Akcję już od dwóch lat organizują wspólnie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz magazyn „Elle”. Konkurs Dziewczyny Przyszłości. Śladami Marii Skłodowskiej-Curie ma na celu wspieranie i promowanie utalentowanych badaczek najmłodszego pokolenia – studentek kierunków ścisłych, technicznych, przyrodniczych i medycznych, które już na etapie studiów prowadzą własne, nowatorskie badania naukowe. Uroczystość wręczenia nagród odbyła się 19 maja w warszawskiej Bibliotece Uniwersyteckiej.

– Laureatki konkursu stają się niezwykłymi ambasadorkami polskiej nauki, rozpoczynają międzynarodowe doktoraty, włączają się w prace międzynarodowych zespołów badawczych – podkreśliła prof. Barbara Kudrycka, minister nauki i szkolnictwa wyższego.

– Studentki łączą odwagę podążania za swoją pasją z ogromną pokorą wobec ogromu wiedzy. Ta mieszanka daje siłę do przekraczania granic poznania. Życzyłabym sobie i nam wszystkim, by przyszłość polskiej nauki była taka, jakie dziś są te wspaniałe Dziewczyny Przyszłości – dodała, gratulując jedenastu nagrodzonym młodym badaczkom ich sukcesów.

– Patronką naszej akcji jest Maria Skłodowska-Curie. Była pierwszą kobietą na paryskiej Sorbonie i pierwszą, która spoczęła w Panteonie wśród mędrców. Dziś nie pozostaje mi życzyć laureatkom konkursu niczego innego, jak tylko podwójnego Nobla – powiedziała redaktor naczelna „Elle” Barbara Mietkowska.

Kapituła konkursu, której przewodniczyła biotechnolog z Politechniki Łódzkiej, prof. Marianna Turkiewicz, oceniła m.in. oryginalność prac badawczych, nowatorską metodologię i możliwość zastosowania wyników prowadzonych badań w praktyce.

– Analizując nadesłane wnioski nabraliśmy głębokiego przekonania, że w naszej nauce dzieje się naprawdę dobrze i już wkrótce za sprawą tych młodych badaczek usłyszymy o znaczących polskich sukcesach – podkreślała prof. Turkiewicz.

W tegorocznej II edycji konkursu Dziewczyny Przyszłości studentki nadesłały blisko sto wniosków konkursowych. Kapituła nagrodziła dziesięć studentek, po raz pierwszy przyznała także nagrodę specjalną za wysokiej jakości merytoryczną pracę naukową i niezwykłe zaangażowanie społeczne.

Pierwszą nagrodę, 20 tys. zł i wyjazd na wybraną konferencję naukową w Europie, zdobyła Joanna Filipowska, studentka V roku biologii w Uniwersytecie Jagiellońskim za badania nad komórkami macierzystymi. II nagrodę, 15 tys. zł i wyjazd na międzynarodową konferencję naukową, kapituła przyznała Agnieszce Fularze z Uniwersytetu Warszawskiego za badania nad nowymi sposobami dostarczania do organizmu leków antynowotoworowych. Trzecią nagrodę, również 15 tys. zł i wyjazd na zagraniczną konferencję, otrzymała Bogumiła Gorczyca za badania nad czarną materią.

W tym roku, dzięki sponsorom i przyjaciołom akcji Dziewczyny Przyszłości , na stypendia dla laureatek i studentek wyróżnionych w Konkursie przekazane zostały łącznie aż 104 tys. zł.

Ponad 50 tys. zł udało się pozyskać w wyniku aukcji internetowej, którą magazyn „Elle” zorganizował całkowicie nieodpłatnie dzięki uprzejmości serwisu Allegro. Zlicytowano cenne przedmioty i pamiątki podarowane przez znane osobistości. Do akcji włączyła się m.in. pani prezydentowa Anna Komorowska, a także znani artyści, osobowości polskiej muzyki, filmu, teatru i show-biznesu. Pozostałą kwotę na stypendia przekazał serwis Allegro, który jest głównym sponsorem i patronem akcji Dziewczyny Przyszłości .

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ufundowało dziesięciu laureatkom konkursu wyjazdy na wybrane przez studentki prestiżowe konferencje naukowe, odbywające się w całej Europie.

Nagrodzone studentki

I nagroda

Joanna Filipowska – studentka V roku biologii w Uniwersytecie Jagiellońskim, za pracę Mechanizmy formowania tkanki kostnej przez ludzkie szpikowe komórki progenitorowe hodowane w bioaktywnych szkłach i szkło-ceramice nowej generacji .

