Ostatnio moją uwagę zwróciła sprawa niezatwierdzonej habilitacji dr. Andrzeja Cwera z Instytutu Pedagogiki Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach. Habilitant zatytułował swoje osiągnięcia naukowe Polska wojskowa myśl wychowawcza w latach 1794-1864, natomiast jako ważną monografię wymienił książkę Edukacja młodzieży w Szkole Rycerskiej Stanisława Augusta Poniatowskiego 1764-1794; Siedlce 2011. W swoim dorobku wymienił m.in., że jest autorem 4 publikacji książkowych, 30 polskich publikacji recenzowanych, 8 krajowych publikacji pokonferencyjnych, 7 publikacji zagranicznych oraz 4 zagranicznych publikacji pokonferencyjnych.

Habilitacja została otwarta 26 czerwca 2013 r., zaś na recenzentów powołano: dr. hab. Wiesława Jamrożka, prof. nadzw. z Zakładu Historii Wychowania UAM, prof. Władysławę Szulakiewicz z UMK w Toruniu oraz dr. hab. Zdzisława Jagiełło prof. ndzw. z Wyższej Szkoły Handlowej we Wrocławiu. Przewodniczącym Komisji Habilitacyjnej został prof. dr hab. Bogusław Śliwerski z Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie, sekretarzem dr hab. Zdzisław Kazanowski z UMCS w Lublinie, członkami dr hab. Janina Kamińska z Zakładu Historii Wychowania Uniwersytetu Warszawskiego oraz dr hab. Cezary Domański, prof. ndzw. z Instytutu Psychologii UMCS.

Odkrycie

Recenzje wpłynęły jesienią i były jednoznacznie pozytywne. Jednak na finalnym posiedzeniu Komisji Habilitacyjnej, które miało miejsce 20 stycznia 2014 r. w Lublinie, „wybuchła bomba”. Okazało się, że prof. Domańskiego zainteresowała jedna z zagranicznych publikacji habilitanta, którą w autoreferacie podał jako streszczenie pracy doktorskiej obronionej na UW w 1999 r. i zatytułowanej Edukacja młodzieży w polskich szkołach kadeckich dwudziestolecia międzywojennego . Obszerne streszczenie doktoratu ukazało się jakoby po angielsku w kwartalniku „History of Intellectual Culture”, 2006, vol. 6, wydawanym przez Uniwersytet w Calgary (Kanada). Tytuł brzmiał: Education young people in Cadet Corps in polish realities of 20 years middle war . Czasopismo jest wydawane w systemie Open Access, kiedy więc artykułu nie można było znaleźć w spisie rocznika 2006, prof. Domański napisał do redaktora naczelnego, prof. Paula Storza. Ten odpowiedział, że podany tekst nie został opublikowany.

Jak podaje protokół z posiedzenia Komisji Habilitacyjnej, wskazano na szereg nieprawidłowości związanych z wyszczególnionymi publikacjami zagranicznymi. Dotyczą one m.in. podania fałszywej daty wydania czasopisma, nieprawdziwych danych rzekomo opublikowanych prac, przedstawienia fikcyjnego czasopisma oraz udziału w nieistniejących konferencjach naukowych.

Sekretarz komisji, poinformowany o wstępnych ustaleniach, poprosił dr. Cwera o uzupełnienie dorobku przekazanego do oceny o kserokopie publikacji zagranicznych. Habilitant przesłał pewne materiały, jednak po ich przejrzeniu powstały kolejne wątpliwości związane z ich autentycznością. Okładka czasopisma została zaprojektowana nieprofesjonalnie, zabrakło informacji o składzie redakcji oraz numeru ISSN. Ponadto nazwiska autorów, którzy rzekomo publikują w czasopiśmie, nie są znane w obiegu naukowym. Co więcej, liczba stron „wydrukowanych” artykułów była inna od tych zadeklarowanych w spisie jego publikacji. Jak wynika z protokołu, poproszony o komplet publikacji w języku angielskim, habilitant odpowiedział pisemnie, że „przeprasza, ale nie ma zdrowia i sił, żeby cokolwiek dostarczać czy udowadniać. Nie widzi powodów, aby Komisja Habilitacyjna oczekiwała od niego kolejnych dokumentów, bowiem jego publikacje zagraniczne są niewiele znaczące w jego dorobku z punktu widzenia ustawy o stopniach naukowych i tytule. Wykazał je wyłącznie z konieczności, aby udokumentować swój rozwój naukowy”.

