Rok 2013…

…był dla PKA znacząco inny niż poprzedni. Rok 2012 był pierwszym po wejściu w życie nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, która m.in. wprowadziła w życie krajowe ramy kwalifikacji, zniosła listę kierunków ustalanych przez ministra i dała uczelniom autonomię programową. Wprowadziła też do palety kompetencji PKA oceny instytucjonalne. Mimo iż w 2013 komisja pracowała w już ustabilizowanej sytuacji prawnej, to wdrożenie nowych zasad stanowiło dla całego systemu szkolnictwa wyższego wielkie wyzwanie. PKA przez stosowane kryteria oceny jakości kształcenia oraz wydawane opinie budowała źródła wiedzy dla oceny efektów nowych rozwiązań systemowych wynikających z autonomii programowej szkół wyższych w Polsce.

W roku 2013 liczba ocen programowych wzrosła o 26 proc. (z 191 do 240), a liczba ocen instytucjonalnych aż o 90 proc. (z 48 do 91). PKA odnotowała w stosunku do roku 2012 znaczący wzrost udziału ocen wyróżniających i pozytywnych. Dzięki temu udział ocen wyróżniających w IV kadencji PKA wzrósł do prawie 5 proc. wobec ok. 2,5 proc. w kadencjach poprzednich. Podsumowując ostatnie dwa lata trzeba stwierdzić, że w stosunku do III kadencji (lata 2008–2011) spadł nieco udział ocen pozytywnych (z 87 proc. do 80 proc.) i wzrósł udział ocen warunkowych (z 7 proc. do 11 proc.). Jednocześnie utrzymuje się – nienotowane w poprzednich kadencjach – zjawisko polegające na zawieszaniu rekrutacji lub odstępowaniu od kształcenia, co znajduje odzwierciedlenie w uchwałach o zawieszeniu lub odstąpieniu od oceny jakości kształcenia. W roku 2013 było takich przypadków 64, a w poprzednim 65.

Na początku roku 2013 PKA zaprosiła na spotkanie rektorów i dziekanów wszystkich uczelni ocenianych jako instytucje. Celem spotkania było omówienie wyników ankiet oceniających, przebieg ocen oraz wymiana doświadczeń po przeprowadzonej ocenie instytucjonalnej. Zebrane informacje służą doskonaleniu działań komisji. Takie spotkania będą powtarzane.

Komisja rozpoczęła też w 2013 roku proces reakredytacji w ENQA, który zakończy się w bieżącym roku.

W zasadach pracy komisji wprowadzono pewne modyfikacje, których celem jest poprawa skuteczności działania oraz doskonalenie obiektywizacji zasad podejmowania decyzji Prezydium PKA. Po pierwsze powołano Zespół Odwoławczy PKA, który obok jednego z ośmiu zespołów obszarowych rozpatruje wnioski uczelni występujących o ponowne rozpatrzenie sprawy. Dotyczy to zarówno oceny jakości kształcenia, jak i opinii o nowo tworzonych kierunkach studiów. Dzięki temu Prezydium PKA przed podjęciem ostatecznej uchwały otrzymuje dwie opinie wspomagające podjęcie decyzji w sprawach szczególnie ważnych, bo związanych z ponownym rozpatrzeniem. Po drugie, z uwagi na to, iż niektóre propozycje programowe uczelni dotyczące nowych kierunków studiów lokowały efekty kształcenia w kilku obszarach, PKA przyjęła zasadę opiniowania tych wniosków w szerszej perspektywie, a więc przez wszystkie zespoły posiadające w swoich kompetencjach dyscypliny, w których określane były efekty kształcenia. Po trzecie, do zespołów oceniających instytucje wprowadzono dodatkowego eksperta zagranicznego, którego zadaniem jest m.in. ocena efektów kontaktów międzynarodowych i ich wpływu na proces dydaktyczny oraz stopnia internacjonalizacji kształcenia.

Komisja dla doskonalenia swoich działań przeprowadziła kolejne szkolenia ekspertów, zwracając szczególną uwagę na problem oceny wewnętrznych systemów zapewnienia jakości kształcenia oraz efektów kształcenia w świetle KRK. W roku 2013 zorganizowano warsztaty dla ekspertów ds. jakości kształcenia w ocenie instytucjonalnej, których celem było wypracowanie jednolitej metodologii postrzegania wewnętrznego systemu zapewnienia jakości kształcenia i jego oceny.