacyjną naszej konstrukcji jest możliwość „elastycznej” zabudowy i łatwej rekonfiguracji wyposażenia – mówi pomysłodawca projektu, dr inż. Damian Derlukiewicz z Wydziału Mechanicznego PWr. Dzięki ruchomej nadbudowie, którą można w dowolny sposób konfigurować, a nawet całkowicie usunąć, łódź można przystosować do potrzeb służb ratowniczych, policji, wojska czy straży granicznej. Zbudowany prototyp przystosowany został do potrzeb straży pożarnej. Osiąga prędkość 58 km/h, może przewieźć sprzęt i zaopatrzenie o wadze ok. 1,5 tony, zamontowano w nim m.in. specjalną instalację zaciągającą wodę do gaszenia pożarów bezpośrednio spod kadłuba. Opuszczany trap dziobowy pozwala na szybką ewakuację poszkodowanych osób. Łódź nie ma żadnych elementów, które mogłyby się stopić bądź spalić. Konstruktorzy chcieliby przebadać łódź w ramach programie „Demonstrator” NCBR.

Fundusz prof. A. Sobiczewskiego

WARSZAWA Od 24. edycji programu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej stypendia wybranych laureatów z dziedziny fizyki teoretycznej, matematyki i astronomii zostaną podwyższone dzięki Funduszowi im. prof. Adama Sobiczewskiego. Został utworzony w tym roku ze środków przekazanych fundacji przez prof. Sobiczewskiego, wybitnego fizyka, laureata Nagrody FNP z 1995 r. Celem funduszu jest dofinansowanie stypendiów wybranych, najwyżej ocenionych laureatów programu START, zajmujących się dziedzinami bliskimi zainteresowaniom fundatora, czyli fizyką teoretyczną, matematyką i astronomią. O wysokości dofinansowania i liczbie zwiększonych stypendiów będzie decydował Zarząd Fundacji. Fundusz im. prof. A. Sobiczewskiego ma mieć charakter funduszu wieczystego. Jego czas trwania jest nieokreślony, a na realizację celów funduszu przeznaczane są dochody uzyskane z inwestycji kapitałowych. Jest to kolejny, obok Funduszu im. Leszka Kołakowskiego, fundusz wieczysty powierzony FNP w celu realizacji jej celów statutowych. Dotychczas w programie START wyższe stypendia (36 tys. zł) otrzymywali wyróżnieni laureaci oraz laureaci Stypendium im. Barbary Skargi.

Lubelszczyzna 1944 – wyzwolenie czy druga niewola?

LUBLIN 19 lipca w Muzeum Wsi Lubelskiej niemieckie oddziały zaporowe starły się z nacierającymi czołówkami radzieckimi – tak zaczynała się inscenizacja, pokazująca najważniejsze zdarzenia lata 1944 r. na Lubelszczyźnie, mające olbrzymi wpływ na późniejsze losy Polski. Ich zrozumienie ułatwiła profesjonalna narracja. Szczególny nacisk położono na zaangażowanie partyzantów Armii Krajowej w ramach realizacji Planu „Burza”. Zaznaczono tragiczne losy żołnierzy AK po spotkaniu z NKWD oraz proces wprowadzania w Polsce władzy ludowej. Na planie pojawiły się pojazdy mechaniczne, duża ilość broni palnej i środków pozoracji pola walki. Całość opracował Grzegorz Antoszek (na fot. w środku), tegoroczny absolwent historii Uniwersytetu Mari Curie-Skłodowskiej i zarazem członek Grupy Rekonstrukcji Historycznej Grenadiere. Wydarzenie było bowiem jego pracą magisterską, przygotowaną pod kierunkiem dr. hab. Roberta Litwińskiego, prof. UMCS, za zgodą rektora uczelni. Jednym z celów tego rodzaju pracy dyplomowej było sformułowanie odpowiedzi na pytania środowiska naukowego historyków stykającego się z amatorskim ruchem odtwórczym, pokazanie potencjału mediatyzacji historii oraz postawienie kwestii unaukowienia rekonstrukcji historycznej. Po inscenizacji odbyła się normalna obrona magisterium. Zarówno praca, jak obrona zostały ocenione na bardzo dobrze.

