Wydarzenia

W ISSA

SZCZECIN Pod koniec ub. roku szczecińska Akademia Morska została członkiem Międzynarodowego Stowarzyszenia Szkół Żeglarskich. Może teraz organizować kursy żeglarskie (m.in. na sternika jachtowego, skippera czy członka załogi jachtu morskiego), których dyplomy i patenty są honorowane w Europie, USA, Australii i Nowej Zelandii. ISSA – International Sailing School Association – promuje i wspiera instytucje uczące żeglowania oraz działa na rzecz rozwoju żeglarstwa poprzez kształcenie w tej dyscyplinie na wszystkich poziomach zaawansowania oraz na wszelkiego rodzaju sprzęcie pływającym. Zadania te realizuje we współpracy z Międzynarodową Federacją Żeglarską (ang. ISAF – International Sailing Federation).

Efekt Zimbardo

KATOWICE Prof. Philip Zimbardo, jedna z najważniejszych postaci światowej psychologii, wygłosił w Katowicach wykład My journey from understanding evil to inspiring heroism . Rozpoczął tańcem do piosenki Franka Sinatry You’ve got to change your evil ways . Potem przypomniał stanfordzki eksperyment więzienny, który pokazał, że w określonych warunkach zwykli ludzie potrafią zmienić się w okrutne bestie. Zimbardo uważa, że ludzie są nie tyle dobrzy czy źli, co po prostu bardzo plastyczni i zdolni przyjmować najróżniejsze role. Od fascynacji złem przeszedł do zachwytu nad dobrem. Dziś prowadzi fundację Heroic Imagination Project, której celem jest uczenie młodzieży odważnego reagowania w trudnych sytuacjach oraz zwykłego codziennego altruizmu.

Praktycy wesprą KAUT

WARSZAWA Komisja Akredytacyjna Uczelni Technicznych i Polska Izba Inżynierów Budownictwa podpisały porozumienie o współpracy w zakresie dbałości o poziom wykształcenia i wykonywania zawodu inżyniera budownictwa. – Umowa to wyraz naszej troski i starań o podnoszenie poziomu kształcenia na uczelniach technicznych, tak, aby ich absolwenci spełniali wymagania rynku pracy – powiedział przewodniczący KAUT, prof. Bohdan Macukow. Mgr inż. Andrzej R. Dobrucki, prezes PIIB podkreślał, że polscy inżynierowie powinni być nie tylko dobrze przygotowani do zawodu, ale także konkurencyjni na europejskim rynku pracy. W najbliższym czasie zostanie powołany zespół ekspertów, którzy opracują standardy i kryteria oceny dla kierunku budownictwo, spełniające zarówno oczekiwania środowiska akdemickiego, jak i inżynierów praktyków. Przedstawiciele PIIB będą uczestniczyli w charakterze ekspertów w procesie akredytacyjnym KAUT.

Nagroda Pruszyńskich

WARSZAWA Prof. Wiktoria Śliwowska, wieloletni pracownik Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN, otrzymała Nagrodę PEN Clubu im. Ksawerego i Mieczysława Pruszyńskich, przyznawaną za reportaż literacki, opowiadania i literacką eseistykę. Uhonorowano ją za badanie dziejów polskiej i rosyjskiej inteligencji w czasach jej konfrontacji z historią XIX i XX wieku. Prof. Śliwowska, pokazując w swoich pracach losy polskich zesłańców na Syberię, więźniów caratu, zachowała sympatię dla Rosjan jako ludzi, czego wyrazem jest napisana wspólnie z mężem, prof. René Śliwowskim, książka Rosja, nasza miłość .

Prof. Kwieciński w EASAL

PARYŻ/TORUŃ Prof. Zbigniew Kwieciński z Wydziału Nauk Pedagogicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika został powołany na członka tytularnego European Academy of Sciences, Arts and Literature w Paryżu. Académie Européenne des Sciences, des Arts et des Letters została założona w 1980 r. przez malarkę i pisarkę, dr Nicole Lemaire d’Agaggio oraz wybitnego chemika, prof. Raymonda Daudela. Wśród członków tytularnych EASAL znajduje się aktualnie kilkudziesięciu laureatów nagrody Nobla. Prof. Z. Kwieciński pracuje w Katedrze Socjologii Edukacji i Pedagogiki Społecznej UMK, gdzie kieruje Pracownią Międzykulturowych Studiów Edukacyjnych oraz w Zakładzie Polityki Oświatowej Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu. Jest prezesem Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego; członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów. Jest członkiem PAN. Otrzymał doktoraty honoris causa Uniwersytetu Opolskiego i Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.

Praca Roku 2012

POZNAŃ W 2012 r. najbardziej poczytnym tekstem czasopisma „Ortopedia. Traumatologia. Rehabilitacja” był artykuł mgr Kornelii Drozdy oraz prof. Jacka Lewandowskiego i mgr. Przemysława Górskiego z Zakładu Rehabilitacji Narządu Ruchu Akademii Wychowania Fizycznego im. E. Piaseckiego. Publikowana w języku polskim i angielskim praca Bóle kręgosłupa u młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych zamieszkałej w środowisku miejskim w Polsce, na przykładzie Poznania była najczęściej pobieranym w pełnej wersji pdf tekstem ze strony „OTR”. Pobieranie pełnej wersji tekstów w pdf ze strony „OTR” jest płatne. Publikowane w nagrodzonym artykule wyniki badań przeprowadzonych wśród młodzieży w Poznaniu sugerują, że zarówno aktywność fizyczna, jak i czas spędzany przed komputerem lub TV, nie są czynnikami ryzyka pojawienia się bólów kręgosłupa u młodzieży. Wynika z nich także, że rozpowszechnienie bólów kręgosłupa wśród młodzieży polskiej zamieszkałej w środowisku miejskim jest przybliżone do rozpowszechnienia tego typu dolegliwości zarówno wśród dorosłych, jak i młodzieży populacji krajów zachodnich.

