Systemy masowego szkolnictwa wyższego ze swobodnym dostępem do edukacji dominują niemal we wszystkich rozwiniętych społeczeństwach. Wiele systemów szkolnictwa wyższego nie odczuło wzrostu ilościowego (w liczbie studentów i placówek dydaktycznych), lecz jakościową rewolucję – czytamy w „International Higher Education” (nr 61, jesień 2010). Autor artykułu, Peter Scott, zastępca rektora Kingston Univeristy w Londynie uważa, że studenci nie są już elitarną grupą, wyróżnioną spośród całej populacji. Owa zmiana społecznego podłoża szkolnictwa wyższego odzwierciedla szersze transformacje społeczeństw europejskich na przełomie ostatniego półwiecza.

Jednym ze znaczących przykładów przemian na poziomie akademickim jest związek globalizacji z mobilnością studentów i edukacją międzynarodową. Często podkreśla się nazbyt uproszczone relacje: globalizacja jest nieposkromioną siłą, której częścią jest rozwój edukacji międzynarodowej. Niewiele uwagi poświęca się poglądom odmiennym, zakładającym, że globalizacja niekoniecznie jest nieodpartą siłą lub że jej więzi z międzynarodowym szkolnictwem wyższym powinny być postrzegane jako epifenomen globalizacji.

Globalizacja w sferze edukacji oferuje szanse na międzynarodowe kariery, które często wiążą się z oddzieleniem z rodziną, przyjaciółmi, środowiskiem. Dla części uczelni, w szczególności dla odnoszących największe sukcesy uniwersytetów zachodnich, jak podkreśla Scott, trend ten oferuje nowe formy współpracy badawczej pomiędzy globalnymi instytucjami, prestiż płynący z obecności w światowych rankingach, alternatywne formy finansowania, w przypadku, gdy finansowanie przez państwo zostaje ograniczone. Dla części uczelni globalizacja jest oczywiście zagrożeniem. Strukturalnych niejednolitości wolnorynkowej globalizacji nie da się uniknąć – są one wpisane w sam proces globalizacji.

Głęboki niepokój rodzą powiązania pomiędzy alternatywnymi formami globalizacji i edukacją międzynarodową, niezależnie od faktu, że mobilni na skalę międzynarodową studenci (i pracownicy naukowi) grają kluczową rolę w tworzeniu tych nowych ruchów społecznych i form działalności politycznej. Pilną potrzebą – czytamy – jest aktywne zaangażowanie się w alternatywne formy globalizacji i w proces szerzenia głębszego zrozumienia dla edukacji międzynarodowej.