Politechnika Gdańska
Inwestycje ostatniego dziesięciolecia
Politechnika Gdańska
Inwestycje ostatniego dziesięciolecia
Od czasu powstania kampusu Politechniki Gdańskiej minęło dokładnie 110 lat. W założeniu budynki politechniki były obliczone na 600 studentów, z możliwością powiększenia tej liczby do 1000. W 1904 roku na terenie 6,4 ha wzniesiono gmachy o łącznej kubaturze przekraczającej 200 tys. m³. Obecnie teren uczelni jest ponad dziesięciokrotnie większy, a kubatura uczelnianych obiektów wzrosła niemal sześciokrotnie.
Kampus Politechniki Gdańskiej zachował swoje historyczne piękno. Nowe budynki współistnieją z zabytkową architekturą i podkreślają jej urodę.
Pierwszy inteligentny budynek
Gmach Wydziału Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki, oddany do użytku w roku 2008, był pierwszym inteligentnym budynkiem na PG. Kubatura czterokondygnacyjnego obiektu wynosi niemal 60 tys. m3. Budynek służy do celów naukowo-dydaktycznych. Trzecie piętro zajmuje Centrum Informatyczne Trójmiejskiej Akademickiej Sieci Komputerowej. TASK, jako kluczowa w regionie jednostka dla rozwoju infrastruktury społeczeństwa informacyjnego, zajmuje się m.in. utrzymaniem trójmiejskiej sieci komputerowej oraz pełni rolę Centrum Komputerów Dużej Mocy.
Jedyne na świecie
W sąsiedztwie budynków WETI znajduje się unikatowe w skali światowej Laboratorium Zanurzonej Wizualizacji Przestrzennej. Zamontowano w nim sześcienną instalację typu CAVE (ang. Cave Automatic Virtual Environment) wyposażoną w sferyczny symulator chodu.
– Nasze laboratorium składa się z dwóch elementów. Pierwszym jest tzw. jaskinia, czyli pomieszczenie zbudowane z ekranów projekcyjnych, na których wyświetlany jest spójny trójwymiarowy obraz świata wirtualnego. Uczestnikowi symulacji wydaje się, że znajduje się w jego wnętrzu. Co więcej, widzi przestrzennie. Zupełnie jak w kinie na filmie 3D – opowiada dr inż. Jacek Lebiedź, jeden z pomysłodawców LZWP. – W jaskini można się przemieszczać, komputery wykrywają ruch i tworzą obraz widziany z perspektywy użytkownika. Podobne pomieszczenia funkcjonują już w Polsce, jednak nasze charakteryzuje się bardzo wysokimi parametrami technicznymi. Wrażenie zanurzenia w przestrzeni wirtualnej będzie więc większe.
Jaskinia LZWP zbudowana jest z 6 akrylowych ścian-ekranów o rozmiarach 3,4 x 3,4m, w tym jednej ruchomej umożliwiającej wejście do środka.
– Elementem, który wyróżni naszą jaskinię spośród wszystkich tego typu instalacji na świecie, jest sferyczny symulator chodu, który będzie można umieszczać wewnątrz. Ma on postać przezroczystej kuli, która na wzór kołowrotka dla chomika obraca się podczas chodzenia. Bez tego urządzenia można jedynie chodzić w jaskini od ściany do ściany – dodaje dr Lebiedź.
Oznacza to, że użytkownik może dowolnie daleko maszerować, a nawet biec w wykreowanym w jaskini świecie, a do swobodnego przemieszczania się nie potrzebuje żadnych specjalnych i mało naturalnych kontrolerów trzymanych w dłoni (tzw. różdżek), używanych w typowych jaskiniach wirtualnych.
Możliwości wykorzystania LZWP są ogromne. Przygotowanie symulacji jest jednak czasochłonne. Największym wyzwaniem jest modelowanie. Pracownicy laboratorium liczą na współpracę z architektami i plastykami. Sami zajmą się stroną informatyczną. Studenci Wydziału Elektroniki Telekomunikacji i Informatyki będą w LZWP uczyć się jak programować nowoczesne wirtualne symulacje.
Wartość inwestycji to ponad 14,6 mln zł. Pieniądze pochodzą z UE. Laboratorium Zanurzonej Wizualizacji Przestrzennej jest jednym z etapów realizacji projektu „Nowoczesne audytoria Politechniki Gdańskiej”. Pozwolił on zmodernizować siedem audytoriów i dziewięć sal wykładowych na pięciu wydziałach uczelni.
Ultranowoczesna kostka
Jednym z najbardziej wyrazistych nowych obiektów politechniki jest Laboratorium LINTE^2. Dwukondygnacyjny budynek o charakterystycznej, nowoczesnej bryle ma stać się znaczącym ośrodkiem badań nad innowacyjnymi technologiami elektroenergetycznymi i integracją odnawialnych źródeł energii.
