Oszkodliwości działania Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej dla Pracowników Nauki (1952-1959) świadczyły przyjęte przez nią kryteria, szczególnie te, które stosowano wobec młodszego pokolenia pracowników nauki.

Na mocy uchwały CKK z 29 kwietnia 1953 roku tytuł docenta był przyznawany osobom mającym tytuł adiunkta oraz pięcioletni staż pracy na stanowisku pomocniczego pracownika nauki. Do tego stażu wliczano też okres aspirantury. Odstępstwa od tych wymogów stosowano wobec osób wyróżniających się w pracy naukowej oraz pedagogicznej lub zawodowej. Od kandydatów na profesorów nadzwyczajnych wymagano (uchwała CKK z 3 X 1953) wykazania się „stale rozwijającą się działalnością naukowo-badawczą oraz stałym wzrostem poziomu dorobku naukowego wyrażającego się w pracach naukowych”, a do tego „twórczą inicjatywą w organizowaniu i systematycznym prowadzeniu pracy naukowo-badawczej oraz troską o wychowywanie młodej kadry naukowej”, a także „stałą i skuteczną troską o udoskonalanie metod i podnoszenie wyników nauczania”. Od kandydatów na profesorów zwyczajnych żądano wykazania się „stale rosnącym dorobkiem naukowym, stanowiącym twórczy wkład do rozwoju danej dziedziny nauki”, a do tego „poważnymi osiągnięciami w organizowaniu i kierowaniu pracą naukowo-badawczą w służbie gospodarki narodowej i kultury oraz poważnymi rezultatami w wychowywaniu kadry naukowej”, a także „stałym wzrostem wyników pracy nad kształceniem i wychowywaniem młodzieży”. Ustawa z 15 grudnia 1951 roku o szkolnictwie wyższym i o pracownikach nauki nie przewidywała wymogu przechodzenia przez kolejne stopnie – pozostawiała CKK ocenę każdego przypadku awansu z osobna. CKK mogła nawet przyznać tytuł naukowy, przewidziany dla samodzielnego pracownika nauki, osobie nieposiadającej odpowiedniego stopnia naukowego. Typowym wymogiem było jednak posiadanie niższego stopnia naukowego przy przyznaniu tytułu docenta lub profesora nadzwyczajnego oraz stopnia wyższego – przy ubieganiu się o tytuł profesora zwyczajnego. CKK brała też pod uwagę „kwalifikacje moralne” oraz zdolność do należytego wywiązywania się z ustawowo nałożonych obowiązków. Jak widać w przypadku samodzielnych pracowników nauki oczekiwania ideologiczne ujawniały się nie na poziomie norm, lecz na poziomie decyzji.

Z Notatki informacyjnej w sprawie dotychczasowej działalności Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej dla Pracowników Naukowych , skierowanej 4 września 1954 roku z Wydziału Nauki i Szkół Wyższych KC PZPR do sekretarza KC Edwarda Ochaba, wskazywano, że proces weryfikacji pracowników nauki przez rady wydziałowe i senaty uczelni „cechował w dużym stopniu liberalizm i brak odpowiedzialności w stosowaniu zaleconych uchwałami kryteriów”. Uczelniane POP PZPR „ograniczyły się do interwencji i forowania partyjnych profesorów niezależnie od ich dorobku naukowego”. Na koniec sugerowano, by partyjni członkowie sekcji CKK „omówili w partyjnym gronie wątpliwe przypadki, co spowoduje, że na posiedzeniach sekcji nie będzie rozbieżności między towarzyszami”. W listopadzie 1954 roku powołano Zespół Partyjny członków CKK. Sprawował on kontrolę ideologiczną nad pracami agend CKK i podlegał Wydziałowi Nauki i Szkół Wyższych KC PZPR. W wydziale organizowano narady tego zespołu. Największa, z udziałem ministra Rapackiego, odbyła się 13 stycznia 1955 roku. Podkreślano wtedy naganną „żywiołowość w ocenach” ujawnianą w decyzjach sekcji CKK.

W przepisach CKK uznawano osiągnięcia organizacyjne i dydaktyczne za równoważny odpowiednik pracy kandydackiej, co miało szczególne znacznie dla osób trafiających do nauki z tzw. praktyki. Na progu kariery ustawiano barierę ideologiczną – na mocy uchwały CKK z 29 kwietnia 1953 roku w sprawie zasad postępowania przy nadawaniu stopnia kandydata nauk wymagano nie tylko znajomości materiału faktycznego, samodzielnego myślenia i krytycyzmu, ale i znajomości osiągnięć „postępowej nauki”, umiejętności wiązania teorii z praktyką, znajomości zasad i stosowania materializmu dialektycznego i historycznego. Podkreślano, że „kryteria kwalifikacji do stopnia kandydata nauk muszą być wyraźnie wyższe niż zastosowane dotychczas”. Tylko „nieliczne, wyjątkowe przypadki” pozwalały zaliczyć dawny doktorat jako podstawę przyznania stopnia kandydata nauk. Na rady wydziałowe (naukowe) nałożono (wytyczne Prezydium CKK z 2 VI 1953) obowiązek nadsyłania do CKK planów obron prac kandydackich. Zgodnie z uchwałą Prezydium CKK (z 4 III 1954) teksty recenzji i ocen prac kandydackich i doktorskich ustalone w sekcjach CKK były włączane do akt sprawy i udostępniane nie tylko autorom, ale i kierownictwu uczelni oraz instytutów. Krytyczne uwagi mogły być podstawą korekty pracy przed publikacją – jednak z zaznaczeniem w druku „w jakim kierunku poszły zmiany i uzupełnienia pierwotnego tekstu” oraz wskazaniem, że jest to efekt krytyki ze strony CKK. Uchwała Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego i kolegium Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego z 4 lutego 1954 roku w sprawie wytycznych do planowania rozwoju pomocniczych pracowników nauki w szkołach wyższych stwierdzała: „obok aspirantury, rozwijającej się jako forma wyższa i podstawowa, a także przy jej pomocy, asystentura staje się w pełni ważną, szeroką formą planowego kształcenia kadr samodzielnych pracowników nauki. Dotychczas nieograniczony praktycznie staż pracy w charakterze pomocniczego pracownika nauki będzie ulegał stopniowemu skróceniu i dla rozpoczynających ją nie powinien w zasadzie przekraczać 5-7 lat”. Tym samym odchodzono od przyjętego w ustawie z 15 grudnia 1951 roku – wbrew tradycji – zawodowego charakteru stanowisk pomocniczych pracowników nauki, wolnego od wyznaczania okresów maksymalnego zatrudnienia na poszczególnych stanowiskach. Pracę kandydacką musieli napisać także niektórzy doktorzy (dawni), aby według decyzji CKK uzyskać możliwość kolejnego awansu. 