Doktorat h.c. – dr J. Lewandowski

WROCŁAW 18 stycznia dr Janusz Lewandowski, komisarz Unii Europejskiej, dołączył do grona doktorów honoris causa Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Lewandowski był pracownikiem naukowym Uniwersytetu Gdańskiego. Zakładał Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową w Gdańsku, którego Radzie Programowej przewodniczy. W latach 1980–89 był doradcą ekonomicznym „Solidarności” i współzałożycielem Kongresu Liberalno-Demokratycznego. Pełnił funkcję ministra przekształceń własnościowych w rządach Jana Krzysztofa Bieleckiego i Hanny Suchockiej. Doprowadził do uruchomienia giełdy i opracowania Programu Powszechnej Prywatyzacji. Był posłem na Sejm RP, posłem Parlamentu Europejskiego, a od 9 lutego 2010 roku pełni funkcję Komisarza Europejskiego ds. budżetu i programowania finansowego w Drugiej Komisji Joségo Manuela Barroso.

Laury Kompetencji i Umiejętności

KATOWICE 19 stycznia wręczono Laury Kompetencji i Umiejętności. Diamentowy Laur otrzymał dr Janusz Lewandowski, komisarz UE ds. budżetu. Wśród laureatów są pracownicy naukowi. Kryształowym laurem wyróżniono prof. Wiesława Banysia, rektora Uniwersytetu Śląskiego, przewodniczącego KRASP. Platynowy laur dostał m.in. prof. Marek Ściążko z Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla. Platynowy Laur Pro Publico Bono otrzymali: prof. inż. Wiesław Blaschke z Politechniki Śląskiej, prezes Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa w Polsce; prof. inż. Maciej Kaliski z Akademii Górniczo-Hutniczej i prof. Katarzyna Popiołek, psycholog z Uniwersytetu Śląskiego. Platynowy Laur „Kultura i Media” otrzymali: prof. Jan Malicki z UŚ, dyrektor Biblioteki Śląskiej i prof. Tomasz Miczka, rektor Akademii Muzycznej w Katowicach. Złotymi Laurami nagrodzono m.in: profesorów n. med. Marka Rokickiego i Wojciecha Rokickiego ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

Grant Funduszu Wyszehradzkiego

TARNÓW Projekt edukacyjny Samorząd terytorialny i administracja w państwach grupy wyszehradzkiej , opracowany przez Instytut Administracyjno-Ekonomiczny tarnowskiej PWSZ, będzie finansowany z Visegrad University Studies Grant przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki. Będzie służył studentom kierunku administracja, szczególnie nowej specjalności administracja międzynarodowa i unijna z językiem francuskim . Za 15 tys. euro odbędą się cykliczne wykłady prowadzone przez specjalistów z Polski, Węgier, Słowacji i Czech na temat rozwiązań ustrojowych, prawnych i organizacyjnych administracji państwowej i samorządowej w tych krajach; powstanie skrypt (także w wersji elektronicznej) z prezentowanych wykładów; studenci odbędą wyjazdy do miast partnerskich Tarnowa: Kiskörös (Węgry), Trenczyn (Słowacja), Pilzno (Czechy). Autorką i koordynatorem projektu jest dyrektor IAE dr Anna Gądek, doc. PWSZ.

Elektryczny motoszybowiec

RZESZÓW/WARSZAWA po raz pierwszy samodzielnie oderwał się od ziemi i bezpiecznie wylądował dwumiejscowy motoszybowiec z napędem elektrycznym AOS-71 (na fot.), efekt współpracy Politechniki Rzeszowskiej i Warszawskiej. Oblotu dokonał pilot doświadczalny I kl., mgr inż. Bogusław Mrozek. AOS-71, dwuosobowy, o napędzie elektrycznym szybowiec jest pierwszym tego typu statkiem powietrznym zbudowanym w Polsce i jednym z nielicznych na świecie. Będzie wykorzystywany w szkoleniu podstawowym pilotów, nauce podstaw akrobacji, do startów w zawodach, w lotach rekreacyjnych i pasażerskich oraz patrolowania lasów. W dydaktyce posłuży za laboratorium lotnicze do badań nad profilami aerodynamicznymi, różnymi typami śmigieł i nad wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii do napędu statków powietrznych. AOS to skrót od nazwy: Akademicki Ośrodek Szybowcowy z siedzibą w Bezmiechowej w Bieszczadach. Cyfra 7 oznacza kolejną konstrukcję powstałą w Politechnice Warszawskiej w ramach Programu ULS Ultralekkie szybowce i motoszybowce , zaś jedynka – pierwszą konstrukcję Politechniki Rzeszowskiej. Na projekt elektrycznego motoszybowca przeznaczono 10,5 mln zł z programu „Inicjatywa Technologiczna”.

