Wydarzenia

Złoty „morski chór”

PRAGA/SZCZECIN Złoty Dyplom na VI Międzynarodowym Festiwalu Chóralnej Muzyki Współczesnej „Canti veris” zdobył Chór Akademii Morskiej w Szczecinie. Nagrodę dla najlepszego dyrygenta festiwalu uzyskała dyrygująca polskim zespołem Sylwia Fabiańczyk-Makuch. Podczas prezentacji konkursowej „morski chór” wykonał pięć zróżnicowanych, wymagających pod względem techniki wokalnej utworów muzyki współczesnej, w tym obowiązkowe dzieło patrona festiwalu – Zdeňka Lukáša. Międzynarodowe jury pod przewodnictwem prof. J. Kolara przyznało chórowi Złoty Dyplom oraz pierwsze miejsce w kategorii dużych chórów mieszanych. Grand Prix festiwalu zdobył Chór Kameralny Konserwatorium Muzycznego w Moskwie.

Za architekturę krajobrazu

KRAKÓW 28 lutego rozstrzygnięto ogólnopolski konkurs Stowarzyszenia Polskich Architektów Krajobrazu na najlepszą dyplomową pracę inżynierską i magisterską z zakresu architektury krajobrazu obronioną w roku akademickim 2012/2013. Laureatami konkursu na pracę inżynierską zostali: Joanna Mazur z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Jarosław Janeczek z Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Joanna Kosk z Politechniki Białostockiej. Wyróżniono pracę Aleksandry Miruć z Politechniki Białostockiej. W konkursie na pracę magisterską nagrodzeni zostali: Ewa Waryś z Politechniki Krakowskiej, Kaja Jędrzejczyk z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Szymon Kurpiewski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

Studenckie laury

RZESZÓW 28 lutego Samorząd Studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego wręczył Laury Studentów 2014. Za „Instytucję wspierającą studentów” uznano Podkarpacki Bank Spółdzielczy. W kategorii „Firma przyjazna studentom” wyróżniono Powszechny Zakład Ubezpieczeń. Za medium promujące działalność studencką uznano TVP Rzeszów. Laurem w kategorii „Odkrycie Roku” wyróżniono studentkę Jennifer Mytych. Za „Miejsce przyjazne studentom” uznano Kino Helios. „Osobowością roku” został Stanisław Mazur, dyrektor Centrum Medycznego „Medyk” w Rzeszowie. W kategorii „ProStudent” nagrodzono prof. Aleksandra Bobko, rektora Uniwersytetu Rzeszowskiego. Laur w kategorii „Promotor Kultury Studenckiej” otrzymało Centrum Medyczne „Medyk”. Za „Przyjaciół studentów” w drodze plebiscytu na wydziałach URz uznano: dr Dorotę Semków-Chajko, dr. hab. Emiliana Zadarko, prof. URz, dr Aleksandrę Kwiatkowską, dr. Krzysztofa Piroga, dr. hab. Mirosława Dymona, prof. URz, dr. hab. Zenona Ożoga, prof. URz, dr n. med. Barbarę Zych, dr. inż. Artura Ostromęckiego, dr. hab. inż. Zbigniewa Czerniakowskiego, prof. URz, dr. Waldemara Liba, mgr Anetę Suslinnikow i dr. Huberta Sommera.

Do mikroświata wewnątrzkomórkowego

KRAKÓW W Zakładzie Biologii i Obrazowania Komórki Instytutu Zoologii Uniwersytetu Jagiellońskiego rozpoczął pracę nowy transmisyjny mikroskop elektronowy. Służyć on będzie głównie oglądaniu i badaniu ultrastruktury komórek, ale pozwoli również na obrazowanie materiałów geologicznych. Urządzenie stwarza nowe możliwości obserwacji i analizy struktur komórkowych. Pozwala na analizowanie preparatów biologicznych w formie uwodnionej – zamrożonej bezpośrednio w kolumnie mikroskopu w temperaturze –170°C. Ponadto pozwala na tomograficzne (trójwymiarowe) obrazowanie najdrobniejszych struktur, poszerzając wiedzę na temat przestrzennego rozkładu elementów wewnątrzkomórkowych i ich wzajemnych relacji. Nowy mikroskop rozpoczyna też kolejne półwiecze działania biologicznej mikroskopii elektronowej transmisyjnej w Uniwersytecie Jagiellońskim. Teraz jednak, dzięki tak nowoczesnej aparaturze i jej możliwościom badawczym, pracownia mikroskopowa Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi otworzy biologom małopolskiego środowiska naukowego niewidoczny dotychczas mikroświat wewnątrzkomórkowy.

Studia polonistyczne w Cambridge

WARSZAWA Jesienią 2014 roku na Uniwersytecie Cambridge – drugiej po Oxfordzie najstarszej angielskiej uczelni – wystartuje nowy program studiów obejmujący język, historię i kulturę polską. Program ten – dostępny dla studentów w ramach znanego w świecie Wydziału Języków Nowożytnych i Średniowiecznych – zostanie uruchomiony dzięki porozumieniu czterech prywatnych sponsorów, w tym Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, która wesprze ten projekt w ciągu najbliższych czterech lat kwotą 110 tys. funtów. Program otworzy przed studentami Wydziału Języków Nowożytnych i Średniowiecznych możliwość studiowania języka, literatury, sztuki i szeroko rozumianej kultury Polski, z uwzględnieniem zagadnień społecznych, kulturalnych i politycznych. Przekazanie tych środków jest w planach FNP pierwszym krokiem do utworzenia w przyszłości międzyuczelnianej sieci studiów polskich w Wielkiej Brytanii. To już druga inicjatywa FNP związana z tworzeniem katedr studiów polskich w prestiżowych ośrodkach akademickich za granicą. Od 2005 roku wspiera ona także tworzenie Katedry Polskiej na Uniwersytecie Columbia (USA).

