Strategia szkolnictwa wyższego

Jerzy Błażejowski


Tematem wiodącym październikowego posiedzenia prezydium (17) i plenarnego (18) Rady Głównej była strategia szkolnictwa wyższego. W dyskusji uczestniczyli m.in.: prof. Michał Seweryński, minister NiSW, prof. Stefan Jurga, sekretarz stanu w MNiSW oraz Stanisław Sławiński, podsekretarz stanu w MEN. Wprowadzenia dokonał prof. Wojciech Mitkowski, zarysowując stan aktualny szkolnictwa wyższego, jego osiągnięcia oraz braki. Ministrowie nawiązali do niedawno ogłoszonego raportu OECD dotyczącego szkolnictwa wyższego oraz dyskutowanej propozycji nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki. Z debaty wyłonił się pogląd, że Rada powinna kontynuować dyskusję, współdziałając z innymi instytucjami obszaru nauki i szkolnictwa wyższego. Powinna ona doprowadzić do sformułowania strategii lub wizji rozwoju szkolnictwa wyższego w formie dokumentu. Zgodzono się, że problemy powinny być nie tylko sygnalizowane, ale również analizowane pod kątem konkretnych rozwiązań. Padła propozycja, aby zainteresować parlament debatą na ten temat. Dyskusja uwydatniła liczne problemy nurtujące środowisko akademickie oraz dynamikę zjawisk w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego.

Rada zaopiniowała pozytywnie projekt ustawy o nadaniu nowej nazwy Akademii Świętokrzyskiej im. Jana Kochanowskiego – Uniwersytet Humanistyczno−Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach. Rada wyraziła pozytywną opinię o projekcie rozporządzenia ministra NiSW w sprawie warunków i trybu przyznawania pomocy publicznej na finansowanie współpracy naukowej z zagranicą oraz o projekcie dokumentu ministra edukacji narodowej dotyczącego pakietu działań Wspieranie rozwoju wybitnie zdolnych jako zadanie władz publicznych. Zaopiniowanych zostało 14 wniosków uczelni o przyznanie uprawnień do nadawania stopni naukowych. Rada wyraziła opinię co do 5 wniosków uczelni o uruchomienie kształcenia na kierunkach ustanowionych w trybie art. 11 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, 1 wniosku o uruchomienie studiów podyplomowych i 5 regulaminów stypendialnych.

Rada przedstawiła ministrowi NiSW kandydatury 34 osób na członków Państwowej Komisji Akredytacyjnej kadencji 2008−11, pismem z 12 października br.

26 września uczestniczyłem w naradzie rektorów i kanclerzy uczelni artystycznych w Radziejowicach na zaproszenie Tomasza Merty, podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dyskusja rozwinęła się wokół uchwały Rady przedstawiającej ministrowi NiSW propozycję standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, a także przyszłości Krajowej Struktury Kwalifikacji. Wyjaśniłem i umotywowałem proponowane przez Radę rozwiązania we wspomnianej uchwale, zachęcając do ich zaakceptowania. Najwięcej emocji wzbudzają propozycje dotyczące kształcenia pedagogiczno−psychologicznego przyszłych nauczycieli. Jeśli ma ono być dobre, musi być prowadzone w odpowiednim wymiarze godzinowym, przez kompetentne osoby, w dobrze przygotowanych ośrodkach. Pracę w zawodzie nauczyciela znajdzie nie więcej niż 20 tys. absolwentów opuszczających rocznie uczelnie. Dla tak nielicznej grupy można zorganizować kształcenie pedagogiczno−psychologiczne w najlepszych ośrodkach akademickich, przy odpowiednim wsparciu finansowym Ministerstwa NiSW. Ponadto, studia nauczycielskie w zakresie dwóch specjalności niekoniecznie muszą być realizowane w minimalnym wymiarze czasu. Mogą one trwać dłużej i powinny być ukierunkowane na przygotowanie do przyszłego nauczania.

W dniach 12−14 października uczestniczyłem w III Forum Dyskusyjnym Parlamentu Studentów RP, na zaproszenie przewodniczącego Leszka Cieśli. Hasłem przewodnim forum była jakość kształcenia – rola i zadania samorządu studenckiego w kreowaniu jakości w uczelniach. W debacie oraz panelu dyskusyjnym poruszyłem szereg kwestii dotyczących jakości kształcenia.

15 października uczestniczyłem w posiedzeniu plenarnym Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów, na zaproszenie przewodniczącego prof. Tadeusza Kaczorka. Z uwagą wysłuchałem referatu prof. Osmana Achmatowicza, sekretarza CK, na temat nowej koncepcji podziału na dziedziny i dyscypliny nauki, prof. Tadeusza Szulca, wiceprzewodniczącego CK, na temat studiów doktoranckich, a także informacji przewodniczącego o raporcie NIK. W dyskusji poparłem potrzebę przeglądu nazw dziedzin i dyscyplin oraz ich harmonizacji z nazwami kierunków studiów. Wyraziłem pogląd, że sprawy studiów doktoranckich mogłyby być w gestii CK. Zadeklarowałem wolę dalszej współpracy w rozwiązywaniu spraw dotykających obszaru nauki i szkolnictwa wyższego, co zostało ciepło przyjęte.