Wydarzenia

Nowe władze UPJPII

KRAKÓW Niektóre uczelnie katolickie wybierają władze rektorskie w innym terminie niż większość uczelni publicznych. Dotyczy to także Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II. Od początku tego roku akademickiego uczelnia ma nowego rektora. W kadencji 2014-2018 funkcję tę będzie pełnił ks. prof. dr. hab. Wojciech Zyzak. Wcześniej prof. Zyzak był dziekanem Wydziału Teologicznego UPJPII. Specjalizuje się w teologii duchowości kapłaństwa i laikatu. Prorektorami UPJPII na kadencję 2014−18 zostali: ks. prof. Wojciech Misztal − prorektor ds. rozwoju i polityki finansowej (kontynuacja funkcji), ks. prof. Janusz Mastalski (wcześniej dziekan Wydziału Nauk Społecznych) − prorektor ds. ogólnych, studenckich i polityki kadrowej, ks. prof. Józef Stala (wcześniej prodziekan Wydziału Teologicznego, Sekcja w Tarnowie) – prorektor ds. nauki i współpracy międzynarodowej.

Dwa nowe wydziały

KOSZALIN Politechnika Koszalińska ma w swojej strukturze 4 wydziały i 4 instytuty, W tym roku akademickim struktura uczelni zostanie zmieniona. Stosowne decyzje podjął niedawno Senat PK. Od 1 stycznia 2015 roku Instytut Polityki Społecznej i Stosunków Międzynarodowych oraz Instytut Neofilologii i Komunikacji Społecznej zostaną połączone i przekształcone w Wydział Humanistyczny. W ramach WH działać będzie: filologia angielska i germańska, dziennikarstwo i komunikacja społeczna oraz europeistyka. Natomiast Instytut Technologii i Edukacji od nowego roku kalendarzowego zostanie przekształcony w Wydział Technologii i Edukacji. W ten sposób politechnikę będzie tworzyło 6 wydziałów, oprócz nowych także: Inżynierii Lądowej, Środowiska i Geodezji; Elektroniki i Informatyki; Mechaniczny; Nauk Ekonomicznych – i Instytut Wzornictwa.

Convalaria dla prof. A. Jamiołkowskiego

TORUŃ 1 października , podczas inauguracji roku akademickiego na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, wręczono uniwersyteckie wyróżnienie „Convallaria Copernicana”. Otrzymał je prof. Andrzej Jamiołkowski. Jest on fizykiem, specjalistą w dziedzinie fizyki matematycznej, w tym matematycznych podstaw mechaniki kwantowej. Jego nazwiskiem oznaczone są ważne pojęcia w zakresie kwantowej teorii informacji. Prof. Jamiołkowski był prorektorem, a potem przez trzy kadencje pełnił funkcję rektora UMK (w latach 1993-1999 i 2005-2008). Był pierwszym przewodniczącym Państwowej Komisji Akredytacyjnej. Pełnił też funkcję wiceprzewodniczącego Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.

Nagrody UJ

KRAKÓW 1 października podczas inauguracji roku akademickiego na Uniwersytecie Jagiellońskim za niekwestionowany wkład w kształcenie międzynarodowe prowadzone przez Uniwersytet Jagielloński – Collegium Medicum Medal „Merentibus” przyznano prof. Ralphowi Jozefowiczowi z University of Rochester School of Medicine and Dentistry (USA). Odznakę „Zasłużony dla Uniwersytetu Jagiellońskiego” za wybitny wkład w kształcenie międzynarodowe prowadzone przez CMUJ, polegający na rekrutacji studentów zagranicznych, odebrały Ellen Bergene z Norwegii oraz dr Joanne T. Wyszomirski-Witkowski z USA. Złoty Medal „Plus Ratio Quam Vis”, w uznaniu dokonań naukowych i nieprzeciętnych zasług dla uczelni i społeczności akademickiej, a także za postawę moralną zgodną z dewizą „Więcej znaczy rozum, niż siła” wręczono profesorom Piotrowi Sztompce i Wojciechowi Fronciszowi. „Laurami Jagiellońskimi” uhonorowano: w dziedzinie nauk humanistycznych, społecznych i prawnych – prof. Tomasza Placka (Wydział Filozoficzny), w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych – prof. Zbigniewa Błockiego (Wydział Matematyki i Informatyki), a w dziedzinie nauk medycznych – prof. Macieja T. Małeckiego (Wydział Lekarski).

Centrum Elektroniki, Automatyki i Teleinformatyki

LUBLIN 3 października oddano do użytku Centrum Elektroniki, Automatyki i Teleinformatyki Wydziału Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Lubelskiej. W dobudowanym do głównego budynku wydziału obiekcie znajdują się laboratoria, sale seminaryjne i konferencyjne. Inwestycja kosztowała ponad 16,3 mln zł i była finansowana z dotacji Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz środków własnych uczelni. Jej celem była rozbudowa istniejącego budynku, dzięki czemu jego powierzchnia zwiększyła się o 1877 m2, a kubatura o 8920 m3. Obiekt jest czterokondygnacyjny, podpiwniczony, częściowo wsparty na słupach. W dobudowanej części obiektu usytuowane jest wejście główne, zamontowana jest także winda, co zapewnia dostęp do całości budynku osobom niepełnosprawnym. W Centrum Elektroniki, Automatyki i Teleinformatyki utworzone zostaną laboratoria: Zaawansowanych Układów Elektronicznych, Sterowania Procesów Technologicznych, Transmisji Optycznej i Bezprzewodowej, Komputerowych Systemów Diagnostyki i Sterowania Procesów Cieplnych, Optoelektroniki i Technologii Laserowych (wiodące), Automatyki Mikrosieci, Jakości Energii, Nanomateriałów i Aparatury Łączeniowej oraz Automatyki i Napędów Przemysłowych. Na wydziale studiuje ponad 2,1 tys. studentów (w tym 700 na I roku) i doktorantów oraz pracują 172 osoby. Wydział prowadzi kształcenie na 2 kierunkach: elektrotechnika i informatyka, a wspólnie z Wydziałem Mechanicznym realizuje studia na kierunkach mechatronika oraz inżynieria biomedyczna.

