Ewolucja rankingu

Ranking szkół wyższych organizowany przez FE „Perspektywy” ma już długą tradycję. Od kilku lat po ogłoszeniu jego wyników odbywa się Seminarium Rankingowe. 22 lipca na Politechnice Warszawskiej odbyło się ono po raz czwarty. Omawiano rezultaty i metodologię tegorocznego Rankingu Szkół Wyższych „Perspektywy 2015”, a także dyskutowano nad ewentualnymi zmianami w przyszłości. Gościem specjalnym seminarium był Gero Federkeil, autor unijnego projektu rankingowego U-Multirank.

Seminarium jest dla FE „Perspektywy” jednym z ważnych elementów komunikacji z uczelniami i zapewniania społecznej kontroli nad rankingiem.

Omawiając zmiany w metodologii Rankingu 2015 Waldemar Siwiński, prezes FE „Perspektywy”, podkreślił, że wprowadzane są one w taki sposób, aby zapewnić porównywalność wyników w układzie „rok do roku”. Rezygnuje się ze wskaźników, które straciły użyteczność, a rozszerza wagę wskaźników istotniejszych. Dlatego w obszarze innowacyjności zrezygnowano ze wskaźnika „zaplecze innowacyjne uczelni”. Większość uczelni wprowadziła już wewnętrzne regulaminy ochrony własności intelektualnej i komercjalizacji badań, w związku z czym kryterium to stało się mało różnicujące. Zrezygnowano również, ze względu na trudności weryfikacji danych w tym zakresie, ze wskaźnika „możliwość rozwijania zainteresowań intelektualnych”, mierzonego liczbą kół naukowych.

Daniel Mider z Centrum Badań Marketingowych INDICATOR zaprezentował zmiany w metodologii badań opinii pracodawców. Aby zobiektywizować ocenę uczelni o zasięgu regionalnym, została skorygowana technika badania. W 2015 r. przeprowadzono je połączoną metodą CATI-CAWI (telefoniczno-internetową). Badaniem objęto 1800 przedsiębiorstw ze wszystkich regionów i branż gospodarki narodowej, zatrudniających na podstawie umowy o pracę 20 i więcej pracowników. Został wykorzystany losowo-warstwowy dobór jednostek analizy. Wpływ na ostateczny wynik miała nie tylko pozycja uczelni w poszczególnych województwach, ale również oferta kształcenia, tj. liczba kierunków i grup kierunków studiów, w których uczelnia była reprezentowana. Efektem jest pojawienie się w pierwszych dziesiątkach w niektórych województwach uczelni niepublicznych i PWSZ-etów. Zmiany te zostały pozytywnie przyjęte przez uczestników seminarium, jakkolwiek były wątpliwości co do zbyt małego zasięgu badania w branży usług medycznych i oświacie.

Artur Olczak, kierownik zespołu rankingowego „Perspektyw”, mówił o korektach metodologii badania opinii kadry akademickiej. Postanowiono osobno zapytać o uczelnie akademickie, niepubliczne i PWSZ-ety. Poprawiło to reprezentatywność badania i znacząco zwiększyło liczbę wskazań na poszczególne uczelnie.

W części naukometrycznej (uwzględnianej z wagą 8%) ranking „Perspektyw” bazuje na danych z bazy Scopus. Specyfikę tej bazy i narzędzia badawczo-analityczne, które ona oferuje omówił Krzysztof Szymański, przedstawiciel Elsevier w Polsce.

Szeroko omówiono także podczas seminarium ranking kierunków studiów, który z roku na rok cieszy się coraz większym zainteresowaniem kandydatów na studiów. Dlatego w edycji 2015 przygotowano rankingi sektorowe aż w 43 kierunkach lub grupach kierunków studiów. Ten kierunek rozwoju rankingu „Perspektyw” będzie kontynuowany. W dyskusji wskazano potrzebę wypracowywania i włączenia do rankingów poszczególnych kierunków specyficznych dla nich kryteriów dodatkowych (np. wyniki egzaminu lekarskiego w przypadku kierunku lekarskiego).

Przedstawiciele kapituły rankingu zapowiedzieli, że jednym z możliwych kierunków zmian w przyszłorocznej metodologii rankingu jest wprowadzenie normowania publikacji i cytowań w poszczególnych grupach dyscyplin. Analizowane są doświadczenia innych rankingów krajowych i międzynarodowych w tym zakresie.

Prezentacja G. Federkeila z niemieckiego Centrum Szkolnictwa Wyższego (CHE), kierującego projektem U-Multirank, zaowocowała serią pytań i wystąpień dotyczących aktualnego stanu i przyszłości tego projektu. Wiele nieporozumień w odbiorze tej inicjatywy wynika z faktu, że obecnie jest to bardziej system informacyjny niż ranking. W związku z tym nieuprawnione jest powoływanie się na jakiekolwiek miejsca w nim zajmowane. Polskie szkoły wyższe są jedną z większych narodowych grup biorących udział w U-Multiranku. Federkeil zaprosił kolejne uczelnie do włączenia się do projektu. Fundacja „Perspektywy”, która jest członkiem konsorcjum realizującego U-Multirank, przyłącza się do tego zaproszenia.