Omawiając odpowiedź dr. Andrzeja Cwera, dr hab. Zdzisław Kazanowski poinformował, że do listu dołączono kopię rzekomej odpowiedzi z Uniwersytetu w Bergen, która zdaniem habilitanta wyjaśnia trudność przedłożenia niektórych publikacji zagranicznych. Na tym e-mailu widnieje jednak data wysłania: Monday, 16.12.2012, co budzi dalsze wątpliwości związane z jego autentycznością. Brakuje także pełnej wersji adresu mailowego nadawcy, a nazwisko rzekomego pracownika dziekanatu Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu w Bergen w Norwegii nie daje się zweryfikować.

Przedstawione fakty zaskoczyły wszystkich recenzentów. Wyrażono duży żal, że habilitant wprowadził w błąd członków komisji, dlatego – mimo że jego pozostały dorobek przedstawiony do oceny można uznać za wystarczający – z moralnego punktu widzenia, w świetle odkrytych nowych okoliczności, trzeba zamknąć postępowanie. Uznano, że o odkrytych nierzetelnościach winne być powiadomione władze uczelni. W głosowaniu jawnym komisja jednogłośnie (7:0) zadecydowała o skierowaniu do Rady Wydziału wniosku o nienadanie stopnia doktora habilitowanego. Przewodniczący, prof. Bogusław Śliwerski, na zakończenie stwierdził, że wniosek do rady wydziału powinien zawierać zobowiązanie dziekana, aby poinformował władze uczelni o sfałszowaniu danych i naruszeniu dobrych obyczajów w nauce przez dr. Andrzeja Cwera.

Uchwała rady wydziału

Dwa miesiące później, 19 marca 2014 r., odbyło się posiedzenie Rady Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS, na którym przedstawiono opinię Komisji Habilitacyjnej, w którym nie poparto wniosku nadania stopnia doktora habilitowanego. Na prośbę dziekana, prof. dr. hab. Ryszarda Bery, sekretarz Komisji Habilitacyjnej przedstawił protokół z jej finalnego posiedzenia. Poinformowano, że przedstawiony przez habilitanta dorobek złożony z 12 artykułów, wydrukowanych rzekomo w latach 2006-2013 w czasopismach amerykańskich i kanadyjskim, najprawdopodobniej nie istnieje. W podanych tytułach: „Current Issues in Education”, wydawanym przez Arizona State University, oraz „Education Next”, wydawanym przez Stanford University, nie figurują żadne artykuły dr. A. Cwera. Z kolei czasopismo „Humanities Journal”, jakoby wydawane przez Uniwersytet w Bergen (Norwegia), gdzie habilitant podał, że wchodzi w skład kolegium redakcyjnego, jest fikcyjne, co potwierdziła tamtejsza Biblioteka Uniwersytecka. Dodatkowo, najprawdopodobniej habilitant podał nieprawdziwe dane dotyczące swojego udziału w 6 konferencjach zagranicznych, po których nie ma śladu w Internecie. Kolejnym nadużyciem było podanie fałszywych danych bibliograficznych dotyczących dwóch zagranicznych książek, których autorzy jakoby cytowali publikacje dr. Cwera. Dzieła te nie figurują w żadnej czołowej bibliotece na świecie, w tym w Bibliotece Kongresu Stanów Zjednoczonych w Waszyngtonie. Po krótkiej dyskusji rada wydziału jednogłośnie w tajnym głosowaniu zadecydowała o nieprzyznaniu stopnia doktora habilitowanego. Habilitant nie złożył odwołania.