Doktorat h.c. – prof. B. Marciniec

ŁÓDŹ/POZNAŃ 23 stycznia prof. Bogdan Marciniec z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, wybitny specjalista w dziedzinie chemii krzemoorganicznej i nieorganicznej, otrzymał tytuł doktora honoris causa Politechniki Łódzkiej. Prof. Marciniec jest twórcą polskiej szkoły naukowej w dziedzinie chemii krzemu. Jej zastosowania są niezwykle szerokie: od syntez nowych materiałów (z nanomateriałami włącznie) po nowe procedury katalityczne, pozwalające na syntezę rozmaitych, dotychczas uznawanych za trudnodostępne dla syntezy, połączeń krzemu i innych metaloidów (bor, german). Jego praca naukowa obejmuje badania podstawowe oraz badania technologiczne wraz z promocją i transferem wyników do praktyki przemysłowej. Efektem działań prof. Marcińca w tym zakresie jest m.in. utworzenie Fundacji UAM w 1990 r. i pierwszego w Polsce Parku Naukowo-Technologicznego w Poznaniu (1995), którego jest dyrektorem. Profesor zainicjował i koordynuje powstające w Poznaniu Wielopolskie Centrum Zaawansowanych Technologii – Materiały i Biomateriały. Prof. Marciniec wypromował 31 doktorów nauk chemicznych. Ma w dorobku 15 monografii, ponad 370 publikacji, 160 patentów (w tym 13 zagranicznych), 45 technologii. 17 z nich wdrożono w Przedsiębiorstwie Innowacyjno-Wdrożeniowym „Unisil”, powołanym z inicjatywy prof. Marcińca przy Zakładach Azotowych w Tarnowie. Prof. Marciniec jest laureatem licznych nagród i wyróżnień, m.in. Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.

M/s Nawigator XXI

SZCZECIN 15 lat temu – 30 stycznia 1998 r. – podniesiono banderę na statku szkolno-badawczym Akademii Morskiej w Szczecinie m/s Nawigator XXI. Został on zwodowany 24 maja 1997 roku w Gdańskiej Stoczni Remontowej. Statek stanowi bazę szkoleniową dla studentów i bazę dla przeprowadzania badań związanych z żeglugą i środowiskiem morskim. Służy m.in. do monitorowania stanu wód Morza Bałtyckiego i innych mórz, pobierania próbek wody na różnych głębokościach i w różnych rejonach morskich oraz próbek gruntu z powierzchni dna oraz wgłębnych, obróbki pobranych próbek w laboratoriach i przekazywania danych do odbiorców nabrzeżnych. Pełni też funkcje edukacyjne. Statek ma długość 60,21 m, szerokość na wręgach 10,50 m, wysokość do pokładu głównego 4,20 m, zanurzenie konstr. 3,15 m, nośność przy zanurzeniu ok. 3,15 i równej stępce, w wodzie morskiej wynosi ok. 300 ton Prędkość statku na próbach przy zanurzeniu ok. 3,0 m na głębokiej wodzie na równej stępce, przy wietrze nieprzekraczającym 3 B i stanie morza 2, wynosi ok. 13 węzłów, a zapas paliwa wystarcza na 4 tys. mil morskich. Nawigator XXI jest wyposażony w nowoczesny, zintegrowany system zarządzania danymi TRAC-C oraz aparaturę do badań hydrograficznych, m.in. sondę wielowiązkową (o  doskonałej zdolności rozdzielczej, możliwością graficznej prezentacji obszarów dna m.in. w formie profili, cyfrowej czy trójwymiarowej), pojazd głębinowy, sondę wibracyjną, stację meteorologiczną, urządzenie do badania struktury dna.

Cholesterol a cukrzyca

TORUŃ Zespół kardiologów z Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika dowiódł, że statyny, czyli leki obniżające cholesterol, mogą powodować cukrzycę. Bydgoscy kardiolodzy z Katedry Kardiologii i Chorób Wewnętrznych pod kierunkiem prof. Jacka Kubicy (na fot.) przeprowadzili badania określające wpływ dawkowania i rodzaju statyn na ryzyko zachorowania na cukrzycę i odkryli związek pomiędzy podawaniem tego preparatu a prawdopodobieństwem wystąpienia choroby. Przeprowadzona metaanaliza wykazała, iż ryzyko wystąpienia nowych przypadków cukrzycy jest związane nie tylko ze stosowaniem określonych preparatów, ale jest również zależne od dawki leku. Ryzyko to jest większe w przypadku stosowania dużych dawek statyn. Jak donosi „The American Journal of Cardiology” (25 stycznia 2013 r.), dr Eliano Navarese z CM UMK wraz ze współpracownikami przeprowadził metaanalizę obejmującą 17 badań, do których włączono ponad 113 tys. wybranych losowo pacjentów. Czas obserwacji obejmował okres od 2 do 6 lat. Jeśli wyniki zostaną potwierdzone, będą istotne dla lekarzy i pacjentów na całym świecie.

„LUX ET LAUS”

SZCZECIN 24 stycznia prof. Władysław Filipowiak z Uniwersytetu Szczecińskiego otrzymał medal „LUX UT LAUS”, przyznawany od 2006 roku przez Stały Komitet Mediewistów Polskich za zasługi dla nauk historycznych, a w szczególności za wybitne osiągnięcia w zakresie badań średniowiecza. Prof. Filipowiaka wyróżniono ze względu na znaczenie i skalę odkryć, nowatorstwo w metodach prac wykopaliskowych w trakcie 60 lat badań Wolina, Pomorza Zachodniego i Afryki Zachodniej, pionierskie i bezkompromisowe zaangażowanie w ochronę i promocję dziedzictwa kulturowego oraz kształtowanie instytucji naukowych i muzealnych w Szczecinie. Dotychczasowi Laureaci medalu „LUX ET LAUS”: Gerard Labuda, Jacques Le Goff (Francja), Witold Hensel, Otto Gerhard Oexle (Niemcy), Marian Biskup, Janusz Bieniak, Ivan Hlavaček (Czechy), Lech Leciejewicz, Jerzy Wyrozumski i Klaus Zernack (Niemcy).

