To wśród uczniów, którzy dziś zakończyli rok szkolny, są przyszli odkrywcy, wynalazcy i naukowcy przekraczający granice poznania, którzy mogą zdobyć sławę na miarę astronoma Mikołaja Kopernika.

Polscy uczniowie mają naukowe pasje i już zadziwiają świat. Niedawno media donosiły o sukcesie 14-letniego Kamila Piechowiaka, gimnazjalisty z Lubonia, który został finalistą w konkursie Google Science Fair 2013. Jego projekt Samowystarczalny samochód zasilany energią odnawialną Słońca i wiatru , znalazł się wśród 90 najciekawszych pomysłów zastosowania nauki w praktyce, pokazującym to, jak dzięki wynalazkom można zmieniać świat. Do finału Google Science Fair 2013 z projektem Co czai się w naszych lodówkach? zakwalifikowali się też licealiści z Sosnowca: Kamil Danak, Marcin Muszalski, Wojciech Grędel. Jako zespół WafS (We are from Sosnowiec) opracowali system wykorzystujący aplikację na smartfona, który pomaga zarządzać zakupami spożywczymi – informuje o dacie przydatności produktów znajdujących się w lodówce, a nawet podpowiada, co można z nich ugotować.

Młodzi Polacy mają sukcesy w odkrywaniu asteroid. Co więcej - 17-letnia Kinga Panasiewicz z Hrubieszowa będzie mogła poszczycić się asteroidą nazwaną jej imieniem. To specjalna nagroda dla nastolatki za zajęcie II miejsca w prestiżowym konkursie naukowym dla młodzieży w dziedzinie medycyny i zdrowia - Intel International Science and Engineering Fair w USA. Praca konkursowa licealistki dotyczyła wpływu synchronizacji półkul mózgowych na pracę mózgu. Nasi uczniowie są też liczącymi się uczestnikami cyklicznego Konkursu Prac Młodych Naukowców UE (European Union Contest for Young Scientists, EUCYS).

Z myślą o rozbudzeniu pasji naukowych wśród młodzieży i popularyzacji nauki w społeczeństwie rozstrzygnęliśmy konkurs na atrakcyjne popularnonaukowe zajęcia w ramach nowego rządowego przedsięwzięcia pod nazwą Ścieżki Kopernika . Jego idea jest prosta: otworzyć uczelniane laboratoria i biblioteki, zaprosić młodzież do przeprowadzania doświadczeń, do zbierania danych i obserwacji, do organizowania wystaw naukowych. Wszystko po to, by zachęcić najmłodszych do zgłębiania tajników nauki, a wszystkim pokazać, jak ważne są badania, które pomagają zrozumieć i ulepszyć otaczający świat.

Ścieżki Kopernika to 16 ciekawych projektów – po jednym w każdym województwie. Na ich realizację przeznaczamy ok. 3,2 mln zł. I tak na przykład: w trakcie przeprowadzanych doświadczeń w podziemiach Zabytkowej Kopalni Węgla Kamiennego Guido w Zabrzu młodzież z woj. śląskiego będzie się mogła przekonać, jak ważne jest wykorzystanie wiedzy o zjawiskach fizycznych we współczesnym górnictwie. Z kolei w woj. świętokrzyskim młodzi, wykorzystując najnowszą technologię, będą odkrywać nieznane zabytki ukryte nawet wśród dużych obszarów lasu, a w woj. podkarpackim - badać możliwości zaprojektowania w rejonie Bieszczad bezpiecznych turystycznych tras lotniczych dla pilotów szybowców.

Jestem przekonana, że Ścieżki Kopernika sprawią, iż młodych ludzi zafascynowanych nauką będzie więcej. Bo otwierają one możliwości niekonwencjonalnego sposobu zdobywania wiedzy, rozwijania zainteresowań i talentów poza formalną edukacją.

Szwajcarski uczony Jean Piaget twierdził, że dla większości ludzi edukacja to tworzenie przeciętnych obywateli, a dla niego edukacja to tworzenie wynalazców i artystów, a nie konformistów. Wierzę, że Ścieżki Kopernika będą dla wielu młodych ludzi początkiem fascynującej drogi do wybitnej kariery naukowej, a także do kształtowania nietuzinkowej, ciekawej świata osobowości. Mam też nadzieję, że aktywność popularyzatorów nauki zaangażowanych w prowadzenie młodzieży po Ścieżkach Kopernika sprawi, że w kraju będzie coraz więcej dynamicznych ośrodków popularyzujących naukę.