Wydarzenia

Ósmy oddział

OLSZTYN/BIAŁYSTOK Polska Akademia Nauk rozbudowuje strukturę. Na początku tego roku powstał kolejny oddział PAN w Olsztynie i Białymstoku z siedzibą w Olsztynie. 19 marca, podczas pierwszego zgromadzenia członków oddziału, wybrano jego władze na kadencję 2015-2018. Prezesem został prof. Mariusz Piskuła, dyr. Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, czł. koresp. PAN. Jego zastępcami zostali profesorowie Adam Zięcik i Marek Konarzewski z Uniwersytetu w Białymstoku. W skład prezydium oddziału weszli też profesorowie: Włodzimierz Bednarski z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie i Ryszard Górecki, rektor UWM. Akces do oddziału zgłosiło 16 członków PAN i 3 członków Akademii Młodych Naukowców, pracujących na terenie działania placówki. Oddział olsztyńsko-białostocki jest 8. pozawarszawskim oddziałem Polskiej Akademii Nauk. Inne istnieją w Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu i Wrocławiu. W obszarze aktywności nowego oddziału PAN, oprócz uczelni wyższych, działają placówki PAN: Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, Instytut Biologii Ssaków PAN w Białowieży, Stacja Badawcza Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zachowawczej PAN w Popielnie oraz Stacja Hydrobiologiczna Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Mikołajkach. Ponadto w regionie funkcjonują Instytut Rybactwa Śródlądowego im. S. Sakowicza w Olsztynie oraz Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego.

Złoci inżynierowie

WARSZAWA W gronie laureatów 21. plebiscytu „Złoty Inżynier”, organizowanego przez „Przegląd Techniczny”, znaleźli się przedstawiciele akademików. Tytuł „Złotego inżyniera” w kategorii nauka otrzymał dr n. tech. Winicjusz Stanik, kierownik Zakładu Doświadczalnego Instytutu Nafty i Gazu w Krakowie. Tytuły „Srebrnych inżynierów” otrzymali: dr inż. Piotr Bielaczyc z Instytutu Badań i Rozwoju Motoryzacji BOSMAL w Bielsku Białej, dr hab. inż. Danuta Ciechańska, dyrektor Instytutu Biopolimerów i Włókien Syntetycznych w Łodzi, dr inż. Wiesław Krzymień z Instytutu Lotnictwa, dr inż. Aleksandra Węglowska z Instytutu Spawalnictwa. Tytuł „Młodego inżyniera” otrzymała dr inż. Magdalena Zakrzewska z Uniwersytetu Wrocławskiego. Honorowi „Złoci inżynierowie” to profesorowie: Zbigniew J. Kruszewski, rektor Szkoły Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku i przewodniczący Rady Towarzystw Naukowych przy Prezydium PAN, Krzysztof Jan Kurzydłowski, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz Małgorzata Omilanowska z Uniwersytetu Warszawskiego, z-ca dyr. Instytutu Sztuki PAN ds. naukowych i minister kultury i dziedzictwa narodowego.

Centrum badań dla biogospodarki

LUBLIN Otwarto Centrum Badawczo-Innowacyjne Instytutu Agrofizyki PAN. Nowa jednostka powstała w ramach PO Polska Wschodnia. Kosztowała 26 mln zł, z czego ponad 22 mln to dofinansowanie unijne. W działalności instytutu CBI ma zapewnić możliwość rozszerzenia tych obszarów działalności naukowej, które posiadają potencjał aplikacyjny. Centrum koncentruje się na prowadzeniu badań naukowych oraz prac rozwojowych w zakresie biogospodarki, a szczególnie w wykorzystywaniu produkcji rolniczej na cele spożywcze, przemysłowe i energetyczne. Strukturę Centrum tworzy 7 laboratoriów (Ekstruzji, Biomasy Energetycznej, Żywności Funkcjonalnej, Wzrostu i Hodowli Glonów, Wzrostu i Adaptacji Roślin do Warunków Środowiskowych, Badań Erozyjnych oraz Mikrobiologii i Biochemii) i 2 pracownie. Kubatura obiektu pozwala prowadzić badania w skali półprzemysłowej. Prosty charakter organizacyjny CBI stwarza możliwość elastycznego wariantowania zadań, wprowadzania nowej tematyki badawczej, jak też kreowania innowacji i współpracy w sferze B+R.

Medal Młodego Uczonego

WARSZAWA 23 marca na Politechnice Warszawskiej po raz ósmy wręczono Medal Młodego Uczonego. Laureatem odznaczenia został mjr dr hab. inż. Przemysław Wachulak z Instytutu Optoelektroniki Wojskowej Akademii Technicznej. Wyróżniono go za opracowanie nowych metod obrazowania w zakresie skrajnego nadfioletu i miękkiego promieniowania rentgenowskiego. Podczas tej samej uroczystości odznakę „Zasłużony dla Politechniki Warszawskiej” otrzymali: mgr Antoni Czarny, dr inż. Władysława Francuz i mgr inż. Tadeusz Nowak.