Szpik kostny jest najbardziej dostępnym i najlepiej poznanym źródłem komórek macierzystych, które są w stanie regenerować np. skórę, mięśnie, kości, chrząstki, ścięgna czy krew. Joanna Filipowska w swoich pracach badawczych koncentruje się na określeniu mechanizmów różnicowania ludzkich komórek macierzystych. Projekt, w którym uczestniczy, ma na celu scharakteryzowanie mechanizmów komórkowych i molekularnych, decydujących o formowaniu tkanki kostnej przez ludzkie komórki szpikowe hodowane na bioaktywnych materiałach szkło-ceramicznych. Badania te wpisują się w poszukiwania wydajniejszych i tańszych metod produkcji biomateriałów umożliwiających wzrost i różnicowanie wybranych typów komórek, a tym samym regeneracji tkanek. Wyniki badań mogą znaleźć szerokie zastosowanie medyczne, m.in. w implantach nowej generacji. Joanna Filipowska od wakacji 2009 r. w laboratorium spędza niemal każdą wolną chwilę, twierdząc, że ta praca ją „odstresowuje” i jest „miłą odskocznią” od uczelnianych zajęć. Wyniki jej badań były prezentowane na kilku międzynarodowych konferencjach, a także na corocznym zjeździe brytyjskiego towarzystwa komórek macierzystych.

II nagroda

Agnieszka Fulara – studentka I roku Międzynarodowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych Uniwersytetu Warszawskiego, za pracę Forma β2 kwasu poli–L-glutaminowego jako potencjalny nośnik leków przeciwnowotworowych .

Leki przeciwnowotoworowe muszą wykazywać niską toksyczność i dobrą rozpuszczalność w warunkach fizjologicznych, molekuły mogące działać terapeutycznie często takich właściwości nie mają. Współczesna chemia i farmakologia poszukują zatem nowych systemów dostarczania leków, próbując aplikować je np. w liposomach albo po sprzężeniu z inną molekułą. Nagrodzony projekt bada właściwości β2 kwasu poli–L-glutaminowego jako nośnika powszechnie stosowanego leku przeciwnowotworowego – doksorubicyny. Prace badawcze nagrodzonej studentki były publikowane w prestiżowych czasopismach, m.in. „Journal Physical Chemistry”.

III nagroda

Bogumiła Gorczyca – studentka V roku fizyki w Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych Uniwersytetu Warszawskiego, za pracę Warunki unitarności dla modelu Inert .

Bogumiła Gorczyca zajmuje się fizyką teoretyczną, prowadzi badania z zakresu teorii cząstek elementarnych i oddziaływań fundamentalnych. Poszukuje odpowiedzi na kluczowe dla fizyków pytanie – z czego zbudowana jest ciemna materia? Takie badania wymagają niezwykłych umiejętności matematycznych, mają ogromne znaczenie dla przyszłości wielu dziedzin nauki.

Wyróżnienia specjalne

Agnieszka Rydlewska – studentka III roku, Klinika Chorób Serca Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu (wcześniej studiowała też biologię), za pracę Psychologiczne uwarunkowania niestosowania się do zaleceń lekarskich u chorych z niewydolnością serca .

W Europie żyje około 15 milionów ludzi z niewydolnością serca, prawdopodobnie drugie tyle cierpi na bezobjawową dysfunkcję mięśnia sercowego. Autorskie badania studentki mają przynieść odpowiedź na pytanie o obciążenia psychiczne i emocjonalne, jakie spadają na osobę chorującą na serce. Pozwoli to ocenić, jaki wpływ mają predyspozycje psychiczne na stosowanie się do zaleceń medycznych oraz na sukces leczenia. Studentka łączy wiedzę z zakresu biologii i psychologii, jest współautorką i autorką dwóch publikacji w prestiżowych czasopismach z listy filadelfijskiej („Clinical Autonomic Research” i „Clinical Science”).

Agnieszka Wróblewska – studentka V roku chemii w Politechnice Łódzkiej (pracuje w Laboratorium Laserowej Spektroskopii Molekularnej) za pracę Diagnostyka tkanki nowotworowej piersi metodą spektroskopii Ramana .

Zastosowanie spektroskopii Ramana może w bardzo znaczący sposób poprawić diagnostykę nowotworów piersi, pozwoli na natychmiastową diagnozę in vivo , ograniczenie liczby biopsji i obrazowanie przestrzenne pojedynczej komórki, wyeliminuje też konieczność interpretacji wyników przez człowieka.

Marta Błaszkiewicz – studentka III roku biotechnologii w Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych Uniwersytetu Warszawskiego, za pracę MetaBio: identyfikacja nowych enzymów zdolnych do usuwania zanieczyszczeń środowiska, z użyciem metody sekwencjonowania metatranskryptomów mikroorganizmów żyjących w glebach silnie skażonych pestycydami .

