Kryzys gospodarczy wciąż nęka Europę, a bezrobocie, szczególnie wśród ludzi młodych, jest niepokojąco wysokie w wielu państwach członkowskich. Jednocześnie w Europie zachodzą zmiany w kierunku gospodarki opartej na wiedzy, co doprowadzi do stworzenia nowych, odmiennych potrzeb na europejskim rynku pracy. Edukacja i kreatywność są kluczowe dla wzrostu, zatrudnienia i innowacji, szczególnie w czasach obecnego kryzysu. Innymi słowy, inwestowanie w talenty obywateli, w celu przygotowania ich, a wraz z nimi całej Europy, na nadchodzące czasy, nigdy wcześniej nie było tak ważne dla Europy.

Europa 2020 kładzie wyraźny nacisk na edukację i kreatywność jako drogę do odbudowy. Właśnie dlatego Komisja proponuje przeznaczyć 19 mld euro na kształcenie, szkolenie, młodzież i sport w latach 2014–2020. Oznacza to wzrost o ok. 70 proc. w porównaniu do budżetu na lata 2007–2013. Komisja dąży również do pobudzenia europejskiego sektora kultury i sektora kreatywnego, istotnych elementów gospodarki i rynku pracy, przez stworzenie szeroko zakrojonego programu wsparcia tych dziedzin, dysponującego budżetem w wysokości 1,8 mld euro, co stanowi wzrost o 37 proc. w stosunku do obecnego programu. Proponowane przez nas inwestycje w dziedzinie edukacji i kreatywności stanowią w sumie mniej niż 1,8 proc. całkowitego budżetu UE na lata 2014–2020 i niewielki ułamek budżetów państw.

Erasmus dla wszystkich: więcej i lepiej

Najbardziej znany program UE to „Erasmus”, który od 25 lat przyznaje stypendia studentom szkół wyższych, umożliwiając im odbycie części studiów lub praktyki zawodowej za granicą. Właśnie ze względu na powszechną rozpoznawalność nazwy „Erasmus” zaproponowałam, aby nowemu, szeroko zakrojonemu programowi nadano nazwę Erasmus dla wszystkich . W ramach tego programu Unia Europejska pomoże zdobywać nowe umiejętności za granicą nie tylko studentom szkół wyższych, ale również uczestnikom szkolenia zawodowego, młodym osobom uczącym się pozaformalnie, np. w ramach wolontariatu, a także nauczycielom, osobom prowadzącym szkolenia oraz pracującym z młodzieżą. Przyczyni się to do poprawy jakości nauczania i edukacji na terenie UE i poza nią.

Dzięki programowi Erasmus dla wszystkich, liczba osób, które będą mogły skorzystać ze stypendium UE na wyjazd za granicę w celu zdobywania wiedzy i umiejętności, niemal się podwoi. Mam zaszczyt ogłosić, że prawie pięć milionów Europejczyków będzie mogło otrzymać wsparcie na naukę, szkolenie oraz wolontariat odbywane za granicą. Indywidualne korzyści tych osób przełożą się także na korzyści gospodarki UE jako całości.

Komisja wysuwa także propozycje nowych inicjatyw, w tym propozycję programu poręczeń kredytów, które mają pomóc studentom programów magisterskich pokryć koszty studiów za granicą.

Program Erasmus dla wszystkich zakłada również połączenie różnych międzynarodowych programów i umożliwi dzięki temu wyjazd na studia poza granice Unii większej liczbie studentów z UE, a z drugiej strony przyciągnie na europejskie uczelnie studentów z krajów nienależących do UE.

Studenci stanowią istotną grupę docelową nowego programu, którego założeniem jest wsparcie ponad 2 mln z nich na przestrzeni siedmiu lat. Proponujemy także przyznać dotacje na zagraniczne pobyty w celach kształcenia ponad 700 tys. uczestnikom kształcenia i szkolenia zawodowego oraz niemal 550 tys. młodych ludzi, aby umożliwić im pracę w ramach wolontariatu za granicą lub udział w wymianie młodzieży.

