Przede wszystkim przestań myśleć o pisaniu wniosku grantowego. Przestań wyobrażać sobie szarą stronę OSF (skrót od: Obsługa Strumieni Finansowania; www.osf.opi.org.pl to strona, za pośrednictwem której składa się wnioski o finansowanie badań m.in. do Narodowego Centrum Nauki) i liczne pola, które musisz wypełnić. Zrezygnuj z myślenia o liczbie ryz papieru, cechach aparatury i kosztach wynagrodzeń. Zamiast tego wyobraź sobie, że za chwilę opowiesz fascynującą historię. Taką, której słucha się z otwartymi ustami i w trakcie której czasem zapomina się oddychać. Przecież masz taką historię do opowiedzenia. Badania, na które chcesz pozyskać finansowanie, właśnie taką historię stanowią. Ty dobrze o tym wiesz, bo są to Twoje wymarzone, doskonale przemyślane i świetnie zaplanowane badania. Włożyłaś w nie całą swoją naukową pasję i mnóstwo serca. Są więc doskonałą historią. Pora o tym przekonać czytelników, czyli ekspertów i recenzentów. Masz na to cztery części, które składają się zarówno na Opis Skrócony, jak i na Pełen Opis projektu badawczego. Każda z nich służy czemu innemu, w każdej z nich czytelnik poznaje inny element Twoich planowanych przygód naukowych. Łączy je jedno – razem tworzą tę niesamowitą i zapierającą dech w piersiach historię, którą masz do opowiedzenia.

Research Project Objectives*

To Twoje pierwsze spotkanie z czytelnikiem. Tutaj zapraszasz go, żeby wyruszył z Tobą na wyprawę. Wskazujesz jej główny i najważniejszy cel – to, co chcesz osiągnąć, do czego dążysz. To nie jest moment na szczegóły, nie przedstawiasz jeszcze dokładnie trasy swojej wędrówki, nie podajesz wszystkich detali dotyczących metod i narzędzi, które pozwolą Ci dostać się do celu, nie wprowadzasz czytelnika w niuanse poszczególnych etapów podróży. Pamiętaj o występującym w języku angielskim, a nieobecnym w polszczyźnie, rozróżnieniu na aim, czyli ogólne zamierzenie, cel główny, i objectives, czyli cele szczegółowe. W tym miejscu skoncentruj się tylko na aim. Możesz też zaproponować jedną, dwie główne hipotezy, ale zdecydowanie nie jest to miejsce, w którym zapoznajesz czytelnika z wszystkimi szczegółowymi hipotezami bądź pytaniami badawczymi, którym zamierzasz poświęcić uwagę.

Tutaj budzisz zainteresowanie czytelnika. Jeśli chciałabyś pozyskać finansowanie na ryzykowną wyprawę w Himalaje, to w tym momencie wskazujesz Górę, na którą chcesz się wspiąć i sposób wspinaczki, który będziesz stosowała (a naukowo: paradygmat, w którym będziesz pracowała wraz z dwoma odwołaniami do najważniejszych pozycji z literatury). Przypominasz też czytelnikowi jego własną miłość do gór, sprawiasz, że jakaś jego część chce wyruszyć z Tobą na tę fascynującą wyprawę.

Pamiętaj, że czytelnik, w przeciwieństwie do Ciebie, nie spędził wielu miesięcy na poznawaniu Góry, studiowaniu jej szczegółów klimatycznych i geologicznych czy też wybieraniu najlepszej drogi do wejścia na szczyt. Nie zarzucaj go więc zbyt dużą liczbą detali. Raczej jasno i precyzyjnie określ, dokąd chcesz dotrzeć. I rozbudź ciekawość.

Significance of the project

W tej części Twoim zadaniem jest przekonanie czytelnika, że wyprawa na Górę jest absolutnie niezbędna, a jej zdobycie zdecydowanie zmieni świat na lepsze. Po lekturze tej części czytelnik musi być pewien, że wyprawa jest absolutnie konieczna. Musi też mieć listę argumentów, które wspierają tę tezę (będzie przecież dyskutował z czytelnikami innych historii).

State of the art

To opowieść o Twoich poprzednikach w trudzie zdobywania Góry. Przedstawiasz tutaj próby jej zdobycia różnymi sposobami, które nie zakończyły się sukcesem. Pokazujesz drogi, którymi bez powodzenia próbowano wspiąć się na Górę (np. badania, w których próbowano odpowiedzieć na to samo lub podobne pytanie). Opowiadasz o dokonaniach innych wspinaczy, którzy jednak nie wybrali tej Góry bądź wspięli się na nią inną drogą (np. badania, w których wykorzystywano podobne metody dojścia do innego celu). Pokazujesz, że dokonano już wiele, a mimo to Góra pozostaje niezdobyta (luka w wiedzy na temat przedmiotu badań).