HR Excellence

WARSZAWA Komisja Europejska przyznała Instytutowi Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego Polskiej Akademii Nauk w Warszawie prawo do posługiwania się prestiżowym znakiem HR Excellence in Research. Oznacza to, że Instytut Nenckiego jako pierwsza jednostka badawcza w Polsce spełnia zalecenia zawarte w Europejskiej Karcie Naukowca oraz Kodeksie Postępowania przy Rekrutacji Pracowników Naukowych, dotyczące m.in. mechanizmów rekrutacji naukowców i metod przyznawania im finansowania. Instytut Nenckiego zyskał dzięki wyróżnieniu m.in. prawo do zamieszczania ogłoszeń na europejskiej platformie rekrutacji naukowej EURAXESS (euraxess.pl). Znakiem HR Excellence in Research może się posługiwać zaledwie 115 instytucji w 22 państwach Europy. W Polsce dotychczas mogła go używać jedynie Fundacja na rzecz Nauki Polskiej.

Muzeum Kryminalistyki

GDAŃSK 25 stycznia na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego otwarto Muzeum Kryminalistyki. To unikatowa placówka. Żadna polska uczelnia nie może poszczycić się takimi zbiorami. W muzeum znajdują się eksponaty związane z medycyną sądową, dokumentacja kryminalistyczna głośnych spraw, zbiory z zakresu fotografii kryminalistycznej, przedmioty służące do popełniania czynów zabronionych oraz pochodzące z przestępstw, m.in.: narzędzia włamań, przyrządy i sprzęt kryminalistyczny służący do ujawniania i zabezpieczania śladów na miejscach zdarzeń oraz urządzenia do pomiaru prędkości, sfałszowane banknoty i monety polskie oraz zagraniczne i bogata kolekcja broni. Część zbiorów poświęcona jest jednemu z bardziej znanych przestępców związanych z Gdańskiem – „Skorpionowi”. Zbiory gromadzone są od 30 lat, m.in. dzięki zaangażowaniu dr. Jerzego Wnorowskiego.

Inwestycja dla genetyki

ŁÓDŹ Dzięki dotacji Narodowego Centrum Badań i Rozwoju zostanie przebudowana i wyposażona część gmachu Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. Powstanie: 27 pracowni naukowo-badawczych (480 m2), 12 laboratoriów (198 m2), sala wykładowa (46 m2), sala ćwiczeniowa (91 m2), sala seminaryjna (36 m2), 5 pokoi pracy cichej oraz pomieszczenia zaplecza technicznego. Utworzone zostaną m.in. Ogólnowydziałowe Laboratorium Biologii Molekularnej i Pracownia Obrazowania Mikroskopowego z unikatowym w skali kraju zestawem aparatury optycznej do mikroskopii kontrastowo-fazowej, fluorescencyjnej, konfokalnej i skaningowej. Zmodernizowany gmach służyć będzie ponad 1,4 tys. studentom, w tym unikatowego kierunku genetyka. Koszty całkowite inwestycji brutto wyniosą 26 mln zł, z czego większość pochłonie wyposażenie laboratoriów i pracowni w sprzęt i aparaturę badawczą. Zakończenie robót związanych z realizacją projektu przewiduje się w drugim kwartale 2014 r.

Polonicus 2013

KRAKÓW/AKWIZGRAN 29 stycznia jury Nagrody „Polonicus”, przyznawanej przez Kongres Polonii Niemieckiej, wyłoniło laureatów nagrody za rok 2013. W dziedzinie „kultury, której podstawą jest język”, uhonorowano nią prof. Władysława Miodunkę, kierownika Katedry Języka Polskiego jako Obcego w Centrum Języka i Kultury Polskiej w Świecie UJ „za zasługi w badaniach na polu językoznawstwa stosowanego do nauczania języka polskiego w świecie”. Prof. Miodunka zajmuje się językoznawstwem polonistycznym oraz językoznawstwem stosowanym do nauczania języków obcych i studiów etnicznych, a także zagadnieniom bilingwizmu. Opublikował m.in. cztery monografie oraz kilka podręczników (w tym pierwszy do nauki języka polskiego w Brazylii). Jest autorem serii Cześć, jak się masz? Pozostali laureaci to: w kategorii organizacji życia polonijnego – Maria i Czesław Gołębiewscy z Oberhausen, w kategorii dialogu polsko-niemieckiego – Bazyl Kerski, a nagrody honorowej – Andrzej Wajda.

Zmienić PZP

KRAKÓW 30 stycznia Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa podjęło uchwałę w sprawie dostosowania ustawy Prawo zamówień publicznych do potrzeb badań naukowych. Krakowscy rektorzy stwierdzili, że obecna ustawa jest „zupełnie niedostosowana do potrzeb badań naukowych oraz rozwijania innowacyjności”. W uchwale zaapelowali do minister nauki o podjęcie kroków w celu szybszej zmiany ustawy oraz wyrazili nadzieję, że odpowiednie zmiany nastąpią w nowelizacji, przygotowywanej obecnie przez Urząd Zamówień Publicznych.