Certyfikat EUR-ACE

ŁÓDŹ Kierunek architektura i urbanistyka prowadzony na Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechnik Łódzkiej, uzyskał akredytację European Network for Accreditation of Engineering Education – europejskiej sieci zrzeszającej kilkanaście stowarzyszeń kształcących inżynierów – potwierdzoną certyfikatami EUR-ACE (European Accredited Engineer Label), przyznanymi studiom pierwszego i drugiego stopnia. Certyfikat EUR-ACE to znak, że oceniany program kształcenia jest zgodny z europejskimi standardami oraz spełnia normy wysokiej jakości kształcenia programów edukacyjnych w Europie i na świecie. Podobny certyfikat uzyskała inżynieria materiałowa prowadzona na Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie.

Bal za 100 tys.

WROCŁAW Rekordową kwotę ponad 105 tys. zł zebrano na XII Balu Charytatywnym Rektora Politechniki Wrocławskiej. Pieniądze zasilą fundusz stypendialny dla niepełnosprawnych studentów uczelni. Dochód pochodzi z aukcji. Licytowano m.in. odrestaurowany własnoręcznie przez prof. Tadeusza Więckowskiego, rektora PWr, zegar szwarcwaldzki z kukułką i prace studentów Wydziału Architektury. Aukcję wsparli też prywatni darczyńcy, m.in. Leszek Czarnecki, oraz przedsiębiorstwa: Impel S. A., Elektrotim S.A., EmTest i Astat Sp. z o.o. Zbiórka pieniędzy na balu trwa od 8 lat – do tej pory udało się w sumie pozyskać ponad 400 tys. zł. Dzięki temu kilkuset studentów mogło np. kupić specjalistyczny sprzęt czy wziąć udział w turnusach rehabilitacyjnych.

Biblioteka jak nowa

KRAKÓW 5 marca otwarto po remoncie pawilon Biblioteki Głównej Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica. Rozbudowa i modernizacja budynku trwała prawie dwa lata, a jej koszt wyniósł niemal 15 mln zł (połowę finansowania zapewniło Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zaś drugą połowę stanowiły środki własne uczelni). W wyniku gruntownego remontu powierzchnia biblioteki zwiększyła się o 1124 m2 (obecnie to ponad 6 tys. m2). Powiększoną powierzchnię magazynową wyposażono w nowe regały (stałe i ruchome). Utworzono tzw. strefę wolnego dostępu, gdzie studenci mogą samodzielnie poszukiwać interesujących ich tytułów, a także wypożyczać je za pomocą tzw. kiosków samoobsługowych – w ten sposób można wypożyczyć 65 tys. książek. Połączono czytelnię czasopism i czytelnię ogólną w jedną dużą czytelnię główną, która może pomieścić około stu osób jednocześnie. Utworzono salę seminaryjną dla celów dydaktycznych i powiększono czytelnię książek własnych, która może także pełnić funkcję sali konferencyjnej. Dodatkowo połączono czytelnie kartograficzną oraz norm i patentów w jedną dużą czytelnię norm, patentów i zbiorów kartograficznych, gdzie w tej chwili znajduje się Ośrodek Informacji Patentowej (PATLIB) i Punkt Informacji Normalizacyjnej (PIN). Księgozbiór Biblioteki AGH liczy ponad 425 tys. pozycji.

PŁ z UDT

ŁÓDŹ 6 marca Politechnika Łódzka i Urząd Dozoru Technicznego podpisały porozumienie o współpracy w obszarze naukowym i edukacyjnym, rozwijające wspólne innowacyjne przedsięwzięcia badawcze i popularyzujące bezpieczeństwo techniczne, w szczególności w odniesieniu do zarządzania kryzysowego, obejmującego przemysł chemiczny i energetyczny. W ramach współpracy będą realizowane praktyki i staże dla studentów, pracownicy UDT będą brali udział w procesie kształcenia studentów, rozwinięty zostanie program prac dyplomowych z dziedziny niezawodności i bezpieczeństwa procesowego. Współpracę z UDT prowadzi od kilku lat Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska, głównie w zakresie problematyki związanej z bezpieczeństwem procesowym. Pracownicy UDT już od kilku lat uczestniczą w Studiach Podyplomowych Bezpieczeństwo Procesów Przemysłowych, prowadzą na WIPOŚ wykłady dla studentów oraz opiekują się realizacją prac dyplomowych z tematyki interesującej UDT.

Medale na 20-lecie

OPOLE 7 marca na Uniwersytecie Opolskim z okazji 20-lecia uczelni wręczono Medale za zasługi dla Uniwersytetu Opolskiego. Postanowiono nimi odznaczyć dotychczasowych rektorów uczelni i osoby szczególnie zasłużone dla utworzenia uniwersytetu. Medale otrzymali: ks. abp prof. Alfons Nossol, prof. Dorota Simonides, prof. Maria Nowakowska, prof. Stanisław Gajda, ks. prof. Helmut Sobeczko, prof. Jerzy Pośpiech, prof. Franciszek Marek, prof. Krystyna Czaja i prof. Józef Musielok oraz Adrian Chabior, pierwszy przewodniczący samorządu studenckiego na UO.

