Polska patentuje za mało

W 2014 roku do Europejskiego Urzędu Patentowego wpłynęło 274 tys. wniosków patentowych (o 3,1% więcej niż w roku 2013). Instytucje z Polski zgłosiły 701 wniosków, co plasuje nasz kraj na 27. miejscu wśród wnioskodawców i oznacza 22-procentowy wzrost liczby polskich wniosków w porównaniu do poprzedniego roku. Pod względem tempa wzrostu Polska wyprzedziła nawet Chiny (wzrost o 18%), a od 2010 roku liczba zgłoszeń z naszego kraju zwiększyła się ponad dwukrotnie.

Z 12 zgłoszeniami w przeliczeniu na milion mieszkańców (10 w 2013 roku) Polska zajęła jednak dopiero 28. miejsce w Europie (30. w poprzednim roku), tuż za Czechami (27. pozycja), a przed Węgrami (30) i Portugalią (32). Liczba zgłoszeń patentowych z Polski jest znacznie poniżej średniej unijnej, która wynosi 131 zgłoszeń na milion mieszkańców. Liderem pod tym względem jest Szwajcaria z 850 zgłoszeniami, która wyprzedza radykalnie drugą pod tym względem Finlandię (416) i trzecią Holandię (405). Pierwszą piątkę zamykają Szwecja i Dania (po ok. 350 zgłoszeń). Lista liderów zgłaszających ponad 100 wniosków na milion mieszkańców kończy się na 15. pozycji (Norwegia).

Najwięcej wniosków o ochronę patentową wnoszą do EPO wielkie koncerny przemysłowe – 64%. Małe i średnie przedsiębiorstwa zgłaszają 30% wniosków, a uczelnie i publiczne instytuty badawcze tylko 6%. To ważna informacja, którą powinniśmy wziąć pod uwagę, projektując naszą politykę innowacyjności.

Najwięcej zgłoszeń do EPO – ponad 70 tys., co stanowi 26% wszystkich wniosków – pochodzi z USA. Kolejne miejsca zajmują Japonia, Niemcy, Chiny i Korea Południowa. Wśród firm liderem pod względem liczby wniosków w 2014 r. był Samsung (2541), przed Philipsem, Siemensem, LG i Huaweiem.

Z podmiotów polskich najwięcej wniosków o ochronę (22) złożyła firma Patents Factory Ltd. (czytaj wypowiedź na str. 4). Druga była International Tobacco Machinery (17), a trzecia Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie z 15 wnioskami (więcej czyt. na str. 5). Nie mamy zatem wielkich koncernów, które składałyby po kilkaset czy choćby kilkadziesiąt wniosków o ochronę patentową swoich rozwiązań i wynalazków. Wielki producent części samochodowych Valeo, znajdujący się na 4. miejscu wśród polskich podmiotów, zgłosił do ochrony tylko 9 wynalazków; firma Fakro, znany producent okien dachowych (7. miejsce) – 7 zgłoszeń, a 9. na liście Orange Polska – tylko 6 wniosków o patenty europejskie. Z polskich uczelni jedynie AGH znalazła się w czołówce.

Wśród wnioskodawców do EPO z przodujących krajów rzadko znajdujemy w czołówce szkoły wyższe. Na 24. pozycji w grupie wnioskodawców amerykańskich jest Uniwersytet Kalifornijski (może to raczej grupa 10 Uniwersytetów Kalifornijskich – raport EPO nie jest tu jasny) ze 158 wnioskami. Zwraca uwagę brak na tej liście czołowych prywatnych uniwersytetów amerykańskich. Na 12. miejscu wśród podmiotów szwajcarskich znajdujemy zurichską politechnikę ETH z 66 wnioskami, a na 24. – Uniwersytet Zurichski z 43 wnioskami. Z Danii mamy na 3. pozycji Duński Uniwersytet Techniczny ze 124 wnioskami. Wśród podmiotów koreańskich w czołówce znajduje się kilka publicznych instytutów technologicznych z branży elektronicznej, elektrotechnicznej, telekomunikacyjnej i energetycznej (złożyły od 13 do 49 zgłoszeń). Patentują jednak przede wszystkim duże przedsiębiorstwa.