Wypełniając zalecenie Komisji Habilitacyjnej, dziekan Ryszard Bera 8 kwietnia 2014 r. poinformował osobiście o zaistniałej sytuacji dr hab. Tamarę Zacharuk, rektora UPH w Siedlcach, jak również dziekana Wydziału Humanistycznego, dr. hab. Stanisława Jaczyńskiego i doręczył im uchwałę Rady Wydziału. Z moich rozmów z kilkoma pracownikami z Instytutu Pedagogiki, w którym w Katedrze Teorii Pedagogiki i Historii Wychowania (kierownik: dr hab. Sławomir Sobczak, prof. ndzw. UPH) jest zatrudniony dr Cwer, wynika że nic w tej sprawie się nie dzieje. Na moje zapytanie skierowane do pani rektor miesiąc później, czy wszczęto wyjaśniające postępowanie dyscyplinarne, otrzymałem odpowiedź: „W związku z powzięciem informacji o możliwości popełnienia przez pana dr. Andrzeja Cwera czynu uchybiającego godności zawodu nauczyciela, prowadzone są czynności sprawdzające. Po ich wykonaniu rektor UPH podejmie decyzję, co do polecenia rzecznikowi dyscyplinarnemu wszczęcia postępowania wyjaśniającego. O podjętych decyzjach zostanie Pan niezwłocznie poinformowany”.

Zaskoczyło mnie to bardzo, bowiem sprawa poważnej nierzetelności naukowej jest ewidentna i udowodniona przez Komisję Habilitacyjną. Rektor po otrzymaniu informacji o oszustwie naukowym (co tutaj miało miejsce), na mocy art. 144 ust. 5 jest zobowiązany niezwłocznie powiadomić rzecznika dyscyplinarnego, który w tym wypadku z urzędu wszczyna postępowanie wyjaśniające, w czasie którego sprawdza i potwierdza fakty. Co więcej, dr Andrzej Cwer w dokumencie urzędowym, jakim jest wniosek o otwarcie postępowania habilitacyjnego, poświadczył nieprawdę, co jest przestępstwem z art. 271 kodeksu karnego.

Pani rektor Zacharuk sama jest pracownikiem Instytutu Pedagogiki, gdzie kieruje Zakładem Pedagogiki Integracyjnej, mam zatem wrażenie, że możliwy jest konflikt interesów. Dodatkowo sytuację komplikuje to, że w tym instytucie na drugim etacie zatrudniony jest prof. Ryszard Bera.

Podsumowując, chciałbym zwrócić uwagę na wzorowe załatwienie tej bulwersującej sprawy zarówno przez Komisję Habilitacyjną, jak i dziekana oraz Radę Wydziału Pedagogiki i Psychologii UMCS. Fakt, że habilitant podaje nieistniejący dorobek, opisywany jest w ciągu ostatniego roku na łamach „Z Archiwum Nieuczciwości Naukowej” po raz drugi (patrz: sprawa dr hab. Ewy Kulińskiej z Wydziału Ekonomii i Zarządzania Politechniki Opolskiej, opisana w artykule Podwójny przewód doktorski , we fragmencie zatytułowanym Zaginione prace , FA 5/2013). Niestety w tym ostatnim wypadku do dzisiaj sprawa nie została oficjalnie wyjaśniona przez Centralną Komisję, mimo że przewodniczącym Komisji Habilitacyjnej był prof. dr hab. Bogdan Nogalski z Uniwersytetu Gdańskiego, który jest przewodniczącym Sekcji Nauk Ekonomicznych CK, zaś recenzentem był wiceprzewodniczący sekcji, prof. dr hab. Krzysztof Jajuga.

Retraktowana praca

Zainteresowanych czytelników chciałbym poinformować, że w Internecie, na stronie domowej czasopisma „Journal of Polish CIMAC, wydawanego przez Politechnikę Gdańską (http://www.polishcimac.pl/Papers2/2012/011a.pdf) ukazała się ostatnio „Nota retrakcyjna” w języku angielskim, dotycząca publikacji dr. hab. inż. Lesława Kyzioła, profesora z Akademii Morskiej w Gdyni. O sprawie tej pisaliśmy w artykule Jak sprawę załatwiać, aby jej nie załatwić (FA 12/2013). Poniżej, dla celów szkoleniowych, przedstawiam przetłumaczoną treść tej wzorowej retrakcji (czyli unieważnienia) w języku polskim.