Doktorat h.c. – prof. J. Lipiec

KRAKÓW 3 października prof. Józef Lipiec z Zakładu Ontologii Instytutu Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego otrzymał tytuł doktora honoris causa Akademii Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie. Krakowska AWF uhonorowała go za wybitne osiągnięcia w dziedzinie filozofii, a także na wielu innych polach, w tym w dziedzinie sportu, dla której prof. Lipiec zasłużył się m.in. jako działacz olimpijski, autor licznych felietonów sportowych, harcmistrz oraz działacz i kibic piłki nożnej.

Doktorat h.c. – prof. Waldemar Rebizant

MAGDEBURG/WROCŁAW 4 października prof. Waldemar Rebizant, dziekan Wydziału Elektrycznego Politechniki Wrocławskiej, otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Otto-von-Guericke w Magdeburgu. Prof. Rebizant zajmuje się cyfrowymi układami zabezpieczeń elektroenergetycznych, metodami analogowego i cyfrowego przetwarzania sygnałów, metodami i algorytmami statystycznymi dla potrzeb automatyki i sterowania w systemie el-en, zastosowaniami sztucznej inteligencji w elektroenergetyce oraz systemami wielokryterialnymi i adaptacyjnymi w automatyce elektroenergetycznej. Za swoje osiągnięcia naukowe otrzymał szereg nagród, m.in.: Nagrodę promocyjną Siemensa, stypendium Humboldta, Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za wybitne krajowe osiągnięcie naukowo-techniczne, IEEE High Quality Paper Certificate, nagrodę naukową Wydziału IV Nauk Technicznych PAN.

Wytrenuje kadrę narodową

OPOLE Dr Anna Łukanowa-Jakubowska, trenerka łyżwiarzy AZS Politechniki Opolskiej i pracownik naukowy Katedry Antropomotoryki Wydziału Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii, została powołana na selekcjonera-koordynatora reprezentacji Polski w short tracku. Stanowisko obejmie od 1 kwietnia 2015 r., po ustąpieniu dotychczasowego trenera Ryszarda Białkowskiego, który złożył rezygnację. Dr Łukanowa-Jakubowska ma spore doświadczenie, w tym funkcję asystentki trenera kadry, napisała jedyną w Polsce pracę doktorską z łyżwiarstwa szybkiego. Do grona jej wychowanków zalicza się także mistrz olimpijski z Soczi Zbigniew Bródka, którego trenowała przez 5 lat. W zarządzie Polskiego Związku Łyżwiarstwa Szybkiego zasiada dr hab. Zbigniew Borysiuk, prof. PO, dziekan Wydziału Wychowania Fizycznego i Fizjoterapii PO.

Doktorat h.c. – prof. Robert J. Cava

GDAŃSK 6 października , podczas inauguracji roku akademickiego na Politechnice Gdańskiej, doktorat honoris causa tej uczelni wręczono prof. Robertowi J. Cavie z Uniwersytetu Princeton. Prof. Cava jest absolwentem Massachusetts Institute of Technology. Od 1996 roku związany jest z Uniwersytetem w Princeton, gdzie prowadzi własne laboratorium – Cava Lab. Jest odkrywcą kilkudziesięciu nowych związków nadprzewodnikowych, zajmuje się też termoelektryką oraz izolatorami topologicznymi. W Cava Lab znajduje się m.in. piec zwierciadlany do wzrostu kryształów metodą wędrującej strefy grzejnej. Perfekcyjnie ultraczyste kryształy pozwoliły niedawno potwierdzić istnienie tzw. stożka Diraca w topologicznych izolatorach, co dało istotny impuls do badań nad tą klasą materiałów. Prof. Cava jest autorem ponad 700 publikacji, które cytowano 40 tys. razy. Jego indeks Hirscha wynosi ponad 100. Jest autorem 25 patentów. Thomson Reuters umieszcza go wśród 1% najczęściej cytowanych fizyków na świecie. Prof. Cava jest świetnym wykładowcą. W 2002 roku otrzymał Excellence in Teaching Award, przyznawaną nauczycielom przez studentów Uniwersytetu w Princeton. Podczas pobytu w Gdańsku amerykański uczony wygłosił otwarty wykład Structure – property relations in topological insulators and Dirac semimetals .

Laury URz

RZESZÓW 6 października , podczas inauguracji roku akademickiego na Uniwersytecie Rzeszowskim, po raz drugi został przyznany Naukowy Laur URz, honorujący osobę o najważniejszych osiągnięciach w zakresie badań naukowych w ciągu ostatnich 5 lat. Wyróżniono nim dr. hab. Wojciecha Cynarskiego, prof. URz, z Wydziału Wychowania Fizycznego. Prof. Cynarski jest specjalistą i propagatorem sportów walki. Podczas tej samej uroczystości po raz dziesiąty przyznano Laur Rektora Uniwersytetu Rzeszowskiego dla najlepszego absolwenta. Wyróżnienie otrzymała Michalina Czarnota absolwentka kierunku fizjoterapia na Wydziale Medycznym.