Wybory rektora w PWSZ

SULECHÓW Pod koniec marca odbyły się wybory na stanowisko rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie. Kierowanie uczelnią w kadencji 2015-2019 powierzono prof. Marianowi Miłkowi, twórcy tej uczelni. Prof. Miłek obejmie urząd 1 września. Prof. Miłek jest specjalistą od metrologii elektrycznej. Wykładał w Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Zielonej Górze, gdzie m.in. pełnił funkcję prorektora ds. nauki oraz rektora. Piastował urząd wojewody zielonogórskiego, a następnie podsekretarza stanu w rządzie prof. Jerzego Buzka. Był senatorem RP. Prorektorem uczelni od września będzie dr inż. Stanisław Pryputniewicz.

Damascen z AGH

Fot. AGHORLANDO/KRAKÓW Studenci Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie zdobyli wyróżnienie podczas 144. międzynarodowej konferencji naukowej „TMS Annual Meeting & Exhibition”, odbywającej się w marcu w Orlando (USA). Uznanie jury zdobył stworzony przez nich nóż typu handżar, wykonany z samodzielnie wytworzonej stali damasceńskiej. Konferencja skupia specjalistów w dziedzinie materiałów (inżynierów, naukowców i przedsiębiorców z całego świata). Konkurs „TMS Bladesmithing Competition” odbył się po raz pierwszy. Uczestnicy musieli zaprezentować wykonane przez siebie ostrza, o wymiarach od 20 do 120 cm długości. W rywalizacji udział wzięło 25 uczelni, głównie z USA. Studenci metalurgii na AGH – Estera Machoń i Remigiusz Błoniarz z Wydziału Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej – byli jedynymi przedstawicielami Polski. Młodzi metalurdzy nad skomplikowanym projektem handżaru pracowali przez kilka miesięcy w Kole Naukowym Przeróbki Plastycznej Metali Hefajstos. W 2014 roku otrzymali oni na realizację tego pomysłu Grant Rektorski. Projekt zatytułowany „Próba rekonstrukcji procesu wytwarzania i przetwarzania stali damasceńskiej z wykorzystaniem współczesnej technologii w zakresie elektrometalurgii i przeróbki plastycznej stali” zakładał otrzymanie materiału jak najbardziej zbliżonego do oryginału pod względem składu chemicznego i mikrostruktury, który po przekuciu ujawni damasceński wzór na powierzchni. Jak podkreślają twórcy noża, jego wykonanie nie byłoby możliwe bez współpracy z Muzeum Narodowym w Krakowie, które umożliwiło studentom dostęp do oryginalnych zabytków wykonanych ze stali damasceńskiej.

Targi Akademia

Fot. UGGDAŃSKNajwiększa w regionie pomorskim edukacyjna impreza targowa – Targi AKADEMIA 2015 – odbyły się w dniach 30-31 marca. Już pierwszego dnia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie na ponad 70 stoiskach prezentowali swoją ofertę tegoroczni wystawcy, pojawiło się kilka tysięcy młodych ludzi, szukających najlepszych ofert edukacyjnych uczelni wyższych z całej Polski. W sumie targi odwiedziło 13 tys. osób. Powodzeniem cieszyły się szczególnie wykłady otwarte w ramach cyklu „Droga do sukcesu”, które pierwszego targowego dnia poprowadzili znany żeglarz Mateusz Kusznierewicz oraz prof. Grzegorz Węgrzyn (na fot.) z Uniwersytetu Gdańskiego, który wraz ze swoim zespołem wynalazł lek na rzadką chorobę genetyczną Sanfilippo. Drugiego dnia warsztaty te prowadzili: dziennikarz i prezenter Maciej Orłoś, podróżnik Tomek Michniewicz oraz prof. Jerzy Limon, naukowiec z Uniwersytetu Gdańskiego, pasjonat, dzięki któremu niedawno stanął w Gdańsku Teatr Szekspirowski. Tegoroczne Targi AKADEMIA wpisały się w jubileusz 45-lecia Uniwersytetu Gdańskiego. Targom towarzyszyły dni otwarte UG. Uczniowie pomorskich szkół mieli okazję zwiedzać nowoczesny gmach Biblioteki Głównej UG, a także uniwersyteckie pracownie, aule i laboratoria.

