Kronika MNiSW

Zlot innowatorów

I Zlot Absolwentów Programu TOP 500 Innovators to wspólna inicjatywa Ministerstwa Nauki oraz stowarzyszenia założonego przez absolwentów rządowego programu wspierającego innowatorów nauki. W inauguracji spotkania 8 lipca wzięła udział prof. Barbara Kudrycka. – Przed trzema laty zastanawialiśmy się nad programem, który zmieni świadomość pracowników uczelni, instytutów badawczych, centrów transferu technologii. Doszliśmy wtedy do wniosku, że najlepszym rozwiązaniem będzie wysłanie ich do najlepszych ośrodków naukowych świata, które są w samym centrum tych zmian – mówiła minister nauki i szkolnictwa wyższego. – Inwestując w ten program, zyskaliśmy bardzo wiele. Wasze indywidualne sukcesy są dziś sukcesami polskiej nauki. Tworząc stowarzyszenie skupiające młodych innowatorów, zbudowaliście silne wsparcie dla swoich działań. Doświadczenie, które przywieźliście z Doliny Krzemowej, stało się waszą wizytówką i marką – podkreślała minister. Prof. Barbara Kudrycka przypomniała także o innych inicjatywach laureatów rządowego programu, takich jak Boomerang – ogólnopolskie transmisje spotkań naukowców z przedsiębiorcami, a także o licznych firmach zakładanych przez laureatów Top 500 Innovators. – Wielu z państwa z sukcesem rozwija spółki typu start-up, spin off i spin out, jak chociażby n-lab dr. Marcina Binkowskiego, który przygotowując trójwymiarowe wydruki modeli czaszki wsparł pierwszy w Polsce przeszczep twarzy – mówiła minister nauki. – Zdobywają państwo wiele grantów, mają na swoim koncie zgłoszenia patentowe i są autorami wielu wdrożeń wyników badań do gospodarki – dodała. Absolwenci programu działają także w Polsko-Amerykańskim Hubie Innowacyjności i współpracują z ośrodkami w Dolinie Krzemowej. Dzięki ich inicjatywie zostało otwarte w Polsce przedstawicielstwo Plug and Play Techcenter. Przedstawicielstwo poszukuje innowacyjnych start-upów z dziedziny ICT zainteresowanych wyjazdem do Doliny Krzemowej i udziałem w programie Plug and Play, skierowanym do firm spoza USA.

Nowe tendencje w europejskim szkolnictwie wyższym

Ostatnie prace w Komisji Europejskiej w zakresie modernizacji szkolnictwa wyższego zaowocowały dwoma doniesieniami wskazującymi kierunki rozwoju europejskiego szkolnictwa wyższego.

Pierwszy z komunikatów jest efektem pracy grupy wysokiego szczebla, powołanej przez komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży, Androullę Vassiliou. Grupa ekspertów zwraca uwagę, że uczelnie, koncentrując się na prowadzeniu badań naukowych, niekiedy nie przykładają wystarczającej wagi do jakości nauczania. Tymczasem, jak podkreśla komisarz Vassiliou, „jakość nauczania w naszych systemach szkolnictwa wyższego i szkoleń ma kluczowe znaczenie, aby zapewnić studentom właściwy zestaw umiejętności w perspektywie ich rozwoju osobistego i zawodowego”. Dlatego nawet doświadczeni nauczyciele akademiccy powinni doskonalić swoje umiejętności w zakresie nauczania, w tym wykorzystywania nowych metod dydaktycznych.

Grupa sformułowała 16 zaleceń z rekomendacjami dla pracowników dydaktycznych uczelni. Zainaugurowano też pierwszą ogólnoeuropejską inicjatywę dotyczącą masowych otwartych kursów online (ang. massive open online courses – „MOOC”). MOOC to internetowe kursy uniwersyteckie, które umożliwiają dostęp do oferty edukacyjnej wysokiej jakości bez konieczności wychodzenia z domu. W ramach inicjatywy dostępnych będzie około 40 bezpłatnych kursów w różnorodnych dziedzinach, prowadzonych w 12 językach. Pełne teksty komunikatów na stronie www.europa.eu.