Honorowy profesor – Z. Rolat

CZĘSTOCHOWA 7 października Zygmunt Rolat, urodzony w Częstochowie biznesmen i społecznik żydowskiego pochodzenia, otrzymał godność profesora honorowego Akademii im. Jana Długosza. Senat uczelni uhonorował go jako „wieloletniego przyjaciela uczelni, orędownika zbliżenia narodów polskiego i żydowskiego, wielkiego częstochowianina”. Z. Rolat w roku 2004 zainicjował i utworzył Światowy Związek Żydów Częstochowian i ich Potomków. Wspiera działalność artystów, szkół, ośrodków kultury. Wspierał i promował badania dotyczące dziejów Częstochowy, umożliwiał wydanie książek i albumów o historii miasta i częstochowianach wyznania mojżeszowego, objął mecenatem szereg częstochowskich artystów, niektórych z nich promując w Nowym Jorku.

Nie tylko dla artystów

KALISZ Oddano do użytku budynek naukowo-dydaktyczny „E” Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego Uniwersytetu in. Adama Mickiewicza w Kaliszu. Obiekt o powierzchni 3554,1 m2 i kubaturze 18 184 m3 wybudowany został z przeznaczeniem dla zakładów edukacji muzycznej, filologii angielskiej oraz pracowni projektowania ubiorów i ochrony dóbr kultury. Mieszczą się w nim sale wykładowe i ćwiczeniowe na 500 miejsc, kameralna sala koncertowa na 112 miejsc, sale ćwiczeniowe edukacji muzycznej, pracownie projektowe i komputerowe oraz pokoje pracowników naukowych. Budynek stanowi zamknięcie kompleksu wraz z oddanymi do użytku w 2010 r. segmentami A,B,C i D. Koszt inwestycji wyniósł 18 mln zł. Budowę obiektu sfinansowano ze środków własnych UAM, dotacji podmiotowej Miasta Kalisza oraz programu wieloletniego „Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 2004-2017”. Projekt obiektu wykonała Autorska Pracownia Architektoniczna Jacek Bułat.

MLBE

KRAKÓW 9 października otwarto Małopolskie Laboratorium Budownictwa Energooszczędnego na Politechnice Krakowskiej. Będą w nim prowadzone badania technologii energooszczędnych, rozwiązań materiałowych, konstrukcyjnych i instalacyjnych oraz komfortu użytkowania budynków niskoenergetycznych. Zostało zbudowane zgodnie z rygorystycznymi normami wymaganymi w przypadku budynków niskoenergetycznych i wyposażone w najnowocześniejszy sprzęt badawczy. MLBE powstało w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Będzie nie tylko miejscem prowadzenia badań, ma służyć również małopolskim przedsiębiorcom i samorządom jako ośrodek doradczy w dziedzinie energooszczędnego budownictwa.

Doktorat h.c. – prof. J. Wendt

ORADEA/GDAŃSK 9 października dr hab. Jan Wendt, prof. UG, prodziekan ds. nauki i rozwoju Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Oradei (Rumunia). Rumuński uniwersytet uhonorował go za aktywność naukową oraz dydaktyczną, a także jako wyraz uznania za doskonałą współpracę z Katedrą Geografii, Turystyki i Planowania Przestrzennego Uniwersytetu Oradejskiego. Prof. Wendt prowadzi badania naukowe w zakresie geografii społecznej, politycznej i historycznej, geografii komunikacji, a także na naukach o polityce oraz geopolitycznych sprawach Polski, Europy Środkowej i Wschodniej. Uroczystość miała miejsca podczas obchodów jubileuszu 50-lecia prowadzenia badań naukowych i kształcenia w zakresie geografii w Uniwersytecie Oradejskim.

Nowe i stare

BIAŁYSTOK Nowy kampus Uniwersytetu w Białymstoku otrzymał pozwolenie na użytkowanie. W nowych obiektach funkcjonują już trzy wydziały: Biologiczno-Chemiczny, Matematyki i Informatyki oraz Fizyki. Tam też odbyła się 10 października inauguracja nowego roku akademickiego uczelni. Teren kampusu to 30 hektarów. Gotowe już budynki i ich otoczenie zajmują 7 ha. Powierzchnia całkowita wszystkich budynków wynosi prawie 38,5 tys. m2. Koszt budowy oraz wyposażenia obiektów w sprzęt laboratoryjny i dydaktyczny to blisko 250 mln złotych. Prawie 230 mln to środki z unijnych PO Infrastruktura i Środowisko i Rozwój Polski Wschodniej. Oddanie do użytku nowych obiektów sprawiło, że uniwersytet może pozbyć się kilku starych budynków, w których dotychczas mieściły się przeniesione wydziały i kilka innych zbędnych nieruchomości. Uzyskane w ten sposób środki będą przeznaczone na rozwój uczelni. Zgodę na sprzedaż uniwersyteckich nieruchomości musi wyrazić minister skarbu państwa.

Osada pod wodą jeziora

TORUŃ Zespół archeologów podwodnych z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika pod kierownictwem dr. hab. Andrzeja Pydyna zakończył kolejny sezon prospekcji podwodnych w akwenach Pojezierza Iławskiego. Projekt „Rozpoznanie zasobów archeologicznych jezior i strefy brzegowej Pojezierza Iławskiego” jest kontynuacją prac z 2013 r. i finansowany jest przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. Skanowanie echosondą i sonarem bocznym pozwoliło na stworzenie dokładnych map batymetrycznych oraz lokalizację potencjalnych anomalii występujących na dnie badanych akwenów, natomiast georadar wskazał anomalie w osadach dennych. Archeolodzy odnaleźli kilkanaście nowych potencjalnych stanowisk archeologicznych. Poprzedni sezon dostarczył głównie znalezisk średniowiecznych i nowożytnych, natomiast w tym roku najcenniejszym odkryciem wydaje się zalana osada pradziejowa na jeziorze Gil Wielki. Odnaleziony materiał archeologiczny sugeruje, że jedna z płycizn znajdująca się na tym akwenie była wykorzystywana kilkakrotnie (w różnych okresach) przez dawne społeczności. Wśród odnalezionej ceramiki występują fragmenty nawiązujące do tradycji neolitycznej, prawdopodobnie związane z ludnością tzw. kultury ceramiki sznurowej. Jeśli badania fizykochemiczne potwierdzą sugerowaną chronologię, to będziemy mieli do czynienia z unikatowym stanowiskiem. Byłaby to pierwsza osada z epoki kamienia odnaleziona w polskich wodach.