W laboratorium o kubaturze blisko 12 tys. m3 zainstalowany zostanie unikalny zestaw urządzeń służących do efektywnego wytwarzania, przesyłu i rozdziału energii elektrycznej: generatorów, transformatorów, zasobników energii, modeli linii elektroenergetycznych, układów energoelektronicznych dużych mocy oraz odbiorników energii. Wszystko po to, aby w skali laboratoryjnej, ale maksymalnie zbliżonej do warunków przemysłowych, naukowcy mogli testować i projektować inteligentne systemy elektroenergetyczne (tzw. smart grids), które w niedalekiej przyszłości będą odpowiedzialne za bezpieczne i niezawodne dostarczanie energii elektrycznej.
Budynek laboratorium ukończono w 2013 roku, zaś jego wyposażanie w aparaturę potrwa do roku 2015. Wyzwaniem jest samo okablowanie laboratorium i podłączenie urządzeń – do ułożenia jest niemal 5 km kabli, do produkcji których użyto prawie 20 ton miedzi!
Pierwszym elementem instalacji badawczej, który zostanie niebawem ukończony i uruchomiony, jest olbrzymia rozdzielnica elektroenergetyczna służąca do konfigurowania i uruchamiania wszystkich urządzeń w laboratorium. Oprócz wyjątkowej funkcjonalności i wielu niespotykanych parametrów, będzie się ona wyróżniać również gabarytami. 2,5 metra głębokości, 3 metry wysokości i blisko 40 metrów długości to wymiary, które sprawią, że Politechnika Gdańska stanie się właścicielem największego tego typu urządzenia w Polsce.
W laboratorium znajdzie się wiele technologicznych nowinek. Część energii elektrycznej zużywanej w budynku będzie pochodziła z własnej elektrowni słonecznej, która do końca 2014 roku zostanie zamontowana na dachu laboratorium. Tą samą energią odnawialną z ogniw słonecznych można będzie również naładować samochód elektryczny – laboratorium będzie bowiem posiadało 3 stacje ładowania pojazdów elektrycznych.
Wartość projektu wynosi ok. 43,8 mln zł, z czego 85% pochodzi z EFRR w ramach PO Infrastruktura i Środowisko, a pozostałe 15% ze środków budżetu państwa.
Centrum Nanotechnologii
To największa, składająca się z dwóch budynków inwestycja ostatnich lat na Politechnice Gdańskiej. Jej wartość przekracza 73,6 mln zł.
W Centrum Nanotechnologii A (oddanym do użytku w roku 2013) znajduje się 25 laboratoriów dydaktyczno-badawczych. W budynku B Centrum (zakończenie prac planowane jest na czerwiec 2015) ulokowanych będzie kolejnych 11 pracowni.
– Centrum Nanotechnologii oferuje, oprócz dobrej kadry, doskonałe zaplecze dydaktyczne i aparaturowe. Studenci mają dostęp do sprzętu, o którym jeszcze kilkanaście lat temu nam się nie śniło. Są to urządzenia do wytwarzania nanomateriałów i ich badania. Posiadamy m.in. mikroskopy, które pozwalają na badania materiałów na poziomie atomowym – mówi prof. Wojciech Sadowski, kierownik Centrum, dziekan Wydziału Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej.
W Centrum Nanotechnologii A rozpoczęły się badania, dotyczące m.in. poszukiwań nowych materiałów nadprzewodnikowych, materiałów do zastosowań specjalnych czy też nowych materiałów na potrzeby energetyki. Prowadzone są także prace związane z nowymi źródłami energii.
Inwestycja w całości zostanie sfinansowana z dotacji EFRR w ramach PO Infrastruktura i Środowisko (85%) oraz z budżetu państwa (15%).
Centrum Nauczania Matematyki i Kształcenia na Odległość
Budynek, w którym mieścić się będzie nowa siedziba Centrum Nauczania Matematyki i Kształcenia na Odległość stanowi jeden kompleks z Centrum Nanotechnologii B. Kosztować będzie ok. 7,4 mln zł. Nieopodal powstaje podziemny parking na 50 miejsc postojowych (koszt to 3,25 mln zł).
CNMiKO jest częścią projektu „Inżynier Przyszłości”, w ramach którego możliwy będzie zakup systemów do modelowania matematycznego i wizualizacji danych, jak też projektowania, konstruowania i ewaluacji użyteczności powstałych obiektów technicznych.