Arbitraż zamiast sądu

WARSZAWA/LUBLIN Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II został partnerem Ministerstwa Gospodarki w projekcie „Centra Arbitrażu i Mediacji – projekt pilotażowy”. Projekt będzie realizowany przez pracowników Katedry Negocjacji i Mediacji oraz Centrum Badań ADR – „Prawo i gospodarka”. Projekt przewiduje powołanie regionalnych Centrów Arbitrażu i Mediacji, których zadaniem będzie oszczędzanie czasu i pieniędzy przedsiębiorców. Działalność centrów ma obniżyć koszty rozstrzygania konfliktów ponoszone przez przedsiębiorców, w szczególności koszty postępowań sądowych, oraz skrócić czas rozstrzygania sporów. Instytucje współtworzące projekt, oprócz utworzenia i prowadzenia Centrów Arbitrażu i Mediacji, są zobowiązane do organizacji szkoleń kompetencyjnych w zakresie alternatywnych metod rozwiązywania sporów, w szczególności gospodarczych; opracowania katalogu rodzaju postępowań, które będą mogły toczyć się w centrach; opracowania jednolitych standardów postępowań z wykorzystaniem alternatywnych metod rozwiązywania sporów, w szczególności gospodarczych.

Doktorat h.c. – prof. G. R. Kirste

WROCŁAW 11 marca doktorat honoris causa Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich otrzymał prof. Günter Rolf Kirste, niemiecki transplantolog z Uniwersytetu w Tybindze, który jako pierwszy w Europie wykonał przeszczep krzyżowy oraz pierwszy w Niemczech przeszczep nerki od żywego dawcy z niekompatybilną grupą krwi. Prof. Kirste przyczynił się istotnie do rozwoju prawa transplantacyjnego w Niemczech. Był też współtwórcą programu przeszczepiania wątroby w Katedrze i Klinice Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Transplantacyjnej UMW.

Klimat Atlantyku i Bałtyku

SZCZECIN Zakład Paleooceanologii oraz Zakład Geologii i Paleogeografii Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Szczecińskiego we współpracy z Uni Research AS z Bergen w Norwegii rozpoczęły realizację projektu „Czynniki warunkujące zmiany klimatyczne środowiska morskiego w okresie środkowego i późnego holocenu – powiązania pomiędzy wschodnim Atlantykiem i Morzem Bałtyckim”. Narodowe Centrum Badań i rozwoju przyznało na realizację projektu dofinansowanie w wysokości prawie 4 mln zł w konkursie Core 2012 Call realizowanym w Programie Polsko-Norweskiej Współpracy Badawczej. Celem projektu jest rekonstrukcja warunków klimatycznych warunkujących zmiany w ekosystemach wschodniej części Morza Północnego, cieśnin Skagerrak i Kattegat oraz Morza Bałtyckiego, od środkowego do późnego holocenu. Badacze mają nadzieję, że wyniki prac pozwolą im znaleźć sposób na powstrzymanie negatywnych skutków antropopresji na Morze Bałtyckie.

Renoma Roku 2013

WARSZAWA/LUBLIN 12 marca wręczono nagrody „Renoma Roku 2013” magazynu „Prestiż – relacje gospodarcze”. Wynalazczynie były rekomendowane przez Marszałka Województwa Lubelskiego. Podczas uroczystości Alicja Adamczak, prezes Urzędu Patentowego RP wręczyła laureatkom statuetkę oraz list gratulacyjny od wicepremiera, ministra gospodarki Janusza Piechocińskiego. Za najlepszy produkt uznano Service Inter-Lab Centrum Transferu Wiedzy i Informacji dla Sektora Usług przy Uniwersytecie Szczecińskim. Pierwszy Brylant do Nagrody Prestiżu Renoma Roku otrzymał robot PIAP GRYF skonstruowany i wyprodukowany przez Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów PIAP z Warszawy. W kategorii Wynalazca dwie równorzędne główne nagrody otrzymali: prof. Grażyna Ginalska z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie i jej zespół w składzie: dr Anna Belcarz z Katedry Biochemii i Biotechnologii UM w Lublinie oraz prof. Anna Ślósarczyk i mgr Zofia Paszkiewicz z AGH w Krakowie za kompozyt kościozastępczy oraz dr inż. Włodzimierz Strupiński z zespołem z Instytutu Technologii Materiałów Elektronicznych w Warszawie za nową technologię wytwarzania grafenu.

Statystyczne zasługi

TORUŃ 13 marca naukowcy z UMK: prof. Józef Stawicki, dziekan Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania oraz prof. Adam Jakubowski, kierownik Katedry Teorii Prawdopodobieństwa i Analizy Stochastycznej, zostali uhonorowani okolicznościowymi medalami wybitymi z okazji 95-lecia Głównego Urzędu Statystycznego oraz Międzynarodowego Roku Statystyki. Odznaczono ich w dowód uznania wkładu w rozwój statystyki. Wśród odznaczonych znalazł się również dr Andrzej Potoczek z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Uroczystość wręczenia medali odbyła się w toruńskim oddziale Urzędu Statystycznego.

Laury Magellana 2013

KRAKÓW 14 marca Korporacja Absolwentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie wręczyła Laury Magellana za rok 2013. Główną nagrodę i tytuł Magellana Roku otrzymał Rafał Brzoska. Laureatem Lauru Magellana za całokształt osiągnięć zawodowych został prof. Jacek Purchla, kierownik Katedry Historii Gospodarczej i Społecznej oraz Zakładu Dziedzictwa Kulturowego i Studiów Miejskich UNESCO UEK. Prof. Purchla kieruje także Katedrą Dziedzictwa Europejskiego w Instytucie Europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, a od 2012 roku jest wiceprzewodniczącym Polskiego Komitetu ds. UNESCO. Tytuł Managera Roku przyznano Pawłowi Przewięźlikowskiemu, nagrodę Debiut Roku 2013 odebrały Agnieszka Sadowska i Paulina Wójtowicz, prezes i wiceprezes Zarządu Fundacji Sarigato. Za Osiągnięcie Pozazawodowe Roku wyróżniono Rafała Ziobro, który jako jedyny Polak przepłynął wpław Cieśninę Beringa i tym samym pokonał dystans 134 km pomiędzy Czukotką a Alaską. Przyznawany po raz pierwszy tytuł Korporanta Roku przypadł Tomaszowi Banasiowi.