Nagroda za walkę z osteoporozą

KRAKÓW/MEDIOLAN Prof. Edward Czerwiński z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego został wyróżniony przez International Osteoporosis Foundation nagrodą za nadzwyczajne zasługi na terenie Europy Środkowej w zakresie leczenia osteoporozy i chorób mięśniowo-szkieletowych. Nagrodę wręczono w Mediolanie podczas „World Congress on Osteoporosis, Osteoarthitis and Musculoskeletal Diseases”. Prof. Edward Czerwiński jest kierownikiem Zakładu Chorób Kości i Stawów UJ CM. Był jednym z pionierów badań osteoporozy w Polsce i przez dwie dekady zrealizował szereg projektów w dziedzinie epidemiologii osteoporozy, osteoporozy wtórnej, upadków i złamań w Polsce, czego efektem jest zgromadzenie unikalnej bazy ponad 100 tys. przypadków. Prof. Czerwiński wraz z prof. Johnem Kanisem dostosował kalkulator FRAX UK do populacji polskiej i wynalazł ręczny kalkulator FRAX, który został zaaplikowany w innych populacjach. W 1983 roku wprowadził własne metody radiodensytometrii oraz komputerowej analizy struktury na radiogramie. Dąży do wdrożenia w Polsce Systemu Zapobiegania Złamaniom. Pierwszy ośrodek tego typu otwarto w lutym br. Do końca roku powstaną dwa kolejne.

Nagrody Sapiehy i Wyhowskiego

Fot. Studium – K. Widźgowska

WARSZAWA 2 kwietnia na Uniwersytecie Warszawskim wręczono Nagrody im. Lwa Sapiehy oraz Nagrody im. Iwana Wyhowskiego. X Nagrodę im. Lwa Sapiehy wręczono Aliaksandrowi Smalianchukowi (na fot.). Laureat wygłosił odczyt zatytułowany U genezy „krajowej idei” na początku XX wieku . Nagroda im. Lwa Sapiehy została ustanowiona w roku 2006 przez Studium Europy Wschodniej UW i Kolegium Europy Wschodniej we Wrocławiu i wsparta przez uniwersytety: Warszawski, Jagielloński, im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wrocławski oraz w Białymstoku. Ma na celu honorowanie obywateli Białorusi za zasługi w kształtowaniu i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi oraz budowaniu niepodległej, demokratycznej Białorusi – skierowanej ku Europie, uwzględniającej najlepsze tradycje historyczne Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz w kształtowaniu i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Europie Środkowej i Wschodniej. Nagrodę im. I. Wyhowskiego otrzymał Vladyslav Iatsenko. Jego wystąpienie nosiło tytuł Postać hetmana Iwana Mazepy i Rzeczypospolitej w ujęciu ukraińskiej historiografii . Nagroda im. I. Wyhowskiego ma na celu honorowanie zasług obywateli Ukrainy w rozwoju nauki, kultury i życia publicznego, w kształtowaniu i rozwoju społeczeństwa obywatelskiego na Ukrainie oraz budowaniu demokratycznej Ukrainy – skierowanej ku Europie, uwzględniającej najlepsze tradycje dawnej Rzeczypospolitej oraz historyczne, współczesne i przyszłe związki Ukrainy z Polską i Europą. Iwan Wyhowski (ok. 1608–1664) był pisarzem wojska zaporoskiego, hetmanem kozackim, wojewodą kijowskim.

PAN władze 2015-18

WARSZAWA 9 kwietnia premier Ewa Kopacz wręczyła prof. Jerzemu Duszyńskiemu powołanie na stanowisko prezesa Polskiej Akademii Nauk na kadencję 2015-2018. Prof. Duszyński został wybrany na tę funkcję podczas 128. Sesji Zgromadzenia Ogólnego PAN. Jest biochemikiem. Pełnił m.in. funkcje: podsekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2008-2009, Dziekana Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN (2011-2014) i dyrektora Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN (2003–2008). W 2007 został członkiem korespondentem PAN. Podczas 129. Sesji ZO PAN, która odbyła się 23 kwietnia, powołano wiceprezesów PAN na kadencję 2015-2018. Zostali nimi profesorowie: Stanisław Czuczwar, patofizjolog z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, czł. koresp. PAN z Wydziału V Nauk Medycznych PAN, Elżbieta Frąckowiak, chemik i elektrochemik z Politechniki Poznańskiej, czł. koresp. PAN z Wydziału IV Nauk Technicznych PAN, Edward Nęcka, psycholog z Uniwersytetu Jagiellońskiego (wykłada też w SWPS), czł. rzecz. PAN z Wydziału I Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN oraz Paweł Rowiński, matematyk i geofizyk z Instytutu Geofizyki PAN, czł. koresp. PAN z Wydziału Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi PAN.

