Wydarzenia
RGNiSW 2014
WARSZAWA Podczas posiedzenia Rady Głównej 15 stycznia prof. Jerzy Woźnicki przedstawił raport z działalności Rady w roku 2014. Podkreślił nowy sposób wyboru jej członków, z czym wiąże się jej nowa funkcja – reprezentowanie podmiotów, których przedstawiciele wchodzą w skład Rady. Podkreślał rolę integracyjną RGNiSW w stosunku do różnych środowisk będących członkami i interesariuszami środowiska akademickiego i naukowego. Mimo tych zmian Rada pozostaje wybieralnym organem przedstawicielskim nauki i szkolnictwa wyższego. Jedną z nowych ważnych funkcji Rady, która pojawiła się w tej kadencji, jest prowadzenie debat programowych oraz przedstawianie opracowań i stanowisk w różnych systemowych kwestiach z własnej inicjatywy. Prof. Woźnicki podkreślał wypracowaną w roku 2014 nową kulturę działania Rady. Jednym z jej elementów jest składanie rocznego sprawozdania przewodniczącego oraz głosowanie nad jego przyjęciem.
W 2014 r. organami wewnętrznymi RGNiSW były trzy komisje stałe: Ekonomiczno-Prawna, Kształcenia i Uprawnień Akademickich. Prof. Woźnicki zwrócił uwagę na pojawienie się funkcji społecznego doradcy RGNiSW. W 2014 r. pełniło ją 9 osób.
W ciągu roku RGNiSW zaopiniowała 11 projektów ustaw, 28 dokumentów przedłożonych przez ministra nauki i szkolnictwa wyższego, 11 dokumentów skierowanych do zaopiniowania przez innych ministrów. Przedstawiła ministrowi nauki i szkolnictwa wyższego wzorcowe opisy kształcenia dla 9 kierunków, 7 dla I stopnia (w tym 2 dla profilu praktycznego) i 2 dla II stopnia.
Rada zaopiniowała 70 wniosków o przyznanie uprawnień do nadawania stopni naukowych. 48 dotyczyło stopnia doktora: 26 z nich uzyskało opinie pozytywną, a aż 22 (46%) – negatywną. 22 wnioski dotyczyły uprawnień do nadawania stopnia doktora habilitowanego: pozytywną opinię Rady uzyskało 17 z nich, a negatywną – 5 (23%). Wysoki wskaźnik opinii negatywnych świadczy, zdaniem prof. Woźnickiego, o starannym i odpowiedzialnym podejściu Rady do tego zadania. „Pierwszy rok obecnej kadencji Rady został dobrze przez nią wykorzystany” – konkludował przewodniczący RGNiSW.
Przy Radzie działa też Komisja Dyscyplinarna, której przewodniczy prof. Ewa Ferenc-Szydełko. Powiedziała ona, że w 2014 r. do komisji wpłynęło 17 spraw, w tym 16 odwołań i zażaleń od orzeczeń uczelnianych komisji dyscyplinarnych i 1 wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie. KD wydała 17 orzeczeń. 4 sprawy dotyczyły plagiatu, 2 – autoplagiatu, 8 – nieprawidłowych relacji między nauczycielami akademickimi (pomawianie o plagiat, nieprzestrzeganie przepisów, wyzywanie, straszenie, poniżanie, stosowanie mobbingu – jak widać, mało spraw, wiele problemów), 1 nieprawidłowych relacji ze studentami (psychiczne znęcanie się i poniżanie), jedna – molestowania seksualnego studentki, a 1 – nieprawidłowego prowadzenia zajęć. Przewodnicząca KD stwierdziła, że w stosunku do lat ubiegłych liczba spraw zwiększyła się o połowę.
Swoją działalność przedstawił też Rzecznik Praw Absolwenta (czyt.: str. 13). Pozostała część posiedzenia zajęły sprawy bieżące, czyli opiniowanie przedstawionych Radzie dokumentów i wniosków.
(PK)
Doktorat h.c. – kard. dr F. Coccopalmerio
LUBLIN 8 grudnia 2014 r . wręczono tytuł doktora honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II kard. dr. Francesco Coccopalmerio, przewodniczącemu Papieskiej Rady ds. Tekstów Prawnych. Kard. Coccopalmerio jest wybitnym znawcą prawa kanonicznego. Wchodzi w skład kilku dykasterii Kurii Rzymskiej: Kongregacji Doktryny Wiary, Kongregacji ds. Kanonizacyjnych, Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan oraz Najwyższego Trybunału Sygnatury Apostolskiej. Przedmiotem jego zainteresowań badawczych jest problematyka ekumeniczna, wspólnota wiernych i zagadnienia związane z urzeczywistnianiem jej w praktyce duszpasterskiej, parafia jako wspólnota wiernych. W analizowaniu pojęcia prawa kanonicznego szczególną uwagę zwraca na podmiotowe prawa wiernych i ich ochronę w Kościele. Jego zdaniem prawo naturalne wpisane w serca ludzi powinno stanowić podstawę dialogu między katolikami i ludźmi o innych przekonaniach światopoglądowych. Tego samego dnia kard. dr Kurt Koch, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan, otrzymał „Złoty Dyplom” Wydziału Teologii KUL za swą działalność ekumeniczną oraz ukazywanie dróg działalności pastoralnej Kościoła katolickiego we współczesnym świecie.
