I trzech górali nie pomoże

Październikowe posiedzenie KRASP odbyło się na Politechnice Gdańskiej, która właśnie obchodzi jubileusz 110 lat działalności (więcej w FA 10/2014).

Prof. Wiesław Banyś poinformował zebranych o pracach Prezydium KRASP. Niedobrym rozwiązaniem jest opodatkowanie środków w programie Erasmus+, co wynika z faktu, że nie są one traktowane jako stypendia. Zdaniem prof. Banysia, ta sytuacja powinna ulec zmianie.

Prof. Lena Kolarska-Bobińska, minister nauki i szkolnictwa wyższego, stwierdziła, że zapowiedź premier Ewy Kopacz o podniesieniu nakładów na badania do 2 proc. PKB w 2020 r. może zostać zrealizowana, jeśli zsumuje się środki budżetowe, prywatne oraz europejskie.

Zmiana systemu finansowania nauki, która wejdzie w życie od stycznia 2015 r., zakłada likwidację stałej przeniesienia i ma mieć charakter projakościowy. Min. Kolarska-Bobińska wspomniała też o pracach nad poprawą i uproszczeniem systemu oceny jednostek naukowych. Przeprowadzona wśród instytucji badawczych ankieta, dotycząca oceny systemu ewaluacji pokazała, że zyskał on pełną akceptację 65% ankietowanych.

Minister nauki skonstatowała duży odzew na program „Pakt dla Horyzontu” i zapowiedziała wsparcie badaczy i zespołów, które chcą wziąć udział w konkursach europejskich w postaci ministerialnego programu „Granty na horyzoncie”. Przyznała też, że Horyzont 2020 nie jest korzystny dla naukowców. Trwają rozmowy z Komisją Europejską, żeby to zmienić.

Prof. Kolarska-Bobińska zapowiedziała utworzenie biura ds. studentów zagranicznych, które najpewniej powstanie z przekształcenia i rozszerzenia działalności obecnego Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej. Ta zapowiedź zyskała przychylny odzew słuchaczy. Kolejne ważne zadanie z dziedzinie umiędzynarodowienia to uzyskanie zagranicznych akredytacji dla politechnik, podobnych do tych, które mają już uczelnie medyczne.

Prof. Tadeusz Więckowski, rektor Politechniki Wrocławskiej skrytykował przepisy, które nakazują uczelniom publicznym pobieranie od studentów zagranicznych znacznie wyższych opłat, niż od studentów polskich.

Prof. Jerzy Woźnicki zauważył, że doszliśmy już do granic możliwości nowelizowania aktualnie obowiązującego prawa i wkrótce – zapewne w latach 2017/18 – trzeba będzie napisać nową ustawę o szkolnictwie wyższym, która powinna być prostsza niż obecna.

Prof. Antoni Tajduś mówił o działalności Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów: – Dzieje się wiele, nie wszystko dobrze. Postulował przygotowanie odrębnej ustawy o CK.

Prof. Katarzyna Chałasińska-Macukow nawiązując do wypowiedzi szefa CK stwierdziła: – Recenzje to największy grzech naszego środowiska. Dominuje podejście „humanitarne” przy ocenie dorobku naukowego. Bardzo trudno napisać recenzję negatywną. Ustawą się tej sytuacji nie zmieni – konkludowała honorowa przewodnicząca KRASP – a i trzech górali w CK nie pomoże.

Problem recenzowania podjęli też inni. Mówiono m.in.: trudno znaleźć recenzentów prac interdyscyplinarnych (prof. Jan Szmidt, PW); mamy zbyt dużo wąskich dyscyplin, co utrudnia znalezienie recenzentów, osoby z zewnątrz są oceniane surowo, a swoi – „humanitarnie” (prof. Marcin Pałys, UW); pojawiło się zjawisko nepotyzmu przy wyznaczaniu recenzentów (prof. Ryszard Dębicki, UMCS).

Dr Zygmunt Krasiński przedstawił wyniki pierwszych programów Horyzontu 2020, które są obiecujące dla Polski. (więcej na str. 5).

Warunki wynagradzania w Horyzoncie 2020, jakie zaproponowała Komisja Europejska, są demotywujące dla polskich badaczy. Prof. Więckowski przedstawił rozwiązania, które mają zmienić tę sytuację.