W tej części budujesz napięcie. Sprawiasz, że czytelnik sam bardzo chce wspiąć się na Górę. I tylko temu służy cytowana w tej części literatura przedmiotu. Tutaj tylko pośrednio dowodzisz, że świetnie się znasz na temacie i przeczytałaś całą literaturę przedmiotu. Przede wszystkim jednak pokazujesz, jak wielka jest luka, którą Ty zamieszasz zapełnić. Po tej części czytelnik widzi oczywistą konieczność wspięcia się na Górę.

Justification for tackling specific scientific problems by the proposed project, pioneering nature of the project

Udało Ci się już udowodnić konieczność wejścia na Górę. To właśnie ta konieczność stanowi uzasadnienie dla proponowanej wyprawy, a to, że nikt jej do tej pory nie podjął, decyduje o jej nowatorskim charakterze. W tych dwóch częściach podsumowujesz więc to, co powiedziałaś do tej pory. Zbierasz w jednym miejscu i podkreślasz najważniejsze (i wynikające z tego, co powiedziałaś wcześniej) przyczyny zdobywania Góry. Wskazujesz, co wyróżnia Twoje podejście do Góry od wielu innych. Upewniasz czytelnika, że to, co zrobisz, jest równocześnie niezbędne i wyjątkowe.

The impact of the project results on the development of the research field and scientific discipline

Zainspiruj czytelnika wspaniałym widokiem roztaczającym się z Góry. Pokaż, co zobaczysz i jak ważne dla dyscypliny, którą się zajmujesz, jest poznanie tego widoku. Wskaż, co będzie można zrobić, gdy już poznamy widok z Góry, jakie nowe perspektywy się przed nami roztoczą, jak bardzo poszerzy się nasz horyzont.

To szczególnie ważna część dla wypraw balansujących między dziedzinami. Miejsce, by udowodnić, że Twoja wyprawa wniesie istotny wpływ w dziedzinę i dyscyplinę, w której panelu ubiegasz się o finansowanie. Jeśli Twoja wyprawa ma przynieść równocześnie efekty geologiczne i kulturoznawcze, a Ty zdecydowałaś się poprosić o wsparcie kulturoznawców, to w tym miejscu wyraźnie pokaż, jak wiele to właśnie kulturoznawcy zyskają dzięki zdobyciu Góry.

Economic and societal impact

Przekonałaś już czytelnika, że zdobycie Góry jest niezwykle ważne dla wszystkich zajmujących się zdobywaniem gór. A co z resztą? W tej części odpowiadasz na to pytanie. Pokazujesz, jak świat stanie się lepszy, dzięki temu, że Ty zdobędziesz Górę. Jakie jej zdobycie może mieć znaczenie dla przeciętnego Kowalskiego, który płaci podatki po to, żebyś Ty mogła zdobyć Górę? Jak może się zmienić jego życie? Co zyska dzięki Twojemu zdobyciu Góry?

Work plan

Czytelnik jest już absolutnie pewien, że Górę trzeba zdobyć. Trawi go teraz tylko jedno pytanie: jak to zrobić. W tej części przekonujesz go, że wiesz jak zdobyć Górę. Że uda się to właśnie Tobie i stworzonemu przez Ciebie zespołowi. Że potrafisz tego dokonać w czasie, który zaplanowałaś.

Outline of the work plan

To miejsce na pierwsze szczegóły. Przedstaw tutaj, jaki dokładnie masz pomysł na zdobycie Góry. Opisz krok po kroku, jak zamierzasz tego dokonać (kolejne etapy planowanych badań). Od czego zaczniesz, co zrobisz później. Po przeczytaniu tej części czytelnik powinien móc sobie dokładnie wyobrazić, jak będzie przebiegała Twoja wprawa – od samego jej początku aż do momentu, w którym staniesz na szczycie Góry i z radością zaczerpniesz świeżego powietrza. Opisz przebieg swojej wyprawy tak, by czytelnik znał szczegółowo każdy jej etap i rozumiał przyczyny, które stały za tym, że zdecydowałaś się przeprowadzić go w taki, a nie inny sposób. Pamiętaj, by podać wszystkie niezbędne liczby (np. wielkość próby, liczbę analizowanych przykładów), a także wszystkie przesłanki stojące za poszczególnymi wyborami (np. uzasadnienie wyboru określonej metody badawczej, określonego sposobu doboru próby). Po tej części czytelnik powinien być przekonany, że świetnie wiesz, co należy zrobić, żeby zdobyć Górę.

Critical paths

Wiadomo już, co zamierzasz zrobić, by Góra została zdobyta. Teraz odpowiedz na pytania: kiedy i kto. Ile czasu mają trwać poszczególne etapy zdobywania Góry? Kto będzie za nie odpowiadał? Jakie są między nimi zależności? Najlepiej pokazać to za pomocą diagramu Gantta, w którym z jednej strony umieścisz poszczególne zadania, które będziesz wykonywać podczas swojej wyprawy, z drugiej zaś kolejne miesiące jej trwania.