E-wolucja czy rewolucja
DĄBROWA GÓRNICZA Koncepcje ewolucji szkoły oraz nowe trendy i narzędzia, które w najbliższej przyszłości będą wdrażane w polskich szkołach, były tematem konferencji „Szkoła dziś i jutro – wyzwania dydaktyczne”, która odbyła się w grudniu 2014 roku w WSB w Dąbrowie Górniczej. Głównym przesłaniem obrad była myśl, że jakkolwiek nowoczesna edukacja wymaga szerokiego wykorzystywania narzędzi technologii informacyjnej, w tym Internetu i e-podręczników, to jednak kluczem do lepszej edukacji i poprawy wyników nauczania i uczenia się jest uruchomienie rezerw tkwiących w uczniach. Szczególnie istotne jest kształtowanie nowej kultury uczenia się, w której stroną aktywną staje się uczeń, a nauczyciel pełni rolę mentora, wspierającego rozwój naukowy i duchowy wychowanka. Dobry nauczyciel potrafi odkryć zainteresowania i pasje ucznia, zbudować u niego pozytywne motywacje do uczenia się, zachęcać do samodzielnych poszukiwań. Współczesny uczeń jest zanurzony w medialnym świecie, co doprowadziło do zmian w neuronalnej budowie jego mózgu, a tym samym do odmiennego niż dawniej sposobu przetwarzania informacji. Dziś istotna jest nie tyle gotowa wiedza, ale gotowość i umiejętność szybkiego uczenia się. W kształtowaniu tych kompetencji szczególnie użyteczne są nowoczesne technologie, które stanowią dla naszego mózgu ogromne i konieczne symbiotyczne wsparcie. Szybkie i radykalne zmiany środowiska edukacyjnego powodują konieczność ciągłego doskonalenia kompetencji nauczyciela.
Archiwum
WROCŁAW Politechnika Wrocławska za ponad 18 mln zł wybuduje najbardziej nowoczesne uczelniane archiwum w Polsce. Budynek będzie energooszczędny, przyjazny środowisku i tani w utrzymaniu. Nowy obiekt zostanie oddany do użytku w połowie 2016 r. W 4-kondygnacyjnym gmachu znajdzie się: archiwum, serwerownia, czyli Zapasowe Centrum Danych PWr, magazyn zbiorów biblioteki głównej oraz czytelnia. Jak zapewniają projektanci z pracowni projektowej F-11, będzie to tzw. budynek pasywny, czyli energooszczędny, przyjazny środowisku i tani w utrzymaniu. Według przepisów prawa uczelnia ma obowiązek przechowywania całej dokumentacji pracowniczej oraz naukowej (m.in. akt osobowych, płacowych, prac magisterskich, dyplomowych), a dotychczasowe dwa pomieszczenia archiwum Politechniki Wrocławskiej są już prawie pełne. Znajduje się tam już ponad 2,2 tys. m bieżących akt kategorii o tzw. długim okresie przechowywania (50 lat i wieczystym). W nowym budynku zostanie zainstalowany nowoczesny system przesuwnych regałów. Dzięki temu łącznie znajdzie się miejsce dla 17 tys. metrów bieżących akt. – Mam nadzieję, że wystarczy to na kolejne 20 lat działalności – mówi Barbara Grandt-Golecka, kierowniczka archiwum PWr. – Poza tym warto pamiętać, że gromadzimy też pierwsze gazety wydawane przez uczelnię, zdjęcia rodzinne pracowników czy protokoły z pierwszych posiedzeń senatu.
Internet na morzu
GDAŃSK Zespół naukowców pod kierownictwem prof. Józefa Woźniaka z Politechniki Gdańskiej pracuje nad projektem szerokopasmowej sieci teleinformatycznej na morzu, realizowanym w ramach 3. Programu Badań Stosowanych NCBR. Projekt „Internet na Bałtyku” realizowany jest przez konsorcjum: WETI PG, Instytutu Łączności – Państwowego Instytutu Badawczego, Instytutu Oceanologii PAN, a także Centrum Badawczo-Produkcyjnego DGT-LAB S.A. oraz NavSim Sp. z o.o. Komunikacja bezprzewodowa na morzu ma kluczowe znaczenie ze względu na bezpieczeństwo jednostek pływających. Obecnie wykorzystywana jest w znacznej mierze transmisja wąskopasmowa, zaś wykorzystanie infrastruktury systemu satelitarnego jest bardzo kosztowne. Kluczowym elementem dla rozwoju e-nawigacji jest odpowiednia bezprzewodowa łączność szerokopasmowa. Głównym celem projektu jest opracowanie mechanizmów samoorganizacji sieci bezprzewodowych, pozwalających na realizację infrastruktury umożliwiającej szybką transmisję danych pomiędzy statkami, statkami i centrami magazynowania oraz przetwarzania danych, a także statkami i publiczną siecią Internet.
Jakość energii słonecznej
KRAKÓW Na Wydziale Energetyki i Paliw krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej otwarto stanowisko dydaktyczno-naukowe RWE AGH Solar Lab. Celem ufundowanej przez RWE pracowni będzie badanie jakości energii elektrycznej pozyskiwanej z paneli fotowoltaicznych w zależności od warunków atmosferycznych. Instalacja składa się z 40 paneli fotowoltaicznych zamontowanych na dachu budynku wydziału, inwerterów, aparatury dydaktyczno-badawczej, baterii i stacji pogodowej, mierzącej warunki atmosferyczne. Stanowisko dydaktyczne jest dostępne dla studentów wykonujących pomiary niezbędne do realizacji ćwiczeń laboratoryjnych oraz prac magisterskich lub doktorskich. Wyniki doświadczeń i pomiarów posłużą RWE do oceny wpływu warunków eksploatacji fotowoltaiki na ich wydajność i trwałość oraz ocenę jakości uzyskiwanej energii elektrycznej.
