Wydarzenia

Nagroda B. Centkowskiej

ŁÓDŹ Nagrodę IROs Forum im. Barbary Centkowskiej za rok 2012 otrzymał prof. Michał Seweryński, prawnik z Uniwersytetu Łódzkiego. Sieć biur współpracy międzynarodowej, do której należy 17 szkół wyższych, nagrodziła go za szczególny wkład w umiędzynarodowienie kształcenia w polskich uczelniach. Prof. Seweryński, rektor Uniwersytetu Łódzkiego (1990-1996), minister edukacji i nauki (2005-2006), minister nauki i szkolnictwa wyższego (2006-2007), senator RP VIII kadencji został doceniony za wyjątkowe zaangażowanie w proces zmian legislacyjnych, mających na celu umiędzynarodowienie polskiego szkolnictwa wyższego i badań naukowych oraz za aktywną promocję polskiej nauki za granicą poprzez serię wystąpień na światowych kongresach.

Nowe egzaminy z logistyki

POZNAŃ Wiosną 2013 zmieniły się zasady egzaminów potwierdzających kwalifikacje uczniów techników i szkół zawodowych. Temat ten przyciągnął do Wyższej Szkoły Logistyki w Poznaniu na VII Forum Nauczycielskie ponad 180 nauczycieli i dyrektorów techników, w których kształcą się przyszli logistycy i spedytorzy. Mariusz Brechelke, kierownik Wydziału Egzaminów Zawodowych OKE, przypomniał o istocie zmian podstawy programowej, która dla każdego zawodu wyznacza konieczne do osiągnięcia kwalifikacje. Największe obawy wśród dydaktyków wzbudzają wymagania dotyczące niezbędnego do przeprowadzenia obu części egzaminu oprogramowania komputerowego. Od 2017 roku pisemny test wiedzy ma się odbywać wyłącznie on-line. Doc. dr inż. Ireneusz Fechner, kanclerz WSL, wskazał na znaczenie nastawienia kształcenia na praktykę.

Bene Merito

WARSZAWA/NEW DELHI Prof. Waldemar Lech Olszewski z Zakładu Epigenetyki Człowieka Instytutu Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN w Warszawie został udekorowany przez ambasadora RP w Indiach Piotra Kłodkowskiego odznaczeniem „Bene Merito” za działalność wzmacniającą pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Odznaczenie nadał mu minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski. W ceremonii wręczenia medalu w New Delhi wzięli udział przedstawiciele świata nauki Polski i Indii, m.in. prezes Indyjskiej Akademii Nauk prof. Krishan Lal oraz szef Departamentu Chirurgii Plastycznej Instytutu Nauk Medycznych w Banaras Hindu University w Waranasi, prof. Pradeep Jain. Prof. Olszewski jest wybitnym chirurgiem. Prowadzi badania nad komórkami i białkami odpornościowymi limfy ze zmienionych zapalnie lub uszkodzonych mechanicznie tkanek. Zaprojektował i wykonał pierwsze w świecie zespolenie limfatyczno-żylne w zastojach limfatycznych, stając się prekursorem mikrochirurgii naczyń limfatycznych.

Forum studentów PWSZ

LEGNICA 16 marca , podczas XXI Forum Państwowych Wyższych Szkół Zawodowych, które odbyło się 14–17 marca 2013 roku w Legnicy, została wybrana Komisja Państwowych Wyższych Szkół Zawodowych przy Parlamencie Studentów Rzeczypospolitej Polskiej na kadencję 2013–2014. Jej przewodniczącym został Mateusz Bieńkowski z PWSZ w Legnicy. W skład komisji weszli też: Anita Maciejczyk (PWSZ w Nowym Sączu, zastępca przewodniczącego), Paweł Wiśniewski (PWSZ w Pile, sekretarz), Dagmara Rubinkowska (PWSZ we Włocławku), Dagmara Peksa (PWSZ w Pile) oraz Piotr Grużewski (PWSIiP w Łomży).

Nowi rektorzy

ŁOMŻA/BIAŁA PODLASKA W niektórych publicznych uczelniach zawodowych wybory rektorskie odbywają się w innych latach, niż w większości uczelni państwowych. Tej wiosny wybrano rektorów na kadencję 2013-2017 w Łomży i Białej Podlaskiej. Rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży w kadencji 2013-2017 będzie dr hab. Robert Charmas (na fot. z lewej), prof. PWSIiP, który tę funkcję sprawuje od 2010 r. Prof. Charmas jest chemikiem, absolwentem UMCS, laureatem stypendium dla młodych naukowców Fundacji na rzecz Nauki Polskiej i stypendium zagranicznego dla młodych doktorów FNP. Pracował też w Filii AWF w Białej Podlaskiej. W Państwowej Szkole Wyższej im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej rektorem w kadencji 2013-2017 będzie prof. Józef Bergier (z prawej), który pełnił już tę funkcję wcześniej. Rektor został wyłoniony przez senat uczelni w drodze konkursu. Prof. Bergier jest specjalistą gier zespołowych, zwłaszcza piłki nożnej – ma uprawnienia trenera klasy mistrzowskiej. Był posłem na Sejm oraz senatorem RP.