Nauczyciele odgrywają zasadniczą rolę w poprawie systemu edukacji i rozwijaniu umiejętności swoich uczniów i studentów. Właśnie dlatego chcemy stworzyć więcej możliwości uczenia się, szkolenia i nauczania za granicą również dla nauczycieli. Z programu „Erasmus dla wszystkich” będzie mogło skorzystać niemal milion nauczycieli, szkoleniowców, osób pracujących z młodzieżą oraz innych pracowników.

Inicjatywom tym będzie towarzyszyć dążenie do modernizowania systemu kształcenia i szkolenia przez aktywniejszą współpracę międzynarodową. Instytucje szkolnictwa wyższego, organizacje młodzieżowe oraz inne zainteresowane strony, w szczególności przedsiębiorstwa, łącząc się w partnerstwa strategiczne, będą mogły tworzyć sojusze na rzecz wiedzy oraz sojusze na rzecz umiejętności sektorowych w celu promowania innowacyjnych rozwiązań w edukacji, a także zbliżenia środowisk zawodowych i akademickich. Także prowadzona z sukcesem inicjatywa e-twinning, łącząca szkoły za pośrednictwem Internetu, zostanie wzmocniona oraz poszerzona o szkolenie zawodowe, nauczanie dorosłych oraz młodzież.

Należy na koniec podkreślić, że program Erasmus dla wszystkich będzie wspierał europejski wymiar sportów masowych oraz walkę z dopingiem, przemocą oraz rasizmem w sporcie.

Kreatywna Europa: większe wsparcie

Kreatywność stanowi zasadniczy element w dążeniu do nowej gospodarki opartej na wiedzy. Sektor kreatywny, obejmujący kulturę, kinematografię, telewizję oraz przemysł gier komputerowych, stanowi mocny i rozwijający się element gospodarki, odpowiadający za 4,5 proc. PKB Unii Europejskiej oraz 8,5 mln miejsc pracy. Wciąż jednak potencjał tego sektora wykorzystywany jest w niedostatecznym stopniu. Program Kreatywna Europa połączy obecne programy Kultura , MEDIA oraz MEDIA Mundus , a jednocześnie zapewni dodatkowe wsparcie i finansowanie.

Inwestycja UE pomoże artystom, osobom zawodowo aktywnym w sektorze kultury i sektorze audiowizualnym maksymalnie wykorzystać możliwości stworzone przez jednolity rynek. Bez tego wsparcia byłoby dla nich trudne, a nawet niemożliwe, dotarcie do nowej publiczności w Europie i poza jej granicami. Program Kreatywna Europa promuje też różnorodność kulturową i językową. Przyczynia się również do realizacji naszych celów w zakresie tworzenia miejsc pracy i zrównoważonego wzrostu.

Nowy program zakłada przeznaczenie ponad 900 mln euro na wsparcie kinematografii i sektora audiowizualnego oraz prawie 500 mln euro na rzecz kultury. Proponujemy także przeznaczenie ponad 210 mln euro na nowy instrument poręczeń finansowych, który ma umożliwić małym podmiotom uzyskanie dostępu do maksymalnie 1 mld euro w postaci kredytów bankowych oraz finansowanie współpracy w zakresie wspierania innowacji.

W latach 2014–2020 program Kreatywna Europa ma pomóc 300 tys. artystów i osób zawodowo zajmujących się kulturą, a także ich dziełom w dotarciu do nowej publiczności. Wsparcie otrzyma ponad 1 tys. europejskich filmów i 2,5 tys. kin. Unia Europejska sfinansuje tłumaczenie ponad 5 tys. książek. Projekty finansowane w ramach programu dotrą bezpośrednio do co najmniej 100 mln obywateli.

Wkład w odbudowę

Pragnienie zwiększenia inwestycji w edukację, młodzież, kreatywność i innowacje wynika z mojego głębokiego przekonania, że dziedziny te stanowią obszary wzrostu, w których Europa z całą pewnością może wiele zmienić przez szybsze przejście na gospodarkę opartą na wiedzy. Programy Erasmus dla wszystkich i Kreatywna Europa znacząco przyczynią się do dobrobytu i komfortu życia obywateli. Propozycja Komisji będzie teraz przedmiotem dyskusji w państwach członkowskich oraz w Parlamencie Europejskim, gdzie podjęta zostanie ostateczna decyzja w sprawie przyszłego budżetu Europy. Mam nadzieję, że przychylą się oni do propozycji Komisji i zainwestują w naszą przyszłość.