5 nagród

Fot. AMS

KOWNO Pięć nagród przywiózł z Międzynarodowego Festiwalu Chóralnego im. Juozasa Naujalisa w Kownie Chór Akademii Morskiej w Szczecinie Przesłuchania festiwalowe odbywały się 10 kwietnia. Wzięły w nich udział m.in. zespoły z Litwy, Łotwy, Estonii i Polski. Chór wystąpił w kategoriach sakralnej oraz ogólnej, w których obowiązkowymi utworami były kompozycje patrona festiwalu, w tym jedna w języku litewskim. Zaprezentowane utwory, m.in. Psalm 107 Marka Jasińskiego, Caritas et amor Randalla Stroope’a i Vasaros Naktys Juozasa Naujalisa, zapewniły polskiemu zespołowi awans do finału, w którym wzięły udział cztery spośród 20 chórów biorących udział w konkursie. 11 kwietnia Chór Akademii Morskiej w Szczecinie został uznany za najlepszego wykonawcę festiwalu i zdobył Grand Prix. Oprócz tego, zespół otrzymał najwyższe noty od jurorów, zdobył Złote Dyplomy w kategorii sakralnej i świeckiej, Nagrodę Publiczności oraz Nagrodę Ministerstwa Edukacji i Nauki Litwy dla Najlepszego Chóru Festiwalu.

Luminatus 2015 dla Bio-implantu

WARSZAWA Zespół z Politechniki Warszawskiej, Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Curie-Skłodowskiej, Politechniki Wrocławskiej oraz Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, uczestniczący w realizacji projektu Bio-implant, otrzymał 13 kwietnia nagrodę Luminatus 2015, przyznawaną przez „Bloomberg Businessweek Polska” dla najbardziej innowacyjnych projektów zrealizowanych w Polsce. W projekcie uczestniczyły zespoły naukowe mające doświadczenie oraz odpowiednią bazę badawczą w zakresie medycyny, biologii, inżynierii materiałowej, technik wytwarzania CAD/CAM oraz informatyki. W toku prac powstały nowatorskie produkty inżynierii tkankowej (bioimplanty), wspomagające regenerację i odtworzenie rozległych ubytków tkanek kostnych, które pojawiają się w wyniku usuwania nowotworu. Projekt o wartości ok. 32 mln zł był finansowany w ramach PO Innowacyjna Gospodarka.

45-lecie GAMZY

Fot. PL

LUBLIN Blisko 10 tys. tancerzy, około 1000 koncertów w kraju i za granicą, 23 prezesów zespołu, 61 „gamzowych” małżeństw – tak w skrócie można podsumować 45 lat działalności Formacji Tańca Towarzyskiego Politechniki Lubelskiej GAMZA. Formacja Tańca Towarzyskiego PL GAMZA utworzona została 1 kwietnia 1970 roku przez studentów wówczas jeszcze Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Lublinie. Zrzesza studentów nie tylko Politechniki, ale i pozostałych lubelskich uczelni. Jej celem jest popularyzacja tańca towarzyskiego w środowisku akademickim. Od 1991 r. kierownikiem artystycznym i choreografem zespołu jest Piotr Robert Mochol. – W repertuarze Formacji znajdują się wszystkie tańce standardowe i latynoamerykańskie, a układy choreograficzne tworzą atmosferę musicalu i rewii – mówi P.R. Mochol. Corocznie tancerze GAMZY prezentują programy artystyczne podczas studenckich imprez kulturalnych i sportowych, spotkań biznesowych, integracyjnych oraz na okolicznościowych galach. Są również współorganizatorami artystycznych wydarzeń na skalę miejską i ogólnopolską. Od 1991 roku prowadzą działalność charytatywną m.in. na rzecz dzieci i młodzieży niepełnosprawnej z Zespołu Szkół Nr 4 im. J. Korczaka w Lublinie.

Milion na lekarski

RZESZÓW 13 kwietnia podpisano umowę, na mocy której zarząd woj. podkarpackiego przekazał Uniwersytetowi Rzeszowskiemu milion złotych w związku z uruchamianiem kierunku lekarskiego. Marszałek Władysław Ortyl podkreślił, że nie jest to ostatnia pomoc ze strony samorządu w związku z uruchamianiem kierunku lekarskiego w Rzeszowie. Ostatnio dwa szpitale w Rzeszowie przekształcone zostały w placówki kliniczne. Teraz uczelnia oczekuje na decyzję ministra zdrowia ws. limitów przyjęć na kierunek lekarski, który ma być uruchomiony od października. Uniwersytet wnioskował o przyznanie 60 miejsc na studiach stacjonarnych i tyle samo na niestacjonarnych. Koszt niestacjonarnych studiów lekarskich na URz ma wynieść ok. 25 tys. zł rocznie. W związku z uruchomieniem studiów lekarskich URz zatrudnił 15 nowych profesorów. Poczyniono też niezbędne inwestycje, tj. Innowacyjne Centrum Medyczne, które będzie bazą laboratoryjną oraz Zakład Nauk o Człowieku, gdzie mieścić się ma m.in. prosektorium i zakład medycyny sądowej.

