Gościem październikowego (15) posiedzenia plenarnego Rady Głównej była prof. Barbara Kudrycka, minister NiSW, która wręczyła członkom Rady pisma w związku z przyznaniem nagród ministra. W imieniu nagrodzonych podziękowałem za konstruktywne współdziałanie i uznanie wkładu członków Rady w rozwiązywanie problemów szkolnictwa wyższego. Minister odpowiedziała na pytania dotyczące przyszłorocznego budżetu szkolnictwa wyższego i nauki, postępów w pracach legislacyjnych nad ustawami dla obszaru nauki oraz perspektyw i zakresu nowelizacji Prawa o szkolnictwie wyższym. Ustosunkowała się do zgłaszanej przez dyskutantów potrzeby bezwzględnego eliminowania wypaczeń – w związku z ogłoszeniem, jakie ukazało się w „Gazecie Wyborczej” na temat Akademii Komunikacji Społecznej.

Prof. Ryszard Nycz przedstawił na posiedzeniu Prezydium (14) założenia do programu rozwoju nauk humanistycznych w Polsce. Dokument ten, przygotowany z inicjatywy Polskiej Akademii Umiejętności, omawia perspektywy nauk humanistycznych w kontekście historycznym i zmieniających się uwarunkowań społecznych. W wypowiedziach podkreślano potrzebę zarówno opublikowania dokumentu w powyższej sprawie, jak i poparcia go, gdy zostanie przyjęty przez PAU.

Na posiedzeniu plenarnym odbyła się debata na temat kształcenia nieformalnego w systemie szkolnictwa wyższego. Problematykę zarysował B. Banaszak, przewodniczący Parlamentu Studentów RP. Dyskusja dotyczyła różnych aspektów kształcenia nieformalnego, w tym regulacji i doświadczeń w tym zakresie. Regulacji dotyczących uznawania kwalifikacji zdobytych w drodze kształcenia nieformalnego brak jest w polskim systemie szkolnictwa wyższego. Brak też doświadczeń w uznawaniu efektów kształcenia nieformalnego. Czy więc warto się zajmować tym problemem? W zaleceniach Parlamentu Europejskiego i Rady Europy dotyczących Europejskich i Krajowych Ram Kwalifikacji kształcenie nieformalne i pozaformalne pojawia się jako jedna z form uzyskiwania kwalifikacji. Jest tak dlatego, że w wielu krajach zachodnich kształcenie nieformalne jest szeroko rozpowszechnione. Występuje ono jako element kształcenia ustawicznego, rozwijającego się wszechstronnie we współczesnym świecie. Nasz system oświaty i szkolnictwa wyższego nie był kształceniem nieformalnym dotychczas zainteresowany. Sytuacja się jednak zmienia, rośnie zainteresowanie kształceniem w tym trybie i pojawiają się możliwości pozyskiwania na ten cel środków finansowych. Rynek kształcenia nieformalnego będzie się rozwijał i jeśli w porę nie znajdziemy się na nim, zostanie zajęty przez innych. Należy więc opracować koncepcję włączenia kształcenia nieformalnego do regulacji prawnych i racjonalnego uznawania kwalifikacji uzyskiwanych w tym trybie. Powinno się tego dokonać przy najbliższej nowelizacji prawa o szkolnictwie wyższym.

Rada Główna podjęła uchwałę w sprawie projektu budżetu na rok 2010 w części 38 – Szkolnictwo wyższe. Budżet planowany jest – podobnie jak tegoroczny – na poziomie 0,88 proc. PKB. W sytuacji kryzysu to nie najgorsza prognoza. Oznacza ona jednak stagnację i brak możliwości promowania reform szkolnictwa wyższego poprzez wspieranie finansowe innowacyjnych rozwiązań. Wcześniejsze zapowiedzi mówiły o wzroście budżetowych środków na szkolnictwo wyższe do 1,2 proc., a nawet 1,5 proc. PKB w perspektywie roku 2015. W zaistniałych okolicznościach realizacja tych postulatów oddala się – jak i możliwości stymulowania reform w szkolnictwie wyższym – na co Rada Główna zwróciła uwagę już wcześniej w specjalnej uchwale.

Rada Główna zaopiniowała rządowy projekt ustawy o sporcie oraz trzy rozporządzenia ministra NiSW w sprawie: szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłacania stypendium ministra za osiągnięcia w nauce oraz stypendium ministra za wybitne osiągnięcia sportowe, kryteriów i trybu przyznawania oraz rozliczania środków finansowych na naukę przeznaczonych na finansowanie projektów badawczych oraz kryteriów i trybu przyznawania oraz rozliczania środków finansowych na naukę kierowanych na stypendia naukowe dla wybitnych młodych naukowców. Zaopiniowano wnioski jednostek organizacyjnych szkół wyższych o uzyskanie uprawnień do nadawania stopni naukowych, wnioski uczelni o kształcenie na unikatowych kierunkach studiów oraz liczne regulaminy stypendialne. W odpowiedzi na inicjatywę minister NiSW Rada Główna przedstawiła kandydaturę prof. Józefa Lubacza, przewodniczącego Komisji Edukacji, do Komisji Eksperckiej, która będzie koordynowała prace nad Krajowymi Ramami Kwalifikacji. Wyrażone zostało poparcie dla członków Rady, którzy zadeklarują uczestnictwo w pracach tej Komisji.

Na zaproszenie prof. J. Woźnickiego uczestniczyłem 23 września w dorocznym Zgromadzeniu Fundatorów Fundacji Rektorów Polskich – Instytutu Społeczeństwa Wiedzy. Szczególne zainteresowanie wzbudziła informacja o postępach realizacji projektu Strategia rozwoju szkolnictwa wyższego do 2020 roku. Jest powszechne oczekiwanie na wyniki prac zespołu, który się tym zajmuje – wobec przygotowywania przez firmę Ernst & Young strategii konkurencyjnej oraz toczącej się nieustannie w środowisku akademickim i mediach dyskusji na temat stanu i niezbędnych reform nauki i szkolnictwa wyższego.