150 mln zł dla badaczy

209 projektów o łącznej wartości ponad 150 mln zł otrzyma dofinansowanie z Narodowego Centrum Nauki w konkursach MAESTRO 4, HARMONIA 4, ETIUDA 1 i FUGA 2.

Na rzecz umiejętności cyfrowych

3 lipca prof. Maria Elżbieta Orłowska, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego, uczestniczyła w konferencji inaugurującej Szerokie Porozumienie na rzecz Umiejętności Cyfrowych. Zrzeszenie ma wspierać rozwój kompetencji cyfrowych Polaków. Dzięki jego działalności powszechna edukacja cyfrowa ma być uznawana za priorytet rozwojowy kraju, czego efektem będą inicjatywy instytucji publicznych, sektora prywatnego, placówek edukacyjnych i pracodawców, m.in. kampanii zachęcających młodzież do studiowania na kierunkach informatycznych.

Generacja Przyszłości na podium

Studenci z Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego stanęli na podium 37. Akademickich Mistrzostw Świata w Programowaniu Zespołowym (ACM ICPC), które zakończyły się 3 lipca w Sankt Petersburgu. Obydwie drużyny to laureaci ministerialnego programu „Generacja Przyszłości”. Zespół studentów z UW, który w ramach programu „Generacja Przyszłości” został nagrodzony za projekt Mistrzowie Algorytmiki , zdobył srebrny medal, zajmując 6. miejsce. Drużyna studentów z UJ, wyróżniona za projekt Konkurujemy z najlepszymi , zajęła 9. miejsce i zdobyła brązowy medal. W tegorocznych finałach, w których zmierzyło się 120 drużyn reprezentujących najlepsze na świecie uczelnie kształcące informatyków, wziął również udział zespół studentów z Uniwersytetu Wrocławskiego, który zajął 27. miejsce.

Naukowcy o pokoju i bezpieczeństwie

7 lipca dr hab. Jacek Guliński, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego, wziął udział w forum Nauka w służbie pokoju i stabilnego świata . Spotkanie odbyło się podczas 9. Międzynarodowego Kongresu Naukowego Societas Humboldtiana Polonorum pt. Bezpieczny Świat. Zrozumienie – zaufanie – odpowiedzialność . Kongres, połączony z jubileuszem 25-lecia istnienia SHP, odbył się w dniach 4-7 lipca na Politechnice Poznańskiej. Poświęcony był różnym aspektom bezpieczeństwa, o którym dyskutowali wybitni naukowcy, wśród nich laureat Nagrody Nobla, prof. Erwin Neher.

Polacy na podium Imagine Cup

Trzy polskie zespoły studentów nagrodzono w Imagine Cup 2013 w Petersburgu. Do światowych finałów konkursu zakwalifikowało się 86 drużyn z 71 krajów. Polska, obok Rosji, Francji i Chin, miała najsilniejszą reprezentację narodową. W tegorocznych finałach wzięły udział trzy nasze studenckie zespoły: TapBoarders z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu z platformą do grania w gry planszowe w wersji elektronicznej dla kilku osób jednocześnie; FRONT z Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie z platformą informatyczną umożliwiającą koordynację osób uczestniczących w dowolnej akcji i zwiększającą przewagę informacyjną tych jednostek oraz WeRule z Politechniki Gdańskiej z aplikacją na urządzenia mobilne sprawdzającą czy dana osoba znajduje się pod wpływem narkotyków.

Gdański Park Naukowo-Technologiczny otwarty

W uroczystości otwarcia i towarzyszącej jej konferencji Ekosystem dla innowacji 12 lipca wzięli udział m.in. wiceminister nauki dr hab. Jacek Guliński oraz komisarz UE ds. Badań Naukowych, Innowacji i Nauki Máire Geoghegan-Quinn. Gdański Park Naukowo-Technologiczny (GPN-T) powstał z inicjatywy Samorządu Województwa Pomorskiego, Miasta Gdańska, Politechniki Gdańskiej oraz Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która obecnie nim zarządza. GPN-T współpracuje też z MNiSW, które sfinansowało w nim projekty badawcze o wartości prawie 4,5 mln zł. Obecnie głównym celem działalności GPN-T jest wspieranie komercjalizacji nowych technologii przede wszystkim z zakresu branży biotechnologicznej, IT oraz energetycznej.