Geneva Inventions

GENEWA 13 złotych medali, w tym 5 z wyróżnieniem, 22 medale srebrne i 4 brązowe zdobyli polscy naukowcy i wynalazcy podczas 43. Międzynarodowej Wystawy Wynalazczości „Geneva Inventions”, która odbyła się w dniach 15-19 kwietnia. Wśród nagrodzonych polskich wynalazków były: „Wykorzystanie panelu 14 autoprzeciwciał jako klasyfikatora w nieinwazyjnej diagnostyce prenatalnej aberracji chromosomowej Zespołu Downa oparte o analizę we krwi” przygotowany na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku; „Odwodnieniowy wpust separacyjny” z Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie oraz Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukasiewicza; „Urządzenie do oczyszczania wód opadowych” opracowane na PRz; „Żywice fenolowo-formaldehydowe wolne od toksycznych monomerów” opracowane w Instytucie Chemii Przemysłowej w Warszawie. Pod względem liczby prezentowanych rozwiązań Polska zajęła trzecie miejsce wśród państw obecnych na wystawie. 752 wystawców z 48 krajów zaprezentowało ponad tysiąc innowacyjnych rozwiązań. Wystawę odwiedziło około 60 tys. zwiedzających.

Prof. Banyś w EUA

Fot. Agnieszka Sikora

BRUKSELA 16 kwietnia odbyło się w Belgii doroczne posiedzenie Zgromadzenia Ogólnego European University Association. Podczas obrad przeprowadzono wybory przewodniczącego EUA oraz pięciu członków zarządu EUA na kadencję 2015–2019. Przewodniczącym EUA został wybrany prof. Rolf Tarrach, który sprawowanie funkcji rozpocznie w lipcu 2015 r. i zastąpi prof. Marię Helenę Nazaré. Członkiem zarządu EUA został prof. Wiesław Banyś, rektor Uniwersytetu Śląskiego i przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich. W skład zarządu weszli również: prof. dr. Holger Burckhart, rektor Uniwersytetu w Siegen (Niemcy), prof. Jean Chambaz, rektor Pierre and Marie Curie University (Paris 6, Francja), prof. dr. Martine Rahier, rektor University of Neuchâtel, przewodnicząca Swissuniversities oraz prof. Mari Sundli Tveit, rektor Norwegian University of Life Sciences (Norwegia). European University Association reprezentuje i wspiera szkoły wyższe w 47 krajach. Stowarzyszenie powstało w 2001 roku w wyniku połączenia dwóch organizacji: Association of European Universities (CRE) i Confederation of European Union Rectors’ Conferences (CEURC). Zarząd EUA składa się z ośmiu obecnych lub byłych rektorów oraz przewodniczącego. Członkowie zarządu wybierani są na okres 4 lat.

EIT Health Poland

Fot. UM Łódź

ŁÓDŹ 16 kwietnia w siedzibie Łódzkiej Agencji Rozwoju Regionalnego podpisano porozumienie o utworzeniu Platformy Współpracy EIT Health Poland, którego sygnatariuszami byli: Instytut Medycyny Pracy w Łodzi, firma Ericpol Sp. z o. o., Uniwersytet Medyczny w Łodzi oraz Fundacja dla Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Platforma ma być przestrzenią współpracy biznesu ze światem nauki i edukacji w ramach tzw. Trójkąta Wiedzy i Innowacji. EIT Health Poland będzie swoistą marką parasolową dla kluczowych projektów realizowanych w regionie w obszarze zdrowego stylu życia i aktywnego starzenia się. EIT Health to międzynarodowe konsorcjum wybrane w grudniu 2014 r. przez Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT) w ramach otwartego naboru dla kolejnych strategicznych partnerstw publiczno-prywatnych (znanych jako Wspólnoty Wiedzy i Innowacji) w obszarze tematycznym – innowacje na rzecz zdrowia i aktywnego starzenia. Regionalnym partnerem konsorcjum (Innostar) jest Uniwersytet Medyczny w Łodzi oraz Instytut Medycyny Pracy im. Prof. J, Nofera w Łodzi i firma Ericpol Sp. z o.o.

Soczewki FOCUSA

Fot. „Focus”

WARSZAWA Po raz kolejny czytelnicy magazynu popularnonaukowego „Focus”, który w tym roku obchodzi swoje 20-lecie, wyłonili zwycięzców konkursu „Soczewki FOCUSA”. W kategorii innowacje medyczne wygrał projekt nanomateriału antybakteryjnego, stworzony przez zespół prof. Szczepana Zapotocznego z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Badacze opracowali dodatek do tworzyw sztucznych mający właściwości przeciwbakteryjne. Wykorzystuje on nanocząstki srebra, ale jest przyjazny dla środowiska. Nowy materiał może być stosowany m.in. w sprzęcie medycznym. W kategorii innowacje techniczne zwyciężył opisywany na łamach FA projekt ogrzewania domu ciepłem ziemi, autorstwa dr. hab. inż. Marka Krzaczka z zespołem z Politechniki Gdańskiej. Naukowcy opracowali tani system ogrzewania budynku, którego dach pochłania ciepło i magazynuje je pod ziemią, w gorące dni pełniąc rolę klimatyzatora. Gdy robi się chłodniej, energia cieplna jest pobierana z „magazynu” i kierowana do ścian. Wybudowano już dom, który testuje tę technologię. W kategorii innowacje informatyczne wygrała wyszukiwarka dodatków do żywności, stworzona przez firmę Locomotor Bogumiła Jankiewicza. Aplikacja na platformy iOS i Android, dostępna ze strony www.eFood.com.pl, pozwala zobaczyć listę dodatków do żywności za pomocą skanowania kodu paskowego produktu. Aplikacja gromadzi informacje na temat działania dodatków i ewentualnej szkodliwości. W przyszłości ma zawierać kompleksową bazę danych na temat żywienia.