Znakomity PR

ŁÓDŹ/TORUŃ Studentki dziennikarstwa i komunikacji społecznej UMK z Koła Naukowego Under Construction PR zwyciężyły w konkursie Diamond Project. To część Programu Edukacyjnego Ticket to Your Future, współfinansowanego przez Unię Europejską. Polega on na przygotowaniu przez organizację studencką projektu akcji promocyjno-informacyjnej związanej z budowaniem pozytywnego wizerunku firmy. Zwyciężyła propozycja studentek z UMK: Agnieszki Zakościelnej, Moniki Nowakowskiej, Sandry Falgowskiej, Darii Ostrowskiej, Malwiny Zielińskiej i Justyny Kaczyńskiej, przygotowana pod opieką dr Barbary Mirowskiej-Brodzińskiej z Wydziału Politologii i Studiów Międzynarodowych. Laureatki konkursu zdobyły nagrodę w wysokości 5 tys. zł i zajmą się promocją wizerunku polskiego oddziału Infosys BPO Poland – międzynarodowej korporacji z siedzibą w Indiach, która posiada oddziały na wszystkich kontynentach. Studentki UMK w drodze po nagrodę musiały pokonać 4 etapy konkursu. Po wstępnej selekcji i ocenie wniosków kół naukowych z całej Polski do finału w dniu 14 marca w Łodzi, zaproszono cztery najlepsze zespoły. W ostatecznej rozgrywce uczestnicy mieli 20 minut na prezentację i przekonanie do siebie jury.

Innowacja jest Kobietą

WROCŁAW Dr Kamila Stokowa-Sołtys z Wydziału Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego zwyciężyła w konkursie „Innowacja jest kobietą” Fundacji Kobiety Nauki. Jury nagrodziło ją za projekt zastosowania antybiotyku bacytracyny w leczeniu chorób o podłożu wirusowym (zapalenie wątroby, polio, a nawet wirus HIV). Laureatka pracuje w Zakładzie Chemii Biologicznej oraz współtworzy Zespół Chemii Bionieorganicznej i Biomedycznej na Wydziale Chemii UWr. Dr Stokowa-Sołtys bada zastosowanie antybiotyku bacytracyny do wytwarzania preparatów do degradacji RNA. Zaletą proponowanego przez nią rozwiązania jest fakt, że związek ten znany jest od wielu lat i dopuszczony do stosowania u ludzi i zwierząt, co stanowi jego przewagę nad nowo syntetyzowanymi związkami chemicznymi, których wprowadzenie do stosowania jako leki wymaga długotrwałych badań i dużych nakładów finansowych. Nowe zastosowanie bacytracyny polega na wykorzystaniu nowych właściwości nukleolitycznych tego leku do degradacji kwasów nukleinowych w komórkach bakteryjnych, a w szczególności w leczeniu chorób o podłożu wirusowym, przez co daje możliwość walki z wirusami RNA, takimi jak m.in. wirusy zapalenia wątroby, polio czy też wirus HIV. Dzięki zastosowaniu miejscowemu można zwalczać szybko namnażające się wirusy DNA, np. opryszczki.

Kiedy sztuka spotyka się z techniką

KIELCE Na początku marca wręczono dyplomy autorom najlepszych prac magisterskich kierunku architektura i urbanistyka na Politechnice Świętokrzyskiej. Laureatami konkursu zostali: Martyna Kostrzewska („Nowoczesne trendy architektury miast przyszłości”), Paulina Libiszewska („Park kulturowy w ramach rewitalizacji przestrzeni Zespołu architektonicznego im. Stanisława Staszica w Dąbrowie Górniczej”) i Rafał Kęska („Modernizacja miejskich zespołów mieszkaniowych zrealizowanych w systemie uprzemysłowionym w drugiej połowie XX w. na przykładzie osiedla przy ul. Lecha w Kielcach”). Wyróżnione prace wezmą udział w dorocznym konkursie o Polsko-Niemiecką Nagrodę Integracyjną BDA-SARP, organizowanym wspólnie przez Bund Deutscher Architekten oraz Stowarzyszenie Architektów Polskich. R. Kęska otrzymał też nagrodę Prezydenta Miasta Kielce za dyplom związany z tematyką Kielc.

Ślimaki – żywiciele przywr

WROCŁAW Praca Wandy i Tomasza Wesołowskich, naukowców Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego dotycząca manipulacji zachowaniem ślimaków–żywicieli przez pasożytujące w nich przywry, opublikowana w marcu w „Journal of Zoology”, została przez redakcję czasopisma wyróżniona jako wiodący artykuł numeru i dopełniona internetowym wywiadem. Po jej wcześniejszym przedstawieniu w wersji on-line została dostrzeżona i zareklamowana przez „National Geographic”. Zarażone ślimaki przyciągają uwagę, ich czułki są znacznie powiększone, wewnątrz nich pulsują kolorowe, prążkowane wyrostki przywry. Ponieważ żywicielami ostatecznymi tych przywr są ptaki owadożerne, już w XIX wieku postawiono tezę, że ptaki „dają się nabierać” i zarażają się, atakując czułki ślimaka. Przypuszczano również, że pasożyt manipuluje zachowaniem ślimaka tak, by zwiększyć szansę zaatakowania przez ptaka. Autorzy przeprowadzili obserwację w Białowieskim Parku Narodowym. Porównywali i sprawdzali, czy ślimaki zapasożycone zachowują się w sposób, który zwiększa szansę ich dostrzeżenia i zaatakowania przez ptaki, a więc w sposób korzystny dla pasożyta. Tak rzeczywiście było. Zagadką wciąż pozostaje mechanizm manipulacji – jakim to sposobem pasożyt, który nie ma żadnych organów zmysłów ani układu nerwowego, potrafi manipulować zachowaniem swego żywiciela.