Weterynaria z europejską akredytacją

OLSZTYN 31 stycznia Wydział Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego jako jedyny w Polsce otrzymał europejską akredytację Europejskiego Stowarzyszenia Wydziałów Medycyny Weterynaryjnej (EAEVE). Członkowie komisji akredytacyjnej pozytywnie ocenili program i poziom kształcenia oraz bazę dydaktyczną WMW UWM. Przyznali, że jeszcze nigdzie nie widzieli wirtualnego mikroskopu, który działa na weterynarii od roku. Zachwyceni byli uniwersytecką biblioteką. Wydział otrzymał akredytację EAEVE po raz drugi. Pierwszy raz miało to miejsce w 2005 r. Akredytacja jest ważna 10 lat. Do European Association of Establishments for Veterinary Education należy ok. 100 wydziałów weterynaryjnych w Europie oraz w Izraelu, Turcji i Jordanii. Misją EAEVE jest ocena, promocja i wspieranie wysokiego poziomu kształcenia w zakresie medycyny weterynaryjnej.

Nagroda Yamahy

POZNAŃ 4 lutego w Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu rozstrzygnięto Konkurs Yamahy. I nagrodę otrzymał Bartłomiej Merta (AM Katowice), dwie II nagrody ex aequo przyznano Marii Pięcie (AM w Poznań) oraz Krystianowi Skubale (AM Wrocław). III nagrody ex aequo
otrzymali Radosław Mysłek (UMFC Warszawa) oraz Mateusz Wiczyński (AM Gdańsk).

Sprytne foliarki

GDAŃSK Rolka folii, którą mamy w kuchennej szufladzie, najprawdopodobniej została zwinięta za pomocą przewijarki folii skonstruowanej na Wydziale Mechanicznym Politechniki Gdańskiej. Foliarki produkowane są na uczelni od 15 lat. PG jest największym w Polsce producentem tych urządzeń. Dotychczas sprzedała około 250 maszyn. Kilkanaście sztuk kupiły zagraniczne przedsiębiorstwa. W tzw. warsztacie centralnym na Wydziale Mechanicznym PG produkowane są przewijarki folii stretch, spożywczej, aluminiowej oraz samoprzylepnej. Pięcioosobową załogą kieruje dr. inż. Paweł Romanowski, doc. PG. Niemal każda wyprodukowana na PG maszyna była inna, odpowiadała na konkretną potrzebę przedsiębiorcy. Opracowane na Wydziale Mechanicznym urządzenia są konkurencyjne w stosunku do produkowanych za granicą – są dużo tańsze. Najtańsza maszyna z PG kosztuje 25 tys. zł, najdroższa – 50 tys. zł. Koszt najtańszej maszyny wyprodukowanej za granicą to 70 tys. zł.

Pilotażowy RIS Dolnej Odry

SZCZECIN Pracownicy Katedry Geoinformatyki Akademii Morskiej w Szczecinie opracowali technologię konieczną do wdrożenia w Polsce ogólnoeuropejskiego Rzecznego Systemu Informacyjnego (River Information System – RIS). Pozwoli ona na wprowadzenie w naszym kraju i zoptymalizowanie usług informacji rzecznej na śródlądowych drogach wodnych, czego wymaga od nas Unia Europejska. Wcześniej zespół pod kierownictwem prof. Andrzeja Statecznego zrealizował projekt Technologia budowy Rzecznego Systemu Informacyjnego . W ramach projektu pilotażowego stworzono m.in. system obrazowania map elektronicznych i informacji w żegludze śródlądowej, elektroniczne raportowanie statków, komunikaty dla kierowników statków, system kontroli ruchu statków. Utworzono brzegowe centrum koordynacyjne oraz wdrożono moduł statkowy na testowej jednostce pływającej – laboratorium hydrograficzno-pomiarowym Akademii Morskiej w Szczecinie – HYDROGRAF XXI. Zastosowanie RIS poprawia bezpieczeństwo, podwyższa wydajność śródlądowego transportu wodnego. Wyniki naukowe projektu, opracowana technologia, przeprowadzone analizy i badania oraz wykonane pomiary pozwoliły na rozwinięcie systemu na cały planowany obszar wdrożenia RIS Dolnej Odry (łącznie RIS obejmie 97,3 km dróg wodnych w Polsce).

Plazma

LUBLIN Naukowcy z Polski, Turcji, Korei i Japonii mają pomysł na to, w jaki sposób wykorzystać plazmę w medycynie i ochronie środowiska. Instytut Podstaw Elektrotechniki i Elektrotechnologii Politechniki Lubelskiej został europejskim koordynatorem projektu KORANET, którego partnerami są uczelnie z Turcji (Uniwersytet Hacettepe, Ankara) i Korei (INHA University, Incheon) oraz prywatna jednostka badawcza z Japonii (Environment and Energy Laboratory, Fukuoka). Zamierzają one opracować kompaktowe, przenośne urządzenia plazmowe, wykorzystujące plazmę ślizgającego się wyładowania łukowego do sterylizacji i usuwania różnego rodzaju materiałów z powierzchni pod ciśnieniem atmosferycznym. Przenośne urządzenia GAP będą stosowane do obróbki i oczyszczania gleb oraz wód, do odkażania wrażliwych na temperaturę powierzchni i materiałów przemysłowych, takich jak: PET, pojemniki, tace, rury, transportery, windy, pralnie, urządzenia medyczne. Europejskim koordynatorem projektu o wartości 50 tys. euro jest prof. Henryka D. Stryczewska z PL.

Next Generation Internet Lab

POZNAŃ 4 lutego w Katedrze Informatyki Ekonomicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu podsumowano praktyki organizowane we współpracy z Telekomunikacją Polską S.A. w ramach Next Generation Internet Lab. Efektem praktyk jest opracowanie przez studentów 9 aplikacji mobilnych na urządzenia z systemem iOS, pozwalających m.in. na: dokonanie klasycznego ubezpieczenia podróży w drodze na lotnisko czy dworzec oraz jednorazowego mikroubezpieczenia ryzykownych czynności (np. skok na bungee czy nurkowanie w jeziorze tuż przed ich wykonaniem), dokonanie zakupów z dowolnego miejsca i odebranie ich w drodze do domu, sprawdzenie składu produktu wraz z ostrzeżeniem, że produkt zawiera substancje wcześniej wskazane jako niepożądane.

