Politechnika Krakowska
25 lat z CERN
W ciągu 25 lat współpracy naukowcy z PK zajmowali się takimi zagadnieniami, jak: rozwijanie struktury magnesów dipolowych, projektowanie urządzeń typu ekrany termiczne i systemy chłodzenia, rozwijanie koncepcji linii nadprzewodzącej służącej do zasilania i sterowania magnesami korekcyjnymi, struktura połączeń nadprzewodników. Mają też wkład w opracowanie unikatowego systemu kompensacji termomechanicznej akceleratora pracującego w ekstremalnie niskich temperaturach oraz programu optymalizacji stref połączeń magnesów nadprzewodzących. Przełomowym osiągnięciem uczonych z PK było wprowadzenie do projektowania akceleratorów cząstek elementarnych analizy opartej na funkcji niezawodności, która do tej pory nie była stosowana na szerszą skalę w tej dziedzinie. Z kolei studenci PK zaangażowani są w prace dotyczące systemów chłodzenia detektorów.
Krakowskie środowisko naukowe, w tym uczeni z Politechniki Krakowskiej, wniosło znaczący wkład w stworzenie najpotężniejszego Wielkiego Zderzacza Hadronów (Large Hadron Collider). W 1990 r. dr inż. Tadeusz Kurtyka, adiunkt w ówczesnym Instytucie Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn PK, wziął udział w pracach prowadzonych w CERN nad koncepcją akceleratora LHC i od tego czasu datuje się ścisła współpraca obu instytucji. W 1997 r. prof. Józef Nizioł oraz dr hab. Andrzej Zieliński podpisali umowę o współpracy pomiędzy instytutem i CERN, a pracownicy naukowi PK zaczęli na bieżąco uczestniczyć w krótko– i długoterminowych projektach związanych z rozwijaniem koncepcji LHC. W 2011 r. Politechnika Krakowska i CERN związały się pierwszą oficjalną umową o współpracy.
Staże w CERN odbyło kilkudziesięciu studentów i pracowników PK, niektórzy związali dalszą karierę naukową z CERN.
24 czerwca podpisano w Krakowie nowe porozumienie między PK i CERN, dotyczące eksploatacji i stałych usprawnień Wielkiego Zderzacza Hadronów oraz kooperacji przy nowych pracach badawczo-rozwojowych, związanych z projektami nowej fizyki.
(MS)