Nagrody Mrongowiusza

GDAŃSK 20 marca w czasie Święta Uniwersytetu Gdańskiego wręczono Nagrody Nauczyciela Roku im. Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza dla najlepszych nauczycieli akademickich UG. Laureatami zostali: dr hab. Monika Bąk, prof. UG z Wydziału Ekonomicznego, dr hab. Arkadiusz Janicki, prof. UG z Wydziału Historycznego oraz dr hab. Sylwia Jafra z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG GUM (na fot od lewej). Wręczono także Medale Uniwersytetu Gdańskiego. Złoty medal – Doctrinae Sapientiae Honestati – otrzymał wybitny matematyk hiszpański, prof. Emilio Bujalance Garcia z Uniwersytetu Complutense w Madrycie, który od 30 lat współpracuje z Instytutem Matematyki UG. Srebrny medal otrzymał dr Marian Kamyczek, a brązowe medale otrzymali: dr Anna Kwaczyńska, dr hab. Krystian Dziadek, dr Ireneusz Dymarski z Zakładu Doświadczalnego Pawłowice Instytutu Zootechniki Państwowy Instytut Badawczy w Krakowie, mgr inż. Ewa Podlesińska z Polskiego Klubu Ekologicznego oraz wiceprezydent Gdyni Marek Stępa.

Kim był prof. Szczeklik

KRAKÓW 22 marca br. w Polskiej Akademii Umiejętności odbyła się sesja poświecona pamięci prof. Andrzeja Szczeklika, zmarłego w ubiegłym roku wiceprezesa PAU. – Wielki lekarz, wybitny profesor, znakomity uczony. Człowiek o niezłomnym charakterze, który w ponurym czasie stanu wojennego stał się symbolem oporu, odwagi i szlachetności – mówił prof. Andrzej Białas, prezes PAU. Prof. Szczeklik miał wielki wkład w powrót wydziałów medycznych do Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przyczynił się do reaktywowania PAU. Prof. Jacek Musiał przypomniał, iż prof. Szczeklik był najczęściej cytowanym profesorem medycyny i promotorem 17 samodzielnych pracowników nauki. Prof. Marek Sanak przedstawił historię wspólnie prowadzonych badań nad astmą oskrzelową. Poetka Ewa Lipska mówiła o aspektach muzycznych w twórczości prof. Szczeklika na przykładzie eseju Muzyka w nas z tomu Nieśmiertelność. Prometejski sen medycyny . Dr Jerzy Illg, redaktor naczelny Społecznego Instytutu Wydawniczego Znak, przypomniał pisarską działalność A. Szczeklika.

Zielona hala sportowa

KRAKÓW 22 marca otwarto halę sportową Uniwersytetu Rolniczego. „Zielona hala sportowa” to jedna z najbardziej oszczędnych hal sportowych w Europie – do jej ogrzania wystarczy 15 kWh/m2 rocznie, tj. zaledwie 1,5 m3 gazu ziemnego lub 1,5 litra oleju opałowego na metr kwadratowy. Standardowa hala zużywa rocznie 12 m3 gazu na ogrzanie 1 m2 powierzchni. Powierzchnia hali wynosi 1850,2 m2, a kubatura 15 879 m3. Budynek przystosowany jest dla osób niepełnosprawnych. Wielofunkcyjna arena sportowa przystosowana jest dla około 156 osób (124 widzów + 32 zawodników). Dodatkowo mieszczą się tam: siłownia, zaplecze szatniowo-sanitarne, pokoje trenerów, sędziów, pierwszej pomocy i in. Elewacja hali pokryta będzie pnączami, a dach w 30 proc. trawą, co m.in. latem obniży temperaturę wewnątrz i jednocześnie przedłuży żywotność dachu.

Projektują dla Berlina

WROCŁAW Studenci Politechniki Wrocławskiej zostali nagrodzeni w prestiżowym międzynarodowym konkursie dla młodych architektów. Dagmara Sietko-Sierkiewicz oraz David Weclawowicz zaprojektowali wielofunkcyjną halę, którą władze Berlina chcą postawić na terenie lotniska Tegel (przestanie działać w 2014 r.). Wrocławscy studenci zgłosili do konkursu projekt Arbeitswelt = Lebenswelt (Miejsce pracy miejscem do życia). Zakłada on stworzenie wielofunkcyjnego budynku, którego strukturę tworzą: przestrzenna hala produkcyjna, po godzinach pracy przekształcająca się w miejsce spędzania czasu wolnego, oraz ściśle powiązane z nią wieże mieszkalno-usługowe w kształcie odwróconej litery L. Nad halą produkcyjną studenci zaproponowali wielofunkcyjną przestrzeń dla mieszkańców, gdzie znajdą się: miejsce opieki nad dziećmi, ateliers, shared office. Przewiduje się też dostęp na dach zielony, przeznaczony w większej części na tzw. farmy miejskie. Konkurs im. Karla Friedricha Schinkla, niemieckiego architekta, urbanisty, projektanta i malarza, organizowany jest już od 1855 r. – obecnie przez Stowarzyszenie Architektów i Inżynierów w Berlinie.

ToxComp

KRAKÓW Brytyjska firma Simcyp Limited kupiła prawa do opracowanej na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (Collegium Medicum) technologii ToxComp – komputerowego systemu oceny kardiotoksycznego działania leków. Wraz z prawami do oprogramowania Simcyp zainwestował także w dalsze prace badawcze nad tym systemem. Wartość kontraktu opiewa na ok. 1,5 mln zł. ToxComp to wieloelementowa technologia składająca się m.in. z aplikacji komputerowej, która umożliwia symulację wpływu leków na komórki mięśnia sercowego człowieka. Za jego pomocą można prowadzić wirtualne badania kliniczne, w których poddaje się ocenie potencjalną efektywność i bezpieczeństwo związków chemicznych planowanych do zastosowania jako leki. ToxComp jest dziełem zespołu kierowanego przez dr. Sebastiana Polaka z Pracowni Farmakoepidemiologii i Farmakoekonomiki na Wydziale Farmaceutycznym CM UJ. Nad całością procesu prowadzącego do podpisania i realizacji kontraktu czuwa uniwersyteckie centrum innowacji (CITTRU). Prace nad systemem rozpoczęły się w 2010 roku i były finansowane ze środków NCBR.