Młodzi naukowcy radzą

Dr hab. Jacek Guliński, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego, rozmawiał z Radą Młodych Naukowców o finansowaniu nauki w latach 2014-2020. Spotkanie 12 lipca było częścią trzeciego posiedzenia RMN IV kadencji. Podczas spotkania omawiano też kwestie konkursów organizowanych przez Narodowe Centrum Nauki. Młodzi naukowcy rozmawiali też o programie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Diamentowy Grant” i seminariach Mechanizmy finansowania badań młodych naukowców w Polsce . Omówiono również wyniki prac zespołu ds. programu Iuventus Plus oraz „Forum Młodych Uczonych”.

Rewolucja w zamówieniach B+R

Jak rozpisać przetarg na usługę, technologię lub zakup sprzętu, które jeszcze nie istnieją? Taki problem pętał instytucje publiczne, które zobowiązane są do przestrzegania prawa zamówień publicznych. Naprzeciw temu wychodzi Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, które 18 lipca ogłosiło pierwszy w Polsce nabór potrzeb badań naukowych i prac rozwojowych, które zostaną przeprowadzone w trybie zamówień przedkomercyjnych (PCP – pre-commercial procurement). To nowy tryb zamówień, polegający na pozyskaniu innowacyjnych, niedostępnych wcześniej na rynku produktów i usług. Na realizację pilotażowego przedsięwzięcia Centrum przygotowało 50 mln zł. Wspieranie działalności innowacyjnej to obecnie jeden z kluczowych kierunków polityki Unii Europejskiej, zawarty m.in. w strategii Europa 2020. Po przeprowadzeniu analizy wniosków NCBR uruchomi postępowanie przedkomercyjne w IV kwartale 2013 r.

Wiceminister Orłowska uhonorowana przez australijską uczelnię

Prof. Maria Elżbieta Orłowska, wiceminister nauki w MNiSW, odebrała 19 lipca dyplom doktora honoris causa Uniwersytetu w Queensland. Senat uczelni postanowił uhonorować najwyższą godnością akademicką prof. Orłowską już w 2011 r. Tym zaszczytnym tytułem środowisko uczelni doceniło działalność naukowo-badawczą, wybitne osiągnięcia oraz wkład prof. Orłowskiej w funkcjonowanie i rozwój uniwersytetu, na którym w 1990 roku uzyskała nominację na stanowisko profesora na Wydziale Informatyki (Computer Science). W okresie 1995–2007 prof. Orłowska pełniła tam funkcję dyrektora ds. studiów doktorskich oraz strategii i rozwoju badań naukowych. Natomiast w roku 1992 została współzałożycielką oraz dyrektorem Narodowego Centrum Badawczego w Dziedzinie Systemów Rozproszonych (Distributed Systems Technology Centre).

Min. Kudrycka na radzie COMPET

W Wilnie odbyło się nieformalne posiedzenie Rady UE do spraw konkurencyjności. W spotkaniu 24 lipca , w części poświęconej badaniom naukowym, wzięła udział minister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Barbara Kudrycka. Wiodącym tematem spotkania była kwestia umiejętności potrzebnych do sprostania wymaganiom badań naukowych i innowacji. Omówiono m.in. sposoby rozwijania odpowiednich umiejętności poprzez współpracę uczelni z biznesem.

Polsko-słowackie rozmowy o nauce i szkolnictwie wyższym

Prof. Barbara Kudrycka spotkała się 25 lipca w Warszawie z Dušanem Čaplovičem, słowackim ministrem edukacji, nauki, badań i sportu. Tematem rozmów ministrów była polityka UE oraz polsko-słowacka współpraca w dziedzinie szkolnictwa wyższego, badań naukowych i innowacji. W trakcie spotkania poruszono kwestie związane z przygotowaniami do unijnego programu Horyzont 2020, współpracy szkół wyższych z przemysłem oraz strategii na rzecz inteligentnego rozwoju w Polsce i Słowacji.