Grant na CITO

WARSZAWA/KRAKÓW Grant Polpharmy w XII edycji konkursu na finansowanie projektów badawczych otrzymała prof. Agnieszka Słowik, kierownik Uniwersyteckiego Centrum Interwencyjnych Terapii Ostrego Udaru Mózgu (CITO) UJ. Za 325 tys. zł uczona z Krakowa będzie realizować projekt mający na celu poprawę skuteczności terapii ostrego udaru mózgu przez wdrożenie nowatorskiej struktury organizacyjnej – Centrum Interwencyjnej Terapii Ostrego Udaru Mózgu. Realizacja projektu ma też ułatwić dalszy rozwój tego ośrodka. CITO powstało na bazie Oddziału Udarowego Kliniki Neurologii oraz Zakładu Diagnostyki Obrazowej Centrum Urazowego Medycyny Ratunkowej i Katastrof CM UJ. W pierwszym roku swojej działalności wykonało 30 procedur leczenia ostrego udaru niedokrwiennego za pomocą mechanicznego usuwania zakrzepu z naczyń mózgowych (mechaniczna trombektomia). Wstępne wyniki operacji są bardzo zachęcające.

Mrongowiusze

GDAŃSK 20 marca świętowano 44. rocznicę powołania Uniwersytetu Gdańskiego. Tradycyjnie podczas uroczystości wręczono Nagrody Nauczyciela Roku im. Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza najlepszym nauczycielom akademickim UG. Laureatami tegorocznych nagród zostali: prof. Marcin Pliński z Wydziału Oceanografii i Geografii, prof. Wojciech Zalewski z Wydziału Prawa i Administracji i dr Jacek Taraszkiewicz z Wydziału Nauk Społecznych. Wręczone zostały także Medale Uniwersytetu Gdańskiego. Srebrny Medal Uniwersytetu Gdańskiego Bene Merito et Merengi otrzymał Andrzej Karnabal, dyrektor Chińsko – Polskiego Towarzystwa Okrętowego S.A. Chipolbrok, a Brązowy Medal Uniwersytetu Gdańskiego Doctrinae Sapientiae Honestati – prof. Nicholas Sekunda z UG. Prof. Marta Bogdanowicz z UG odebrała Odznakę Honorową za Zasługi dla Ochrony Praw Dziecka, nadaną jej przez Rzecznika Praw Dziecka.

Obawy o kadrę

LEGNICA W dniach 21-22 marca w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej odbyło się posiedzenie Konferencji Rektorów Publicznych Szkół Zawodowych. Tadeusz Sławecki wiceminister edukacji narodowej przedstawiał możliwości kształcenia praktycznego na poziomach średnim i wyższym. Michał Karpisek, wiceprzewodniczący EURASHE, omawiał współpracę uczelni zawodowych nad programami kształcenia. Prof. Wiesław Kamiński, z Polskiej Komisji Akredytacyjnej mówił o ocenach kierunków praktycznych. Prof. Artur Zimny z PWSZ w Koninie mówił o kształceniu praktycznym na kierunkach nietechnicznych. Rektorzy zastanawiali się nad problemami przed którymi mogą stanąć w nadchodzącym roku akademickim w związku z potrzeba uzyskanie zgody na zatrudnianie profesorów uczelni akademickich na drugich etatach. Zdaniem prof. Józefa Grabarczyka, przewodniczącego KREPSZ, większość przypadków rozwiążą umowy o współpracy ze szkołami akademickim. Pozostaną nieliczne, które rektorzy PWSZ-tów będą musieli negocjować indywidualnie.

Wysokie loty

WROCŁAW Studenci z zespołu Jet Stream wygrali międzynarodowe zawody dla konstruktorów lotniczych w USA. Zbudowany na Politechnice Wrocławskiej samolot udźwigowy zdeklasował rywali w klasie micro, drugi z modeli konkurował w klasie regular i zajął piąte miejsce. Studenci PWr wystartowali w konkursie SAE Aero Design West po raz szósty, ich najlepszym wynikiem było czwarte miejsce. Jet Stream zgłosił na zawody w Teksasie dwie maszyny. Zadaniem młodych inżynierów było zaprojektowanie, skonstruowanie, zbudowanie i oblatanie zdalnie sterowanego modelu samolotu udźwigowego. Model „Drop” o rozpiętości skrzydeł 1,6 m i wadze 700 g uniósł 4 kg ładunku i zapewniło zwycięstwo w klasie micro. „Nietoperz” wystartował w klasie regular, podniósł 12 kg, ale jego wymiary są większe – przy rozpiętości skrzydeł 2,5 m waży ok. 3 kg. Drugie miejsce w kategorii „Highest Payload Fraction – Micro” zajął też samolot dęblińskiej Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych.

II Zjazd Porozumienia Doktorantów

LUBLIN W dniach 21–22 marca na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie odbył się II Zjazd Porozumienia Doktorantów Uczelni Rolniczych i Przyrodniczych. W obradach wzięli udział przedstawiciele Krajowej Reprezentacji Doktorantów i delegacje z czterech polskich uczelni: Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach oraz Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Dyskutowano m.in. o stanie studiów doktoranckich. Postulowano zwiększenie stypendiów z dotacji projakościowej. Doktoranci wzięli również udział w szkoleniu na temat zwiększania kompetencji w zakresie komunikacji interpersonalnej.