Najlepsze roboty z Polski

WIEDEŃ 23 i 24 marca w Wiedniu odbyły się jubileuszowe, dziesiąte zawody RobotChallenge. W 15 dyscyplinach wystartowało 399 robotów zbudowanych w 23 krajach. Najliczniej były reprezentowane Turcja (64 roboty), Polska (49 robotów) i Rumunia (39 robotów). W klasyfikacji medalowej po raz trzeci z rzędu zwyciężyli Polacy, zdobywając 4 złote, 3 srebrne i 3 brązowe medale. Największy sukces Polacy odnieśli w dyscyplinie Mini Sumo, w której zajęli całe podium – kolejno roboty: Enova (Politechnika Gdańska), Storm (Akademia Górniczo-Hutnicza) i Mirror (PG). W kategorii Line Follower nasi reprezentanci zdobyli miejsca pierwsze (robot Shock) i trzecie (Impact). W dyscyplinie Humanoid Sumo polskie maszyny Due KreatiF i Unio Apro PL zajęły dwa pierwsze miejsca. Polski robot Robo-Hobby Drone zwyciężył w kategorii Air Race Autonomous. W dyscyplinie Puck Collect robot Swing zdobył brąz, a w kategorii Freestyle X-walker wywalczył srebro.

Studenci – przyrodnicy

TORUŃ Od 22 do 24 marca na Wydziale Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu odbyło się III Kopernikańskie Sympozjum Studentów Nauk Przyrodniczych, zorganizowane przez koła naukowe UMK: Studenckie Koło Naukowe Biotechnologii, Biologii, Geografii, Biologii Komórki, Ochrony Środowiska, Chemii oraz Koło Fizyki SPIE Toruń wraz z Komitetem Cytobiologii PAN. Obrady odbywały się w trzech blokach tematycznych: biologiczno-biotechnologicznym (dziedzina wiodąca: biologia komórki), geograficzno-środowiskowym (dziedzina wiodąca: geoinformacja w badaniach środowiska) oraz chemiczno-fizycznym (dziedzina wiodąca: nanotechnologia). Wykład otwierający, pt. Terapia genowa. Nadzieje i zagrożenia , wygłosił prof. Marek Jakóbisiak z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, członek Prezydium Komitetu Cytobiologii PAN. W czasie spotkania odbyły się także szkolenia, m.in. z zakresu Real Time PCR oraz na temat Narzędzia ENVI 5 do badania środowiska .

Konferencja PSRP

KOŚCIELISKO W dniach 22-24 marca odbyła się XIX Krajowa Konferencja Parlamentu Studentów RP. Studenccy aktywiści mieli możliwość uczestniczenia w warsztatach: Moja kariera, mój biznes, moja przyszłość ; Budowanie systemu zapewniania jakości kształcenia ; Podstawy prawa z uwzględnieniem szkolnictwa wyższego ; Zadania samorządów studenckich w systemie pomocy materialnej ; Ulgowe traktowanie czy dbałość o jakość kształcenia? – czyli regulaminy studiów, a potrzeby kształcenia studentów z niepełnosprawnością ; Postępowanie administracyjne w sprawach studenckich . Odbył się panel dyskusyjny Krajowe Ramy Kwalifikacji – Kolejne Realne Komplikacje czy Kompleksowa Reforma Kształcenia? oraz Stracone pokolenie? Jak Państwo może przygotować młodych do wejścia na rynek pracy? Odbyły się też posiedzenia komisji stałych i 8 komisji branżowych PSRP.

Nowy Rzecznik Praw Studenta

WARSZAWA/LUBLIN Podczas konferencji PSRP w Kościelisku na funkcję Rzecznika Praw Studenta wybrano Adama Szota z Katedry Teorii Prawa Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. A. Szot jest ekspertem formalnoprawnym oraz ekspertem ds. jakości kształcenia Polskiej Komisji Akredytacyjnej, a także szkoleniowcem z zakresu problematyki polskiego systemu szkolnictwa wyższego. Był przewodniczącym samorządu studenckiego UMCS, członkiem Rady Wydziału WPiA oraz Senatu UMCS. Był ekspertem w Biurze Rzecznika Praw Studenta. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na teoretycznych aspektach wydawania decyzji administracyjnych oraz funkcjonowaniu szkół wyższych w Polsce.

Centrum Studiów Polonoznawczych

JENA Na uniwersytetach Marcina Lutra w Halle-Wittenberdze oraz Fryderyka Schillera w Jenie powstaje Centrum Studiów Polonoznawczych im. Aleksandra Brücknera. Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej wesprze placówkę przez pierwsze trzy lata działalności kwotą 150 tys. euro rocznie, z możliwością przedłużenia finansowania o kolejne dwa lata. 25 marca umowę o utworzeniu centrum podpisali rektorzy uniwersytetów w Halle-Wittenberdze i Jenie, prof. Udo Sträter i prof. Klaus Dicke oraz Małgorzata Ławrowska, dyrektor i członek Zarządu Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej. CSP będzie mieściło się na Uniwersytecie w Halle-Wittenberdze. Umowa przewiduje powołanie dwóch profesur, w Halle i w Jenie. Oprócz tego powstanie nowatorski w skali Niemiec kierunek studiów magisterskich – „międzywydziałowe studia polonistyczne”. Oprócz Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej projekt wspierają Niemiecka Centrala Wymiany Akademickiej (DAAD) i Polsko-Niemiecka Fundacja na rzecz Nauki. Centrum rozpocznie działalność w semestrze zimowym 2013/2014.