Dla sportu

KIELCE Uniwersytet Jana Kochanowskiego oddał do użytku Centrum Rehabilitacji i Sportu. Gmach o powierzchni ponad 2,8 tys. m2 zbudowano w nowym kampusie uczelni przy ul. Świętokrzyskiej. Centralna część budynku to wielofunkcyjna hala sportowa z zapleczem sanitarnym. Pełnowymiarowe boisko do piłki ręcznej można podzielić kotarami na części – z boiskami do siatkówki i koszykówki. W budynku jest także sala gimnastyki korekcyjnej i pracownia aktywizacji ruchowej. Obiekt umożliwi również prowadzenie treningów i zawodów uniwersyteckich sekcji sportowych. Od nowego roku akademickiego UJK planuje otwarcie nowego kierunku studiów – wychowanie fizyczne, dla którego bazą będzie nowa hala. Uczelnia od 30 lat prowadzi także studia podyplomowe z w-f oraz kursy instruktorskie z różnych dyscyplin. W nowym budynku swoje miejsce znalazło też Akademickie Centrum Fizjoterapii – zaplecze naukowo-dydaktyczne dla kierunku fizjoterapia, z pracowniami: kinezyterapii, fizykoterapii, terapii manualnej, masażu i odnowy biologicznej. W ostatnich latach, w związku ze sprzedażą i wyłączeniem z użytkowania kilku uczelnianych budynków, uniwersytet stracił dwie sale gimnastyczne. Większość zajęć odbywała się salach wynajmowanych w 11 punktach Kielc. Budowa oraz wyposażenie Centrum Rehabilitacji i Sportu kosztowała ponad 11 mln zł. 85% tej kwoty pochodziło ze środków unijnych, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Świętokrzyskiego na lata 2007-2013. Pozostałe środki uniwersytet pozyskał z ministerialnego Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej.

Liderzy Ochrony Zdrowia

Fot. OSOZ

WARSZAWA 21 kwietnia wręczono statuetki laureatom 9. konkursu Lider Ochrony Zdrowia, organizowanego przez czasopismo „Ogólnopolski System Ochrony Zdrowia”. Wśród laureatów znaleźli się reprezentanci środowiska akademickiego. W kategorii innowacyjne pomysły w ochronie zdrowia statuetkę Złotego Lidera otrzymał Zespół Kardiochirurgów Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie pod kierunkiem prof. Janusza Skalskiego (na fot.) z Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego za wszczepienie zastawki metodą hybrydową u 5-letniej Wiktorii. Srebrnym Liderem został Uniwersytecki Szpital Kliniczny im WAM – Centralny Szpital Weteranów w Łodzi, należący do Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Statuetkę Brylantowego Lidera Ochrony Zdrowia za wyjątkowe zasługi dla ochrony zdrowia wręczono prof. Włodzimierzowi Jarmundowiczowi z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, kierownikowi Kliniki Neurochirurgii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. Jana Mikulicza-Radeckiego we Wrocławiu. Zespół chirurgów pod jego kierownictwem dokonał naprawy przerwanego rdzenia kręgowego za pomocą przeszczepu glejowych komórek węchowych pobranych z mózgu pacjenta.

GIODO z UŁ

ŁÓDŹ/WARSZAWA Od 22 kwietnia funkcję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych pełni dr Edyta Bielak-Jomaa z Katedry Prawa Pracy Uniwersytetu Łódzkiego. Dr Bielak-Jomaa prowadzi badania z zakresu prawa pracy i ochrony danych osobowych. Na UŁ kieruje Podyplomowymi Studiami Ochrony Danych Osobowych oraz Centrum Ochrony Danych Osobowych i Zarządzania Informacją. Prowadziła zajęcia poświęcone zagadnieniom ochrony danych osobowych na różnych studiach podyplomowych, a także organizowała konferencje naukowe dotyczące tej tematyki, m.in. w kontekście działalności placówek medycznych, kościołów i związków wyznaniowych oraz wykonywania zawodów prawniczych.