Nowe oblicze Wydziałów Mechanicznego oraz Oceanotechniki i Okrętownictwa
Największy i najbardziej kosztowny etap realizacji „Inżyniera Przyszłości” to rozbudowa Wydziałów Mechanicznego oraz Oceanotechniki i Okrętownictwa. Wartość całego projektu to ponad 67 mln zł. Pieniądze pochodzą z UE. Prace budowlane na wspomnianych wydziałach pochłoną ponad 27 mln zł. Obejmują one nadbudowę budynku Wydziału Mechanicznego o jedną kondygnację, przebudowę Laboratorium Spawalnictwa oraz Laboratorium Obrabiarek i Procesów Technologicznych, zlokalizowanych w halach przy budynku WM. W planie jest także przebudowa i adaptacja budynku Laboratorium Maszyn i Systemów Okrętowych na Wydziale Oceanotechniki i Okrętownictwa. Zakończenie prac planowane jest na trzeci kwartał 2015 roku.
Zanim rozpoczęły się prace budowlane prof. Edmund Wittbrodt, koordynator projektu „Inżynier Przyszłości” podkreślał: – Inwestycja ta jest fundamentem innego rodzaju kształcenia polegającego na tym, że studenci mają swoje koncepcje realizować nie tylko w postaci projektu, ale muszą mieć do dyspozycji bazę materialną, w której będą owe projekty wykonywać.
Projekt, którego pełna nazwa brzmi: „Stworzenie nowoczesnej infrastruktury technicznej dla realizacji programu kształcenia Inżynierów Przyszłości w Politechnice Gdańskiej”, kładzie nacisk na kształtowanie umiejętności inżynierskich. W jego ramach powstanie 921 stanowisk do prowadzenia zajęć praktycznych.
Magazyn Odpadów i Odczynników Chemicznych
To jeden z najbardziej nowoczesnych obiektów tego typu na polskich uczelniach. Spełnia światowe normy bezpieczeństwa. Zdaniem dziekana Wydziału Chemicznego, prof. Sławomira Milewskiego, dzięki niemu Politechnika Gdańska dołączyła do grona uczelni wzorcowo gospodarujących odpadami.
Obiekt stanie się także miejscem edukacji studentów. Młodzi inżynierowie dowiedzą się jak odpowiednio obchodzić się z odpadami: od ich właściwej segregacji przy przechowywaniu aż po wysyłkę do utylizacji.
W magazynie osobno gromadzone są materiały palne, wybuchowe, żrące i trujące, a także odpady chemiczne i biologiczne. Wszystkie substancje przechowuje się w optymalnej temperaturze. Nad bezpieczeństwem czuwa inteligentny system przeciwpożarowy, który w razie konieczności natychmiast uruchomi reakcję obronną. Jeśli w magazynie pojawi się ogień, powietrze z zagrożonej sali zostanie najpierw „odessane” na zewnątrz, a następnie wnętrze wypełni się specjalistycznym gazem gaśniczym, który zdławi płomienie w ciągu minuty.
Budynek został oddany do użytku w maju br. Koszt budowy magazynu to 8,5 mln zł. Częściowo został sfinansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.
Nowa aktywna przestrzeń
W 2014 roku zakończył się generalny remont Centrum Sportu Akademickiego Politechniki Gdańskiej. Zajęcia z wychowania fizycznego zyskały nowy charakter. Przed inwestycją w sportową infrastrukturę studenci mieli do wyboru tylko 5 form realizacji zajęć, dziś jest ich aż 11 (w tym m. in. ścianka wspinaczkowa, piłka nożna halowa, czy wioślarnia).
Hala sportowa CSA wyposażona jest w drewnianą nawierzchnię z klonu kanadyjskiego na podwójnym legarowaniu – zupełnie, jak w NBA. Kosze obsługiwane są elektrycznie. W hali zainstalowano opuszczane kotary, które umożliwiają podział na trzy sektory. Dzięki temu możliwe jest równoległe prowadzenie zajęć np. z piłki siatkowej oraz koszykówki.
– Planujemy zagospodarować liczący niemal 3 ha teren otaczający Centrum Sportu Akademickiego. Studenci Wydziału Architektury przygotowali już inspirujące propozycje aranżacji tej przestrzeni. Zależy nam, by nie tylko studenci PG, ale także społeczność Trójmiasta przyjemnie spędzała u nas czas. Jeszcze w tym roku zamierzamy uruchomić siłownię zewnętrzną oraz plac zabaw dla dzieci. Marzy nam się, by tereny zielone prowadzące od CSA aż do Gdańska Głównego sprzyjały rozwojowi kultury fizycznej – mówi Krzysztof Kaszuba, dyrektor Centrum Sportu Akademickiego PG.
* * *
Oprócz wymienionych wyżej inwestycji warto wspomnieć też o odbudowie wieży zegarowej, która po 67 latach wróciła na Gmachu Główny (2012) oraz modernizacji wnętrz w Gmachu Głównym PG, w tym strefy wejściowej, biblioteki oraz pomieszczeń Centrum Usług Informatycznych (2014).
Ewa Kuczkowska