Szansa w designie

WARSZAWA W dniach 20-21 marca odbyła się organizowana przez Urząd Patentowy RP VII międzynarodowa konferencja „Innowacyjność i kreatywność kobiet” pod hasłem „Design szansą dla MSP i regionów”. Podczas obrad mówiono o możliwości uzyskiwania przez przedsiębiorców finansowego wsparcia dla innowacyjnej działalności biznesowej w ramach programów nowej perspektywy finansowej UE. Pokazywano możliwości współpracy projektantów z małymi i średnimi przedsiębiorstwami oraz budowania komunikacji pomiędzy tymi środowiskami dla sprawniejszego i efektywniejszego wdrażania wzornictwa. Rezultatem takiej współpracy są innowacyjne, funkcjonalne oraz atrakcyjne produkty i usługi, które nie tylko charakteryzują się oryginalną formą, ale również kompleksowo uwzględniają potrzeby użytkownika, w tym ergonomię i ekologię. Produkty i usługi charakteryzujące się innowacyjnym wzornictwem w istotnym stopniu wpływają na jakość życia, budują pozycję firm na rynku, a jako wyznaczniki innowacyjności przedsiębiorstw i regionów kreują wizerunek Polski w świecie. Powstawanie takich innowacyjnych produktów jest możliwe jedynie przy efektywnej współpracy wszystkich zaangażowanych stron: projektantów, przedsiębiorców i przedstawicieli lokalnych instytucji samorządowych.

Lepszy niż grafen

WARSZAWA Fizycy z Uniwersytetu Warszawskiego i Laboratoire National des Champs Magnétiques Intenses w Grenoble doszli do wniosku, że dwusiarczek molibdenu lepiej sprawdzi się jako element struktury komputerów niż grafen. Zwiększona czułość aparatury i szczegółowa analiza wyników pozwoliły naukowcom zaproponować precyzyjniejszy od dotychczasowego model zjawisk zachodzących w sieci krystalicznej dwusiarczku molibdenu. W jego warstwach występuje tzw. przerwa energetyczna, dzięki której po przyłożeniu pola elektrycznego materiał może przewodzić prąd lub nie – tranzystor (półprzewodnikowy element elektroniczny) można włączać i wyłączać. Grafen nie jest natomiast półprzewodnikiem. Dziś w budowie komputerów i telefonów wykorzystuje się krzem. Tranzystor z molibdenu zużywałby mniej energii niż krzemowy. W przyrodzie MoS2 pojawia się w formie minerału molibdenitu, w skałach. Jest to krystaliczny minerał często przyjmujący postać sześciokątnych płytek o srebrzystym zabarwieniu. Molibdenit bywa mylony z grafenem. Molibden stosuje się w smarach wykorzystywanych w lotnictwie i stopach metali. Wyniki badań zostały opublikowane w piśmie „Applied Physics Letters”.

Nowe media i internacjonalizacja

KATOWICE W dniach 25-27 marca przedstawiciele Zespołu Promocji Zagranicznej w Biurze Promocji i Nowych Mediów Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach uczestniczyli w spotkaniu grupy projektowej na Uniwersytecie w Liechtensteinie. Omawiano szczegółowe działania związane z realizacją projektu „Wsparcie internacjonalizacji. Wzmacnianie relacji między uczelnią, kandydatami, studentami, absolwentami i pracownikami przy wykorzystaniu nowych mediów”, dofinansowanego z Funduszu Stypendialnego i Szkoleniowego. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach jest koordynatorem tego projektu, realizowanego we współpracy z Uniwersytetem w Liechtensteinie i Norweskim Uniwersytetem Nauki i Technologii. W ramach projektu powstanie aplikacja internetowa, platforma Ambasadorzy Zagraniczni oraz odbędzie się konferencja naukowa z partnerami z Liechtensteinu i Norwegii.

Złoty inżynier po raz 20.

WARSZAWA 25 marca rozstrzygnięto 20. Plebiscyt „Przeglądu Technicznego” o tytuł „Złotego inżyniera”. Wśród laureatów znaleźli się przedstawiciele środowiska akademickiego. Tytuł „Złotego inżyniera” otrzymał prof. dr hab. inż. Stanisław Adamczak (na fot. w środku), rektor Politechniki Świętokrzyskiej. Wśród laureatów tytułu „Srebrnego inżyniera” jest dr Grzegorz Rosłonek, dyrektor Centralnego Laboratorium Gazownictwa PGNiG SA, które czuwa nad jakością gazu ziemnego dla gospodarstw domowych i przemysłu. W gronie wyróżnionych znaleźli się: mgr inż. Zajezierska Anna z Instytutu Nafty i Gazu w Krakowie, wynalazczyni wyróżniona w konkursie Kobieta Wynalazca, autorka lub współautorka 121 patentów związanych ze smarami, oraz dr inż. Mariusz Rosiak Mariusz z Politechniki Opolskiej. W gronie laureatów-juniorów znalazła się dr Aleksandra Kolano-Burian z Instytutu Metali Nieżelaznych w Gliwicach.

Pierwsza taka akredytacja

WROCŁAW Politechnika Wrocławska została regularnym centrum edukacyjnym w zakresie matematyki przemysłowej Europejskiego Konsorcjum Matematyki Przemysłowej (ECMI). Po raz pierwszy taki status otrzymała instytucja naukowa z Polski. Specjalność anglojęzyczna Mathematics for Industry and Commerce, prowadzona na Wydziale Podstawowych Problemów Techniki w ramach studiów II stopnia zgodnie ze wskazaniami European Science Foundation, została uznana za zgodną z modelem nauczania matematyki przemysłowej określonym przez ECMI. Dzięki temu Politechnika Wrocławska znalazła się w grupie 15 certyfikowanych centrów edukacyjnych w Europie, obok m.in. Uniwersytetu Technicznego w Eindhoven, Uniwersytetu Oxfordzkiego i Duńskiego Uniwersytetu Technicznego. Studia na specjalności Mathematics for Industry and Commerce oprócz wiedzy matematycznej pozwalają poznać zastosowania matematyki, przede wszystkim w przemyśle i biznesie. Studenci mają możliwość realizacji części programu w wybranych uniwersytetach wchodzących w skład konsorcjum ECMI oraz odbycia praktyk w przedsiębiorstwach. Absolwenci mogą prowadzić badania naukowe w placówkach badawczych przemysłu, a także podjąć studia III stopnia w dziedzinach technicznych, matematyce, informatyce i ekonomii.

