Koniec ery plagiatowania

22 października odbyła się konferencja „Nowelizacja prawa o szkolnictwie wyższym – ocena zmian na gruncie prawa autorskiego”. Organizatorami wydarzenia były wydawnictwo Wolters Kluwer oraz Fundacja im. Augustina-Jeana Fresnela, partnerem – firma Plagiat.pl. Konferencja odbyła się w ramach Kongresu Edukacji i Rozwoju w Warszawie.

Tematem przewodnim konferencji były nowe obowiązki uczelni wynikające z nowelizacji ustawy PSW, która weszła w życie wraz z początkiem roku akademickiego, a dotyczące m.in. komercjalizacji wyników badań naukowych, kontroli antyplagiatowej prac dyplomowych oraz utworzenia ogólnopolskiego repozytorium prac dyplomowych. Zaprezentowane zostały także wzorcowe procedury oraz przykłady dobrych praktyk wypracowane na podstawie rozwiązań już wdrożonych, a zgodnych z nowymi przepisami.

– Wprowadzone regulacje dotyczące procedur antyplagiatowych mogą zakończyć erę plagiatów na polskich uczelniach. Dzięki zmianom każda praca dyplomowa będzie obowiązkowo sprawdzona pod kątem oryginalności tekstu. Uczelnie muszą stworzyć nową procedurę antyplagiatową, a studenci będą musieli brać pod uwagę nowe przepisy. To przełoży się na zmniejszenie problemu plagiatowania w całym kraju – uważa dr Sebastian Kawczyński, prezes Zarządu firmy Plagiat.pl.

Podczas spotkania głos zabrali eksperci w dziedzinie prawa autorskiego oraz przedstawiciele szkół wyższych, których bezpośrednio dotyczą zmiany. Dr Damian Flisak omówił zagadnienie nowelizacji przepisów dotyczących komercjalizacji wyników badań naukowych. Nowe rozwiązania zakładają, że uczelnia ma 3 miesiące na decyzję o komercjalizacji wyników badań, prowadzonych przez jej pracowników w ramach stosunku pracy i potem 30 dni na przedstawienie decyzji przeniesienia nabycia praw pracownikowi. Jeśli uczelnia zdecyduje się na komercjalizację, pracownikowi przysługuje nie mniej niż 50% wartości środków przez nią uzyskanych. Jeśli nie zdecyduje się na komercjalizację lub upłynie termin ustawowy, to uczelnia ma obowiązek przedstawić badaczowi ofertę zawarcia bezwarunkowej i odpłatnej umowy o przeniesienie praw do wyników jego badań. Wynagrodzenie przysługujące uczelni z tego tytułu nie może być wyższe niż 10% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Zdaniem dr. Flisaka częste mogą być sytuacje, w których pracownik nie będzie chciał nabyć praw i badania trafią na półkę, a nowe regulacje nie wprowadzą rewolucyjnych zmian w zakresie komercjalizacji.

Prof. Krystyna Szczepanowska-Kozłowska, która omawiała rolę uczelni w budowaniu innowacyjnej gospodarki, krytycznie odniosła się do wprowadzonych zmian dotyczących komercjalizacji wyników badań. Jej zdaniem nowe regulacje nie służą podniesieniu innowacyjności.

Dr Sybilla Stanisławska-Kloc z Uniwersytetu Jagiellońskiego przedstawiła aspekty praktyczne plagiatowania. Poruszyła kwestię swobody Internetu i stwierdziła, że wśród studentów panuje powszechne przekonanie, że znajdujące się tam treści można kopiować bez ograniczeń. Omówiła też zmiany prawne w tej dziedzinie na przestrzeni lat oraz konsekwencje prawne popełnienia plagiatu.

Zagadnienie programów antyplagiatowych w kontekście znowelizowanej ustawy przedstawił dr Sebastian Kawczyński, prezes zarządu firmy Plagiat.pl. Jego zdaniem już samo wprowadzenie obowiązku sprawdzania prac stanowi ogromną wartość i może przyczynić się do poprawy jakości kształcenia w Polsce. Praktyczne zastosowanie i przykład wdrożenia programu antyplagiatowego Plagiat.pl przedstawił dr Mariusz Kuziak reprezentujący Katedrę Marketingu Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.