System do radioterapii śródoperacyjnej

W NCBJ rozpoczęto prace nad budową Kompleksowego Systemu do Radioterapii Śródoperacyjnej INTRA-DOSE. Projekt o wartości 8,8 mln zł uzyskał dofinansowanie Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w wys. 7,3 mln zł w ramach 2. konkursu Programu Badań Stosowanych. W projekcie uczestniczą też: Wielkopolskie Centrum Onkologii, UJP Hitec Systems S.A. i Jarosław Kołcun. Zakończenie prac planowane jest na 31 marca 2016 r.

– Połączymy know-how NCBJ w zakresie budowy akceleratorów z rzeczywistymi wymaganiami klinicznymi i doświadczeniem lekarzy i fizyków medycznych z WCO. Taka współpraca stanowi klucz do odpowiedniego i precyzyjnego określenia funkcjonalności poszczególnych podzespołów, a w efekcie do opracowania urządzenia dopasowanego do rzeczywistych wymagań klinicznych. Współpraca z przedsiębiorcami ma umożliwić rzetelną ocenę zasadności ekonomicznej przedsięwzięcia już na etapie projektowania podzespołów oraz szybkie i efektywne wdrożenie wyników projektu – mówi mgr inż. Kaja Swat, zastępca kierownika projektu INTRA-DOSE.

Prace badawcze będą koncentrowały się na optymalizacji struktury przyspieszającej akceleratora, układów mechanicznych, elektroniki i automatyki ruchów. Opracowane zostaną także systemy intuicyjnego sterowania urządzeniem, dedykowane oprogramowanie do planowania terapii i system audiowizualny. Parametry wiązki terapeutycznej uwzględniają wysoką moc dawki (10-15 Gy) i szerokie spektrum energii promieniowania (wiązki elektronów o energii od 4 do 12 MeV). Zbudowanie różnorodnych aplikatorów umożliwić ma optymalne dostosowanie pola terapii do konkretnego przypadku klinicznego.

O innowacyjności rozwiązania świadczą cztery złożone wnioski patentowe, dotyczące m.in. opracowania sposobu i układu formowania wiązki promieniowania elektronowego w głowicy terapeutycznej mobilnego akceleratora śródoperacyjnego.

Zastosowanie metody radioterapii śródoperacyjnej wiązką elektronów pozwala na zwiększenie wyleczalności pacjentów z chorobami nowotworowymi. Na lepszy efekt terapeutyczny ma wpływ możliwość wizualnego potwierdzenia pola napromieniania, zwiększona promienioczułość tkanek oraz możliwość podania jednorazowo wysokiej dawki, przy jednoczesnym oszczędzeniu tkanek zdrowych i organów krytycznych. Poprawa efektu terapeutycznego idzie w parze z minimalizacją odczynów popromiennych na skórze pacjenta, zapewniając dodatkowo pozytywny efekt kosmetyczny.

– Radioterapia śródoperacyjna wiązkami elektronowymi jest jedną z najnowocześniejszych metod leczenia wielu rodzajów nowotworów. Może być ona stosowana w szerokim spektrum chorób nowotworowych, zlokalizowanych w gruczołach piersiowych, w obszarze miednicy i jamy brzusznej, a także w obszarze głowy i szyi. Leczenie polega na połączeniu zabiegu chirurgicznego z bezpośrednio po nim następującym zabiegiem radioterapii wiązką elektronów o dużej energii i intensywności, podawaną wprost w otwarte pole operacyjne. Pozwala to skrócić całe leczenie o kilka tygodni, jednocześnie podnosząc jego jakość i obniżając koszty – mówi dr hab. Dawid Murawa, chirurg onkolog z Wielkopolskiego Centrum Onkologii.

Zaangażowani w projekt partnerzy przemysłowi posiadają wiedzę na temat rynku usług i urządzeń medycznych, w szczególności związanych z radioterapią (spółka UJP Hitec Systems S.A.) oraz z rozwiązaniami dedykowanymi dla bloków operacyjnych (firma Jarosław Kołcun). Firma UJP Hitec Systems S.A. opracuje, w ramach projektu, dedykowany moduł planowania radioterapii śródoperacyjnej, zaś Jarosław Kołcun wyposaży urządzenie w system audiowizualny. Rolą partnerów przemysłowych będzie nie tylko współudział w projekcie, ale także weryfikacja proponowanych rozwiązań na poszczególnych etapach projektu, w kontekście utrzymania jego zasadności ekonomicznej. Po zakończeniu projektu partnerzy przemysłowi odpowiedzialni będą za komercjalizację jego wyników.