Innowacyjna koincydencja

WARSZAWA Komisja Europejska opublikowała raport na temat innowacyjności państw europejskich. Według raportu, wyniki w zakresie innowacyjności w UE poprawiają się z roku na rok pomimo utrzymującego się kryzysu gospodarczego. Równocześnie pogłębia się przepaść innowacyjna między państwami członkowskimi UE. Najbardziej innowacyjne kraje poprawiły swoje wyniki, inne jednak wykazały brak postępów. Siłami napędowymi wzrostu innowacji w UE są małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) oraz komercjalizacja innowacji w połączeniu z doskonałymi systemami badań. Liderami innowacji są: Szwecja, Niemcy, Dania i Finlandia. Kraje doganiające liderów to: Holandia, Luksemburg, Belgia, Wielka Brytania, Austria, Irlandia, Francja, Słowenia, Cypr i Estonia (wynik powyżej średniej UE). Umiarkowani innowatorzy to: Włochy, Hiszpania, Portugalia, Czechy, Grecja, Słowacja, Węgry, Malta i Litwa (poniżej średniej UE). Na końcu listy znajdują się: Polska, Łotwa, Rumunia i Bułgaria. Zachodzi dziwna koincydencja między wynikami raportu innowacyjności a wysokością kwoty zakupów aparatury badawczej zwolnionej z wymogu zamówień publicznych. Okazuje się, że w krajach, które w raporcie wskazane są jako najbardziej innowacyjne, kwoty wolne od wymogu zamówień publicznych są bardzo wysokie, np. w okolicach 130 tys. euro. Kraje, w których kwoty zakupów, powyżej których wymaga się przeprowadzania postępowań w trybie zamówień publicznych, są niskie, np. 14 tys. euro w Polsce, znajdują się na końcu listy innowacyjności. MNiSW podjęło starania o podniesienie wartości zakupów wolnej od wymogów PZP do 130 tys. euro.

Szklane innowacje

WROCŁAW 27 marca Politechnika Wrocławska podpisała umowę o współpracy badawczo-rozwojowej z polskim oddziałem Pittsburgh Glass Works Sp. z o.o., jednym z wiodących producentów i dostawców podzespołów ze szkła dla sektora motoryzacyjnego na świecie. Przedsiębiorstwo, korzystając z potencjału naukowego i doświadczenia badawczego politechniki, zamierza utworzyć najbardziej nowoczesny w Polsce zakład produkcyjny z własnym działem B+R oraz wdrożyć innowacyjną linię technologiczną do produkcji podzespołów ze szkła laminowanego. Partnerzy będą wspólnie realizować projekty m.in. w zakresie ulepszania procesów cięcia szkła i sitodruku, a także prowadzić badania nagrzewania i chłodzenia szyby przedniej w pojazdach oraz pomiary parametrów szkieł w panelach słonecznych stosowanych do zasilania baterii.

Osada w Ałtaju

KRAKÓW Zespół archeologów z Oddziału Syberyjskiego Instytutu Archeologii i Etnologii Rosyjskiej Akademii Nauk w Nowosybirsku, kierowany przez prof. Andrieja Pawłowicza Borodowskiego, wraz z zespołem z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego pod kierunkiem doktoranta Łukasza Oleszczaka, przebadał osadę obronną sprzed 2 tys. lat. Wykopaliska na stanowisku Czułtukow Łog, położonym nieopodal miejscowości Manżerok w północnej części rosyjskiego Ałtaju, rzucają nowe światło na zagadnienie osadnictwa okresu huńskiego w tym rejonie doliny Katuni. Badana osada położona jest w miejscu naturalnie obronnym. Wokół niej znajduje się szereg innych stanowisk archeologicznych, w tym cmentarzysko i grodzisko. Zdaniem archeologów kompleks osadniczy pochodzi z epoki żelaza, z okresu scytyjskiego (ok. VI w. p.n.e) i huńskiego (od II w. p.n.e.). Archeolodzy zarejestrowali liczne jamy gospodarcze, w których przechowywano żywność, pozostałości palenisk, relikty budynków, a także półziemianki. Badacze natknęli się również na kilka tysięcy fragmentów naczyń ceramicznych i zabytków wykonanych z kości. Odkryto też kolekcję drobnych przedmiotów żelaznych oraz narzędzia kamienne.