Nowe PZP

WARSZAWA 26 marca prezydent RP podpisał nowelizację ustawy Prawo zamówień publicznych, która wprowadza rozwiązania, o jakie starało się środowisko akademickie. Próg zobowiązujący do prowadzenia zamówień publicznych podwyższono z 14 do 30 tys. euro. Aparatura i usługi służące wyłącznie do celów prac badawczych lub rozwojowych będą wyłączone spod reżimu ustawy. Dla instytutów PAN do wartości nie większej niż 134 tys. euro, a dla instytutów badawczych i szkół wyższych do 207 tys. euro. Do tych kwot placówki badawcze będą mogły udzielać tego rodzaju zamówień na podstawie ogłoszenia w „Biuletynie Informacji Publicznej”. Prace badawcze, których wyniki zostaną opublikowane i udostępnione do wykorzystania zainteresowanym podmiotom, będą mogły być nabywane poza procedurami określonymi w PZP bez względu na sposób zapłaty wynagrodzenia na rzecz ich wykonawcy. Rozszerzono przesłankę zastosowania zamówienia z wolnej ręki dostaw rzeczy wytwarzanych w celach badawczych, doświadczalnych i rozwojowych, w sytuacji, gdy zamówienie może być wykonane tylko przez jednego, konkretnego wykonawcę. Biblioteki uczelniane będą mogły kupować materiały biblioteczne bez procedury ustawowej do wysokości progów unijnych. Będzie też istniała możliwość unieważnienia przetargu, jeśli placówka naukowa nie dostanie finansowania na zaplanowane badania. Dzięki temu formalności przetargowe będzie można rozpocząć równolegle z ubieganiem się o grant.

Nowy KPN

WARSZAWA Prof. Lena Kolarska-Bobińska, minister nauki i szkolnictwa wyższego, powołała nowy skład Komitetu Polityki Naukowej. W jego skład weszli: dr hab. Dariusz Jemielniak (Akademia Leona Koźmińskiego), prof. Tomasz Szlendak (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), prof. Jarosław Górniak (Uniwersytet Jagielloński), dr hab. Maciej Duszczyk (Uniwersytet Warszawski), prof. Maciej Konacki (UW), prof. Jerzy Duszyński (Instytut Biologii Doświadczalnej im. Nenckiego PAN), prof. Janusz Bujnicki (Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej), Krzysztof Gulda (ERAC – Komitecie Europejskiej Przestrzeni Badawczej i Innowacji), prof. Tomasz Guzik (Collegium Medicum UJ), dr hab. Beata Czarnacka-Chrobot (SGH), prof. Henryk Górecki (Politechnika Wrocławska), prof. Jolanta Jabłońska-Bonca (ALK). Komitet Polityki Naukowej jest organem doradczym ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Funkcję przewodniczącego pełnią rotacyjnie wszyscy członkowie, zmieniając się co pół roku.

Motocykl w soczewce

WROCŁAW Lekki motocykl elektryczny z Politechniki Wrocławskiej został wybrany Soczewką Focusa 2013 w kategorii „Innowacja techniczna”. Dzieło studentów Koła Naukowego Pojazdów i Robotów Mobilnych otrzymało zdecydowanie najwięcej głosów spośród pięciu nominowanych projektów. W lipcu 2013 roku motocykl zdobył trzecie miejsce na międzynarodowych zawodach Smart Moto Challenge w Barcelonie. Niestety, tuż po ceremonii wręczenia nagród został skradziony. Od początku roku trwają prace nad nową, ulepszoną wersją wynalazku. Prototyp ma być gotowy pod koniec kwietnia. Pojazd ma być lekki (ważyć tylko 47 kg), zwinny i bardzo tani w eksploatacji (po naładowaniu baterii powinien przejechać 70 km, co użytkownika powinno kosztować mniej niż złotówkę). Kolejne zawody Smart Moto Challenge odbędą się w Barcelonie w dniach 3-6 lipca.

RobotChallange

WIEDEŃ Studenci Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie zdobyli trzy medale podczas największych i najważniejszych zawodów robotów mobilnych w Europie – RobotChallange w Wiedniu, które odbyły się w dniach 29-30 marca . W tegorocznej edycji tego prestiżowego konkursu wzięło udział ponad 500 konstruktorów z 40 krajów. Po raz kolejny w historii RobotChallange klasyfikację medalową wygrywają Polacy, zdobywając cztery złote, jeden srebrny i trzy brązowe medale. Warto dodać, że Polska okazała się najlepsza już po raz czwarty z rzędu. Oprócz licznie reprezentowanych drużyn ze Starego Kontynentu Polacy w pokonanym polu pozostawili m.in. przedstawicieli takich krajów, jak: Japonia, Brazylia, Kanada, Tajwan, Arabia Saudyjska, Indie czy Stany Zjednoczone. Wśród polskich zespołów było kilka z AGH. Wystartowali oni w konkurencjach mini sumo (zapasy robotów na macie) czy line follower (wyścig robotów śledzących czarną linię). Właśnie w tej pierwszej kategorii, w której waga robota to maksymalnie 500 gramów, a jego wymiary to maks. 10 x 10 cm robot Storm II z AGH zdobył złoty medal, Storm I – brązowy. Brązowy medal zdobyli również studenci koła naukowego „Integra” – Adam Fleszar i Jarosław Korus – z Wydziału Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Inżynierii Biomedycznej, których robot „Thunderbolt” był jednym z najszybszych na austriackich zawodach.