Doktorat h.c. – prof. Monika Hardygóra

PETROSZANY/WROCŁAW Uniwersytet w Petroszanach (Rumunia) przyznał tytuł doktora honoris causa prof. Monice Hardygórze (na fot. w środku) z Wydziału Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii Politechniki Wrocławskiej. Uroczyste wręczenie dyplomu nastąpiło podczas specjalnego posiedzenia senatu rumuńskiej uczelni, które odbyło się w ramach obchodów 150-lecia Wyższej Edukacji Górniczej w Rumunii. Polską uczoną uhonorowano w ten sposób w uznaniu dla jej działalności dydaktycznej i badawczej. Prof. Hardygóra prowadzi badania naukowe i rozwojowe w zakresie taśm przenośnikowych i ich połączeń. Jest autorką lub współautorką ponad 160 prac, w tym 2 książek oraz ponad 200 prac badawczych wykonanych na potrzeby przemysłu, głównie wydobywczego. Opracowana przez jej zespół naukowy ekologiczna technologia łączenia taśm przenośnikowych została wdrożona w kopalni Bełchatów, dzięki czemu kopalnia otrzymała nagrodę Ekolidera 2007. Na PWr prof. Hardygóra zorganizowała Laboratorium Transportu Taśmowego. Pełniła też funkcję prorektora PWr. Prof. Hardygóra obroniła doktorat na PWr, habilitowała się na Akademii Górniczej we Freibergu, a o tytuł profesorski dla niej wnioskowała Rada Wydziału Górniczego AGH.

Scalanie kampusu

BYDGOSZCZ Uniwersytet Kazimierza Wielkiego oddał do użytku wyremontowany budynek naukowo-dydaktyczny. Poszkolny obiekt uczelnia uzyskała od władz miasta kilka lat temu. Przeszedł on niemal całkowitą modernizację, od wzmocnienia fundamentów po całkowite wyposażenie sal laboratoryjnych, auli audytoryjnej, a także dostosowanie do potrzeb osób niepełnosprawnych. Koszt inwestycji to 6,89 mln zł, z czego dotacja z budżetu województwa kujawsko-pomorskiego wyniosła 4 mln zł, subwencja Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego – 42,9 tys. zł, pożyczka z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – 792,126 tys. zł, a środki własne UKW – 2 mln zł. W nowym obiekcie znajdą się dwa instytuty: Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych oraz Instytut Nauk Politycznych. Częściowo w obiekcie znajdują się laboratoria Wydziału Nauk Przyrodniczych. W nowym budynku kształcą się studenci politologii, bezpieczeństwa narodowego, innowacyjności i zarządzania sferą publiczną, historii, stosunków międzynarodowych, regionalistyki europejskiej, turystyki krajoznawczej i kulturowej oraz zarządzania dziedzictwem kulturowym i ochrony zabytków. Inwestycja stanowi element starań o scentralizowanie kampusu uniwersyteckiego.

Doktorat h.c. – prof. H. Samsonowicz

POZNAŃ 15 października tytuł doktora honorowego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza wręczono prof. Henrykowi Samsonowiczowi, wybitnemu historykowi średniowiecza, światowej sławy specjaliście w zakresie integralnie traktowanej historii politycznej, gospodarczej i kulturalnej, a w szczególności w zakresie dziejów polskich miast i polskiego społeczeństwa późnego średniowiecza na tle europejskim. Prof. Samsonowicz był pierwszym w okresie PRL-u wybranym głosami wspólnoty akademickiej rektorem Uniwersytetu Warszawskiego i pierwszym niekomunistycznym ministrem edukacji narodowej w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. Był prezesem Polskiego Towarzystwa Historycznego, przewodniczył Radzie Głównej Szkolnictwa Wyższego oraz był wiceprzewodniczącym Komitetu Badań Naukowych. Jest członkiem PAN i PAU. Prof. Samsonowicz otrzymał tytuły doktora honoris causa Duquesne University w USA i Akademii Pedagogicznej w Krakowie oraz Uniwersytetów: Mikołaja Kopernika w Toruniu, Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Jana Kochanowskiego w Kielcach (wówczas Akademii Świętokrzyskiej), Wrocławskiego, Opolskiego i Gdańskiego oraz Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.

Doktorat h.c. – prof. T. Maliński

POZNAŃ 15 października prof. Tadeusz Maliński z Uniwersytetu Ohio otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Prof. Maliński jest światowej sławy polskim uczonym pracującym w Stanach Zjednoczonych, wynalazcą w branży biochemicznej, ekspertem medycyny, farmakologii i inżynierii biochemicznej. Wśród jego największych osiągnięć wymienia się odkrycie, pomiar i opis roli tlenku azotu w regulacji pojedynczych uderzeń serca. Dzięki swoim badaniom uczony przyczynił się do odkrycia mechanizmów molekularnych nadciśnienia, udaru mózgu, zawału serca, epilepsji, chorób Parkinsona i Alzheimera. Badania te przyczyniają się do rozwoju nowych, bardziej skutecznych leków stosowanych w leczeniu wielu z tych chorób. Jest on autorem ok. 400 publikacji, które były cytowane prawie 10 tys. razy. Za swoje odkrycia naukowe był dwukrotnie nominowany do nagrody Nobla w dziedzinie medycyny i chemii. Prof. Maliński ukończył chemię na UAM, a doktoryzował się z zakresu biotechnologii na Politechnice Poznańskiej. Po stażu w zespole prof. Philipa J. Elvinga na Uniwersytecie Michigan rozpoczął pracę na Uniwersytecie Huston w Teksasie, od roku 1983 związał się z Uniwersytetem Oakland. Od 2005 roku jest dziekanem Wydziału Chemii i Biochemii na Uniwersytecie Ohio. W czerwcu prof. Maliński otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu.