Agresywne za kółkiem

WARSZAWA Kobiety za kierownicą częściej niż mężczyźni używają agresywnych wyrażeń w stosunku do innych kierowców. Największy poziom agresji występuje wśród ludzi posiadających cechy kobiece, a także u osób androgynicznych i tych, których cechuje wysoki poziom neurotyzmu lub ekstrawersji – pokazują badania przeprowadzone w SWPS w Warszawie. Karolina Konieczna, absolwentka psychologii w SWPS, w ramach swojej pracy magisterskiej postanowiła sprawdzić, czy agresja na drogach może mieć związek z płcią biologiczną i psychologiczną kierowców oraz z ich cechami osobowości. Pod kierunkiem dr Doroty Bednarek, neuropsychologa z SWPS, przebadała 200 kierowców w wieku 18-68 lat, z których ponad 80 proc. prawie codziennie używa auta. – Agresja językowa jest jedyną miarą agresji, w której kobiety nie ustępują, a nawet czasem przewyższają mężczyzn. W tym sensie agresja werbalna kobiet kierowców nie jest wynikiem bardzo zaskakującym. Zastanawiające natomiast jest to, że niezgodnie
ze statystykami wypadków opisane tu badanie nie wykazało przewagi mężczyzn w agresji polegającej na stwarzaniu zagrożenia w ruchu drogowym, jak np. celowe zajeżdżanie drogi czy przekraczanie prędkości – komentuje wyniki badania dr Dorota Bednarek.

FOT Fot. Stefan Ciechan

Twist & Blood

KATOWICE/WASZYNGTON Kuba Czekaj, absolwent Wydziału Radia i Telewizji im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego, otrzymał nagrodę dla najlepszego reżysera filmu krótkometrażowego za obraz Twist & Blood podczas zakończonego 30 marca w Waszyngtonie Hot Media International Film Festival . Film był również nominowany w kategoriach: najlepszy scenariusz filmu krótkometrażowego (Kuba Czekaj), najlepsze zdjęcia w filmie krótkometrażowym (Tomasz Woźniczka), najlepszy aktor w filmie krótkometrażowym (James Fordham). Wyprodukowany na Wydziale Radia i Telewizji im. Krzysztofa Kieślowskiego UŚ w 2010 roku film Twist & Blood otrzymał do tej pory ponad 30 nagród na krajowych i międzynarodowych festiwalach filmowych.

Salon ARCHIMEDES

MOSKWA Od 2 do 5 kwietnia trwał XVI Moskiewski Salon Wynalazków i Innowacyjnych Technologii ARCHIMEDES – 2013 . W tym roku wystawcy z 20 krajów zaprezentowali ponad 1000 wynalazków i innowacyjnych technologii. Na stoisku polskim pokazano 25 wynalazków. Międzynarodowe jury przyznało polskim wynalazcom i naukowcom 15 złotych, 6 srebrnych i 4 brązowe medale oraz nagrody specjalne. Wynalazki były oceniane w 40 kategoriach. Wśród nagrodzonych polskich wynalazków znalazły się m.in.: biomateriał opracowany przez naukowców z Politechniki Gdańskiej (więcej na str. 5) oraz Sposób łącznej analizy wyników badań echokardiograficznych i tomografii komputerowej , opracowany na Politechnice Łódzkiej.

Zespół chemii cukrów

KRAKÓW Zespół Stereokontrolowanej Syntezy Organicznej, pracujący na Wydziale Chemii UJ, prowadzi nowatorskie badania z obszaru syntezy cukrów. Doktorant UJ Bartosz Gut i prof. Jacek Młynarski, kierownik zespołu, opisali syntezę monosacharydów (cukrów) z zastosowaniem organokatalizatorów. Koncepcja stosowania jako katalizatorów prostych cząsteczek organicznych niezawierających metali jest nowym, dynamicznie rozwijającym się obszarem badań na świecie. W laboratoriach grupy prof. Młynarskiego projektowane są nowe katalizatory, które aktywują substraty w sposób podobny do enzymów, a więc w tzw. warunkach biomimetycznych. Niedawno doktorant UJ Osama El-Sepelgy zaprezentował nowatorską metodę syntezy tych związków z kwasu pirogronowego i aldehydów cukrowych, naśladując ich biosyntezę nadzorowaną w żywych organizmach przez enzymy – aldolazy. Podobna koncepcja została zastosowana w opublikowanej niedawno w „European Journal of Organic Chemistry” pracy o syntezie iminocukrów. Przy realizacji badań krakowski zespół współpracował z prof. Olivierem Martinem (Université d’Orléans, Francja). Inspiracją do badań była praktyczna możliwość zastosowania tych związków jako leków w terapii rzadkich chorób genetycznych, a w szczególności choroby Gauchera. Prof. Młynarski jest laureatem grantów TEAM i Międzynarodowych Projektów Doktoranckich Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Był stypendystą Fundacji Humboldta.

Imagine Cup

WARSZAWA/POZNAŃ Zespół studentów Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu „TapBoarders”, który opracował elektroniczną platformę mobilną do gier planszowych, zwyciężył w finale polskiej edycji studenckiego konkursu technologicznego Imagine Cup 2013 w kategorii „Innowacje”. Ich projekt – platforma Multiboard – umożliwia korzystanie z gier planszowych w wersji elektronicznej oraz połączenie ułożonych obok siebie kilku mobilnych urządzeń typu smartfon czy tablet, które mogą stworzyć wspólne środowisko dla gier. Za pomocą Multiboardu można grać zarówno w gry już istniejące na rynku, jak i w gry, jakich do tej pory jeszcze nie było. Zatem system ten otwiera przed entuzjastami gier zupełnie nowe możliwości. Zwycięzcy pojadą na światowy finał do Petersburga. W skład zwycięskiej drużyny weszli: Tadeusz Makuch, Aleksandra Olejniczak, Stefania Tempłowicz oraz Bartosz Matuszewski, a mentorem zespołu był mgr inż. Zbigniew Paszkiewicz, pracownik Katedry Technologii Informacyjnych UEP. W kategorii „Gry” zwyciężył Ad Infinitum z Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie z projektem Idea , a w kategorii „Projekty Społeczne” – zespół We Code for Food z Politechniki Białostockiej. Organizatorem konkursu Imagne Cup jest Microsoft.