Wraz ze wzrostem produkcji przemysłowej i rolnej do środowiska przedostają się ogromne ilości zanieczyszczeń. Większość organizmów żywych nie ma mechanizmów obronnych przed pojawiającymi się nowymi toksynami. Badania mają na celu poznanie sekwencji genów mikroorganizmów żyjących w silnie skażonych pestycydami środowiskach, a następnie uzyskanie i scharakteryzowanie nowych enzymów, które mogłyby być przydatne do usuwania zanieczyszczeń środowiska. Studentka poszukuje m.in. bakterii zdolnych do metabolizowania pestycydów i pracuje nad metodą izolacji RNA i mRNA z różnych rodzajów zanieczyszczonych gleb.

Paulina Anna Ziętek – studentka ostatniego, III semestru studiów magisterskich na kierunku biotechnologia w Politechnice Warszawskiej, za pracę Modyfikacje polimerów na potrzeby inżynierii tkankowej .

Celem pracy jest opracowanie materiału na bazie poliuretanu, który będzie mógł posłużyć jako pokrycie do sztucznego serca. Materiał musi być odporny na warunki wewnątrz organizmu, nie może powodować odpowiedzi immunologicznej ani stanów zapalnych, musi gwarantować, że w wyniku kontaktu materiału z krwią nie będą tworzyły się skrzepy. Do tej pory nikt jeszcze nie zaprojektował materiału, który byłby całkowicie odporny na korozję w warunkach in vivo . Wszystkie znane dotychczas protezy serc czy zastawki są wszczepiane tylko na kilka lat. Studentka pracuje nad jedną z najbardziej zaawansowanych metod modyfikacji powierzchni poliuretanu, polegającą na hodowli komórek śródbłonka na odpowiednio przygotowanym poliuretanie.

Karolina Żukowska – studentka III roku chemii i biotechnologii w Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Matematyczno-Przyrodniczych Uniwersytetu Warszawskiego, za pracę Synteza nowych katalizatorów zawierających pochodne 2-winylo(N-podstawionych) anilin oraz ich zastosowania w reakcji metatezy .

Studentka uczestniczy w pracach badawczych nad nowymi katalizatorami rutenowymi metatezy, które znajdują coraz szersze zastosowanie w przemyśle. Projekt zaowocował już otrzymaniem wielu katalizatorów, część z nich została opatentowana. Należy do uznanego na świecie zespołu prof. Karola Greli.

Wyróżnienia

Paulina Kuźniar – studentka V roku inżynierii materiałowej w Politechnice Krakowskiej, za pracę Nowe, przyjazne dla środowiska kompozyty polimerowe z wykorzystaniem surowców odnawialnych – zadanie 4.1 Kompozyty na osnowie biodegradowalnej termoplastycznej skrobi i poliaktydu napełniane włóknami naturalnymi na opakowania oraz wyroby do ogrodnictwa .

Studentka bada właściwości mechaniczne i przetwórcze kompozytów z dodatkiem włókien naturalnych oraz ich biodegradowalność. Kompozyty polimerowe znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach życia, np. przemyśle motoryzacyjnym, budowlanym, elektrycznym, w produkcji opakowań. Studentka ma imponujący dorobek naukowy: 13 publikacji w czasopismach naukowych, rozdziały w podręcznikach i monografiach.

Nikola Brożko – studentka IV roku biotechnologii w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, prowadząca badania w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej, za pracę Wpływ chronicznego podawania soli litu na poziom cytoplazmatyczno-jądrowej puli β-kateniny we wzgórzu myszy .

Lit jest najskuteczniejszym lekiem w chorobie afektywnej dwubiegunowej (ChAD), która występuje zwłaszcza u młodych ludzi i charakteryzuje się naprzemienną depresją i przejawianiem się manii. Celem projektu jest zbadanie wpływu litu podawanego myszom w stężeniach takich jak przy leczeniu choroby. Nowatorskie badania mogą doprowadzić do odkrycia skuteczniejszej i mniej szkodliwej terapii.

Nagroda specjalna

Małgorzata Wańczyk – studentka IV roku farmacji w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym

Studentka prowadzi badania zmierzające do większej skuteczności terapii fotodynamicznej nowotworów. Kapituła doceniła przede wszystkim jej pozanaukową postawę i niezwykłe zaangażowanie w pracę społeczną. Pracowała jako wolontariusz w Solidarieta con il Sud we Włoszech na rzecz budowy dróg w Etiopii, dla Stowarzyszenia Borgo Antico ratującego zabytkowe włoskie fontanny. Autorka licznych publikacji w prestiżowych czasopismach, znakomita tłumaczka. ☐