Chociaż formalnie do Instrumentu MŚP mogą aplikować tylko małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), to jednak jest w nim także miejsce dla jednostek B+R, które działając jako podwykonawcy mogą wesprzeć realizację projektu – szczególnie w Fazie 2 Instrumentu. Przedsiębiorcy często nie dysponują odpowiednim zapleczem do realizacji prac rozwojowych i badań przemysłowych przewidzianych w ramach tego schematu.

Instrument MŚP

Instrument MŚP został uruchomiony w ramach Horyzontu 2020, aby wspomóc innowacyjne małe i średnie przedsiębiorstwa w przekształcaniu wypracowanych rozwiązań w produkty i usługi gotowe do wprowadzenia na rynek. Instrument MŚP jest nowością także dlatego, że ma stanowić innowacyjny projekt biznesowy. O finansowanie ze środków tego konkursu mogą ubiegać się MŚP z państw członkowskich UE lub krajów stowarzyszonych z programem Horyzont 2020. Firma może aplikować o wsparcie indywidualnie albo w konsorcjum z innymi MŚP. Instrument MŚP składa się z trzech faz.

Faza 1 – Studium wykonalności

Celem tego etapu jest ocena potencjału technicznego i komercyjnego produktu (usługi, technologii), będących przedmiotem projektu. Ma ona ocenić wykonalność koncepcji pod kątem rynkowym oraz technologicznym, włączając ewaluację potencjalnego ryzyka, zarządzanie własnością intelektualną, znalezienie partnerów do projektu oraz sformułowanie wstępnego biznesplanu, który stanowi rezultat projektu. Aby móc ubiegać się o dofinansowanie w fazie 1 Instrumentu, MŚP powinno posiadać rozwiązanie, które plasuje się co najmniej na poziomie 6. w skali gotowości technologicznej (TRL). Poziom szósty oznacza badania prototypu w warunkach laboratoryjnych odwzorowujących z dużą wiernością warunki rzeczywiste lub w symulowanych warunkach operacyjnych. Wyjątek stanowią zagadnienia związane z wyzwaniem społecznym – zdrowie, zmiany demograficzne i dobrostan, jak również innowacyjnym technologiami informacyjnymi komunikacyjnymi (Open Disruptive Innovation).

Pozytywnie ocenione projekty w fazie 1 otrzymają ryczałt w wysokości 50 tys. euro (poziom dofinansowania to 70%, zatem budżet całego projektu wynosi nieco ponad 70 tys. euro). Przysługiwać im będzie również wsparcie w postaci bezpłatnego coachingu oferowanego za pośrednictwem sieci Enterprise Europe Network. Projekt powinien się zakończyć po sześciu miesiącach.

Na tym etapie dużą rolę mogą odegrać jednostki B+R, oferując wsparcie merytoryczne w zakresie weryfikacji technicznej wykonalności projektu.

Faza 2 – Realizacja

Przedmiotem tego etapu jest przetestowanie w praktyce planowanego rozwiązania, produktu czy usługi oraz dopracowanie innowacji do momentu, kiedy będzie gotowa do komercjalizacji. Faza druga przewiduje także możliwość sfinansowania m.in. następujących działań: prototypowanie, skalowanie, demonstracja, miniaturyzacja, replikacja oraz powielanie rynkowe. Realizacja projektów objętych dofinansowaniem powinna trwać od 12 do 24 miesięcy, a wartość projektu zawierać się pomiędzy 0,5 a 2,5 mln euro (z czego Komisja Europejska finansuje 70%). Rezultatem Fazy 2 ma być kompletny plan komercjalizacji.

Dofinansowanym projektom przysługiwać będzie również wsparcie w postaci bezpłatnego coachingu oferowanego za pośrednictwem sieci Enterprise Europe Network.

Działania przewidziane w Fazie 2 Instrumentu pozwalają na ścisłą współpracę z jednostkami B+R, także w obszarach związanych z badaniami przemysłowymi czy certyfikacją.