Europa Nostra

ŁÓDŹ Dr hab. inż. arch. Bartosz M. Walczak, adiunkt w Zakładzie Historii Architektury, Budowy Miast i Konserwacji Zabytków w Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej, otrzymał European Union Prize for Cultural Heritage/Europa Nostra Award 2013. Uhonorowano go za rozprawę habilitacyjną Zespoły fabryczne w europejskim przemyśle włókienniczym w latach 1771-1914 . B.M. Walczak jest miejskim konserwatorem zabytków w Łodzi. Europa Nostra to federacja skupiająca ponad 200 pozarządowych organizacji z 45 krajów, zajmujących się ochroną dziedzictwa kulturowego Europy. Od 1978 roku wręcza nagrody za utrzymywanie i restaurację obiektów kulturowych w krajach europejskich. W 2002 roku Unia Europejska przekazała stowarzyszeniu nadzór nad administracją programu nagród zwanych European Union Prize for Cultural Heritage (Nagroda Europa Nostra). Nagroda przyznawana jest w kategoriach: konserwacja, prace badawcze, długoletnia działalność na rzecz zabytków; edukacja i podwyższanie świadomości dziedzictwa.

BayLab

WARSZAWA Politechnika Warszawska oraz Bayer Sp. z o.o. ustanowiły wspólny program praktyk dla studentów. Jego istotą jest promocja nauki w multimedialnym salonie popularnonaukowym BayLab, uruchomionym przez Bayer w Warszawie. Zadaniem praktykantów jest współtworzenie i współprowadzenie warsztatów dla dzieci ze szkół podstawowych i gimnazjalnych. Warsztaty, moderowane przez pracowników naukowych warszawskich uczelni, dotyczą obszarów chemii, inżynierii materiałowej, ochrony środowiska. Ważnym elementem są zajęcia laboratoryjne, prowadzone przez praktykantów-studentów. Bayer to firma działająca w obszarze zdrowia, ochrony roślin i wysokospecjalistycznych materiałów. Od lat promuje uzdolnionych naukowców, wspiera ważne projekty badawcze oraz tworzy platformy wymiany naukowej. Wydatki firmy na badania i rozwój sięgają 3 mld euro rocznie.

Analiza wody

TORUŃ W dniach 7-9 kwietnia specjaliści od wody z całego świata spotkali się na konferencji Monitoring i analiza wody. Chromatograficzne metody oznaczania substancji o charakterze jonowym , zorganizowanej przez Katedrę Chemii Środowiska i Bioanalityki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Spotkanie poświęcone było monitoringowi stanu wód i analizie wody oraz związków o charakterze jonowym, m.in. procesom życiowym, które zachodzą na poziomie komórkowym w systemach roślinnych i zwierzęcych. Przedmiotem obrad były też procesy technologiczne odnoszące się do pozyskiwania, oczyszczania i uzdatniania wody oraz jej turystycznego i transportowego wykorzystania. Odbyła się też wystawa sprzętu i akcesoriów służących do realizacji monitoringu oraz warsztaty, których uczestnicy mogli zapoznać się z najnowszymi metodykami i procedurami analitycznymi. W organizację przedsięwzięcia były też zaangażowane Polskie Towarzystwo Chemiczne, Komitet Chemii Analitycznej PAN oraz Toruńskie Wodociągi.

IFSA 2013 Award

WARSZAWA Prof. Janusz Kacprzyk, kierownik Pracowni Systemów Inteligentnych Instytutu Badań Systemowych PAN, otrzymał IFSA 2013 Award, najbardziej prestiżową nagrodę International Fuzzy Systems Association. Uhonorowano go za całokształt osiągnięć naukowych w dziedzinie systemów rozmytych oraz działalność na rzecz IFSA. Prof. Kacprzyk jest autorem ponad 500 publikacji. Jest członkiem PAN i Spanish Royal Academy of Economic and Financial Sciences. Pełni funkcje prezydenta IFSA i przewodniczącego Polskiego Towarzystwa Badań Operacyjnych i Systemowych. Jest szóstym laureatem IFSA Award po profesorach L.A. Zadehu, G.J. Klirze, T. Terano. R.R. Yagerze i E. Trillasie.

Merentibus

KRAKÓW 8 kwietnia medal „Merentibus” Uniwersytetu Jagiellońskiego otrzymał Uniwersytet Fryderyka Schillera w Jenie. W ubiegłym roku upłynęło 50 lat współpracy między Uniwersytetem Jagiellońskim a Uniwersytetem Fryderyka Schillera w Jenie. Porozumienie o współpracy podpisane zostało 24 marca 1962 r. jako pierwsze porozumienie UJ z uczelnią zagraniczną w okresie powojennym. Umowa przewidywała wymianę pracowników i studentów na podstawie programów roboczych. Uniwersytet jenajski jest nadal jednym z najważniejszych partnerów UJ. Program roboczy na lata 2011-2013 obejmuje 11 dziedzin i 18 tematów oraz współpracę między bibliotekami uniwersyteckimi. Uniwersytet w Jenie został założony przez Nikolausa von Amsdorfa w 1558 roku. Imię patrona, Fryderyka Schillera, zostało mu nadane dopiero w roku 1934.