Księgi parafialne
BIAŁYSTOK W 2014 r. Uniwersytet w Białymstoku i Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia w Białymstoku oraz Prawosławna Diecezja Białostocko-Gdańska i Fundacja „OIKONOMOS” zrealizowały projekt „Digitalizacja i konserwacja ksiąg z lat 1865-1902 z prawosławnej parafii św. Mikołaja Cudotwórcy w Białymstoku”. Poddano konserwacji i digitalizacji, a następnie udostępniono w Internecie siedem ksiąg protokołów ślubnych (Брачный обыск / предбрачное свидетельство), jedynych zachowanych do dziś ksiąg o charakterze metrykalnym, powstałych w tej parafii przed 1915 rokiem. Pozostałe dokumenty – takie jak księgi ochrzczonych, poślubionych i zmarłych – zostały najprawdopodobniej wywiezione w sierpniu 1915 r., podczas wielkiej ewakuacji miasta przeprowadzonej przez władze rosyjskie wobec zbliżających się do Białegostoku wojsk niemieckich. W tym czasie wywieziono w głąb Rosji także całą dokumentację aktową miejscowych urzędów, w tym magistratu. W związku z tym jedynym źródłem danych osobowych, a także materiałem źródłowym do badania dziejów prawosławnych mieszkańców miasta przed 1915 r., są wyselekcjonowane księgi protokołów ślubnych. Sprawdzono, czy księgi nie są skażone mikrobiologicznie. Potem każda księga, karta po karcie, została odkurzona odkurzaczem wyposażonym w filtr HEPA (High Efficiency Particulate Air filter) za pomocą specjalnych mikrossawek. Kolejnym etapem prac była naprawa okładek – uszkodzonych grzbietów czy narożników. Naprawiono też uszkodzone karty ksiąg. Następnie księgi poddano digitalizacji na stole reprograficznym. Dokumenty w wersji elektronicznej zostały udostępnione w zasobach Podlaskiej Biblioteki Cyfrowej (http://pbc.biaman.pl/dlibra) w dziale Archiwalia. W ciągu pierwszego tygodnia udostępniania plików przeglądało je ok. 200 internatów.
Laserowy początek roku
KIELCE 7 stycznia w Centrum Laserowych Technologii Metali Politechniki Świętokrzyskiej podpisano umowę konsorcjum realizującego projekt „Laserowe formowanie cienkościennych profili wspomagane mechanicznie”, finansowany przez NCBR. Konsorcjum tworzą: Politechnika Świętokrzyska, Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN, Politechnika Rzeszowska oraz Instytut Obróbki Plastycznej w Poznaniu. Celem projektu, kierowanego przez dr. hab. inż. Zygmunta Muchę, jest opracowanie w ciągu 3 lat innowacyjnej metody laserowego formowania profili stożkowych ze wspomaganiem mechanicznym. Opracowana zostanie metoda wspomagania mechanicznego laserowego formowania oraz budowa automatycznego manipulatora współpracującego z laserem. Przeprowadzone zostaną badania wytrzymałościowe materiałów w podwyższonych temperaturach, w celu określenia optymalnej temperatury dla procesu, badania zmian strukturalnych i właściwości, przygotowanie danych materiałowych do symulacji numerycznych MES. Całkowity koszt projektu, którego liderem jest Politechnika Świętokrzyska, to ok. 2.5 mln zł.
Lubelska Nagroda Naukowa
LUBLIN Ks. prof. Tadeusz Guz z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II otrzymał Lubelską Nagrodę Naukową im. prof. Edmunda Prosta za rok 2014. Nagrodzono go za książkę Filozofia prawa III Rzeszy Niemieckiej (Wyd. Towarzystwa Naukowego KUL, Lublin 2013), mającą stanowić odpowiedź na pojawiające się co jakiś czas stwierdzenia o „polskich obozach zagłady”. Podczas uroczystości wręczenia nagrody prof. Guz powiedział, że inspiracją do napisania pracy było wystąpienia prezydenta USA Baracka Obamy, który powiedział o „polskich obozach śmierci”. W książce autor analizuje od strony prawnej narodziny zbrodniczej ideologii. Nagroda im. Prosta jest przyznawana od roku 2000 za wybitną publikację, wynalazek lub badania lubelskiego uczonego. Wyróżnienia „Zasłużony dla Lubelskiego Środowiska Naukowego” otrzymali profesorowie Marian Budzyński i Krzysztof Szkucik. Obaj badacze pracują na Uniwersytecie Przyrodniczym. Prof. Budzyński zajmuje się hodowlą i użytkowaniem koni, prof. Szkucik prowadzi badania nad jakością żywności pochodzenia zwierzęcego.
Prof. Wojtkowski w OSA
TORUŃ Prof. Maciej Wojtkowski z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK został uhonorowany tytułem fellow member Towarzystwa Optycznego (OSA). Towarzystwo Optyczne (OSA) zostało założone w 1916 roku. Jest to wiodąca na świecie organizacja zajmująca się optyką i fotoniką, skupiająca przedstawicieli biznesu, specjalistów w zakresie inżynierii i nauk stosowanych. Osoby z tytułem „fellow member” stanowią nie więcej niż 10% wszystkich członków towarzystwa. Wyróżnieniem tym nagradza się osoby zasłużone w zakresie rozwoju optyki. Prof. Wojtkowski został doceniony za wielki wpływ na polu tomografii optycznej (OCT) z zastosowaniami w okulistyce, w szczególności spektralnej OCT, co zwiększyło prędkość i czułość w stosunku do standardowych technik OCT. Prof. Wojtkowski jest absolwentem UMK. Zajmuje się fizyką medyczną. W Zakładzie Biofizyki i Fizyki Medycznej Instytutu Fizyki UMK kieruje Zespołem Optycznego Obrazowania Biomedycznego. Wniósł ogromny wkład w rozwój badań okulistycznych w Polsce i na świecie dzięki skonstruowaniu tomografu do badania siatkówki oka. Urządzenie pozwala na nieinwazyjne i bezkontaktowe badania wnętrza oka. Prof. Wojtkowski jest laureatem wielu nagród i wyróżnień, m.in. prestiżowej Europejskiej Nagrody dla Młodych Naukowców (EURYI), Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej nazywanej „Polskim Noblem”, stypendystą programów FNP „Start” i „Powroty”, laureatem stypendium tygodnika „Polityka” etc.
