Akademię Górniczą w Krakowie powołano jako państwową szkołę akademicką uchwałą Rady Ministrów niepodległej Rzeczypospolitej z 8 kwietnia 1919 roku. Na wniosek Komitetu Organizacyjnego mianowano pierwszych 6 profesorów (1 V 1919), z tego grona minister WRiOP mianował rektorem Stanisława Płużańskiego (31 V 1919). Akademia miała początkowo tylko Wydział Górniczy. Uruchomiono konkursową rekrutację na studia – przyjęto 80 osób. Inaugurację AG przeprowadzono 20 października 1919 roku z udziałem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. Korzystano z sal UJ oraz z budynku po szkole powszechnej (od 12 VII 1920 – również po gimnazjum przy ul. Krzemionki 11). Dodatkowe środki, pochodzące od kół przemysłowych, rozdzielało między studentów Kuratorium Finansowe AG. Ogólne Zgromadzenie Profesorów wypowiedziało się (20 I 1921) przeciwko projektowi przeniesienia AG na Górny Śląsk. Od 18 września 1921 roku uruchomiono Wydział Hutniczy, a od kwietnia następnego roku – posiedzenia Senatu i rad wydziałowych. Komitet Organizacyjny AG rozwiązał się (18 XI 1921). W roku ak. 1922/1923 przyjęto na pierwszy rok studiów 55 kandydatów na WG i 25 na WH. Statut Akademii uchwalono dopiero 10 marca 1925 roku. Kolejny statut zatwierdził minister WRiOP już 5 sierpnia 1927 roku. Nie wyrażono wtedy zgody na powołanie Wydziału Mechanicznego. Akademia zatrudniała w roku ak. 1925/1926 21 profesorów i 45 pracowników pomocniczych. Uruchomiono wtedy budowę gmachu głównego Akademii. Mimo braków lokalowych studiowało w Akademii około 500 studentów – liczba ta była stabilna, działał numerus clausus , ustalany przez rady wydziałowe. Działalność inwestycyjną i badawczą Akademii wspierał Zjazd Przemysłowców Górniczych Zagłębia Dąbrowskiego oraz Górnośląski Związek Przemysłowców. Budowany gmach główny przy Alei Adama Mickiewicza 30 zagospodarowywano fragmentami od 1930 roku.

Mimo ambicji akademickich, rezultaty badawcze pracowników Akademii był skromne. Pierwszym doktorem nauk technicznych AG został Witold Budryk w 1928 roku, w kolejnym roku otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego. W wydawnictwach i praktyce organizacyjnej AG stosowano – odmiennie niż w ustawodawstwie – nazwę „zakład” a nie „katedra”. Takich jednostek było przed wojną 30. O przewadze dydaktyki nad badaniami świadczyły też zasoby biblioteki AG: 8046 książek, 3297 broszur i 4931 czasopism (31 V 1938). Do wojny doktoraty uzyskało zaledwie 7 osób, a habilitacje – 14. Studia trwały cztery lata, pierwsze dwa to „studium ogólne”, dwa kolejne to „studium zawodowe”. Przy przejściu na rok wyższy obowiązywały wyznaczone egzaminy. Były to najdalej idące rygory wśród szkół akademickich. By uzyskać stopień naukowy inżyniera górniczego (WG) lub inżyniera metalurga (WH), należało uzyskać po półdyplomie (nadawanym po dwóch latach studiów) dyplom końcowy i odbyć co najmniej 12-tygodniową praktykę. Egzamin końcowy połączony był z obroną pracy dyplomowej. W roku ak. 1937/1938 zatrudniano 21 profesorów (tylko jedna piąta miała poniżej 45 lat), 4 docentów i 56 pracowników pomocniczych. Coroczna liczba absolwentów oscylowała wokół 60, co dowodziło niskiej efektywności studiów. Do wybuchu wojny dyplom inżyniera uzyskało w AG łącznie 795 osób.

Okupacja przyniosła zajęcie gmachu głównego AG na siedzibę rządu Generalnego Gubernatorstwa oraz zagrabienie mienia uczelni. Profesorów i pracowników AG objęła wraz z pracownikami UJ „Sonderaktion Krakau”. Po powrocie z obozów część pracowników AG znalazła zatrudnienie w założonej przez Walerego Goetla Technicznej Szkole Górniczo-Hutniczo-Mierniczej. Odbudowywana po wojnie w nowych realiach ustrojowych uczelnia była przejściowo (1 VI – 1 X 1945) siedzibą Politechniki Śląskiej, do czasu przeniesienia jej do Gliwic. AG rozbudowano (1 I 1946) o wydziały: Elektromechaniczny oraz Geologiczno-Mierniczy. Powołano też wydziały politechniczne AG: Architektury, Inżynierii oraz Komunikacji. Prowizorium to usankcjonował dekret rządowy (z 19 XI 1946). Wydziały politechniczne miały własnego prorektora i administrację. Podlegały licznym zmianom struktury organizacyjnej, aż do powołania w ich miejsce samodzielnej Politechniki Krakowskiej (uchwała RM z 7 VII 1954). W roku ak. 1947/1948 wprowadzono w AG dwustopniowość nauczania: trzyletnie studia inżynierskie oraz trzysemestralny kurs magisterski. Na mocy rozporządzenia RM z 30 maja 1949 roku uczelnia przyjęła nazwę Akademia Górniczo-Hutnicza, co miało związek z budową kombinatu w Nowej Hucie – dzielnicy Krakowa. ☐