Nanokompozytowy pochłaniacz tlenu

Rocznie w Polsce marnuje się wiele milionów ton żywności, m.in. z powodu złego opakowania i przechowywania. Jednym z czynników istotnie obniżających jakość zapakowanych produktów spożywczych jest obecny w opakowaniach tlen. By się go pozbyć, stosuje się odpowiednie techniki pakowania, jednak żadna nie jest idealna. W związku z tym do żywności dodaje się przeciwutleniacze lub antyoksydanty.

Od pewnego czasu jednym z istotnych trendów w zabezpieczaniu żywności przed wpływem tlenu jest stosowanie pochłaniaczy tlenu. Mają one różną budowę i zasady działania; mogą być organiczne, na bazie żelaza lub na bazie polimerów. Jednak aby wykorzystywane w handlu pochłaniacze tlenu, oparte głównie na sproszkowanym żelazie, były aktywne, wymagana jest obecność katalizatora lub wilgoci. Tymczasem wilgoć wpływa niekorzystnie na wiele produktów spożywczych.

Zespół naukowców pod kierownictwem prof. dr. hab. Zenona Foltynowicza i dr. inż. Wojciecha Kozaka z Wydziału Towaroznawstwa Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu opracował zupełnie nowy typ pochłaniaczy tlenu, wykorzystujący nanotechnologię, mianowicie nanożelazo. Badania trwały kilka lat. Wcześniej ten sam zespół opracował i opatentował już inne pochłaniacze, ale ten jest znacznie lepszy. W odróżnieniu od pochłaniaczy wcześniejszych generacji nie wymaga ani katalizatora, ani wilgoci. Może mieć postać umieszczanej wewnątrz opakowania saszetki, pastylki, wkładki kartonowej, folii czy warstwy wprowadzonej do uszczelki pod zamknięciem butelki czy słoika.

Nanokompozytowy pochłaniacz tlenu jest bezpieczny. Stwierdzono, że nie przenika do pakowanego produktu, więc na pewno go wraz z nim nie zjemy. Co więcej, dzięki niemu nie zjemy innych niekorzystnych dla zdrowia substancji – dodatkową zaletą nanokompozytowego pochłaniacza opracowanego przez naukowców z UEP jest bowiem to, że zastępuje niektóre substancje konserwujące, przeciwutleniacze lub antyoksydanty, oznaczane w składzie produktów żywnościowych literą E. Pochłaniacz opracowany przez naukowców z UEP może również znaleźć zastosowanie w pakowaniu produktów farmaceutycznych, kosmetyków, materiałów archiwalnych lub wyrobów elektronicznych, chroniąc je przed działaniem tlenu.

Wykorzystując środki z grantu z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka autorzy zgłosili wynalazek do ochrony patentowej w systemie międzynarodowym PCT, europejskim EPO oraz w urzędach patentowych USA, Izraela i Japonii.

Prof. Foltynowicz i dr inż. Kozak byli też uczestnikami programu TOP 500 Innovators. Obecnie wynalazcy prowadzą działania zmierzające do komercjalizacji pochłaniacza.