Kompas słoneczny i system Decca
SZCZECIN Na wystawie w Muzeum Narodowym w Szczecinie zaprezentowano specjalny symulator, który pozwala skonfrontować słoneczny system nawigacji Wikingów oraz nowoczesny system nawigacyjny Decca. Dzięki temu użytkownik ma szansę dowiedzieć się, jak zmieniały się narzędzia i metody nawigacji w dwóch okresach jej najbardziej burzliwego rozwoju. Symulator zbudowali pracownicy Wydziału Nawigacyjnego AM we współpracy z firmą Autocomp Management ze Szczecina. Składa się on z dwóch różnych stanowisk nawigacyjnych. Pierwszym jest interaktywny symulator kompasu słonecznego Wikingów. Oryginał kompasu – drewniany dysk z XI w., który wykorzystywał Słońce do określania kierunków na morzu – został odnaleziony przez zespół prof. Władysława Filipowiaka w 2000 r. w Wolinie. Drugim – system nawigacyjnego określania pozycji Decca Navigator, hiperboliczny naziemny system nawigacyjny, który powstał tuż po II wojnie światowej, a wyszedł z użycia w 2001 r. – Zostały one tak przetworzone, by znów służyć do określania kierunku i pozycji na morzu. Oba systemy są podłączone do dwu– i trójwymiarowego symulatora ruchu statku z interfejsem graficznym, wizualizacją trójwymiarową dostosowaną do prezentowanej epoki, co oddaje realizm przykładowej sytuacji nawigacyjnej sprzed lat. Wirtualny żeglarz może zobaczyć podstawy pracy nadajnika, dostroić do niego prawdziwy odbiornik, a nawet podejrzeć rozchodzenie się fal z lotu ptaka – mówi dr hab. inż. Lucjan Gucma z AM w Szczecinie, kierownik projektu. Projekt „Budowa morskiego symulatora historycznych systemów nawigacyjnych celem propagowania wiedzy o ich działaniu na przełomie wieków” zrealizowany został w ramach przedsięwzięcia MNiSW „Ścieżki Kopernika”.
Nagroda dla poznańskiej skandynawistyki
POZNAŃ Akademia Szwedzka, przyznająca literacką Nagrodę Nobla, nagrodziła Katedrę Skandynawistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu za popularyzację szwedzkiej kultury za granicą w 2014 roku. W okresie międzywojennym na Uniwersytecie Poznańskim prowadzony był lektorat języka szwedzkiego i duńskiego. Po II wojnie światowej na UAM prowadzono: od 1953 – lektorat języka szwedzkiego, od 1962 – języka norweskiego, a od 1967 – języka duńskiego. Zakład Skandynawistyki w Instytucie Filologii Germańskiej powołano w 1974 r. Od 1984 roku Katedra Skandynawistyki jest samodzielną jednostką Wydziału Neofilologii. Obecnie jej strukturę tworzą 2 zakłady i jedna pracownia. Katedra zatrudnia 28 pracowników naukowo-dydaktycznych i 2 pracowników administracji i obsługi.
Doktorat h.c. – abp. S. Wesoły
KATOWICE 14 stycznia tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego wręczono abp. Szczepanowi Wesołemu, biskupowi seniorowi diecezji gnieźnieńskiej. Abp Wesoły to niestrudzony opiekun i duszpasterz Polonii na świecie, delegat Prymasa Polski dla duszpasterstwa emigracji, wielki syn śląskiej ziemi, nauczyciel polskiej emigracji, gorący patriota, odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski za zasługi dla Kościoła w kraju i dla Polonii w świecie, laureat nagrody Lux ex Silesia. Abp Wesoły jest doktorem honoris causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Nagrody FIAT-a
WARSZAWA 14 stycznia Politechnika Warszawska oraz FIAT Chrysler Automobiles po raz siedemnasty wręczyły nagrody w Konkursie FIATA na najlepsze prace doktorskie oraz magisterskie o tematyce motoryzacyjnej. Konkurs o nagrodę Grupy FIAT jest ogłaszany corocznie już od siedemnastu lat i realizowany na podstawie porozumienia o współpracy naukowo-technicznej pomiędzy Centrum Badawczym FIATA (CRF), Grupą FIAT oraz Politechniką Warszawską, Politechniką Śląską w Gliwicach i Akademią Techniczno-Humanistyczną w Bielsku-Białej. Nagradzane są w nim rozprawy doktorskie i habilitacyjne oraz prace inżynierskie i magisterskie o tematyce motoryzacyjnej. Laureatami Konkursu za najlepszą pracę doktorską zostały: dr Justyna Ostrowska z Wydziału Chemicznego PW (Związki boru jako modyfikatory elektrolitów polimerowych ), dr Anna Borowska-Centkowska z Wydziału Fizyki PW (Struktura krystaliczna i właściwości elektryczne związków układu Bi2O3-WO3-La2O3 ), dr Joanna Agnieszka Kozłowska z Wydziału Inżynierii Materiałowej PW (Otrzymywanie i właściwości cieczy magnetoreologicznych pod kątem ich zastosowań w pancerzach ochronnych ). Za najlepszą pracę magisterską nagrodzono Tomasza Trzeciaka z Wydziału Chemicznego, Rafała Pyszczka z Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa oraz Patrycję Wierzbę z Wydziału Inżynierii Chemicznej i Procesowej.
