Bibliometriomania

Henryk Grabowski

Kiedyś od kogoś usłyszałem, że praca doktorska na temat odruchu kolanowego, stanowiącego do dzisiaj ważny element diagnostyki neurologicznej, miała kilka, a może kilkanaście (dokładnie już nie pamiętam) stron. Nie wiem, czy to prawda, ale chętnie odwołuję się do tego przykładu, kiedy odpowiadam studentom na pytanie, ile stron powinna mieć praca magisterska.

Rozwój cywilizacji ograniczający

aktywność ruchową może osłabić

motywację do wysiłków fizycznych

W ramach przedmiotu metodologia pracy naukowej jeden z wykładów poświęcam pisarstwu naukowemu. Jedną z zasad tego pisarstwa jest zwięzłość i oszczędność słowa. Starając się przekonać studentów, że tekst naukowy skrócony o połowę zwykle zyskuje na wartości, posługuję się następującym przykładem:

Piszę o tym dlatego, że niedawno natknąłem się na rozporządzenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego, z którego wynika, że do osiągnięć naukowych i twórczych w nauce zalicza się m.in. monografie naukowe, pod warunkiem, że posiadają co najmniej 6 arkuszy autorskich. W ten sposób termin bibliometria, używany do ilościowej oceny dorobku naukowego, nabrał dosłownego znaczenia. Miarą tego dorobku – w świetle wspomnianego rozporządzenia – stała się bowiem liczba zapisanych metrów.

Profesor Wacław Pytkowski we wstępie do swojej książki Organizacja badań i ocena prac naukowych napisał: „wstydzę się tego, że nie w pełni dobierałem słowa o takim nasyceniu wagą treści, żeby pozwoliło mi wszystko to napisać krócej. Na swe usprawiedliwienie mam tylko to, że takie krótkie pisanie wymaga dużo czasu, a mnie chodzi teraz tylko o to, żeby móc zdążyć”. Szkoda, że znakomity uczony nie zdążył się dowiedzieć, iż to, co uważał za uchybienie w tekście naukowym, stało się cnotą. Ja – niestety – dożyłem i dlatego, chcąc być uczciwym wobec studentów, zwłaszcza myślących o karierze naukowej, będę pewnie musiał zacząć ich uczyć, jak rozwadniać tekst naukowy. Myślę, że wykorzystam do tego zamieszczoną wyżej prezentację graficzną. Wystarczy przestawić kolumny i usunąć naniesione znaki korektorskie.