O nowej radzie

Józef Lubacz

Rada kończy pierwsze półrocze X kadencji – wyraziła swoją opinię w ponad 130 sprawach w formie uchwał i stanowisk (dostępne na stronie www.rgsw.edu.pl). Przedstawiciele Rady uczestniczyli w licznych zebraniach podmiotów instytucjonalnych i przedstawicielskich społeczności akademickiej, zdobywając u źródła wiedzę o problemach ją nurtujących.

W ostatnim okresie odbyły się trzy posiedzenia plenarne: nadzwyczajne 29 kwietnia, poświęcone nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o stopniach i tytułach, oraz posiedzenia zwykłe 13 maja i 17 czerwca.

Uznając potrzebę nowelizacji wymienionych ustaw oraz akceptując jej ogólne przesłanki i cele, w swojej uchwale Rada przedstawiła kilkadziesiąt uwag i postulatów zmian do projektowanych przepisów nowelizacji. Część z nich została omówiona w trybie roboczym z kierownictwem MNiSW, co Rada odnotowała z satysfakcją. Konsultacje te są kontynuowane. Dotyczą one m.in. przepisów związanych z wprowadzeniem Krajowych Ram Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego oraz przekształcenia obecnej Rady w Radę Główną Nauki i Szkolnictwa Wyższego – jej umocowania, statusu i zadań. Wydaje się, że uzyskano konsens w tych kwestiach, w tym dotyczący przepisu stanowiącego, iż RGNiSW ma być wybieralnym organem przedstawicielskim nauki i szkolnictwa wyższego. Rada nie zakwestionowała ograniczenia liczby członków przyszłej Rady do 32, pomimo zwiększenia jej zadań i włączenia do jej składu przedstawicieli pracodawców, pod warunkiem jednak, że przyszła Rada zostanie wyposażona w zasoby i środki umożliwiające jej efektywne działanie, w szczególności będzie mogła zlecać wykonywanie ekspertyz dotyczących problemów wykraczających poza rutynowe sprawy, którymi Rada zobowiązana jest się zajmować (obecnie Rada takiej możliwości praktycznie nie ma!). Na wniosek prof. Ewy Gruzy, przewodniczącej Komisji Dyscyplinarnej działającej przy Radzie, zaproponowano nowelizację przepisów dotyczących odpowiedzialności dyscyplinarnej nauczycieli akademickich i związanego z nimi rozporządzenia, uznając, że w obecnej formie nie są one dostatecznie precyzyjne i skuteczne.

Na posiedzeniu majowym prof. Edward Jezierski, przewodniczący Komisji Edukacji Rady, przedstawił stan przygotowań do wdrażania Krajowych Ram Kwalifikacji. Członkowie Rady biorą udział w pracach zespołów ekspertów przygotowujących opis efektów kształcenia dla ośmiu obszarów kształcenia; prof. Jezierski jest członkiem prezydium koordynującego prace poszczególnych zespołów. Rola RGNiSW w procesie wdrażania i funkcjonowania Ram zostanie określona w przepisach nowelizujących ustawę o szkolnictwie wyższym. Można się spodziewać, że rola Rady będzie związana z ustalaniem/opiniowaniem „reguł gry”, natomiast rola Polskiej Komisji Akredytacyjnej – z weryfikacją ich wypełniania, podobnie jak to ma miejsce w odniesieniu do obecnie obowiązujących standardów kształcenia dla kierunków studiów.

W czerwcowym posiedzeniu Rady wzięła udział Pani Minister Barbara Kudrycka, która poinformowała o stanie prac nad przygotowaniem finalnej wersji projektu nowelizacji wyżej wymienionych ustaw, z uwzględnieniem licznych uwagi i postulatów nadesłanych w ramach procesu opiniowania projektu, oraz o zamierzeniach związanych z wykorzystaniem dwóch opracowanych strategii rozwoju szkolnictwa wyższego do opracowania docelowej strategii narodowej. Oczekujemy na wiążące rozstrzygnięcia w tych sprawach.

Część czerwcowego posiedzenia Rady była poświęcona dyskusji na temat problemów szkolnictwa artystycznego. W debacie uczestniczyli profesorowie Grzegorz Chojnacki i Lech Śliwonik, obecny i były przewodniczący Konferencji Rektorów Uczelni Artystycznych. Dokument Misja polskiego szkolnictwa artystycznego 2010-2030 , opublikowany przez tę konferencję w bieżącym roku, został przedstawiony przez prof. Marcina Berdyszaka. Dyskusja dotyczyła szczególnej specyfiki szkolnictwa artystycznego i argumentów skłaniających uczelnie artystyczne do pozostawania pod nadzorem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W przeważającej opinii członków Rady przedstawione argumenty nie są w pełni przekonujące.

Rada nie wniosła uwag do pakietu projektów rozporządzeń związanych z sześcioma ustawami dotyczącymi obszaru nauki, które wejdą w życie 1 października.

Rada poparła uchwałę Polskiej Akademii Umiejętności w sprawie wsparcia systemu kształcenia dzieci nowych emigrantów w zakresie języka polskiego i wiedzy o Polsce, postulując stworzenie systemowego programu pomocowego dla młodej polskiej diaspory, zwłaszcza w zakresie edukacji, kontaktu z Polską i polską kulturą oraz statusu języka polskiego w krajach Unii Europejskiej.

Najbliższe posiedzenie plenarne Rady odbędzie się w październiku. Sprawy, które wymagające opinii Rady przed posiedzeniem październikowym będą, zgodnie ze statutem Rady, przedmiotem wiążących decyzji Prezydium Rady, którego posiedzenia odbędą się 8 lipca i 9 września. 