„Kryminalni”

ZIELONA GÓRA W dniach 15-16 października na Uniwersytecie Zielonogórskim odbyła się Międzynarodowa konferencja naukowa „Kryminał. Między tradycją a nowatorstwem”. Badacze podjęli refleksję nad obrazem gatunku powieści kryminalnej w literaturze polskiej i światowej XIX i XX wieku aż po współczesność. W swoich rozważaniach chcieli pokazać przemiany, jakim ulegał ten gatunek oraz wskazać pomosty i początki rodzimej literatury kryminalnej. Uczestnicy konferencji przedstawili przekształcenia, jakim podlegała współczesna powieść kryminalna, istniejąca w powojennych odmianach PRL-u, jak i ta powstała po roku 1989, będąca swoistą hybrydą, dla której intryga kryminalna to częstokroć pretekst do ukazania nowych tematów czy też ważkiej problematyki współczesnej. W kręgu ich zainteresowań znalazła się także powieść kryminalna jako wytwór literatury popularnej oraz jej nowa rola perswazyjna i kreatywna w obszarze szeroko pojętej współczesnej kultury. Organizatorami konferencji były: Instytut Filologii Germańskiej i Instytut Filologii Polskiej UZ.

Centrum badawcze dla leśników

BIAŁYSTOK/HAJNÓWKA 17 października wmurowano kamień węgielny pod budowę Centrum Naukowo-Badawczego Zamiejscowego Wydziału Leśnego Politechniki Białostockiej w Hajnówce. Znajdą się tam cztery nowe laboratoria, rozbudowana zostanie także pracownia środowiska leśnego. Obiekt zostanie wyposażony w kolektory słoneczne, ogniwa fotowoltaiczne, pompy ciepła z parownikiem gruntowym oraz system wentylacji z rekuperatorem ciepła. Nowa inwestycja ZWL to część projektu „Rozbudowa i modernizacja infrastruktury naukowo-badawczej Politechniki Białostockiej”, realizowanego w ramach PO Rozwój Polski Wschodniej 2007-2013. W ramach projektu modernizowane są oprócz ZWL także Wydział Mechaniczny i Wydział Elektryczny. Całkowita wartość projektu wynosi blisko 29,82 mln zł, dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej to 26, 83 mln zł. Umowa na budowę nowego budynku ZWL opiewa na blisko 4,4 mln zł, a koszt wyposażenia laboratoriów szacowany jest na blisko 3,14 mln zł.

Professor Opoliensis

OPOLE Laureatami tegorocznej nagrody marszałka województwa opolskiego „Professor Opoliensis” za najlepsze publikacje naukowe zostali profesorowie Janusz Słodczyk z Uniwersytetu Opolskiego i Janusz Mroczka z Politechniki Wrocławskiej i Politechniki Opolskiej. Prof. Słodczyk prowadzi badania w zakresie rozwoju, planowania i przeobrażeń struktury przestrzennej i gospodarczej miast. Jest prorektorem Uniwersytetu Opolskiego ds. nauki i finansów. Nagrodzono go za książkę Historia budowy i planowania miast , dotyczącą problematyki lokowania, planowania i rozwoju przestrzennego miast w różnych regionach świata. Opublikowana przez Wydawnictwa Uniwersytetu Opolskiego praca otrzymała Nagrodę „Academicus” w konkursie Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych na najlepszy podręcznik i skrypt akademicki. Prof. Mroczka zajmuje się metrologią, fotoniką, elektroniką, metodologią procesu poznawczego, algorytmizacją problemu odwrotnego, analizą spektralną i polaryzacyjną promieniowania rozproszonego w opisie właściwości układów dyspersyjnych, metodologią łączenia danych pomiarowych o różnej przestrzennej rozdzielczości z wykorzystaniem deterministycznych i stochastycznych metod przetwarzania, wykorzystaniem reprezentacji czasowo-częstotliwościowych sygnałów w przetwarzaniu danych pomiarowych. Nagrodę otrzymał za książkę Problemy metrologii elektronicznej i fotonicznej , opublikowaną nakładem Oficyny Wydawniczej Politechniki Wrocławskiej.

25 lat KUL-owskiej slawistyki

LUBLIN 17 października odbyła się sesja naukowa „Slawistyka lubelska i polska – osiągnięcia i perspektywy rozwoju”, która towarzyszyła obchodom 25-lecia istnienia Instytutu Filologii Słowiańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Podczas uroczystości zaprezentowano też wystawę ikon autorstwa Katarzyny Bieniasz. Jubileusz był okazją do spotkania absolwentów KUL-owskiej slawistyki. IFS powstał w 1989 r. na bazie działającego od 1981 roku Międzywydziałowego Zakładu Badań nad Kulturą Bizantyjsko-Słowiańską. Głównym twórcą obu instytucji, zajmujących się badaniami nad historią, literaturą i językami narodów wschodniosłowiańskich, był prof. Ryszard Łużny. W instytucie zatrudnionych jest 17 pracowników naukowo-dydaktycznych. Na studiach I i II stopnia z filologii rosyjskiej i ukraińskiej kształci się prawie 120 studentów. W tym roku akademickim w ramach europejskiego projektu „PWP – Kształcenie zawodowe na neofilologiach KUL na potrzeby rynku pracy” mogą uczestniczyć w zajęciach z komunikacji medialnej w polsko-ukraińskiej pracy dziennikarskiej. W ramach tego projektu mogą także zdobyć renomowany certyfikat językowy Centrum Certyfikacyjnego przy Państwowym Instytucie Języka Rosyjskiego im. A.S. Puszkina w Moskwie.