Faza 3 – Komercjalizacja i coaching

Projekty zakwalifikowane do tej fazy będą objęte pośrednim wsparciem (bezgotówkowym) polegającym na dostępie przedsiębiorstw do kapitałowych i dłużnych instrumentów finansowych, pomocy w networkingu, zabezpieczeniu praw własności intelektualnej oraz pomocy w dotarciu z produktem na nowe rynki. Wsparcie będzie udzielone tylko tym podmiotom, które otrzymały dofinansowanie w fazie 1 i 2 Instrumentu MŚP. Nie jest możliwe aplikowanie po wsparcie tylko do fazy 3.

Kryteria oceny

Złożone wnioski będą ocenianie pod kątem trzech kryteriów: doskonałości (Excellence), wpływu (Impact) oraz jakości i efektywności wdrożenia (Implementation).

Doskonałość projektu przejawia się w jasnym sformułowaniu celów projektu oraz wiarygodności proponowanego podejścia. Oceniany będzie stopień innowacyjności proponowanego rozwiązania w odniesieniu do podobnych lub alternatywnych rozwiązań istniejących na rynku.

Kryterium wpływu określa wpływ projektu na rozwój przedsiębiorstwa ubiegającego się o dofinansowanie, jak również korzyści, jakie projekt przyniesie społeczeństwu i gospodarce europejskiej. Przedmiotem oceny jest stopień, w jakim realizowany projekt przyczyni się do rozwoju firmy oraz czy wpisuje się on w długofalową strategię rozwoju firmy i jak przebiegać ma komercjalizacja. Kryterium to pozwoli również na ocenę tego, na ile oferowana innowacja wpłynie na rozwiązanie problemów konkretnych grup społecznych.

Jakość i efektywność wdrożenia obejmuje ocenę planu zadań przewidzianych do wykonania w projekcie oraz oczekiwanego rezultatu w postaci studium wykonalności zawierającego biznesplan (faza 1) oraz plan komercjalizacji w fazie 2. Oceniane będą również kwestie finansowe.

Dodatkowym kryterium w ocenie projektów jest tzw. Europejska Wartość Dodana.

Tematy wniosków konkursów otwartych w 2015 r.

Innowacyjne koncepcje produktów i usług w zakresie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT), uwzględniające przełomowe podejście, wartości i modele;

Przyspieszenie wdrożenia nanotechnologii, zaawansowanych materiałów, wysoko zaawansowanych technologii produkcji i przetwarzania;

Pobudzanie konkurencyjnych i zrównoważonych procesów przemysłowych opartych na biotechnologii;

Zwiększenie zaangażowania MŚP w dziedzinie badań i rozwoju technologii kosmicznych (SPACE);

Ekoinnowacyjne i zasobooszczędne metody produkcji i przetwarzania żywności;

Wdrażanie i upowszechnienie innowacyjnych rozwiązań w zakresie potencjału europejskich mórz, oceanów i wybrzeży dla rozwoju ekonomicznego; tworzenie miejsc pracy w dziedzinie biotechnologii morskiej oraz w technologii i usługach akwakultury morskiej;

Niskoemisyjne i wysokosprawne systemy energetyczne;

Innowacje w dziedzinie rozwiązań transportowych;

Zwiększenie potencjału MŚP w dziedzinie ekoinnowacji i zrównoważonych dostaw surowców;

Mobilne aplikacje do realizacji w e-administracji;

Tworzenie nowych modeli biznesowych dopasowanych do potrzeb MŚP;

Zapewnienie bezpieczeństwa miejsc dużego skupienia ludzi w miastach i bezpieczeństwa krytycznej infrastruktury (między innymi: instalacji i sieci energetycznych, wodno-kanalizacyjnych, teleinformatycznych, finansowych, zabytków o znaczeniu ponadnarodowym);

Kliniczna walidacja biomarkerów i/lub medycznych urządzeń diagnostycznych.

Możliwości aplikowania

Daty składania wniosków w 2015 r.: 18 marca, 17 czerwca, 17 września, 16 grudnia.

W ramach Instrumentu MŚP jednorazowo można składać tylko jeden wniosek do fazy 1 lub 2 w danym obszarze tematycznym. Nie ma możliwości aplikowania do dwóch/kilku obszarów tematycznych jednocześnie. Kolejny wniosek można składać w momencie otrzymania wyników ewaluacji lub zakończenia realizacji projektu w dowolnej fazie.