Weterynaryjne Centrum Badawcze

WARSZAWA W Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego powstało Weterynaryjne Centrum Badawcze. Koszt zakupionej aparatury wyniósł blisko 15 mln. zł brutto. 85% pochodziło ze środków UE, a 15% z rezerwy celowej budżetu państwa. Celem projektu było wyposażenie w aparaturę zintegrowanego zespołu laboratoriów do badań na zwierzętach na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej SGGW. Będą tam prowadzone badania w obszarze medycyny i weterynarii, w zakresie fizjologii i patofizjologii chorób zwierząt i człowieka (gdzie zwierzę rozumiane jest również jako model dla człowieka) oraz badania nad chorobami stanowiącymi zagrożenie dla zdrowia publicznego. W ramach projektu zakupiono m.in. mikroskop konfokalny z białym laserem oraz nowoczesną aparaturę telemetryczną do badań in vivo i in vitro, stworzono pracownię nanotechnologii. W WBC znajdują się m.in. laboratoria: Nanoinżynierii, Biotechnologii, Telemetrii, Genomiki i Proteomiki, Chirurgii Miniinwazyjnej, Pierwiastków Śladowych, Cystometrii Przepływowej, Hodowli Tkanek i Komórek.

Radni fundują stypendia

ZIELONA GÓRA Trzydzieści „Zielonych stypendiów” dla studentów Uniwersytetu Zielonogórskiego ufundują radni z Klubu Zielona 2020. Środki – prawie 100 tys. zł – pochodzą z puli pieniędzy, jaką radni miejscy Zielonej Góry od kilku lat otrzymują do własnej dyspozycji i mogą wesprzeć wybrane przez siebie miejskie inicjatywy. Po raz pierwszy zdecydowali się na wsparcie studentów Uniwersytetu Zielonogórskiego, mieszkańców miasta, kształcących się na kierunkach: budownictwo, ekonomia i informatyka. Radni chcą zachęcić maturzystów do studiowania na miejscu, a absolwentów do pozostania w Zielonej Górze po studiach. Stypendia będą przyznane na jeden semestr (6 miesięcy) i zostaną wręczone w październiku br. podczas inauguracji roku akademickiego 2014/2015.

Honorowe Stypendia Humboldta

WARSZAWA Sześciu niemieckich uczonych uzyskało Polskie Honorowe Stypendium Naukowym im. Aleksandra von Humboldta, przyznane przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej w celu prowadzenia badań w ośrodku naukowym w Polsce. Prof. Eduard Muehle z Westfalskiego Uniwersytetu Wilhelma w Münsterze będzie realizował sześciomiesięczny projekt badawczy „Power and Society in 12th c. Poland – or the deeds and honour of Petrus Vlostides” we współpracy z prof. Przemysławem Urbańczykiem z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN. Prof. Rolf Feiguth z Uniwersytetu we Fryburgu w Szwajcarii będzie przez trzy miesiące, we współpracy z prof. Kwiryną Ziembą, realizował projekt „Two books on Polish poetry from the 16th to the 19th century”. Prof. Moritz Kassmann z Uniwersytetu w Bielefeldzie będzie realizował czteromiesięczny projekt badawczy „Regularity theory of integro-differential equations” we współpracy z prof. Krzysztofem Bogdanem. Prof. Peter Talkner z Uniwersytetu w Augsburgu będzie przez pół roku wraz z prof. Jerzym Łuczką, realizował projekt „Work statistics for a sudden quench of a typical quantum system”. Prof. Karl Ulrich Kainer z Helmholtz-Zentrum Geesthacht będzie razem z prof. Jackiem Kaczmarem realizował pięciomiesięczny projekt „Properties of magnesium based composite materials manufactured by squeeze casting and stir casting”. Prof. Manfred Pfister z Wolnego Uniwersytetu Berlina będzie realizował pięciomiesięczny projekt „Intercultural Transactions: The Example of Gdańsk” we współpracy z prof. Jerzym Limonem. Przyznawane przez FNP stypendium jest odpowiednikiem niemieckiego Stypendium Fundacji Humboldta. Jego wysokość to 4 tys. euro miesięcznie.

Trzeci konkurs NPRH rozstrzygnięty

WARSZAWA 31 marca ogłoszono wyniki trzeciej edycji Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Na konkurs zgłoszono 945 wniosków. Do finansowania zakwalifikowano we wszystkich modułach 152 projekty na kwotę 78 786 172 zł. W module 1.1 będą finansowane 93 projekty o wartości ponad 62 mln zł, w module 1.2 – 21 projektów o wartości 13,4 mln zł, w module 2.1 – 6 projektów o wartości ponad 1 mln zł, w module 3.1 – 30 projektów za 2,2 mln zł i w module 3.2 – 2 projekty za 98 tys. zł (więcej w następnym numerze FA).

Współpraca: Białystok – Agnieszka Halicka, Gdańsk – Beata Czechowska-Derkacz, Kielce – Kamil Dziewit, Kraków – Piotr Bednarski, Agata Czerwonka, Bartosz Dembiński, Lublin – Lidia Jaskuła, Agnieszka Wasilak, Łódź – Ewa Chojnacka, Opole – Barbara Stankiewicz, Rzeszów – Grzegorz Kolasiński, Szczecin – Bogna Bartkiewicz, Julia Poświatowska, Toruń – Anna Płaczek, Warszawa – Olga Basik (UW), Krzysztof Szwejk, Adam Taukert, Wrocław – Andrzej Charytoniuk, Bogumił Dudczenko, Janina Kapłunowska, Joanna Pająk, Zielona Góra – Ewa Sapeńko.