Rekordowy rok 2013

W roku 2013 Centralna Komisja – złożona z 228 osób – podczas 77 posiedzeń rozpatrzyła rekordową w dotychczasowej historii swej działalności liczbę 6021 różnego rodzaju spraw. To o połowę więcej, niż we wcześniejszym rekordowym roku 2012 (4018 spraw). Związane to było ze zmianami procedur uzyskiwania habilitacji oraz tytułu naukowego.

Wśród rozpatrzonych wniosków największy udział mają te z dziedziny nauk humanistycznych i społecznych (wraz z naukami prawnymi i teologicznymi, przynależącymi organizacyjnie do tej samej I sekcji CK) które stanowiły ok. 28,9% ogółu wszystkich spraw. CK oceniła negatywnie ok. 140 wniosków, co stanowi zaledwie 2,3% złożonych wniosków. To znacząco mniej niż w 2012 roku (3,5%).

W kompetencjach CK jest opiniowanie wniosków o przedstawienie kandydatów do tytułu profesora. W 2013 r. było ich 689, czyli 19,6% mniej, niż w rekordowym pod tym względem roku 2012 (857). Największe spadki nastąpiły w sekcjach V – o ok. 31,5%, VI – 35% i VII – o 43,5%. W sekcji I liczba wniosków o tytuł profesorski wzrosła o 7,1%. CK wydała tylko 33 negatywne decyzje (ok. 4,8%) w tej grupie wniosków. Od tych decyzji złożono 8 wniosków o ponowne rozpatrzenie sprawy (substytut odwołania). CK uznała zasadność 2 z nich.

Najwięcej wniosków dotyczyło wyznaczania recenzentów w przewodach habilitacyjnych – 2443 – i o nadanie tytułu naukowego – 1578. Liczba recenzentów w postępowaniach habilitacyjnych wzrosła w stosunku do ub. roku o 1407 (74%), natomiast w postępowaniach profesorskich o 760 (208%). Związane to było ze zmianami procedury habilitacyjnej i wymogów związanych z uzyskaniem profesury tytularnej. W swoim sprawozdaniu przewodniczący CK, prof. Antoni Tajduś stwierdził, że o ile nowe wymagania odnośnie profesury „mogą być spełnione np. w dziedzinie nauk biologicznych, chemicznych czy medycznych – to pojawiają się wątpliwości, czy będą one do spełnienia w przypadku (…) przedstawicieli innych nauk, np. humanistycznych i społecznych”. CK tylko w przypadku 14 wniosków odmówiła wyznaczenia recenzentów z powodu przekroczenia przez wnioskodawców terminów określonych prawem. W przypadku 6 postępowań habilitacyjnych komisja odmówiła wyznaczenia recenzentów, gdyż uznała, że rady wydziałów zakwalifikowały postępowania do niewłaściwych dyscyplin naukowych. Tylko 10 wniosków profesorskich dotyczyło „nowej” procedury. Największy wzrost liczby wniosków – w stosunku do roku 2012 – o powołanie recenzentów w postępowaniach profesorskich nastąpił w obszarze nauk ekonomicznych – o 250%, sztuki – o 176%, nauk biologicznych, rolniczych, leśnych i weterynaryjnych – o 155% oraz nauk humanistycznych i społecznych – o 120%. Liczba wniosków o powołanie recenzentów habilitacji wzrosła najbardziej w sekcji II (o 153%) i III (o 95%).

Wciąż 5 jednostek musi zwracać się do CK o zatwierdzanie uchwał o nadaniu stopnia doktora habilitowanego. Takich wniosków było 9. Do tego CK zatwierdziła jedną habilitację, rozpoczętą w 2003 r. w trybie starych przepisów.

CK rozpatrzyła też 3 wnioski o zatrudnieniu osób bez habilitacji na stanowisku profesora na podstawie dorobku. W dwóch przypadkach opinia była negatywna, gdyż uznano, że dorobek naukowy kandydatów był zbyt mały. Komisja stoi na stanowisku, że powinien on odpowiadać wymogom stawianym habilitacji.

W 2013 r. do CK wpłynęło 21 decyzji rektorów o przyznawaniu uprawnień odpowiadających naszej habilitacji osobom, które za granicą uzyskały poważny dorobek naukowy i kierowały zespołem badawczym przez co najmniej 5 lat. Komisja w 10 przypadkach wyraziła sprzeciw wobec decyzji rektorów.

Do CK wpłynęło też 89 odwołań od negatywnych decyzji rad wydziałów i instytutów w sprawie wszczęcia postępowań habilitacyjnych i profesorskich. W 35 przypadkach komisja uchyliła negatywne decyzje podjęte w jednostkach naukowych.

Nowym zadaniem CK jest powoływanie komisji habilitacyjnych na wniosek zainteresowanych osób, które wskazują, w jakiej instytucji naukowej chciałyby przewód prowadzić. W 2013 r. wpłynęło do komisji 1101 takich wniosków – o ponad połowę więcej niż w 2012 r. Tylko nieliczne wnioski były poprawnie sformułowane i udokumentowane. Większość odesłano do uzupełnienia.

W 2013 r. wpłynęło do WSA 26 skarg dotyczących działalności CK i 14 skarg kasacyjnych do NSA (w tym 8 złożonych przez komisję). WSA nie podzielił argumentów 22 skarżących się na CK, zaś NSA utrzymał niekorzystny dla CK wyrok w 4 sprawach.

CK podjęła dyskusję nad zjawiskiem uzyskiwania przez Polaków stopni naukowych na Słowacji. Stwierdziła, że często dochodzi do nieodpowiedniego stosowania umowy między rządami RP i Republiki Słowacji w sprawie równoważności dokumentów o uznawaniu stopni i tytułów naukowych.