Silnik MAN-a dla studentów

KRAKÓW Nowoczesny silnik przekazała na cele naukowe i dydaktyczne Politechniki Krakowskiej firma MAN Trucks Niepołomice. Silnik typu D0836LFL53, o objętości skokowej 6871 cm3 i mocy 176 kW (240 KM), został sprowadzony z zakładu MAN Motorenwerk w Norymberdze. Dar trafił do Katedry Silników Spalinowych PK. MAN Trucks od trzech lat współpracuje z Instytutem Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych na Wydziale Mechanicznym PK. Studenci politechniki odbywają w Niepołomicach staże i praktyki. Kadrę firmy stanowią w sporej części absolwenci uczelni. Z kolei eksperci Instytutu Pojazdów Samochodowych i Silników Spalinowych prowadzą szkolenia dla pracowników MAN Trucks.

W starej synagodze

WROCŁAW Na Uniwersytecie Wrocławskim powstał Ośrodek Badań nad Historią i Kulturą Żydów z Południowej Wielkopolski. Został utworzony przy współudziale władz Ostrowa Wielkopolskiego, które na jego siedzibę przeznaczyły gmach ostrowskiej synagogi. Będzie to pierwsza jednostka UWr na terenie Wielkopolski. – Zajmiemy się badaniem, archiwizowaniem i opracowaniem spuścizny materialnej i duchowej Żydów nie tylko ostrowskich. Przedmiotem naszych badań będą synagogi m.in. w Odolanowie, Raszkowie, Ostrzeszowie, Kępnie i Lesznie, a także pozostałości kirkutów w Kaliszu, Koźminie Wielkopolskim czy Wieruszowie. Chcemy przejrzeć i skatalogować dokumenty znajdujące się w archiwach państwowych w Kaliszu, Poznaniu i Wrocławiu, a także w berlińskim Gesamtarchiv der Deutschen Juden, nowojorskim Instytucie Badań Żydowskim (YIVO) i Instytucie Leo Baecka – wylicza dr Krzysztof Morta, filolog klasyczny, znający język hebrajski, który 6 lutego został powołany przez rektora UWr na stanowisko dyrektora ośrodka.

Krasiejów dla UO

OPOLE 6 lutego podpisano akt notarialny, na mocy którego Uniwersytet Opolski został właścicielem pawilonu paleontologicznego i bazy studenckiej w Krasiejowie, gdzie odnaleziono skamieniałości dinozaurów sprzed 225 milionów lat. Pawilon paleontologiczny oraz domek studencki należały do tej pory do Stowarzyszenia Dinopark, które przez dziewięć lat zajmowało się promowaniem krasiejowskich wykopalisk. Stowarzyszenie latem ubiegłego roku formalnie zakończyło działalność. Krasiejowskie znaleziska paleontologiczne cieszą się ogromnym zainteresowaniem naukowców z całego świata, studentów oraz zwiedzających.

Prof. Faryś członkiem honorowym PTH

SZCZECIN 7 lutego prof. Janusz Faryś z Instytutu Historii i Stosunków Międzynarodowych Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Szczecińskiego został honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Historycznego. Prof. Faryś był wieloletnim dyrektorem Instytutu Historii US i prorektorem tej uczelni. Jego badania koncentrują się na polityce wewnętrznej i dyplomacji II Rzeczypospolitej oraz polskiej myśli politycznej tej doby. Był on także opiekunem naukowym kilkuset magistrów i ponad 20 doktorów. Wielu członków szczecińskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego to wychowankowie prof. Farysia. Prof. Faryś jest czynnym członkiem PTH, był prezesem Szczecińskiego Oddziału PTH oraz członkiem Zarządu Głównego. W środowisku zachodniopomorskim i lubuskim dał się poznać jako wybitny popularyzator historii.

Nowe laboratoria laserowe

KIELCE Dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz funduszom unijnym Centrum Laserowych Technologii Metali Politechniki Świętokrzyskiej wzbogaciło się o dwa nowoczesne laboratoria: Pracownię Mikroobróbki Laserowej w Laboratorium Obróbki Elektroerozyjnej oraz Laboratorium Elektronowej Mikroskopii Skaningowej i Mikroanalizy Rentgenowskiej. Oprócz remontu pomieszczeń, laboratoria zostały doposażone w aparaturę, m.in. w elektronowy mikroskop skaningowy z mikroanalizatorem rentgenowskim za 1,5 mln zł, zrobotyzowany system do natryskiwania plazmowego za 1,4 mln zł i laser do mikroobróbki powierzchni za 1,3 mln zł. Centrum Laserowych Technologii Metali jest jednostką wspólną Politechniki Świętokrzyskiej i Polskiej Akademii Nauk. Istnieje od 1996 roku i realizuje zadania badawcze oraz dydaktyczne służące upowszechnianiu techniki laserowej.