Atrakcyjne więźby
.jpg)
WROCŁAW Grupa badawcza „imodos” (dr inż. Maciej Orzechowski, dr inż. Radosław Tatko oraz mgr inż. Agata Włóka) z Instytutu Budownictwa na wrocławskim Uniwersytecie Przyrodniczym realizuje projekt, którego celem jest przygotowanie systemu monitoringu historycznych obiektów drewnianych, dzięki któremu mogą one stać się atrakcją turystyczną. Obecnie naukowcy prowadzą badania naukowo-techniczne na dachu gotyckiego kościoła pod wezwaniem św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława we Wrocławiu. Konstrukcja nośna tego dachu powstała około 1400 roku. Znacząca jej część jest oryginalna i stanowi jedną z perełek rzemiosła ciesielskiego. Jej wysokość wynosi ok. 24 m, czyli tyle, ile 8-piętrowy budynek mieszkalny. O ile zabytkowe wnętrze kościoła jest dostępne dla zwiedzających, przestrzeń strychu nad gotyckimi sklepieniami jest zamknięta dla ruchu turystycznego, choć zasługuje ona na miano atrakcji turystycznej, umożliwiającej poznawanie odchodzącego powoli w niepamięć rzemiosła ciesielskiego. Naukowcy tworzą system monitorujący aktualny stan odkształceń konstrukcji oraz zmian środowiska wewnętrznego poddasza poprzez kontrolę istotnych parametrów cieplno-wilgotnościowych i przemieszczeń konstrukcji, spowodowanych zarówno przez zwiedzających, jak i przez czynniki zewnętrzne, takie jak wiatr, wahania temperatury i wilgotności powietrza zewnętrznego. System umożliwia wysyłanie i graficzną prezentację danych w trybie „on-line” pod adresem http://www.imodos.eu/dorota_research.html. Projekt wspierają też firmy zewnętrzne: Huennebeck (dawniej Harsco Infrastructure) oraz AP Automatyka.
Uczelnia w nowych mediach
SANDOMIERZ W dniach 18-21 stycznia odbyła się 24. Konferencja Stowarzyszenia PRom, zorganizowana we współpracy z Politechniką Świętokrzyską. Obradowano pod hasłem „Strategie komunikacyjne uczelni w erze cyfrowej”. Największym zainteresowaniem uczestników cieszyły się zajęcia dotyczące wykorzystania mediów społecznościowych w promocji uczelni. W tej grupie Maria Wanke-Jerie z Wrocławia przekonywała do wykorzystania Twittera i podawała wskazówki, jak to sensownie robić, a Jarosław Miszczak mówił o tym, że warto zadbać o pozycjonowanie w goglach. Tamara Chorążyczewska z Wrocławia pokazywała, jak stworzyć dobrą książkę promującą uczelnię i za jej pomocą wzmocnić więzi uczelni z absolwentami. Zupełnie inny charakter miały warsztaty – to były jedyne prawdziwe warsztaty na tej konferencji! – na temat wykorzystania klasycznej retoryki w charakterze narzędzi PR, prowadzone przez Michała Januszewskiego (na fot.). Ogromny aplauz zebrał dziennikarz telewizyjny red. Marek Czyż, który w zwięzłej prezentacji omówił zasady przygotowania naukowców (w tym rektorów) do wystąpień telewizyjnych.
Doktorat h.c. – prof. P. Nijkamp
POZNAŃ 19 stycznia tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu otrzymał prof. Peter Nijkamp, wybitny holenderski ekonomista. Zajmuje się geografią społeczno-ekonomiczną, a w szczególności problematyką gospodarczego rozwoju regionalnego, modelowania przestrzennego, systemów miejskich, interakcji przestrzennej, migracji i mobilności oraz zasobów naturalnych i kulturowych. Jego dorobek naukowy to ponad 2,3 tys. publikacji naukowych, w tym 114 książek i monografii. Prof. Nijkamp należy do grona 50 najczęściej cytowanych naukowców na świecie. Otrzymał doktoraty honoris causa uczelni w Brukseli, Atenach, Bukareszcie i Faro. Został odznaczony najwyższym holenderskim wyróżnieniem naukowym – Nagrodą Spinozy.
Nadchodzą MOOC-e
WARSZAWA 20 stycznia na Politechnice Warszawskiej odbyła się konferencja „Moc MOOC-ów – czas na polską platformę”, zorganizowana przez Fundację Młodej Nauki. Kształcenie na odległość prowadzone przez polskie uczelnie skupione jest przede wszystkim na studentach. Z oferty MOOC-y mogliby korzystać także inni odbiorcy, którzy nie zdecydowaliby się na formalny tryb kształcenia czy dokształcania. Zwrócono uwagę na brak pewnych kompetencji u osób, które zakończyły już formalną edukację. E-zajęcia mogą częściowo tę lukę edukacyjną zapełnić. MOOC-e mogą stanowić dobrą formę promocji kultury i dziedzictwa narodowego – zwrócił uwagę prof. Wiktor Jędrzejec z MKiDN. Platforma MOOC-owa może być niezłym pomysłem na rozwój rynku pracy – kursy można dopasować do potrzeb różnych działów i branż gospodarki, a sama platforma daje możliwość kontaktu wyszkolonych (już) specjalistów z firmami. MOOC-e mogą być doskonałą zachętą do dalszego kształcenia się w bardziej tradycyjnych formach, np. na studiach podyplomowych. Największym wyzwaniem jest zachęcenie ludzi nie tyle do samego zapisania się na kurs, ile do regularnej nauki i ukończenia szkolenia. Wyzwaniem pozostaje kwestia rzetelnego weryfikowania zdobytej wiedzy (w przypadku zajęć certyfikowanych). Kolejny problem to koszty takich kursów. Natomiast tworzeniu i rozpowszechnianiu MOOCów sprzyja informatyzacja.