„Nota retrakcjyna do artykułu pt. Stress in a salvage faying face of a submarine while mooring a recovery vessel opublikowanego w czasopiśmie „Journal of POLISH CIMAC” vol. 7, no 2, 2012 na str. 97-105, autorstwa dr. hab. inż. Lesława Kyzioła, prof. nadzw. Akademii Morskiej w Gdyni, który został uznany za plagiat naukowy.

Artykuł o podanym wyżej tytule powstał w wyniku przetłumaczenia fragmentów pracy magisterskiej mgr. inż. Marka Bohna pt. Wpływ geometrii przylgni okrętu podwodnego typu kobben na rozkład naprężeń . Praca ta została napisana w Instytucie Budowy i Eksploatacji Okrętów pod kierownictwem promotora dr. inż. Bogdana Szturomskiego i obroniona w lutym 2012 r. na Wydziale Mechaniczno-Elektrycznym Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni. Wszystkie rysunki, tabele i zdjęcia zamieszczone we wspomnianym artykule zostały przejęte z tejże pracy magisterskiej, bez żadnego odniesienia się do niej w spisie literatury. Pominięto nazwisko magistranta oraz nazwisko promotora.

W szczególności można stwierdzić, że:

Rysunek nr 3 ze str. 10 pracy magisterskiej zamieszczono w artykule jako fotografię nr 1 na stronie 98 czasopisma, Rysunek nr 4 ze str. 12 zamieszczono jako rysunek nr 2 na str. 98 czasopisma, Rysunek nr 5 ze str. 13 pracy zamieszczono jako fotografię nr 3 na str. 98 czasopisma, Rysunek nr 7 ze str. 14 pracy zamieszczono jako rysunek nr 5 na str. 99 czasopisma, Rysunek nr 8 ze str. 15 pracy zamieszczono jako rysunek nr 6 na str. 99 czasopisma, Rysunek nr 9 ze str. 16 pracy zamieszczono jako rysunek nr 4 na str. 99 czasopisma, Tabelę nr 2 ze str. 17 pracy zamieszczono jako tabelę nr 1 na str. 99 czasopisma, Rysunek nr 20 ze str. 26 pracy zamieszczono jako rysunek nr 7 na str. 100 czasopisma, Równania nr 19, 20, 21 i 22 ze stron 32 i 33 pracy zamieszczono jako równania 1, 2, 3, 4 na stronach 100 i 101 czasopisma, Rysunek nr 36 ze str. 41 pracy zamieszczono jako rysunek nr 8 na str. 101 czasopisma, Równania nr 23, 24 i 25 ze str. 41 oraz równanie 26 i 27 ze str. 42 pracy zostały zamieszczone w artykule jako równanie 5 wraz z jego opisem na str. 102 czasopisma, Tabelę nr 5 ze str. 43 pracy zamieszczono w artykule jako tabelę nr 2 na str. 92 czasopisma, Rysunek nr 78 ze str. 67 pracy zamieszczono jako rysunek nr 9 na str. 103 czasopisma, Rysunek nr 80 ze str. 68 pracy zamieszczono jako rysunek nr 10 na str.103 czasopisma, Tabelę nr 7 ze str. 69 pracy zamieszczono jako tabelę 3 na str. 103 czasopisma, Rysunek nr 83 ze str. 70 pracy zamieszczono jako rysunek nr 11 na str. 104 czasopisma, Rysunek nr 85 ze str. 71 pracy zamieszczono jako rysunek nr 12 na str. 104 czasopisma. Tabelę nr 8 ze str. 72 pracy zamieszczono jako tabelę 4 na str. 104 czasopisma. Prawie cały tekst artykułu (oprócz streszczenia i 2. akapitu wstępu) jest częściowym i wybiórczym tłumaczeniem pracy magisterskiej.

Dr hab. inż. Lesław Kyzioł, prof. nadzw. Akademii Morskiej w Gdyni, znał i miał tekst tej pracy, ponieważ podczas obrony magisterium Marka Bohna był jej recenzentem, nie biorąc jednak wcześniej żadnego udziału podczas jej powstawania i pisania. (…)

Przedstawiona opinia stwierdzająca, że rozpatrywany tu artykuł jest plagiatem naukowym naruszającym dobre obyczaje naukowe, została sformułowana biorąc pod uwagę oświadczenia, które zostały złożone przez promotora pracy magisterskiej dr inż. Bogdana Szturomskiego oraz prawnika mec. Małgorzatę Necel-Gizowską, która w piśmie z dn. 30 stycznia 2014 r. w imieniu swego mandanta dr. hab. inż. Lesława Kyzioła, prof. nadzw. AM w Gdyni zaprzeczyła, aby naruszył on prawa autorskie p. Marka Bohna.