Słowosieć 2.0 dostępna

WROCŁAW 8 lutego Grupa Technologii Językowych G4.19 Politechniki Wrocławskiej udostępniła Słowosieć 2.0 – wordnet języka polskiego. Słowosieć 2.0 została udostępniona na otwartej licencji, wzorowanej na licencji WordNetu Uniwersytetu w Princeton i jest dostępna pod adresem: http://nlp.pwr.wroc.pl/plwordnet/download/?lang=pl. Wordnet jest rodzajem sieci semantycznej, która odzwierciedla system leksykalny języka: słowa, ich znaczenia i różnorodne powiązania między nimi. Wordnety służą automatycznej analizie tekstu. Uważa się je za podstawowy „zasób językowy”, ważny dla badań nad sztuczną inteligencją. Potrafią one, w sposób przydatny dla programu komputerowego, opisać określone znaczenia i połączenia danego wyrazu. Dzięki Słowosieci 2.0 komputerom będzie łatwiej uczyć się rozumieć polszczyznę i Polaków. Prace nad słownikiem trwają od ponad 7 lat. W maju 2009 roku udało się stworzyć pierwszy polski wordnet, zawierający opis 27 tys. jednostek leksykalnych (tj. znaczeń haseł słownikowych). Najnowsza wersja Słowosieci to najbardziej rozbudowany opis polskiego systemu znaczeń leksykalnych. Całość tworzy pajęczynę ponad 106 tys. wyrazów, 158 tys. różnych znaczeń, które łączy ponad 440 tys. relacji. Jest drugim pod względem wielkości słownikiem elektronicznym tego typu. Polski program jest efektem współpracy lingwistów, lingwistów informatycznych i informatyków, co jest unikalne w skali światowej. Dzięki powiązaniu z największym na świecie WordNetem amerykańskim Słowosieć może być wykorzystywana przez osoby uczące się języka polskiego lub angielskiego.

Studio dla przyszłych żurnalistów

ŁÓDŹ Studio nagraniowe dla słuchaczy dziennikarstwa otwarto w dawnej stróżówce przy siedzibie Katedry Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego. Stanowi ono dobry przykład współpracy uczelni i biznesu. Pomieszczenie zaadaptowano do nowej funkcji dzięki sponsorowi, firmie BSH Sprzęt Gospodarstwa Domowego. Podczas otwarcia studia podkreślano znaczenie współpracy nauki z biznesem, akcentując potencjał tkwiący w naukach humanistycznych, często niedocenianych przez przedsiębiorców. Prezes firmy BSH Konrad Pokutycki mówił o polityce odpowiedzialnego biznesu prowadzonej przez spółkę. Zwrócił uwagę na zatrudnianie ponad stu absolwentów kierunków humanistycznych w łódzkim oddziale przedsiębiorstwa. Od początku letniego semestru w studiu odbywać się będą warsztaty radiowe na specjalizacji dziennikarskiej. Ma ono charakter szkoleniowy, dlatego nie można emitować audycji „na żywo”. Po przekazaniu specjalistycznego sprzętu, studenci nagrali pierwsze wywiady, które wyemitowano w Akademickim Radiu UL, na falach Radia Łódź.

Grammy za muzykę Pendereckiego

LOS ANGELES/Warszawa/Kraków 11 lutego w Los Angeles po raz 55. rozdano Nagrody Grammy. Wśród laureatów znalazła się płyta Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej pod dyrekcją prof. Antoniego Wita (UMuz Warszawa) z utworami prof. Krzysztofa Pendereckiego (AMuz Kraków). Zwyciężyła w kategorii „najlepsze kompendium klasyczne”. Na płycie, wydanej przez Naxos w czerwcu 2012 roku, znalazły się utwory Pendereckiego: Fonogrammi , Koncert na róg , Partita , Przebudzenie Jakuba , Anaklasis i De natura sonoris . W nagraniu uczestniczyli soliści: flecistka Urszula Janik, grająca na rogu Jennifer Montone i klawesynistka Elżbieta Stefańska. Reżyserami nagrania i współlaureatami nagrody są Andrzej Sasin i Aleksandra Nagórko (CD Accord). „ Muzyczne Oscary” przyznawane są od 1958 roku przez amerykańską Narodową Akademię Sztuki i Techniki Rejestracji.

Modyfikacja właściwości magnetycznych

BIAŁYSTOK Prof. Andrzej Maziewski z UwB otrzymał grant w wysokości 1 630 850 zł w konkursie HARMONIA 3 na projekt Modyfikacja magnetycznych właściwości ultracienkich struktur z wykorzystaniem promieniowania elektromagnetycznego w szerokim zakresie spektralnym . Projekt realizowany będzie przez Wydział Fizyki UwB w ramach konsorcjum z Instytutem Fizyki PAN we współpracy z Instytutem Fizyki Czeskiej Akademii Nauk z Pragi. Planowana jest również współpraca z fizykami z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz z Wojskowej Akademii Technicznej. Badania prowadzone będą z wykorzystaniem unikalnych dużych urządzeń badawczych – synchrotronów oraz laserów na swobodnych elektronach XFEL. Obiektem badań będą magnetyczne nanostruktury – warstwy o grubościach rzędu pojedynczych nanometrów (10-9 m), które będą wytwarzane z precyzją atomową w ultra-wysokiej próżni porównywalnej do warunków w przestrzeni kosmicznej. Właściwości strukturalne i magnetyczne tych materiałów będą modyfikowane przy pomocy różnego typu promieniowania elektromagnetycznego – bardzo krótkich (rzędu 10-13s) impulsów światła w zakresie widzialnym lub impulsów promieniowania rentgenowskiego X. Oczekiwane jest uzyskiwanie nowych możliwość dokonywania zmian, pod wpływem tego promieniowania, uporządkowania magnetycznego od kierunku w płaszczyźnie do prostopadłego do warstwy. Prof. Maziewski liczy, że efekty badań będą mogły być wykorzystane np. w nowych technologiach magnetycznego zapisu informacji.