LabFactor
ŁÓDŹ 21 stycznia wmurowano kamień węgielny pod budowę LabFactor. Nowy budynek Wydziału Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Politechniki Łódzkiej powstaje z myślą o kształceniu specjalistów dla nowych i już działających w Łodzi branż gospodarki. Obiekt będzie miał cztery kondygnacje naziemne i jedną podziemną. Jego powierzchnia użytkowa to prawie 4500 m2, której większość, bo ok. 3850 m2, to powierzchnia infrastruktury dydaktycznej. Kształceni tu będą studenci inżynierii procesowej, inżynierii biochemicznej i inżynierii środowiska. Powstaną nowoczesne laboratoria, takie jak m.in.: laboratorium nanotechnologii i energii wodorowej, bezpieczeństwa procesów przemysłowych, czystych technologii, fotochemii stosowanej. Futurystyczna bryła nowego gmachu idealnie wpisze się w postindustrialny i nowoczesny pejzaż sąsiadującej z nim Fabryki Inżynierów XXI wieku oraz Centrum Kształcenia Międzynarodowego. LabFactor jest finansowany z funduszy unijnych – POIŚ na lata 2007-2013. Całkowity koszt planowanej inwestycji to ponad 50 mln zł. Projektantem budynku jest architekt prof. Marek Pabich, a głównym wykonawcą firma Przemysłówka S.A. Projektem kieruje dr hab. inż. Tomasz P. Olejnik.
Nagrody GTN
GDAŃSK Zarząd Gdańskiego Towarzystwa Naukowego przyznał 5 nagród naukowych dla młodych pracowników nauki za rok 2014 za prace naukowe z zakresu dziedzin odpowiadających poszczególnym Wydziałom Towarzystwa, ukończone lub opublikowane w 2014 roku. W dziedzinie nauk matematyczno-fizyczno-chemicznych nagrodę otrzymała dr inż. Anna Jakimska (Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego) za rozprawę doktorską Oznaczanie farmaceutyków i związków pokrewnych w środowisku wodnym z wykorzystaniem techniki LC-MS/MS oraz LC-QTOF-MS . W dziedzinie nauk o Ziemi nagrodzono dr Małgorzatę A. Kinder (Wydział Oceanografii i Geografii UG, Sedymentologiczny i geochemiczny zapis zmian środowiska w rocznie laminowanych osadach jeziora Szurpiły ). W dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych nagrodę otrzymał dr Piotr Kitowski (Wydział Prawa i Administracji UG, Sukcesja spadkowa w mniejszych miastach Prus Królewskich w II połowie XVII i XVIII wieku (województwo pomorskie). Studium historyczno-prawne ). W dziedzinie nauk biologicznych i medycznych nagrodzono dr. inż. Dawida Nidzworskiego (Międzyuczelniany Wydział Biotechnologii UG i GUMed, Nowe metody wykrywania wirusa grypy i rzekomego pomoru drobiu ). W dziedzinie nauk technicznych nagrodę otrzymał dr inż. Andrzej Kwiatkowski (Politechnika Gdańska, Algorytmy przetwarzania widm Ramana w procesie detekcji substancji chemicznych ).
Przywrócone tytuły
WROCŁAW 22 stycznia Uniwersytet Wrocławski uczcił ofiary totalitarnej ideologii nazistowskiej III Rzeszy, tj. osoby, które po 1933 r. zostały pozbawione stopni naukowych uzyskanych na wrocławskiej uczelni. Zrobił to, choć nie jest prawnym następcą przedwojennego Śląskiego Uniwersytetu im. Fryderyka Wilhelma, a jedynie depozytariuszem i spadkobiercą jego historii, nieponoszącym odpowiedzialności za decyzje poprzednika. Uniwersytet Wrocławski i Uniwersytet Koloński stwierdzają zgodnie, że „organa Śląskiego Uniwersytetu im. Fryderyka Wilhelma we Wrocławiu w latach niemieckiej dyktatury narodowosocjalistycznej 1933–1945 z przyczyn lub motywów politycznych i rasowych wyrządziły krzywdę członkom społeczności uniwersyteckiej. (...) Uniwersytety oświadczają dalej, że odebranie stopnia naukowego uważają za niebyłe (null und nichtig) i z tego powodu za nieposiadające mocy prawnej” – tak brzmi fragment oświadczenia, które wspólnie podpisali rektorzy Marek Bojarski (UWr) oraz Axel Freimuth (Uniwersytet w Kolonii). Gośćmi honorowymi byli państwo Greif, potomkowie małżeństwa niemieckich lekarzy żydowskiego pochodzenia, którzy zmuszeni zostali do emigracji z Niemiec, w związku z czym stracili niemieckie obywatelstwo i prawo do posługiwania się tytułem doktorskim. Prof. Gideon Greif, izraelski historyk specjalizujący się w tematyce Holocaustu, podczas uroczystości zabrał głos w imieniu rodzin osób poszkodowanych przez III Rzeszę, zaś na ręce córki lekarzy, Beatrice Greif, zostało złożone oświadczenie.