Lepsza digitalizacja

TORUŃ Biblioteka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika wzbogaciła się o nowy specjalistyczny sprzęt do digitalizacji zbiorów. Sprzęt wraz z oprogramowaniem udało się pozyskać w ramach projektu „e-Usługi – e-organizacja – pakiet rozwiązań informatycznych dla jednostek organizacyjnych województwa kujawsko-pomorskiego”, finansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wysokiej klasy skanery, aparaty fotograficzne i obiektywy, stół bezcieniowy, kompletnie wyposażone stanowisko reprodukcyjne pozwoliły na modernizację pracowni digitalizacji, która funkcjonuje w Bibliotece UMK od 10 lat. Nowy sprzęt pozwoli rozwijać Kujawsko-Pomorską Bibliotekę Cyfrową. Przy okazji zostanie zorganizowane nowe specjalistyczne stanowisko do digitalizacji zbiorów specjalnych, uwzględniające wszystkie standardy i wymogi bezpiecznego kopiowania najcenniejszych obiektów regionu (w tym wymogi klimatyczne).

Nagrody Naukowe „Polityki”

WARSZAWA 19 października po raz 14. wręczono Nagrody Naukowe „Polityki”. W dziedzinie nauk humanistycznych zwyciężyła dr inż. arch. Agnieszka Labus z Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej, która zajmuje się problematyką odnowy miast przez pryzmat procesu demograficznego. W obszarze nauk technicznych wygrał dr inż. Michał Kruk z Wydziału Zastosowań Informatyki i Matematyki Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, którego badania sytuują się na pograniczu informatyki, matematyki i medycyny. Dr Anna Baranowska-Rataj ze Szkoły Głównej Handlowej zwyciężyła w kategorii nauk społecznych. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół jakości życia rodzin. W zakresie nauk ścisłych główną nagrodę zdobył dr hab. Piotr Niemiec z Wydziału Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Laureat zajmuje się topologią, czyli zagadnieniami związanymi z deformowaniem przestrzeni. W obszarze nauk o życiu nagrodzono dr. n. med. Michała F. Kamińskiego z Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie oraz Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie. Badacz zajmuje się profilaktyką i wczesnym wykrywaniem raka jelita grubego oraz badaniami endoskopowymi przewodu pokarmowego. Laureaci głównych nagród otrzymali stypendia w wysokości 30 tys. zł każde. Dziesięcioro pozostałych finalistów konkursu otrzymało po 10 tys. zł. W ciągu 14 lat stypendia naukowe „Polityki”, o łącznej wartości 5,7 mln zł, otrzymało 242 młodych naukowców.

Trzy potęgi liczące

ŚWIERK/GDAŃSK/KRAKÓW Przez kilka ostatnich lat superkomputer Zeus, zainstalowany w Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet Akademii Górniczo-Hutniczej, był najpotężniejszym polskim instrumentem obliczeniowym. Niedawno otrzymaliśmy z Narodowego Centrum Badań Jądrowych w Świerku informację o budowie najpotężniejszego superkomputera w Polsce, silniejszego od Zeusa. Wkrótce potem z Politechniki Gdańskiej dotarła informacja o budowie najsilniejszego polskiego komputera na tej właśnie uczelni. Jako ostatnią tego samego typu informację przysłał Bartosz Dembiński, rzecznik prasowy AGH. Poprosiłem go o wyjaśnienie. – Każda z tych informacji była prawdziwa. Ani NCBJ, ani Politechnika Gdańska, ogłaszając informacje o budowie u siebie największego komputera nie wiedziały, że CYFRONET AGH szykuje się do budowy Prometheusa, który ma być cztery razy mocniejszy niż Zeus, trzy razy mocniejszy niż superkomputer ze Świerka i „o Zeusa mocniejszy” niż instalacja Politechniki Gdańskiej. Jednak kolejność uruchamiania tych instalacji może chwilowo przynieść chwałę pierwszeństwa superkomputerom z NCBJ i PG. Centrum obliczeniowe w Świerku zostało bowiem otwarte 13 listopada (choć pełną moc obliczeniową osiągnie w 2015 r.). Gdańska supermaszyna obliczeniowa ma być zbudowano do końca tego roku. Umowę w sprawie budowy Prometheusa podpisano 20 października –tłumaczy Bartosz Dembiński.

Polska Agencja Kosmiczna

WARSZAWA/GDAŃSK Polska od 2012 r. należy do Europejskiej Agencji Kosmicznej i wpłaca z tego tytułu rocznie 20 mln euro składki. Polski sektor kosmiczny w minimalnym stopniu uczestniczy w programach ESA. Przez pierwszych 5 lat naszego członkostwa w ESA 45% składki będzie wracało do Polski w ramach projektów realizowanych przez polskie firmy. Aby w późniejszym okresie potencjał polskiej nauki i firm z obszaru badań i technologii kosmicznych był lepiej wykorzystywany, powołano Polską Agencję Kosmiczną. Ustawę podpisał 20 października prezydent RP. PAK będzie realizować zadania w zakresie badania przestrzeni kosmicznej i wykorzystywania tych badań w rozwoju technologii kosmicznych dla celów przemysłowych, obronnych i bezpieczeństwa państwa. Prezesa agencji będzie powoływał premier. Rada PAK, organ doradczy i nadzorczy, będzie składał się z 9 przedstawicieli administracji rządowej i 4 przedstawicieli nauki i przemysłu rekomendowanych przez prezesa PAN oraz ministra właściwego ds. gospodarki. Agencja będzie miała siedzibę w Gdańsku. Koszty funkcjonowania agencji oszacowano na 5–10 mln zł rocznie.