Ostatni taki POMOST

14 sierpnia rozpoczął się nabór wniosków do VIII, ostatniej edycji programu POMOST Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. W siódmej, rozstrzygniętej w sierpniu, edycji programu FNP przyznała 15 rodzicom-naukowcom blisko 4 mln zł wsparcia na powrót do pracy naukowej po przerwach związanych z opieką nad dzieckiem. POMOST jest pierwszym w Polsce programem wspierającym rodziców-naukowców w godzeniu opieki nad dzieckiem z karierą zawodową. Granty przyznawane w ramach programu ułatwiają najlepszym naukowcom wychowującym małe dzieci powrót do zaawansowanej pracy naukowej oraz wspierają kobiety w ciąży pracujące naukowo. Ze wsparcia mogą skorzystać nie tylko panie, ale także mężczyźni, po co najmniej 6-miesięcznej przerwie w pracy, wynikającej z opieki nad dzieckiem. Ostatnia edycja programu POMOST skierowana jest wyłącznie do osób reprezentujących dziedziny bio, info, techno. Więcej informacji na www.fnp.org.pl/znamy-laureatki-vii-edycji-programu-pomost/

Kolejny konkurs NPRH

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ogłosiło konkurs na finansowanie projektów upowszechniających wyniki polskich badań humanistycznych na świecie. To ostatni z konkursów w ramach tegorocznej edycji Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki. Do konkursu można zgłaszać projekty obejmujące tłumaczenia i publikację elektronicznych wydań w innych wersjach językowych polskich dzieł o najwyższym poziomie naukowym. Konkurs ma również na celu wprowadzenie do światowego obiegu elektronicznych wydań najważniejszych czasopism polskiej humanistyki. O środki ubiegać się mogą np. jednostki naukowe, biblioteki naukowe, towarzystwa naukowe i fundacje, działające na rzecz nauki. Wnioski przyjęte do konkursu będą oceniane m.in. pod kątem ich wartości naukowej, pod uwagę brane będą również sposób upowszechniania wyników oraz zasadność planowanych kosztów. Okres realizacji projektu nie może przekraczać 36 miesięcy. Termin zgłaszania wniosków upływa 30 września 2013 r.

Erasmus z plusem

Erasmus+ to nowa nazwa dla unijnych programów w zakresie kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu na lata 2014-2020. Pod koniec czerwca tego roku, podczas spotkania przedstawicieli Państw Członkowskich UE, zostało osiągnięte porozumienie w sprawie kształtu dokumentu ustanawiającego nowy program, który nie będzie adresowany jedynie do szkolnictwa wyższego, ale obejmie wszystkie sektory edukacji, a także działania skierowane do młodzieży i związane ze sportem. Erasmus+ zastąpi obecnie funkcjonujące: „Uczenie się przez całe życie” (program LLP), „Młodzież w działaniu”, Erasmus Mundus, Tempus, Alfa, Edulink. Jego celem będzie wspieranie wszystkich sektorów kształcenia i szkolenia, w tym zwłaszcza kształcenia zawodowego, szkolnictwa wyższego, uczenia się dorosłych oraz pozaformalnego kształcenia się młodzieży. Resortami, które będą realizować Erasmusa+ są: Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Sportu i Turystyki. Z inicjatywy Polski do rozporządzenia udało się wprowadzić i utrzymać zapis, umożliwiający udział w Erasmusie+ krajom sąsiedzkim, w tym państwom Partnerstwa Wschodniego (jako „państwo uczestniczące”). Będą one mogły ubiegać się o uczestniczenie w programie na warunkach ogólnych po spełnieniu wymogów formalnych, np. podpisaniu stosownej umowy, utworzeniu narodowej agencji zarządzającej programem oraz wpłacie tzw. entry ticket. Dla Polski ważne było stworzenie w programie oddzielnego rozdziału poświęconego młodzieży wraz z odrębnym budżetem dla tego obszaru. Ten cel został osiągnięty. Więcej informacji na www.nauka.gov.pl.