Zarobić po skandynawistyce

WARSZAWA Rośnie zapotrzebowanie na osoby posługujące się szwedzkim, duńskim lub norweskim. Wg danych Skandynawsko-Polskiej Izby Gospodarczej polskie firmy coraz częściej decydują się na zainwestowanie w Skandynawii (lub przynajmniej eksportowanie do Skandynawii towarów). Po Niemczech kraje skandynawskie są drugim najważniejszym kierunkiem sprzedaży dla polskich przedsiębiorstw (7,4% udziału w polskim eksporcie). Wartość bezpośrednich inwestycji napływających ze Skandynawii osiągnęła w ostatniej dekadzie prawie 9,5 mld euro, co czyni kraje skandynawskie piątym co do wielkości inwestorem zagranicznym w Polsce. Języki Skandynawii coraz częściej pojawiają się w ofercie edukacyjnej polskich szkół językowych i uczelni. – Obalamy mit o kształceniu bezrobotnych. Studenci studiów licencjackich są bombardowani ofertami pracy – mówi prof. Hieronim Chojnacki, dyrektor Instytutu Skandynawistyki i Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Gdańskiego. Mediana wynagrodzeń w Polsce osób ze znajomością norweskiego wynosi 4 tys. zł, przy czym 25% z nich zarabia powyżej 6,5 tys. zł. Posługujący się językiem szwedzkim mogą w Polsce liczyć na wynagrodzenie sięgające przeciętnie 5 tys. zł, a jedna czwarta respondentów zarabia powyżej 8,2 tys. zł miesięcznie. Władający duńskim przeciętnie zarabiają 4,9 tys. zł miesięcznie, a 25% z nich osiąga wynagrodzenie 9,9 tys. zł. Specjalista znający języki fiński może w Polsce zarobić nawet 7,5 tys. zł. W Polsce języki skandynawskie można studiować na uniwersytetach: Gdańskim, im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Szczecińskim, Jagiellońskim, Warszawskim i Uniwersytecie SWPS oraz w Wyższej Szkole Europejskiej im. Ks. J. Tischnera w Krakowie i Wyższej Szkole Języków Obcych im. S.B. Lindego w Poznaniu.

Doktoraty h.c. – prof. J. Namieśnik

GDAŃSK Senaty dwóch uczelni: Wojskowej Akademii Technicznej im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie oraz Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, podjęły uchwały o nadaniu doktoratów honoris causa prof. inż. Jackowi Namieśnikowi z Politechniki Gdańskiej. To wyraz uznania dla dokonań uczonego w zakresie analityki i monitoringu zanieczyszczeń środowiska oraz dla zasług na polu rozwoju technik i przyrządów analitycznych. Prof. Namieśnik jest specjalistą z zakresu chemii analitycznej i środowiskowej. W latach 1990-1996 pełnił funkcję prodziekana ds. kształcenia Wydziału Chemicznego, a w latach 1996-2002 i ponownie 2005-2012 dziekana tego wydziału. Od 1995 roku kieruje Katedrą Chemii Analitycznej. Prof. Namieśnik jest m.in. przewodniczącym Komitetu Chemii Analitycznej PAN, członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów, członkiem Rady Naukowej Instytutu Oceanologii PAN oraz Polskiego Towarzystwa Chemicznego. Należy także do Romanian Society of Analytical Chemistry, International Union of Pure and Applied Chemistry – IUPAC oraz do zarządu International Society of Environmental Analytical Chemistry – ISEAC.

Współpraca: Gdańsk – Beata Czechowska-Derkacz, Ewa Kuczkowska, Kraków – Bartosz Dembiński, Monika Wiertek, Lublin – Lidia Jaskóła, Magdalena Kozak-Siemińska, Olsztyn – Lech Kryszałowicz, Toruń – Anna Płaczek, Warszawa – Olga Basik, Aneta Pyrzanowska, Marta Wojtach, Michał Żołądkowski, Wrocław – Michał Ciepielski, Zielona Góra – Ewa Sapeńko .

Wykorzystano serwisy prasowe szkół wyższych, placówek badawczych i instytucji otoczenia nauki .