Interstudent po raz piąty
LUBLIN 22 stycznia , przy okazji konferencji „Studenci zagraniczni w Polsce 2015”, wręczono nagrody w 5. Konkursie na najlepszego studenta zagranicznego w Polsce Interstudent 2014, organizowanym przez Fundację Edukacyjną „Perspektywy”. Laureatem w kategorii studiów licencjackich został Witalij Smygur z Ukrainy, student Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. W kategorii studiów magisterskich nagrodzono Gabrielle Karpinsky z USA, studentkę Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. W kategorii studiów doktoranckich zwyciężył Ghanshyambhai Khatri z Indii, doktorant na Uniwersytecie Jagiellońskim. Nagroda Specjalna dla Najpopularniejszego Studenta Zagranicznego w Polsce przypadła Huguesowi Gentillonowi z Haiti, doktorantowi na Uniwersytecie Medycznym w Łodzi, który zdobył 50 314 głosów w plebiscycie internautów.
Fundusz Innowacji Dydaktycznych
WARSZAWA Fundusz Innowacji Dydaktycznych Uniwersytetu Warszawskiego został utworzony w 2004 r. Pieniądze pochodzą z planu finansowo-rzeczowego UW, wpłat i darowizn oraz Unii Europejskiej. W 11 konkursie prawie 1 mln zł wspomoże 22 przedsięwzięcia naukowe. Na Wydziale Artes Liberales pieniądze z konkursu (30 tys.) pomogą stworzyć „Portfolio. Laboratorium innowacyjnego modelu pracy studenta i jej oceny”, na Wydziale Biologii (93 tys.) – mobilnej pracowni multimedialnej dla potrzeb dydaktyki terenowej, na Wydziale Fizyki i Wydziale Chemii (65 tys.) – nowoczesnego laboratorium chemii i fizyki jądrowej wykorzystujące techniki cyfrowe, a na Wydziale Nauk Ekonomicznych (58 tys.) – laboratorium analiz ekonomicznych i finansowych. Pieniądze trafią także np. na Wydział Lingwistyki Stosowanej (32 tys.) na tłumaczenie wspomagane komputerowo (CAT) oraz Wydział Biologii (114 tys.) na opracowanie mechanizmów nowotworzenia i nowoczesnych terapii nowotworowych.
Doktorat h.c. – prof. R. Waser
KATOWICE 22 stycznia nadano tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego prof. Rainerowi Waserowi. Jest on wybitnym specjalistą z zakresu fizyki nieporządku w sieciach krystalicznych ciał stałych oraz światowej klasy ekspertem z zakresu fizycznych mechanizmów przełączania rezystywnego w pojedynczych i podwójnych tlenkach metali przejściowych. Dzięki pracom prof. Wasera w niedalekiej przyszłości możemy otrzymać pamięci (usb, dyski przenośne czy pamięci komputerowe) kilkukrotnie większej pojemności.
Lepiej pomierzą
KIELCE Laboratorium Metrologii Politechniki Świętokrzyskiej zostało doposażone w nowoczesną aparaturę w ramach projektu METROLAB „Zakup wyposażenia do Laboratorium Metrologii szansą na unowocześnienie procesu dydaktycznego studentów Politechniki Świętokrzyskiej”, kierowanego przez prof. Stanisława Adamczaka. Dzięki wsparciu finansowemu udzielonemu w ramach RPO Województwa Świętokrzyskiego za kwotę ok. 400 tys. zł kupiono m.in. dwuwiązkowy spektrometr optyczny (UV-VIS) z funkcją pomiarów reflektancyjnych oraz przyrządy do czterech stanowisk laboratoryjnych: pomiarów wymiarów zewnętrznych, wewnętrznych i mieszanych; pomiarów kątów, pochyleń i stożków; pomiarów gwintów; pomiarów kół zębatych. Do wyposażenia stanowisk zostały zakupione tradycyjne przyrządy pomiarowe oraz cyfrowe systemy pomiarowe sprzężone z komputerami do akwizycji danych: mikrometry, suwmiarki, wysokościomierze, czujniki indukcyjne, kątomierze, płyty granitowe, czujniki zegarowe, urządzenie kłowe do pomiaru bicia, płytki wzorcowe, sprawdziany.
Uniwersyteckie wężowidło
KRAKÓW Opisany w czasopiśmie „Acta Palaeontologica Polonica” przez dr. Bena Thuya (Natural History Museum Luxembourg), dr. Manfreda Kutschera (Muzeum Kredy, Sassnitz, Niemcy) oraz dr. hab. Bartosza J. Płachno (Wydział Biologii i Nauk o Ziemi UJ) nowy gatunek kopalnego wężowidła nazwany został na cześć Uniwersytetu Jagiellońskiego i dynastii Jagiellonów – Aganaster jagiellonicus. Wężowidło zostało znalezione przez B. Płachno ok. 10 lat temu w kamieniołomie w Czatkowicach koło Krakowa. Prawie kompletny okaz, z niezwykle dobrze zachowanymi szczegółami budowy, pozwolił na dokładną jej analizę oraz podjęcie rozważań filogenetycznych na temat pokrewieństw kopalnych wężowideł z przełomu paleozoiku i mezozoiku. Tak zachowane okazy są niezwykle rzadkie, gdyż wężowidła po śmierci szybko ulegają rozpadowi na drobne elementy szkieletu. Co prawda, na terenie Polski znajdowano już kompletne szkielety wężowideł, jednak były to okazy dużo młodsze, pochodzące z okresu triasu. Znaleziony okaz (holotyp) został przekazany w depozyt do Centrum Edukacji Przyrodniczej – Muzeum Zoologicznego.