Zielone czeki

KATOWICE 22 kwietnia , z okazji Dnia Ziemi, wręczono Zielone Czeki – nagrody ustanowione przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Przyrody i Gospodarki wodnej w Katowicach za działania na rzecz ochrony przyrody. Wśród laureatów są przedstawiciele środowiska akademickiego. Dyplom honorowy w kategorii innowacje i technologie otrzymał zespół z Wydziału Elektrycznego Politechniki Śląskiej, w składzie: prof. inż. Tadeusz Glinka, dr hab. inż. Jakub Bernatt i dr inż. Robert Rossa, za opracowanie i wdrożenie nowoczesnego, bezemisyjnego napędu elektrycznego e-Kit do elektryfikacji miejskich samochodów osobowych i dostawczych o masie całkowitej do 3,5 t. W kategorii programy i akcje proekologiczne dotyczące ochrony przyrody dyplom honorowy otrzymał zespół z Wydziału Górnictwa i Geologii PŚ, w składzie: dr hab. inż. Stanisław Duży, Ryszard Fuchs i Wiesław Kopiec, za organizowane corocznie proekologiczne konferencje oraz szkolenia, których celem jest integracja działań władz samorządowych, przemysłu górniczego, nadzoru górniczego, przedsiębiorstw proekologicznych i jednostek naukowych. W kategorii prace naukowo-badawcze dyplomy honorowe wręczono: dr. hab. Piotrowi Łaszczycy z Uniwersytetu Śląskiego i prof. Januszowi Hereźniakowi z Uniwersytetu Łódzkiego. Zielony Czek otrzymał dr inż. Robert Mysłajek z Uniwersytetu Warszawskiego za wieloletnie badania nad składem gatunkowym, ekologią, behawiorem, genetyką i problemami ochrony ssaków województwa śląskiego. Za działania popularyzatorskie i promocją postaw proekologicznych dyplom honorowy otrzymał prof. Stanisław Wika z UŚ, a Zielony Czek – dr Agnieszka Bielska-Brodziak z UŚ za budowanie mostów i komunikacji między wolontariuszami działającymi na rzecz humanitarnej ochrony zwierząt a środowiskami prawniczymi.

Gloria Artis dla prof. Stróżewskiego

KRAKÓW 22 kwietnia prof. Władysław Stróżewski, filozof z Uniwersytetu Jagiellońskiego, przewodniczący Jury Konkursu o Nagrodę im. Jana Długosza otrzymał Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis. Prof. Stróżewski jest absolwentem Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Był uczniem profesorów Stefana Swieżawskiego, Mieczysława Alberta Krąpca, Romana Ingardena i Izydory Dąmbskiej. Od 1957 r. jest związany z Uniwersytetem Jagiellońskim. Kierował Zakładem Filozofii, był dyrektorem Instytutu Filozofii UJ, a także najpierw prodziekanem i dziekanem Wydziału Filozoficzno-Historycznego UJ oraz dziekanem Wydziału Filozoficznego UJ. Wykładał też na KUL, Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie, w Akademii Muzycznej w Warszawie, Kolegium Filozoficznym oo. Dominikanów w Krakowie, w akademiach muzycznych w Gdańsku, Katowicach i Krakowie. Jest autorem m.in. książek: Istnienie i wartość , Dialektyka twórczości , Wokół piękna. Szkice z estetyki , O wielkości. Szkice z filozofii człowieka oraz Logos, wartość, miłość . Przez wiele lat był prezesem Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Od kilku lat jest profesorem Akademii Ignatianum w Krakowie. Otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego i Laur Jagielloński.

Nagroda ks. prof. J. Tischnera

Fot. UJ

KRAKÓW 22 kwietnia , podczas 15. Dnia Tischnerowskich, wręczono Nagrodę Znaku i Hestii im. ks. Józefa Tischnera. W kategorii pisarstwa religijnego i filozoficznego, stanowiącego kontynuację tischnerowskiego myślenia według wartości, otrzymał prof. Jacek Filek z Zakładu Etyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wyróżniono go za książkę Etyka. Reinterpretacja , w której „nie boi się twierdzić, że etyka nie jest nauką i powrócić do pytania: ‘Jak żyć?’. Jego przejrzyste i wszechstronne analizy pokazują, że podstawowym sposobem doświadczenia dobra jest odkrycie wezwania do odpowiedzialności. Dlatego postuluje, by pierwszym słowem zreinterpretowanej etyki uczynić ‘Ty’, a nie ‘Ja’” – czytamy w uzasadnieniu jury nagrody.

