Wypowiadając się ostatnio na łamach „Forum”, podkreślałem znaczenie dokumentu podpisanego w styczniu br. przez przewodniczących KRASP, KRZaSP i RGNiSW oraz prezesa Fundacji Rektorów Polskich, dokumentu mającego formę apelu do Rządu i Parlamentu RP o nadanie najwyższego priorytetu rozwojowi szkolnictwa wyższego, nauki i kultury. Następstwem tego apelu było m.in. spotkanie jego sygnatariuszy w Kancelarii Prezydenta RP, podczas którego uzgodniono – co znalazło następnie odzwierciedlenie w skierowanym do przewodniczącego KRASP piśmie sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta – że KRASP przedłoży propozycje zmian, co „pozwoli w przyszłości na aktywne współdziałanie na rzecz takich zmian, które spowodują, że szkolnictwo akademickie stanie się jedną z sił napędowych modernizacji Polski w najbliższych latach”.

Realizując podjęte wyzwanie, przyjęliśmy na posiedzeniu drugiego w bieżącej kadencji Zgromadzenia Plenarnego KRASP, zorganizowanego pod koniec kwietnia przez Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie, zaproponowany przez Fundację Rektorów Polskich program działań związanych z rozwojem systemu szkolnictwa wyższego do 2020 r. Przewiduje on przygotowanie jeszcze w tym roku opracowania poświęconego deregulacji w szkolnictwie wyższym, zawierającego m.in. kilka przykładów konkretnych, szczegółowych propozycji uproszczenia przepisów prawa, wraz z oceną korzyści i zagrożeń z tym związanych. W dłuższej, sięgającej 2014 r. perspektywie planowana jest natomiast realizacja trzech innych zadań. Zostanie opracowana uzupełniona diagnoza stanu szkolnictwa wyższego w Polsce, odwołująca się w szczególności do materiałów, które pojawiły się po opublikowaniu w 2009 r. środowiskowej strategii rozwoju szkolnictwa wyższego. Opracowany zostanie także dokument pod roboczym tytułem Nowa służebność uczelni w XXI wieku , konkretyzujący zadania uczelni istotne dla publicznego wizerunku i autorytetu szkolnictwa wyższego w Polsce. Ostatnim planowanym zadaniem jest przygotowanie opracowania przedstawiającego – w ujęciu wariantowym – zróżnicowane modele finansowania uczelni ze środków publicznych, w tym propozycje zmierzające do uwolnienia uczelni od negatywnych skutków ekonomicznych związanych ze skreślaniem z listy studentów osób nieosiągających wymaganych postępów w nauce, a także rozważania dotyczące konsolidacji instytucjonalnej oraz analizę potencjalnego instrumentarium wspierającego proces powstawania uczelni badawczych w Polsce.

Po długim okresie zmagań z formalnymi procedurami nabrały wreszcie tempa działania prowadzące do rozpoczęcia funkcjonowania Akademickiej Komisji Akredytacyjnej. W ślad za ustanowieniem Fundacji na rzecz Jakości Kształcenia, Zarząd Fundacji – wsparty rekomendacjami jej Rady – powołał w marcu br. Akademicką Komisję Akredytacyjną i przyjął jej regulamin. Regulamin ten zatwierdziło następnie obradujące 26 kwietnia br. Prezydium KRASP. Zgromadzenie Plenarne z zadowoleniem przyjęło te dokonania, wyrażając szczególne podziękowanie prof. Katarzynie Chałasińskiej-Macukow, założycielce Fundacji i – jak dotychczas – jedynej osobie, która wniosła wkład do jej majątku. Dostrzegając w ostatnio podjętych decyzjach realizację postulatów zawartych we wcześniejszych uchwałach organów KRASP, obecni na posiedzeniu rektorzy wyrazili nadzieję, że Fundacja i Komisja, wykorzystując wieloletnie doświadczenia związane z akredytacją środowiskową, odegrają istotną rolę w propagowaniu i rozwijaniu kultury jakości kształcenia w środowisku akademickim oraz stanowić będą ważny składnik systemu zapewniania jakości kształcenia w polskich uczelniach.

W porządku obrad Zgromadzenia znalazły się także nasze sprawy wewnętrzne. Tym razem zajmowaliśmy się zupełnie nowym zagadnieniem należącym do tej kategorii – wyborem przez KRASP członków Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa Wyższego na kadencję rozpoczynającą się 1 stycznia 2014 r. zgodnie z nowymi zasadami wynikającymi z przepisów wprowadzonych do ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym w wyniku przeprowadzonej w 2011 r. nowelizacji. Przypomnę, że na swym styczniowym posiedzeniu Prezydium KRASP przyjęło harmonogram działań prowadzących do dokonania tego wyboru oraz powołało Komisję Wyborczą, złożoną z kandydatów zgłoszonych przez konferencje rektorów poszczególnych typów uczelni. Komisja ta opracowała zasady i tryb wyboru przez KRASP członków Rady, które po dyskusji na posiedzeniu Komisji ds. Organizacyjnych i Legislacyjnych KRASP, a następnie na posiedzeniu Prezydium Konferencji, podczas którego rozpatrywano również alternatywne wersje dokumentu – zostały ostatecznie przyjęte w formie uchwały przez Zgromadzenie Plenarne. Uchwała ta jest dość obszernym dokumentem i nie sposób jej omówić w tej notatce choćby w zarysie. Istotne jest jednakże, aby uczelnie jak najszybciej podjęły działania zmierzające do wyłonienia kandydatów, bowiem termin ich zgłaszania upływa 30 czerwca br.

Choć Zgromadzenie poświęcone było głównie sprawom krajowym, warto wspomnieć o ważnej inicjatywie międzynarodowej z udziałem KRASP. W pierwszej dekadzie kwietnia, współdziałając z konferencjami rektorów niemieckich i francuskich, przygotowaliśmy deklarację Investment into Research and Higher Education is an Investment into the Innovative Capacity of Europe . Ten wspólny dokument, podpisany przez przewodniczących CPU, HRK i KRASP, jest w istocie apelem do władz Unii Europejskiej wzywającym do nadania najwyższego priorytetu inwestycjom w modernizację i rozwój systemu szkolnictwa wyższego i nauki, a zwłaszcza do niezmniejszania w unijnej perspektywie finansowej 2014-2020 dotychczas wynegocjowanego poziomu nakładów na badania naukowe. Zaproponowaliśmy także, by nakłady na badania i szkolnictwo wyższe nie były uwzględniane przy obliczaniu deficytu budżetowego krajów członkowskich, którego limit ustalono na poziomie 3% PKB. Przyjęcie takiej regulacji pozwoliłoby w przypadku Polski na uruchomienie przekazywania 1% podatku CIT na działalność naukowo-badawczą uczelni.

Nasza aktywność rośnie z miesiąca na miesiąc; przedstawiona na posiedzeniu Prezydium lista działań KRASP zrealizowanych w okresie od 11 stycznia do 24 kwietnia br. obejmuje ponad 80 pozycji. Zachęcam do zaglądania na naszą witrynę internetową www.krasp.org.pl, gdzie staramy się zamieszczać aktualne informacje o naszych przedsięwzięciach.