Narodowe Centrum Badań Jądrowych w Świerku
Własne zaplecze
Prof. Grzegorz Wrochna, dyrektor NCBJ, mówi o potrzebie zaplecza badawczego dla rozwoju technologii jądrowych
Polska potrzebuje energetyki jądrowej. Inne dostępne w kraju źródła nie wystarczą do zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania. Jej wdrożenie nie oznacza jedynie zakupu elektrowni. Konieczne jest zaangażowanie polskiego przemysłu i budowa zaplecza badawczo-technicznego. Już na etapie projektu konieczne są analizy naszych ekspertów, pokazujące które z kosztownych opcji są niezbędne w warunkach polskich. Doświadczenia innych krajów pokazują, że do zapewnienia bezpiecznego i niezawodnego funkcjonowania reaktorów konieczne jest własne zaplecze laboratoryjno-eksperckie. Dobrą ilustracją jest kilkusetstronicowa księga potrzeb badawczych brytyjskiego dozoru jądrowego.
To była główna motywacja utworzenia Narodowego Centrum Badań Jądrowych. Przygotowania ruszyły w 2009 r. Wykonaliśmy szereg modernizacji reaktora MARIA. Jest to świetne narzędzie – jedno z kilku w Europie – do badania zjawisk zachodzących w reaktorach, testowania materiałów i komponentów, weryfikacji kodów obliczeniowych oraz kształcenia kadr. Stworzyliśmy największe w kraju Centrum Informatyczne Świerk dla symulacji reaktorów i analiz bezpieczeństwa. Wspólnie z Instytutem Chemii i Techniki Jądrowej oraz Centralnym Laboratorium Ochrony Radiologicznej zapewniamy kompetencje niezbędne do wspierania zarówno dozoru jądrowego, jak i inwestora elektrowni, stanowiąc tzw. Organizację Wsparcia Technicznego.
Nasi eksperci już pracują dla energetyki jądrowej w całej Europie. Uczestniczymy w projektach Euratom, a dwa z nich koordynujemy. Stowarzyszenie operatorów sieci ENTSO-E wybrało NCBJ do opracowania modeli przyszłego rynku energii UE. W MARII, wraz z francuskim instytutem CEA, prowadzimy badania niezbędne do uruchomienia w Cadarache największego europejskiego reaktora badawczego im. J. Horowitza.
Reaktor Maria, który powstał jako zaplecze programu budowy elektrowni w Żarnowcu, dziś produkuje radioizotopy dla 2 mln pacjentów rocznie. Nasz Ośrodek Radioizotopów POLATOM opracowuje wciąż nowe preparaty i eksportuje je do 80 krajów. Jest to znakomity przykład, jak olbrzymie korzyści dla gospodarki i społeczeństwa może przynieść inwestycja w zaplecze badawcze programu jądrowego.