Doktorat h.c. – prof. Adam Rotfeld

LUBLIN 22 października nadano tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej prof. Adamowi Danielowi Rotfeldowi, wybitnemu badaczowi współczesnych stosunków międzynarodowych, dyplomacie, byłemu ministrowi spraw zagranicznych, współprzewodniczącemu Polsko-Rosyjskiej Grupy do Spraw Trudnych. Senat UMCS uhonorował go za wybitne osiągnięcia naukowe w zakresie badania współczesnych stosunków międzynarodowych i bezpieczeństwa międzynarodowego, profesjonalną działalność dyplomatyczną na rzecz pokoju i porozumienia oraz współpracę z UMCS w promowaniu wiedzy o inicjatywach pokojowego współistnienia, a także dziedzictwie „Kultury” Jerzego Giedroycia. Prof. Rotfeld wykłada w Instytucie Badań Interdyscyplinarnych „Artes Liberales” Uniwersytetu Warszawskiego. Wcześniej pracował w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych i Collegium Civitas.

Nagroda im. Jerzego Giedroycia

LUBLIN Nagrodę im. Jerzego Giedroycia za badania nad dziedzictwem paryskiej „Kultury” lub za twórczą kontynuację przesłania Jerzego Giedroycia w dziedzinie nauki otrzymali: Grzegorz Motyka, Rafał Wnuk, Tomasz Stryjek i Adam F. Baran, autorzy książki Wojna po wojnie. Antysowieckie podziemie w Europie Środkowo-Wschodniej w latach 1944–53 . Po raz pierwszy kapituła nagrody pod przewodnictwem prof. Jerzego Pomiana przyznała też wyróżnienie – otrzymał je prof. Karol Modzelewski za książkę Zajeździmy kobyłę historii. Wspomnienia poobijanego jeźdźca . Wcześniej historyk uzyskał za tę książkę Nagrodę Literacką Nike. Nagroda im. J. Giedroycia została ustanowiona przez Senat UMCS w 2001 r. jej wysokość wynosi 25 tys. zł.

Doktorat h.c.– prof. Józef Szala

OPOLE 22 października doktorat honoris causa Politechniki Opolskiej otrzymał prof. inż. Józef Szala. Jest on specjalistą z zakresu oceny trwałości i wytrzymałości materiałów i elementów konstrukcyjnych. Jest absolwentem Politechniki Gdańskiej, doktoryzował się na Politechnice Poznańskiej, habilitował na Politechnice Warszawskiej. Karierę zawodową zaczynał jako konstruktor maszyn budowlanych i oficer mechanik chłodni na trawlerach przetwórniach. Od 1966 r. związany jest z Uniwersytetem Technologiczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy. Był rektorem tej uczelni w latach 1990-93. Prof. Szala był członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego i Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów. Jest przewodniczącym Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Rządowego Programu Wieloletniego. Wśród nagród naukowych, którymi uhonorowano uczonego, są m.in.: Medal im. prof. Stefana Ziemby PAN (2000), Medal im. prof. Jerzego Doerffera (2006), Medal im. prof. Stanisława Kocańdy PAN (2008) oraz Złote Medale BRUSSELS EUREKA (2000 i 2002). W roku 2009 prof. Szala otrzymał godność doktora honoris causa Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego im. J.J. Śniadeckich. Przy okazji uroczystości na Politechnice Opolskiej rektor Politechniki Świętokrzyskiej prof. Stanisław Adamczak wręczył prof. Szali medal kieleckiej uczelni.

Nagroda Naukowa Marii Curie

LUBLIN Nagroda Naukowa Marii Curie jest przyznawana za wyjątkowo ważne dla danej dyscypliny indywidualne lub zespołowe osiągnięcia i odkrycia naukowe, uzyskane w ostatnim roku. Została ufundowana przez Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej po raz trzeci. Nagrodę naukową Marii Curie za rok 2013 w wysokości 30 tys. zł. otrzymują: prof. Grażyna Ginalska, dr Anna Belcarz, prof. Anna Ślósarczyk, mgr inż. Zofia Paszkiewicz – czyli interdyscyplinarny zespołów badawczy pod kierownictwem prof. G. Ginalskiej za „Hydroksyapatytowo-polimerowy biomateriał implantacyjny nowej generacji opracowany dla medycyny regeneracyjnej”. Określany mianem „sztucznej kości” nowatorski kompozyt stanowi oryginalne rozwiązanie w zakresie nowoczesnych preparatów implantacyjnych III generacji, będąc jednocześnie konkurencyjnym materiałem w stosunku do innych obecnych na rynku. Podczas tej samej uroczystości wręczono tytuł najlepszego absolwenta UMCS, złoty medal oraz nagrodę pieniężną w wysokości 3,5 tys. zł, które otrzymała Paulina Jakubowska, absolwentka Wydziału Prawa i Administracji.

Doktorat h.c. – prof. A. Grzywacz

KRAKÓW 24 października nadano tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie prof. Andrzejowi Grzywaczowi, emerytowanemu wykładowcy Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Prowadzi on badania z zakresu fitopatologii leśnej i mykologii, ochrony przyrody oraz problematyki szeroko rozumianych relacji las-społeczeństwo. Prof. Grzywacz jest członkiem PAN. Ma też tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Złoto za kata

GENEWA/RZESZÓW 24 i 25 października w Sport Hall Louis Bertrand w Genewie rozegrano XVII Mistrzostwa Świata (ITKF) seniorów, młodzieżowców, juniorów i kadetów w Karate Tradycyjnym. O medale we wszystkich kategoriach wiekowych rywalizowało ponad 260 karateków z 25 państw. Rewelacyjnie podczas tegorocznych mistrzostw spisała się polska drużyna zawodników z Rzeszowa. W ich gronie znalazła się Agnieszka Sajdutka, studentka Wydziału Wychowania Fizycznego Uniwersytetu Rzeszowskiego, która na zawodach wywalczyła aż trzy medale w kategorii wiekowej młodzieżowiec: złoto w kata indywidualnym, srebro w fuku go oraz srebro w kumite indywidualnym. Również pozostali zawodnicy Akademii Karate Tradycyjnego w Rzeszowie zdobyli medale. Natalia Wcisło wywalczyła srebrny medal jako juniorka, a w kata indywidualnym na podium seniorów stanął Jakub Głąb, który zdobył srebrny medal.

