W końcu października w Politechnice Wrocławskiej miało miejsce ważne wydarzenie międzynarodowe – Konferencja European University Association. Spotkania tego typu obywają się dwa razy w roku i są tradycyjnie poprzedzane posiedzeniami organów EUA: tym razem były to posiedzenia EUA Board, EUA Council oraz EUA General Assembly. Spotkanie rektorów uczelni członkowskich EUA, zorganizowane po raz pierwszy w Polsce (ostatnie podobne wydarzenie w naszym kraju miało miejsce w 2000 r., kiedy to Uniwersytet Jagielloński gościł uczestników konferencji CRE), stanowiło zakończenie cyklu przedsięwzięć związanych z obchodami jubileuszu 10−lecia KRASP.

W konferencji uczestniczyło ponad 300 osób z 40 krajów – przede wszystkim rektorzy uczelni członkowskich EUA. Wśród uczestników było ponad 30 osób z Polski, reprezentujących 20 uczelni członkowskich KRASP.

Przedmiotem obrad konferencji, odbywającej się pod hasłem The Governance of European Universities post 2010: Mission Diversity, Autonomy and Accountability, było szeroko rozumiane zarządzanie w szkolnictwie wyższym w warunkach postępującego w wielu krajach różnicowania uczelni i zmieniających się relacji między uczelniami i instytucjami rządowymi. Dyskusja koncentrowała się wokół związków między autonomią szkół wyższych i ich „rozliczalnością”, tzn. procesem wykazywania przez uczelnie, że przeznaczone na ich finansowanie środki publiczne są wydawane w sposób racjonalny i przynoszący pożytek społeczeństwu. Kwestie autonomii były rozpatrywane w kontekście uwarunkowań prawnych, wewnętrznych struktur zarządzania uczelnią, możliwości definiowania profilu kształcenia i prowadzonych badań naukowych, swobody dysponowania kierowanymi na uczelnię środkami publicznymi oraz swobody w zakresie zatrudniania i wynagradzania pracowników. Jako mechanizmy sprzyjające rozliczaniu się uczelni z realizacji zadań wskazywane były różne ciała zarządzające i doradcze złożone z osób z zewnątrz (rady powiernicze itp.), przejrzyste procedury rozliczania kosztów różnych rodzajów działalności oraz wewnętrzne systemy zapewniania jakości. W tym kontekście dyskutowano także kwestię wpływu rankingów na strategię zarządzania uczelnią.

Jako konkluzję z obrad można przyjąć, że niezbędne są spójne rozwiązania systemowe, zapewniające odpowiednią autonomię, lecz także wymuszające akceptowalne społecznie mechanizmy rozliczania się uczelni z działalności, przy czym mogą być one różne w różnych krajach. W wystąpieniu kończącym spotkanie prof. Georg Winckler, prezydent EUA, zapewnił, że EUA podejmie działania zmierzające do analizy tego typu systemowych rozwiązań w poszczególnych krajach w celu identyfikacji występujących problemów, jak i wskazania pozytywnych przykładów, które mogłyby się stać wzorem do naśladowania dla innych krajów.

Program konferencji obejmował kilka wystąpień przedstawicieli polskiego środowiska akademickiego. Podczas ceremonii otwarcia konferencji obok prof. Wincklera wystąpili: gospodarz spotkania – prof. Tadeusz Luty, rektor PWr. i przewodniczący KRASP, oraz prof. Michał Seweryński, minister nauki i szkolnictwa wyższego. Jedną z dwóch prezentacji w sesji plenarnej przedstawił prof. Karol Musioł, rektor UJ i wiceprzewodniczący KRASP. W sesji kończącej konferencję głównym prezenterem był prof. Jerzy Buzek, członek Parlamentu Europejskiego.

Spotkanie we Wrocławiu stało się okazją do promocji KRASP, polskiego szkolnictwa wyższego, a także historii i kultury naszego kraju. W materiałach konferencji znalazł się przetłumaczony na język angielski kodeks Dobre praktyki w szkołach wyższych, przyjęty przez Zgromadzenie Plenarne KRASP w kwietniu br. Uczestnicy spotkania otrzymali także książkę Microcosm: Portrait of a Central European City, przedstawiającą historię Wrocławia i mieli okazję podczas uroczystego obiadu wysłuchać wystąpienia autora tego dzieła, prof. Normana Daviesa.

Oprócz znaczącego wkładu do programu konferencji, warto odnotować jeszcze jeden polski akcent. Sukcesem naszego środowiska akademickiego zakończyły się przeprowadzone podczas posiedzenia EUA Council wybory do EUA Nominations Committee. W skład tego 5−osobowego ciała został wybrany kandydat zgłoszony przez KRASP – prof. Karol Musioł. O wadze tej decyzji może świadczyć to, że nie uzyskali dostatecznego poparcia inni znakomici kandydaci – byli przewodniczący konferencji rektorów Francji i Wielkiej Brytanii. Zadaniem EUA Nominations Committee jest przedstawienie propozycji kandydatów do objęcia funkcji prezydenta EUA oraz członków EUA Board w zbliżających się wyborach władz EUA na kolejną kadencję. Jest więc szansa, że środowisko polskich rektorów będzie miało większy wpływ na decyzje personalne w EUA.

Nie jest łatwo oceniać konferencję osobie zaangażowanej emocjonalnie w jej przebieg. Rozmawiając z kolegami z różnych krajów, miałem jednakże okazję usłyszeć wiele miłych słów na temat organizacji przedsięwzięcia. Znalazły one także odzwierciedlenie w liście gratulacyjnym, wystosowanym przez prezydenta EUA do rektora Tadeusza Lutego, określającym spotkanie we Wrocławiu jako „niezapomniane wydarzenie” i zawierającym inne komplementy sformułowane na podstawie opinii znajdujących się w ankietach wypełnionych przez uczestników spotkania.