×

Serwis forumakademickie.pl wykorzystuje pliki cookies. Korzystając z naszej strony wyrażasz zgodę na wykorzystanie plików cookies w celach statystycznych. Jeżeli nie wyrażasz zgody - zmień ustawienia swojej przeglądarki internetowej.

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

O przyszłości przestrzeni

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

13 września przedstawiono wyniki projektu Scenariusze 2050 – Wyzwania zrównoważonego użytkowania terenu na przykładzie województwa śląskiego. Oprócz scenariuszy przyszłego zagospodarowania i użytkowania terenów w województwie śląskim, przedstawiono rekomendacje do prowadzenia polityki przestrzennej na różnych poziomach sprawowania władzy samorządowej. Liderami merytorycznymi prac były zespoły Głównego Instytutu Górnictwa, Politechniki Śląskiej oraz Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. – Analizowaliśmy tendencje i trendy globalne, które będą wywierały wpływ na zachowania użytkowników przestrzeni województwa – mówił kierujący pracami dr Leszek Trząski z GIG.

Autorzy foresightu zaproponowali długookresowe cele polityki przestrzennej regionu: zapewnienie ciągłości, spójności i dostępności systemu przyrodniczego województwa; zapewnienie powszechnej dostępności i dobrej jakości infrastruktury transportowej i przesyłowej; zapewnienie zwartej i wielofunkcyjnej struktury nowej zabudowy, w tym podmiejskiej; pełne wykorzystanie przestrzeni i zapewnienie zwartości terenów aktywności ekonomicznej. Odniesiono je do czterech form użytkowania przestrzeni: obszarów przyrodniczych, terenów integracji przestrzennej, obszarów osadnictwa miejskiego i wiejskiego oraz terenów aktywności ekonomicznej.

Założone cele mogą, zdaniem autorów badań, zostać osiągnięte pod warunkiem stosowania się do następujących zasad gospodarowania przestrzenią i użytkowania terenu: przestrzenią należy gospodarować oszczędnie; kompozycje przestrzenne i systemy techniczne muszą być trwałe; otwarte tereny zielone i wody są pełnoprawnymi formami użytkowania terenu i stanowią zielono-niebieską infrastrukturę regionu, a nie rezerwę pod inwestycje lub infrastrukturę techniczną; nie wolno dopuszczać do wyłączania terenów z użytkowania; wybierając teren pod inwestycję w infrastrukturę techniczną należy preferować miejsca już uprzednio zagospodarowane, a nie tereny zielone; decyzje o zmianie użytkowania terenu należy podejmować ostrożnie, aby nie utracić wartości przestrzeni; wszystkie systemy (transportowy i przesyłowy, przyrodniczy, mieszkaniowy i aktywności gospodarczej) mają być ciągłe przestrzennie i w sposób uporządkowany się przenikać; strefa mieszkaniowa i strefa aktywności gospodarczej powinny mieć zwartą strukturę, a ich wielkość musi być kompromisem między opłacalnością ekonomiczną i wymogami kształtowania przyjaznej przestrzeni; struktury właściwe dla docelowego użytkowania terenu (miasta, strefy aktywności gospodarczej) należy wprowadzać od początku, w miarę rozwoju zabudowy; granice jednostek przestrzennych mają być czytelne, aby połączyć indywidualną tożsamość z ponadlokalną spójnością.

Prof. Florian Kuźnik, kierownik Katedry Badań Strategicznych i Regionalnych UE w Katowicach przekonywał, że „myślenie scenariuszowe, foresightowe jest uznaną metodą wykorzystywaną zarówno przez korporacje, jak i przez rządy krajów. Foresight nie jest ani testem na wyobraźnię, ani zachętą do przedstawiania listy pobożnych życzeń”. Ewa Burchat-Błachuta, zastępca dyrektora Wydziału Planowania Strategicznego i Przestrzennego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego stwierdziła, że wyniki foresightu znajdą zastosowanie w pracach nad aktualizacją planu zagospodarowania przestrzennego województwa śląskiego, a także w opracowywaniu założeń polityki miejskiej regionu. Teza, iż dobra przestrzeń dobrze kształtuje inne sfery życia społecznego i gospodarczego stała się motywem przewodnim dyskusji, która dotykała też tzw. rozlewania się miast, presji na tereny o wysokiej wartości przyrodniczej, współgrania interwencji administracyjnej z mechanizmami rynkowymi i społecznościowymi oraz zagadnień realizacyjnych planowania przestrzennego.

Marcin Baron