Zespół redakcyjny uwzględnił także protokół z dnia 14 listopada 2013 r. zawierający stanowisko Komisji Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, powołanej 6 listopada 2013 r. przez rektora-komendanta AMW, w celu dokonania analizy techniczno-porównawczej artykułu dr. hab. inż. Lesława Kyzioła pt. Stress in a salvage faying face of a submarine while mooring a recovery vessel z pracą magisterską pracownika AMW, Marka Bohna. Skan tego protokołu (w języku polskim) zamieszczony jest na następnej stronie.

Z redakcyjną decyzją o retrakcji tego artykuły zbieżna jest prośba rektora-komendanta AMW, kontradmirała dr. inż. Czesława Dyrcza, o dokonanie retrakcji wspomnianego artykułu, zawarta w piśmie z dnia 06.02.2014r., skierowanym do redaktora naczelnego „Journal of POLISH CIMAC”, wynikająca z ustaleń wspomnianej Komisji Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni.

Redakcja „Journal of POLISH CIMAC” przeprasza naszych Czytelników za ten bulwersujący czyn naruszenia rzetelności naukowej. Redakcja nie dysponowała egzemplarzem pracy magisterskiej, podobnie jak recenzenci. Mamy też nadzieję, że po unieważnieniu nierzetelnego artykułu autorstwa prof. Lesława Kyzioła pt. Stress in a salvage faying face of a submarine while mooring a recovery vessel , rzeczywisty autor tej pracy, mgr inż. Marek Bohn, skorzysta z możliwości druku wyników swojej pracy magisterskiej. Łamy naszego czasopisma są dla niego otwarte.

Prof. dr hab. inż. Jerzy Girtler, prof. zw. PG

redaktor naczelny

„Journal of POLISH CIMAC”

Sprawa „Sprostowania”

Przy okazji chciałbym skomentować krótkie „Sprostowanie” (patrz FA 03/2014) autorstwa prof. Eugeniusza Kozaczka, byłego rzecznika dyscyplinarnego Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, który przez ponad pół roku prowadził wyjaśniające postępowanie dyscyplinarne przeciwko dr Agacie Załęskiej-Fornal, współautorce innego nierzetelnego artykułu opublikowanego przez prof. Lesława Kyzioła. W czasie tego długiego okresu nie przesłuchał ani osoby pokrzywdzonej, dr. inż. Bogdana Szturomskiego, ani głównego obwinianego współautora, prof. Kyzioła. Komentując tę sytuację, napisałem, że jest to „naruszenie prawa”. Okazało się, że nie, bowiem „Postępowanie wyjaśniające nie toczy się wg przepisów kpk, a rozp. MNiSW z dnia 14.03.2007 w sprawie szczegółowego trybu postępowania wyjaśniającego i dyscyplinarnego, które mówi, że Rzecznik Dyscyplinarny może przesłuchać w charakterze świadka obwinionego”. Może, ale nie musi.

Ten błąd ustawodawczy powstał dobrych kilka lat temu (w 2005 r.) przy „poprawianiu” i pisaniu na nowo ustawy „Prawo o szkolnictwie wyższym”, gdzie wprawdzie jasno stwierdzono w art. 150, że „Do postępowania dyscyplinarnego wobec nauczycieli akademickich w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednie przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Postępowania Karnego – z wyłączeniem art. 82”.

We wcześniejszych latach postępowanie wyjaśniające było nieodłączną częścią całego procesu dyscyplinarnego, które regulował kpk. Dzisiaj „prawem” jest zarządzenie ministra, co chyba narusza Konstytucję (nie daje bowiem żadnych praw osobie pokrzywdzonej, za to zwiększa ryzyko manipulacji w najważniejszej fazie postępowania wyjaśniającego – ustalenia faktów). Kwestia ta wymaga zatem pilnej zmiany ustawodawczej.