Konferencja naukometryczna

WARSZAWA 9 kwietnia odbyła się międzynarodowa konferencja Naukometryczna ocena dorobku naukowego uczonych i instytucji , zorganizowana przez Polską Akademię Nauk we współpracy z Thomson Reuters. Uczestnicy konferencji stwierdzili, że ocena dorobku naukowego uczonych i instytucji powinna być przeprowadzana przede wszystkim na podstawie peer review – recenzji naukowej dokonywanej przez osoby ze środowiska naukowego, mające szczegółową wiedzę z danego działu nauki. Wartościom wskaźników naukometrycznych powinno się przypisywać znaczenie pomocnicze, kładąc nacisk na jakość badań, czyli znakomity poziom i wybitne osiągnięcia, a nie na dane statystyczne. Stwierdzili też, że wskaźniki bibliometryczne, mimo ograniczeń i pułapek, jakie ze sobą niosą, są potrzebne i mogą pomóc w wypracowaniu rzetelnej oceny dorobku uczonych i instytucji. Sformułowano wniosek, że nie sposób dokonać dobrej ewaluacji bez wizytacji w instytucjach, rozmów i spotkań z naukowcami. Zwrócono uwagę, że podejście ilościowe, oparte na wskaźnikach naukometrycznych, przyczyniło się do powstania niepokojącego zjawiska, jakim jest zaprzestanie czytania prac naukowych dla oceny dorobku uczonego.

Doktorat h.c. – prof. J. Migasiewicz

WROCŁAW 9 kwietnia prof. Juliusz Migasiewicz, rektor Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, został wyróżniony godnością doktora honoris causa Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Kultury Fizycznej. Uhonorowano go za osiągnięcia dydaktyczno-naukowe, szkoleniowo-sportowe i organizacyjne oraz wkład w rozwijanie współpracy między obiema uczelniami. W trakcie posiedzenia doszło również do podpisania umowy o współpracy naukowo-dydaktycznej, sportowej i kulturalnej między uczelnią lwowską a wrocławską AWF. Przewiduje ono wymianę programową, wymianę studentów oraz nauczycieli. Być może w niedalekiej przyszłości, niektórzy absolwenci partnerskich uczelni będą otrzymywać podwójne dyplomy: Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Kultury Fizycznej i Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu.

She Figures

WARSZAWA Liczba kobiet na stanowiskach naukowo-badawczych jest zbyt niska, choć ich odsetek wciąż rośnie – wynika z ostatniego wydania sprawozdania She Figures , opublikowanego przez Komisję Europejską. Kobiety stanowią jedynie 33 proc. europejskich naukowców i 20 proc. profesorów zwyczajnych. Tylko 15,5 proc. instytucji szkolnictwa wyższego jest zarządzane przez kobiety. Liczba kobiet rośnie szybciej niż liczba mężczyzn (+ 5,1 proc. rocznie w latach 2002-2009). W UE na jedną kobietę w radach naukowych i zarządach przypada średnio dwóch mężczyzn. W 2010 r. odsetek studentek (55 proc.) i absolwentek (59 proc.) przewyższał odsetek studentów, jednak wśród słuchaczy i absolwentów studiów doktoranckich mężczyźni byli nieznacznie liczniejsi niż kobiety (odpowiednio 49 proc. i 46 proc.). Kobiety stanowiły 44 proc. naukowców zaczynających pracę naukową ze stopniem doktora i jedynie 20 proc. naukowców na najwyższych szczeblach akademickiej hierarchii.

Najlepszy matematyk

OSTRAVA/KRAKÓW W dniach 10-13 kwietnia w Ostravie odbyły się Międzynarodowe Zawody Matematyczne im. Vojtecha Jarnika, organizowane przez Uniwersytet w Ostravie (północno-zachodnie Czechy). Uczestniczyło w nim 184 zawodników z 41 uniwersytetów. Reprezentacja UJ składała się z ośmiu osób: czterech w kategorii niższej (Teodor Jerzak, Marcin Lara, Dariusz Matlak i Michał Zając) i czterech w kategorii wyższej (Mikołaj Frączyk, Jakub Konieczny, Kamil Kuźmicki i Konrad Żołna). W starszej kategorii Jakub Konieczny zajął pierwsze miejsce i jako jedyny uczestnik tej kategorii rozwiązał wszystkie zadania. W młodszej Teodor Jerzak zajął ósme miejsce. Inni przedstawiciele UJ zajęli miejsca od 16. do 43. W nieoficjalnej klasyfikacji drużynowej (oficjalnej klasyfikacji drużynowej nie prowadzi się) UJ zajął w niższej kategorii miejsce szóste za Bonn, Pragą, Barceloną, Zagrzebiem i Warszawą, a w wyższej kategorii miejsce pierwsze ex aequo z Sankt Petersburgiem i Moskwą.