Pamiętaj, że to, jak planujesz, świadczy o Twoim przygotowaniu do zdobycia Góry. Jeśli potrafisz dobrze przewidzieć wszystkie etapy, które trzeba przejść przed zdobyciem Góry, a także trafnie określić czas, który jest na nie potrzebny, oznacza to, że jesteś świetnie przygotowana, by kierować wyprawą. To ogniwo pozwala także częściowo ocenić zasadność postulowanych przez Ciebie kosztów. Czy nie przewidziałaś na przykład za dużo czasu na kosztowną aklimatyzację? A może wręcz przeciwnie – zbyt krótki czas spędzony u podnóża Góry może zagrozić sukcesowi całej wyprawy?

State of pre-existing and initial research indicating feasibility of research objectives

Przychodzi pora na odpowiedź na pytanie: kto. W tym miejscu pokazujesz przede wszystkim doświadczenie Twoje i Twojego zespołu, które zapewnia zdobycie Góry. Co osiągnęłaś do tej pory, co gwarantuje, że poradzisz sobie z przeprowadzeniem wyprawy? Jakie osiągnięcia członków Twojego zespołu sprawiają, że razem stanowicie idealną grupę do wykonania trudnego zadania, które przed sobą postawiliście? Które proponowane przez Ciebie rozwiązania już przetestowaliście? Jakimi wynikami związanymi ze zdobywaniem Góry możecie się już pochwalić?

W tej części nie chodzi wcale o proste wyliczenie swoich publikacji. Jej celem jest przekonanie czytelnika, że to, co zaplanowałaś, jest możliwe do zrobienia i to do zrobienia właśnie przez zespół, który wybrałaś. Pamiętaj, że w innych częściach wniosku nie ma miejsca na pokazanie dorobku pozostałych osób biorących udział w projekcie (można to także zrobić w zakładce „Recruitment procedure”, znajdującej się w części dotyczącej kosztorysu), więc tylko tutaj możesz przekonać czytelnika, że do swojej wyprawy wybrałaś najlepszych z najlepszych i to właśnie z nimi, i tylko z nimi, możliwe będzie zdobycie Góry.

Research Methodology

Pora na zapoznanie czytelnika ze wszystkimi detalami Twoich planów. Teraz, kiedy czytelnik wie już, dokąd zmierzasz (część 1), jest głęboko przekonany, że warto tam dotrzeć (część 2) oraz jest pewien, że cel będzie możliwy do zrealizowania w zaplanowanym czasie i przez wybrany zespół (część 3), możesz zapoznać go ze szczegółami swojego przedsięwzięcia. Jakie metody wykorzystasz podczas poszczególnych etapów zdobywania Góry? Jak zanalizujesz wyniki kolejnych etapów swojej wyprawy? Jakiej aparatury do tego potrzebujesz? Nie pomijaj żadnego szczegółu. Odpowiedz na każde pytanie, które może przyjść do głowy wnikliwemu i krytycznemu czytelnikowi. Nie pozostaw cienia wątpliwości dotyczącego któregokolwiek z etapów planowanej wyprawy. To jest też miejsce, gdzie musisz przekonać, że aparatura, którą próbujesz zakupić, jest absolutnie niezbędna do realizacji zamierzonego przez Ciebie celu.

Doświadczonym zdobywcom Gór napisanie tej części przychodzi zwykle najłatwiej. Dokładnie przecież wiedzą, co zamierzają zrobić i czego do tego potrzebują. Dlatego to właśnie od tej części najłatwiej zacząć pisanie naszej historii.

Teraz możesz wciąć głęboki oddech i sobie pogratulować. Udało Ci się napisać fascynującą i pełną napięcia historię wyprawy na Górę. Zbudowałaś napięcie, wciągnęłaś czytelnika, zaprosiłaś go do poznania wszystkich ważnych szczegółów. Przekonałaś go, że wiesz co, jak i z kim zrobić. Na koniec możesz jeszcze raz przypomnieć czytelnikowi, do czego dążysz. Zamiast kończyć swoje spotkanie z nim szczegółowymi opisami raków, czekanów, lin i plecaków, spraw, by jeszcze raz wyobraził sobie cudowny widok roztaczający się ze szczytu Góry. Krótko przypomnij mu niezwykłość całej wyprawy i doniosłość jej celu. Jeszcze raz wzbudź w nim tęsknotę za Górą. Postaw ostatnią kropkę w swojej historii.

Źródła inspiracji:

Poradnik Granty na badania:

Poradnik jak złożyć wniosek NCN: 

Rada Młodych Naukowców - Jak napisać wniosek o finansowanie badań naukowych?:

Archiwum szkoleń RPK: 

Przewodnik dla projektujących badania języka: 

Prezentacje Konrada Juszczyka:

Szkolenie „Warsztaty komunikacji naukowej” prowadzone przez Edwarda Potworowskiego

Szkolenie „Jak z sukcesem przygotować wniosek o grant” prowadzone przez Konrada Juszczyka, Victorię Kamasę i Barbarę Konat.

*Nazwy poszczególnych części wniosku podano po angielsku, by zachować zbieżność z oryginalną strukturą „Szczegółowego opisu projektu” we wnioskach do Narodowego Centrum Nauki.