Niesforny art. 184

Interpretacja art. 184 ust. 5 ustawy z 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym („Studentowi, który po ukończeniu jednego kierunku studiów kontynuuje naukę na drugim kierunku studiów, nie przysługują świadczenia, o których mowa w art. 173, chyba że kontynuuje on studia po ukończeniu studiów pierwszego stopnia w celu uzyskania tytułu zawodowego magistra lub równorzędnego, jednakże nie dłużej niż przez okres trzech lat”.) wydaje się na pozór nie budzić wątpliwości. W praktyce jednak występowały dotychczas liczne rozbieżności w tym zakresie.

Kluczowym problemem, z jakim zmagały się uczelnie, jest prawidłowe rozumienie użytego w treści powyższego przepisu sformułowania „kontynuowanie studiów”. Ustawodawca posługuje się zbliżonym terminem określając uprawnienie studenta do nieodpłatnego kształcenia na studiach drugiego stopnia po wcześniejszym uzyskaniu tytułu licencjata lub równorzędnego. O ile jednak w przypadku drugiego kierunku przez kontynuację rozumie się jedynie podjęcie studiów uzupełniających magisterskich, o tyle w przypadku świadczeń pomocy materialnej powinno ono być rozumiane szerzej. W sytuacji, gdy o stypendia ubiega się absolwent studiów I stopnia, istotne w świetle przepisów ustawy jest spełnienie dwóch przesłanek – podjęcia studiów prowadzących do uzyskania tytułu zawodowego magistra lub równorzędnego oraz podjęcie ich w przeciągu roku od ukończenia I stopnia. Przez kontynuację studiów w celu uzyskania tytułu magistra należy tu rozumieć zarówno podjęcie studiów II stopnia, jak również studiów jednolitych magisterskich.

Słusznie podkreślił to WSA w Bydgoszczy w wyroku z 13 sierpnia 2013 (II SA/Bk 203/13). W sprawie uczestniczył, jako strona społeczna Parlament Studentów RP, którego argumentację podzielił sąd, wskazując, iż „Nie ma znaczenia fakt, czy kontynuacja nauki odbywać się będzie na studiach uzupełniających magisterskich, czy na studiach jednolitych magisterskich. Każde z nich bowiem prowadzą do uzyskania tytułu zawodowego magistra lub równorzędnego”. W dalszej części uzasadnienia WSA podkreślił, iż takie rozumienie tego przepisu zgodne jest z wykładnią literalną i celowościową i nie można ograniczać zakresu zastosowania art. 184 ust. 5 ustawy. Wyrok sądu jest potwierdzeniem funkcjonującej już od wielu lat praktyki przyznawania stypendiów, a jednocześnie ważną wskazówką interpretacyjną dla uczelni, które przyjmując odmienną interpretację zawężają krąg osób mogących je pobierać.

Podsumowując należy raz jeszcze wskazać, iż prawo do świadczeń pomocy materialnej przysługuje absolwentom studiów I stopnia, którzy w przeciągu roku od ich ukończenia podjęli studia II stopnia lub studia jednolite magisterskie. Natomiast mechanizmem zrównania sytuacji prawnej osób, które kontynuują studia na różnych poziomach kształcenia, jest ustawowe ograniczenie możliwości pobierania stypendiów do 3 lat.