70-lecie

Forum „Nauka i Gospodarka” z udziałem przedstawicieli największych firm działających w Polsce oraz międzynarodowa konferencja naukowa „Practical applications of innovative solutions resulting from scientific research”, w której wzięli udział specjaliści z różnych dyscyplin nauk technicznych, stanowiły ważny naukowy aspekt obchodów 70-lecia istnienia Politechniki Krakowskiej. Z okazji jubileuszu na politechnice odbyło się posiedzenie Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych.

Politechnika Krakowska powstała w dosyć nietypowych okolicznościach. Starania o utworzenie uczelni podjęto w pierwszych dniach po wyparciu z miasta Niemców w styczniu 1945 roku, ale szybko natrafiono na różne trudności. Dlatego szkoła początkowo funkcjonowała w strukturze Akademii Górniczej (od 1949 r. Akademii Górniczo-Hutniczej) jako Wydziały Politechniczne AG, z własnym senatem i odrębną administracją. Na czele stanął główny propagator idei utworzenia w Krakowie politechniki, specjalista w dziedzinie budownictwa przemysłowego, prof. Izydor Stella-Sawicki – formalnie jako prorektor AG ds. Wydziałów Politechnicznych.

Początkowo uczelnia składała się z trzech wydziałów: Inżynierii, Architektury oraz Komunikacji. Pierwszym dziekanem Wydziału Architektury był znany architekt Adolf Szyszko-Bohusz, a pierwszą siedzibę wydziału zorganizowano w jednym z budynków na Wawelu. Wydział Inżynierii ulokowano w budynku „Oleandry”, upamiętniającym miejsce, w którym Józef Piłsudski sformował swoją kompanię kadrową. Uczelnię mającą lokale w różnych miejscach Krakowa udało się scalić, gdy w 1947 r. władze wojskowe przekazały koszary przy ul. Warszawskiej, wybudowane za czasów cesarza Franciszka Józefa. W kolejnych latach trwały starania (wspierane przez władze AGH) o pełne usamodzielnienie Wydziałów Politechnicznych. Zakończyły się one sukcesem w 1954 roku. Niedawno Politechnika Krakowska wspólnie z Akademią Górniczo-Hutniczą i Uniwersytetem Rolniczym w Krakowie utworzyły Związek Uczelni „InnoTechKrak”.

W ciągu 70 lat Politechnika Krakowska wykształciła 86 tys. inżynierów i magistrów inżynierów, wypromowała ponad 2 tys. doktorów, 550 doktorów habilitowanych i 300 profesorów. W 2014 r. tytuły profesorskie uzyskało 10 pracowników, stopnie doktora habilitowanego 28 osób, a doktora 36 osób. Ponadto stopnie naukowe na PK zdobyło 6 doktorów habilitowanych i 21 doktorów spoza uczelni.

Politechnikę Krakowską tworzy dziś 7 wydziałów i 13 jednostek pozawydziałowych. Sześć wydziałów PK posiada w sumie 13 uprawnień do nadawania stopnia doktora w dwóch obszarach i dwóch dziedzinach wiedzy w zakresie dyscyplin: architektura i urbanistyka, elektrotechnika, chemia, inżynieria chemiczna, technologia chemiczna, budownictwo, mechanika, transport, inżynieria środowiska, budowa i eksploatacja maszyn, energetyka, inżynieria materiałowa, inżynieria produkcji. Pięć wydziałów PK ma prawo do habilitowania w obszarze nauk technicznych w zakresie architektury i urbanistyki, technologii chemicznej, budownictwa, mechaniki, budowy i eksploatacji maszyn. Na PK pracuje blisko 2,2 tys. osób, w tym 1232 nauczycieli akademickich (55 profesorów zwyczajnych, 138 profesorów nadzwyczajnych, 79 adiunktów z habilitacją, 463 pozostałych adiunktów, 145 starszych wykładowców, 93 wykładowców, 16 lektorów).

Uczelnia kształci prawie 17 tys. studentów na 25 kierunkach studiów stacjonarnych (13,2 tys.) i niestacjonarnych (3,6 tys.), w tym 492 obcokrajowców z 49 krajów świata. Przyjeżdżają oni do Krakowa w ramach programu Erasmus i 99 umów dwustronnych Politechniki Krakowskiej z uczelniami całego świata. W Międzynarodowym Studium Kształcenia PK język i kulturę polską poznaje 110 cudzoziemców. Z oferty studiów doktoranckich na PK korzysta 265 osób, a na 37 kierunkach studiów podyplomowych jest 872 słuchaczy.

W 2014 r. badacze z PK opublikowali ok. 2,3 tys. prac naukowych, a w Urzędzie Patentowym RP zgłosili do ochrony 28 wynalazków i 8 wzorów użytkowych; uczelnia uzyskała 18 patentów. Na realizację projektów badawczych w 2014 r. uczelnia pozyskała 3,8 mln złotych z Narodowego Centrum Nauki oraz 9,1 mln zł z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Wartość zrealizowanych projektów zleconych przez podmioty zewnętrzne wyniosła 8,6 mln zł, a pozostałe dochody z działalności badawczej – 5,1 mln zł. W ramach perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2007-2013 Politechnika Krakowska uzyskała 208 mln zł, w tym ponad 153 mln zł z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, 14,5 mln zł z programu Innowacyjna Gospodarka, 40 mln zł z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego.

W roku bieżącym mija ćwierć wieku od nawiązania współpracy politechniki z CERN. Specjaliści z PK mieli swój wkład w budowę Wielkiego Zderzacza Hadronów (Large Hadron Collider).

Biblioteka Politechniki Krakowskiej posiada 206 tys. woluminów druków zwartych, 74,7 tys. woluminów czasopism, 4807 woluminów zbiorów specjalnych oraz 350 tys. jednostek obliczeniowych norm i patentów. Repozytorium PK – cyfrowe archiwum zasobów naukowych, dydaktycznych i innych związanych z uczelnią – jest częścią otwartego systemu komunikacji naukowej.

Ostatnio oddano do użytku dwie ważne inwestycje: budynek Międzywydziałowego Centrum Edukacyjno-Badawczego „Działownia” (nazwa nawiązuje do historycznej funkcji obiektu, który poddano gruntownej przebudowie) oraz ultranowoczesne Małopolskie Laboratorium Budownictwa Energooszczędnego. Oba budynki znajdują się w obrębie głównego kampusu uczelni. Wiele innych obiektów zostało wyremontowanych i zmodernizowanych. Na całość zasobów lokalowych PK składa się 55 budynków.

Rozpoczęty na PK jeszcze przed nałożeniem formalnego wymogu monitoring losów absolwentów wykazuje, że generalnie nie mają oni problemów ze znalezieniem pracy. Z badań osób, które ukończyły studia w 2013 r. wynika, że w ciągu roku pracę znalazło 91% absolwentów PK (w tym 5% prowadzi własną firmę). Część pozostałych nadal się kształci bądź zwleka z podjęciem pracy w poszukiwaniu warunków lepszych od oferowanych. Sondaże wskazują, że pracodawcy wysoko oceniają wychowanków PK.

W ciągu 70 lat Politechnika Krakowska silnie zaznaczyła swoją obecność w przestrzeni społecznej i gospodarczej miasta, stając się ważnym partnerem mieszkańców i władz Małopolski w wielu sprawach, np. wykonując ekspertyzy licznych obiektów inżynieryjnych, prowadząc badania pociągu Pendolino na Centralnej Magistrali Kolejowej czy zabierając głos w sprawie planowanej budowy krakowskiego metra. Wiele prac służy też szeroko pojętym interesom gospodarczym kraju.