Doktorat h.c. – prof. Karol Maramorosch

WARSZAWA 24 października nadano tytuł doktora honoris causa Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego prof. dr. Karolowi Maramoroschowi, wybitnemu badaczowi z zakresu wirusologii, entomologii i fitopatologii. Uczony wniósł unikalny wkład w rozwój nowoczesnej genetyki, biologii molekularnej wirusów roślin, w poznanie ich ewolucji, a także transdukcji określonych genów do komórek ssaków. Z powodzeniem prowadził również badania na temat chorób roślin wywoływanych przez bakterie, jak np. fitoplazmy i spiroplazmy czy pasożyty. Prof. Maramorosch urodził się w Wiedniu. Dzieciństwo spędził w Kołomyi. Ukończył konserwatorium w Stanisławowie (obecnie Ivano-Frankivsk). Studiował w SGGW, którą ukończył z tytułem inżyniera rolnictwa w 1938 r. Po wojnie kontynuował studia w zakresie patofizjologii roślin na Politechnice w Bukareszcie. Doktorat uzyskał na Uniwersytecie Columbia (USA). Pracował na Uniwersytecie Rockefellera, był ekspertem FAO na Filipinach, pełnił funkcję dyrektora ds. wirusologii w Instytucie Boyce Thompson w Yonkers NY. W 1974 r. objął stanowisko profesora w Instytucie Mikrobiologii Waksmana na Stanowym Uniwersytecie w New Jersey. W 1980 r. otrzymał Nagrodę Wolfa, nazywaną rolniczym Noblem, za udowodnienie zależności pomiędzy przenoszeniem przez owady patogenów roślin i namnażaniem się w ich komórkach wirusów i fitoplazm.

Nagroda H. Bienka

MONACHIUM/OPOLE Dr hab. Daniel Pietrek z Uniwersytetu Opolskiego został laureatem Nagrody Promocyjnej im. Horsta Bienka, przyznawanej przez Bawarską Akademię Sztuki (Bayerische Akademie der Schönen Künste) w Monachium. Nagrodzono go za monografię o patronie nagrody Ich erschreibe mich selbst. (Autor)biografisches Schreiben bei Horst Bienek (Drezno 2012). D. Pietrek jest pracownikiem naukowym Instytutu Filologii Germańskiej UO. Drugim laureatem Nagrody Promocyjnej został polski poeta Tadeusz Dąbrowski. Tegoroczną międzynarodową Nagrodę Poetycką im. Horsta Bienka Bawarskiej Akademii Sztuki w Monachium przyznano sir Geoffreyowi Hillowi. Nagrody Bawarskiej Akademii Sztuki należą do bardzo cenionych, przede wszystkim ze względu na prestiż przyznającej je instytucji. Do Bawarskiej Akademii Sztuki należeli m.in. Wisława Szymborska i Tadeusz Różewicz, a obecnie członkiem korespondencyjnym jest Adam Zagajewski.

Najlepsi młodzi geofizycy

DENVER/KRAKÓW/POZNAŃ 27 października w Denver w Stanach Zjednoczonych zakończyły się finały SEG Challange Bowl – największego na świecie konkursu wiedzy dla studentów geofizyki. Jego zwycięzcami zostali polscy studenci: Paulina Kotlarek z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu i Bartosz Gierlach z Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie. W organizowanym przez Society of Exploration Geophysicists konkursie rywalizują studenci geofizyki z ponad dwustu uczelni na całym świecie (m.in. z czołowych uniwersytetów z USA, Chin, Kanady, Rosji, Brazylii, Francji, Niemiec, Kolumbii czy Włoch). W rywalizacji uczestniczą dwuosobowe zespoły. Europejskie eliminacje, które odbyły się w lipcu w Niżnym Nowgorodzie (Rosja), wygrali Polacy. Także w światowym półfinale polska para okazała się bezkonkurencyjna i z najwyższą notą dostała się do ostatniego etapu. Wyrównany poziom finału skutkował emocjami do samego końca – przed ostatnim pytaniem polski zespół przegrywał o 8 punktów. Jednak to właśnie drużyna UAM i AGH jako pierwsza zgłosiła się do odpowiedzi na ostatnie pytanie i otrzymała za nią 10 punktów, wyprzedzając drużynę z Kolumbii. Tym samym tytuł najlepszych studentów geofizyki na świecie w 2014 roku trafia do Polski.

Współpraca: Białystok – Katarzyna Dziedzik, Dorota Sawicka, Bydgoszcz – Małgorzata Jendryczko, Gdańsk – Beata Czechowska-Derkacz, Ewa Kuczkowska, Kraków – Bartosz Dembiński, Izabela Majewska, Małgorzata Syrda-Śliwa, Monika Wiertek, Lublin – Aneta Adamska, Katarzyna Bojko, Iwona Czajkowska-Deneka, Magdalena Kozak-Siemińska, Opole – Marcin Miga, Lucyna Sterniuk-Gronek, Poznań – Agnieszka Książkiewicz, Dominika Narożna, Rzeszów – Grzegorz Kolasiński, Toruń – Anna Płaczek, Warszawa – Krzysztof Szwejk, Wrocław – Andrzej Charytoniuk, Zielona Góra – Ewa Sapeńko.