Medale w Genewie

GENEWA Podczas 41. Międzynarodowej Wystawy Wynalazczości, Nowoczesnej Techniki i Wyrobów w Genewie, która odbyła się w dniach 10-14 kwietnia , polscy wynalazcy uzyskali 18 medali: 2 złote z wyróżnieniem, 4 złote, 9 srebrnych i 3 brązowe. Złote medale z wyróżnieniem otrzymali: Jędrzej Blaut (na fot.) z Akademii Górniczo-Hutniczej za opracowanie „podatnego gniazda USB typu A” oraz Zbigniew Brytan i Leszek Adam Dobrzański z Politechniki Śląskiej za technologię otrzymywania spiekanych stali nierdzewnych o polepszonych własnościach mechanicznych i odporności korozyjnej, które uzyskali przez laserowe stopowanie powierzchni laserem HDLP. Dwa złote medale trafiły na Politechnikę Łódzką, po jednym do Instytutu Nafty i Gazu oraz Instytutu Włókiennictwa. Medale srebrne otrzymały rozwiązania zaproponowane przez badaczy z PŁ, IW, PŚ, Politechnikę Lubelską, Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny, Pomorski Uniwersytet Medyczny i Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu. Nagrodzone srebrnym medalem łóżko przeciwodleżynowe, opracowane w Instytucie Włókiennictwa, uzyskało specjalną nagrodę reprezentacji Malezji. Medalami brązowymi uhonorowano wynalazki opracowane w: PL, Instytucie Ceramiki i Materiałów Budowlanych oraz Przemysłowym Instytucie Automatyki i Pomiarów.

Sztuka faktu

TORUŃ W dniach 11-13 kwietnia wybitni reportażyści i twórcy telewizyjni gościli na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika podczas Festiwalu Sztuki Faktu , organizowanym przez Miasto Toruń, Toruńską Agendę Kulturalną i Telewizję Polską. Wydarzenie było poświęcone przede wszystkim sztuce reportażu w Telewizji Polskiej i jej twórcom. Program obejmował m.in. panele, przeglądy — w tym, pokazy premierowe — filmów dokumentalnych i koncerty, spektakle Teatru Telewizji oparte na prawdziwych zdarzeniach, a także warsztaty dziennikarskie prowadzone przez szefów „Wiadomości” i „Panoramy”, w których udział wzięło wielu studentów dziennikarstwa UMK.

Ze skarbca KUL

LUBLIN/KOZŁÓWKA 12 kwietnia w zespole pałacowo-parkowym w Kozłówce otwarto wystawę Ex thesauro universitatis. Zbiory sztuki Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Muzeum Zamoyskich w Kozłówce . Zaprezentowano na niej najcenniejsze dzieła sztuki należące do Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Fundamentem uniwersyteckich zbiorów sztuki była darowizna ks. kan. Jana Władzińskiego (1861-1935) z 1932 r., który przekazał na rzecz uczelni zbiór pamiątek historycznych i stylowych okazów z różnych zakątków kraju. Licząca ponad 4 tys. obiektów kolekcja uległa niemal całkowitemu rozproszeniu podczas II wojny światowej. W latach powojennych, dzięki determinacji władz KUL, a także licznym darowiznom, zbiory odrodziły się i liczą obecnie blisko 1700 eksponatów. Od prawie 60 lat pozostają one pod opieką merytoryczną Instytutu Historii Sztuki KUL, stanowiąc bazę dydaktyczną dla studentów. Wystawa w Kozłówce stworzyła niepowtarzalną okazję do zapoznania się z mało znaną, ale cenną kolekcją. Kuratorem wystawy jest Krzysztof Przylicki z Instytutu Historii Sztuki KUL. Wystawa będzie prezentowana do 31 sierpnia.

Niezwykły transformator

LUBLIN Studenci Wydziału Elektrotechniki i Informatyki Politechniki Lubelskiej (Przemysław Rogalski, Wojciech Prus i Kamil Radzik) zbudowali transformator, który różni się od innych tego typu urządzeń zarówno wysokimi częstotliwościami, jak i budową. Służy on do generowania wysokich napięć rzędu 700-800 tys. woltów, choć niektóre aplikacje pozwalają przekroczyć granice miliona woltów. – Nasze urządzenie pracuje z częstotliwością 110 kHz. Można dzięki temu zaobserwować bardzo wiele ciekawych zjawisk np. naskórkowości, zbliżenia – mówi inż. Przemysław Rogalski. I zapowiada dalsze prace: – Wszystkich możliwości transformatora jeszcze nie znamy, ponieważ nie pozwalaliśmy urządzeniu pracować na pełnej mocy. Boimy się, że sprzęt elektroniczny znajdujący się blisko niego mógłby zostać uszkodzony. Urządzenie znajduje się w laboratorium Katedry Urządzeń Elektrycznych i Technik Wysokich Napięć i służy do celów dydaktycznych. – Urządzenie może też być wykorzystywane w ozonatorach służących do uzdatniania wody w basenach, do sprawdzania wytrzymałości elektrycznej materiałów, np. podczas projektowania można sprawdzić czy dany materiał wytrzyma przy skrajnie wysokim napięciu (np. podczas wyładowań atmosferycznych) i innym niż normalnie rodzaju pola elektrycznego i magnetycznego – mówi inż. Rogalski. Początkowo budowa transformatora związana była z Kołem Naukowym Materiałoznawstwa Elektrycznego i Technik Wysokich Napięć MELJON, później studenci postanowili kontynuować ją w ramach pracy inżynierskiej.

Współpraca: Biała Podlaska – Dorota Karwacka, Gdańsk – Beata Czechowska-Derkacz, Katowice – Jacek Szymik-Kozaczko, Kraków – Izabella Majewska, Marian Nowy, Katarzyna Pilitowska, Piotr Żabicki, Lublin – Iwona Czajkowska-Deneka, Lidia Jaskuła, Łomża – Ewa Zawłocka, Łódź – Ewa Chojnacka, Poznań – Alicja Błaszczyńska, Marlena Chomska, Toruń – Kinga Nemere-Czachowska, Anna Płaczek, Warszawa – Marta Angrocka-Krawczyk, Bartosz Łopiński, Wrocław – Anna Kiczko, Joanna Pająk.