Centrum Technologii Informatycznych

ŁÓDŹ 23 kwietnia otwarto Centrum Technologii Informatycznych Politechniki Łódzkiej. Aparatura stanowiąca wyposażenie 21 wysokospecjalistycznych, dydaktycznych laboratoriów z obszaru szeroko rozumianej informatyki reprezentuje najwyższy poziomie technologiczny. W budynku o powierzchni ponad 4,5 tys. m2 poza dydaktycznymi wysokospecjalizowanymi laboratoriami do dyspozycji studentów są także: sala kinowa z obrazowaniem trójwymiarowym oraz możliwością uczestnictwa w zdalnych wykładach, 4 pracownie wideokonferencyjne, które pozwolą na zdalną pracę w międzynarodowych projektach oraz sale do pracy w małych grupach. W Centrum ulokowano serwerownię wraz z klastrem obliczeniowym umożliwiającym naukę programowania serwerów, wirtualizacji obliczeń czy też budowania zaawansowanych systemów informatycznych. W makroregionie łódzkim dynamicznie rozwija się rynek firm z branży ICT. Budowa CTI jest odpowiedzią na zapotrzebowanie na kadrę w badania z tej dziedziny. Projekt „Centrum Technologii Informatycznych Politechniki Łódzkiej” został współfinansowany przez Unię Europejską ze środków PO Infrastruktura i Środowisko. Wartość dofinansowania wynosi blisko 40 mln zł, z których ponad połowę wydano na wyposażenie.

Medale na Aero Design

KRAKÓW/POZNAŃ/WARSZAWA Studenci Politechniki Warszawskiej, Politechniki Poznańskiej (na fot.) i Akademii Górniczo-Hutniczej zdobyli medale w klasyfikacji generalnej zawodów SAE Aero Design West, które w dniach 24-26 kwietnia odbyły się w Kalifornii. Zadaniem młodych inżynierów jest zaprojektowanie i zbudowanie zdalnie sterowanego modelu tzw. samolotu udźwigowego. Wygrywa drużyna, która zdoła wynieść jak największy ciężar w powietrze przy jak najmniejszej masie własnej modelu. Samoloty rywalizują w trzech klasach: Micro, Regular oraz Advanced. W konkursie SAE Aero Design West wystartowały cztery zespoły z Polski. Dwa złote medale w klasyfikacji generalnej – w klasach Regular i Micro – zdobył zespół z Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa PW. Studenci z Warszawy zdobyli też złote medale w poszczególnych konkurencjach: za max payload w klasie Regular; oraz za max payload fraction w klasie Micro i brązowy za prezentację ustną w klasie Micro. W kategorii Micro drugie miejsce zajął zespół z PP AKL SAE Aero Design Poznań. Studenci z Poznania zajęli także pierwsze miejsce za raport techniczny w klasie Micro, drugie za raport techniczny w klasie Regular oraz srebro (kl. Regular) i brąz (kl. Micro) w konkurencji highest payload lifted (najwyżej udźwignięty ładunek). Zespół z AGH – Aero Team ILK AGH – zajął z kolei drugie miejsce w klasyfikacji generalnej kategorii Advanced. Triumfował zespół z amerykańskiego Uniwersytetu w Akron. Dwa kolejne srebrne medale drużyna z AGH zdobyła za raport techniczny oraz za największą dokładność zrzutu.

Logika ptasich żon

WARSZAWA 25 kwietnia w Centrum Nauki Kopernik miał miejsce tegoroczny polski finał konkursu FameLab. Najlepszą prezentację przedstawił dr Szymon Drobniak z Instytutu Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego, który będzie reprezentował nasz kraj podczas światowego finału Fame Lab w Wielkiej Brytanii. W prezentacji Genu nie wydłubiesz, czyli żony – intrygantki dr Drobniak objaśniał „logikę ptasich żon”, które na ojców swoich dzieci szukają samców z jak najlepszymi genami. – U ponad 90% monogamicznych ptaków zdrada jest normą. Logika ptasich żon jest bardzo prosta. To czysta, wyrachowana ewolucyjna księgowość, która maksymalizuje przeżycie oraz kondycję własną i swoich dzieci – przekonywał naukowiec. Zwycięzca otrzymał nagrodę pieniężną w wysokości 30 tys. zł na cele naukowe i 5 tys. zł na dowolne wydatki. Drugie miejsce zajęła Aleksandra Klemba, doktorantka w Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych Uniwersytetu Warszawskiego, a trzecie – Aleksandra Ziembińska-Buczyńska z Politechniki Śląskiej. FameLab powstał podczas Cheltenham Science Festival w 2004 roku. Obecnie jest organizowany w ponad 20 krajach na całym świecie.

Współpraca: Gdańsk – Beata Czechowska-Derkacz, Katowice – Jacek Szymik-Kozaczko, Kraków – Bartosz Dembiński, Lublin – Iwona Czajkowska-Deneka, Łódź – Ewa Chojnacka, Joanna Orłowska, Poznań – Mariola Kuroczycka, Rzeszów – Przemysław Pawlak, Sulechów – Bożena Sroka, Szczecin – Bogna Bartkiewicz, Warszawa – Janusz Kowalski, Krzysztof Szymański

Wykorzystano serwisy prasowe szkół wyższych, placówek badawczych, instytucji otoczenia nauki, magazynu „Focus” oraz z serwisu PAP „Nauka w Polsce”