Doktorat h.c. – ks. prof. M. Chmielewski

KOWNO/LUBLIN 14 lutego ks. dr hab. Marek Chmielewski, prof. KUL, wybitny teolog z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, wieloletni prodziekan Wydziału Teologii KUL, autor licznych publikacji z zakresu teologii duchowości został uhonorowany tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Witolda Wielkiego (Vytauto Didžiojo Universitetas) w Kownie na Litwie. Ks. prof. Chmielewski jest pierwszym teologiem i drugim Polakiem w 90-letniej historii VDU, który otrzymał to wyróżnienie.

Nowy szef CK

WARSZAWA 15 lutego prof. Antoni Tajduś został wybrany przewodniczącym Centralnej Komisji do spraw Stopni i Tytułów na kadencję 2013-2016. Prof. Tajduś był rektorem Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie w latach 2005-2012. Przewodniczył także Konferencji Rektorów Polskich Uczelni Technicznych. Specjalizuje się w mechanice skał i gruntów, budownictwie podziemnym, zastosowaniu metod numerycznych w mechanice skał i gruntów oraz energetyce. Opracował 9 patentów (4 z nich zostały wdrożone) oraz 250 prac naukowo-badawczych i ekspertyz. Wypromował 9 doktorów. Jest przewodniczącym Rady Nadzorczej Tauronu.

Medal Kotarbińskiego

WARSZAWA Kapituła Medalu im. T. Kotarbińskiego, pod przewodnictwem prezesa PAN, prof. Michała Kleibera, po raz jedenasty wyróżniła osoby i instytucje, które swoją naukową oraz praktyczną działalnością realizują zasady naukowej organizacji i zarządzania. Laureatami XI edycji Medalu zostali: Agnieszka Holland, prof. Ryszard Tadeusiewicz oraz wspólnie dr hab. inż. Herbert Wirth, prezes KGHM i Kombinat Górniczo-Hutniczy Miedzi – Polska Miedź SA. Medal im. Tadeusza Kotarbińskiego został ustanowiony przez Komitet Nauk Organizacji i Zarządzania Polskiej Akademii Nauk w 1997 roku. Wśród dotychczasowych laureatów znajdują się m.in.: prof. Witold Kieżun, Andrzej Wajda, prof. Andrzej Koźmiński, Bill Gates, Krzysztof Penderecki, prof. Wojciech Gasparski, Krystyna Janda, prof. Zbigniew Religa, Instytut Organizacji i Zarządzania w Przemyśle „ORGMASZ”, Towarzystwo Naukowe Prakseologii, Agora SA, Fundacja Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, firma „A. Blikle”.

„Renoma” dla wynalazców

WARSZAWA Magazyn „Prestiż – Relacje Gospodarcze” przyznał nagrody „Renoma 2012”. Wśród nagrodzonych znalazły się instytucje naukowe i badacze. Za najlepszy produkt uznano PIAP SCOUT – małego robota do rozpoznawania i neutralizacji niebezpiecznych ładunków, skonstruowanego i produkowanego przez Przemysłowy Instytut Automatyki i Pomiarów w Warszawie. W kategorii wynalazca nagrodzono prof. Jerzego Tysa (na fot. z prawej) z zespołem z Instytut Agrofizyki PAN w Lublinie za ekologiczny olej rzepakowy o wyjątkowych właściwościach zdrowotnych. Bartosza Walentyna wyróżniono jako najmłodszego wynalazcę za samobieżny odkurzacz do liści.

Magisterium z Innowacji

ZIELONA GÓRA Pięcioro studentów Uniwersytetu Zielonogórskiego zostało laureatami konkursu Magisterium z Innowacji , zorganizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. Jury wybrało pięcioro finalistów: cztery studentki inżynierii biomedycznej i jednego studenta astronomii na UZ. Zwycięska praca Katarzyny Guzik (inżynieria biomedyczna) dotyczyła doskonalenia metod wytwarzania nanocząstek srebra z surowców biologicznych. Kolejne trzy prace prezentowały badania nad biosensorami, które można będzie wykorzystać w diagnostyce raka piersi. Ich autorami były: Justyna Skóra, Karolina Cyran i Joanna Filik. Praca Wojciecha Żejmo dotyczyła astrobaz na terenie województwa lubuskiego.

Współpraca: Białystok – Katarzyna Dziedzik, Gdańsk – Beata Czechowska-Derkacz, Ewa Kuczkowska, Zuzanna Marcińczyk, Katowice – Marek Golonka, Jacek Szymik-Kozaczko, Kielce – Kamil Dziewit, Kraków – Katarzyna Pilitowska, Paulina Rosa, Małgorzata Syrda-Śliwa, Lublin – Iwona Czajkowska-Deneka, Lidia Jaskuła, Łódź – Stanisław Bąkowicz, Ewa Chojnacka, Agnieszka Garcarek-Sikorska, Olsztyn – Lech Kryszałowicz, Poznań – Marlena Chomska, Anna Czajkowska-Zimnicka, Lidia Majdecka, Rzeszów – Andrzej Piątek, Szczecin – Bogna Bartkiewicz, Julia Poświatowska, Tarnów – Wojciech Nowak, Toruń – Kinga Nemere-Czachowska, Anna Płaczek, Warszawa – Ewa Chybińska, Anna Nestoruk, Wrocław – Andrzej Charytoniuk, Daria Kędzierska-Kośmider, Małgorzata Porada-Labuda, Zielona Góra – Ewa Sapeńko.

Wykorzystano materiały z serwisu PAP

„Nauka w Polsce”.