Honorowy w czeskim gronie
LUBLIN Sdružení Historiků České Republiky, korporacyjna organizacja czeskich historyków, na swym Walnym Zgromadzeniu 27 stycznia podjęła uchwałę o uhonorowaniu prof. Henryka Gmiterka z Instytutu Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej swoim honorowym członkostwem. Wyróżnienie to zostało przyznane w uznaniu dużego wkładu prof. Gmiterka do badań nad relacjami kulturalnymi polsko-czeskimi oraz dziejami czeskiej emigracji wyznaniowej do Polski w XVI-XVII w., a także jako wyraz docenienia jego zasług dla rozwoju współpracy organizacyjnej środowisk historycznych Czech z historiografią polską. Prof. Gmiterek blisko współpracuje z ośrodkami naukowymi w Pradze, Brnie, Ołomuńcu, Czeskich Budziejowicach i Pardubicach. Jest autorem około 50 publikacji o tematyce bohemistycznej, w tym obszerniejszej monografii o kontaktach intelektualnych polsko-czeskich w okresie Odrodzenia. Jest także członkiem Rad Naukowych ważnych dla czeskiej nauki historycznej periodyków, jak „Folia Historica Bohemica” czy zwłaszcza mający już przeszło 110-letnią tradycję „Český časopis historický”.
Lophodermium corconticum
WROCŁAW Odkrycie i opisanie nowego gatunku grzyba, który powoduje żółtą plamistość igieł kosodrzewiny, to jeden z rezultatów badań zespołu badawczego z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu w ramach projektu, którego celem było poznanie chorób igieł oraz ich wpływu na kondycję zdrowotną kosodrzewiny rosnącej w Karkonoszach i Górach Izerskich. Nowy gatunek został nazwany Lophodermium corconticum na cześć Karkonoszy. Od dwóch lat badania i obserwacje prowadzone są również w Tatrach. Zespół naukowy z Zakładu Fitopatologii i Mikologii pod kierownictwem dr. Wojciecha Pusza prowadził badania wspólnie z dr. Ondrejem Koukolem z Uniwersytetu Karola w Pradze oraz z dr. Davidem Minterem z Wielkiej Brytanii.
Prof. M. Kleiber wiceprezesem EASA
WARSZAWA Podczas styczniowego posiedzenia Europejskiej Akademii Nauk i Sztuk w Salzburgu, prof. Michał Kleiber, prezes Polskiej Akademii Nauk, został wybrany wiceprezesem Europejskiej Akademii Nauk i Sztuk (European Academy of Sciences and Arts). EASA powstała w 1985 r. z inicjatywy prof. Felixa Ungera, kardiochirurga i obecnego prezesa akademii, kard. Franza Koeniga, byłego arcybiskupa Wiednia oraz prof. Nikolausa Lobkowicza, filozofa i politologa. Organizacja z siedzibą w Strasburgu ma na celu popieranie europejskiej twórczości naukowej i artystycznej. Wśród członków EASA jest 29 Polaków, m.in.: Stefan Angielski, Jerzy Buzek, Władysław Bartoszewski, Krzysztof Penderecki, Stanisław Sołtysiński, Andrzej Zoll, abp Alfons Nossol, Maciej Nowicki, Artur i Lucjan Pawłowscy, Ryszard Tadeusiewicz. Do akademii należy 29 laureatów Nagrody Nobla. Prof. Kleiber zajmuje się m.in. zastosowaniami modeli matematycznych w mechanice. Był ministrem nauki i informatyzacji oraz przewodniczącym Komitetu Badań Naukowych. Był członkiem CK. Reprezentował Polskę w Europejskiej Radzie Badań Naukowych.
Chińskie Centrum Egzaminacyjne
LUBLIN 26 stycznia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II otwarto Centrum Egzaminacyjne Języka Chińskiego. To piąta taka placówka w Polsce. Pozostałe znajdują się w Warszawie, Krakowie, Poznaniu i Wrocławiu. Centrum ma prawo przeprowadzać Hanyu Shuiping Kaoshi (ang. Chinese Proficiency Test). Jest to państwowy egzamin znajomości języka chińskiego. Jego podstawowa część to test opracowany przez Centrum HSK Pekińskiego Uniwersytetu Kultury i Języka. Cały egzamin składa się z trzech części: pisemnej – określającej umiejętność pisania i czytania, słuchowej – ze zrozumienia tekstu oraz mówionej, sprawdzającej zdolność wyrażania się w języku chińskim. Certyfikaty wydawane na podstawie tego egzaminu są uwzględniane przez uniwersytety i firmy na całym świecie. Znajomość języka jest testowana na sześciu poziomach. Najbliższy egzamin w Lublinie odbędzie się 28 marca. Istniejąca na KUL od 3 lat sinologia cieszy się ogromną popularnością. Obecnie kształci się na niej 110 osób.
Opracował Piotr Kieraciński
Współpraca: Białystok – Katarzyna Dziedzik, Dąbrowa Górnicza – Magdalena Bracio, Gdańsk – Beata Czechowska-Derkacz, Ewa Kuczkowska, Katowice – Jacek Szymik-Kozaczko, Kielce – Kamil Dziewit, Kraków – Bartosz Dembiński, Mariusz Kopiejka, Lublin – Magdalena Kozak-Siemińska, Lidia Jaskuła, Anna Wdowińska-Sawicka, Łódź – Ewa Chojnacka, Poznań – Agnieszka Książkiewicz, Szczecin – Bogna Bartkiewicz, Toruń – Marcin Czyżniewski, Anna Płaczek, Warszawa – Jacek Lewicki, Krzysztof Szymański, Wrocław – Andrzej Charytoniuk, Bogumił Dudczenko, Małgorzata Wanke-Jakubowska.
Wykorzystano materiały z Serwisu PAP „Nauka w Polsce”.