Dyskusja o nowelizacji

Jerzy Błażejowski


Majowe posiedzenia Prezydium (16) oraz plenarne (17 i 18) zdominowała dyskusja nad propozycjami nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Uchwała w tej sprawie obejmuje załącznik, w którym przedstawiono konkretne modyfikacje lub propozycje nowych przepisów nienaruszających zasadniczej konstrukcji uchwalonej w 2005 roku ustawy. Proponujemy, aby ukończenie studiów łączyło się z uzyskaniem tytułu, a nie tytułu zawodowego oraz by przygotowywało do podjęcia pracy zawodowej, a nie pracy w określonym zawodzie. Uważamy za konieczne wprowadzenie regulacji umożliwiających wdrożenie krajowej struktury kwalifikacji. Proponujemy umożliwienie prowadzenia kursów na poziomie wyższym w zakresie istniejących w uczelniach kierunków studiów lub makrokierunków studiów, czyli kształcenia w różnych formach prowadzącego lub nie do uzyskania dyplomu ukończenia uczelni. Sugerujemy modyfikacje przepisów dotyczących kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela – m.in. proponujemy odejście od obligatoryjnego kształcenia dwuprzedmiotowego oraz pozostawienie możliwości uzyskania kwalifikacji w dowolnej liczbie specjalności głównych, zgodnych z kierunkami studiów lub makrokierunkami studiów czy specjalności dodatkowych, wykraczających poza ten zakres.

Uważamy, że wydatki budżetu państwa na finansowanie szkolnictwa wyższego powinny być corocznie waloryzowane co najmniej o wskaźnik wzrostu PKB ustalony w ustawie budżetowej na dany rok budżetowy, bowiem do tego wskaźnika nawiązuje Strategia Lizbońska. Proponujemy stworzenie możliwości przejścia w stan spoczynku osobom mianowanym na stanowisko profesora zwyczajnego lub profesora nadzwyczajnego, posiadającym tytuł naukowy profesora, z końcem roku akademickiego, w którym ukończą 65 lat. Osoby takie uzyskiwałyby emeryturę wraz z dodatkowym uposażeniem w łącznej wysokości 75 proc. średniego wynagrodzenia zasadniczego, wraz z wysługą lat liczonych za okres ostatnich 5 lat pracy w uczelni. Uważamy, że kwota wypłacana osobom przechodzącym w stan spoczynku powinna być waloryzowana corocznie o wskaźnik wzrostu PKB. Możliwość przejścia w stan spoczynku powinna dotyczyć osób, które wcześniej przeszły na emeryturę, o ile zechcą i spełnią wszystkie wymagane warunki. Zaproponowano ponadto szereg modyfikacji dotyczących organizacji studiów i studiów doktoranckich oraz studentów i doktorantów. Propozycje zostały przekazane ministrowi NiSzW w przekonaniu, że zostaną one uwzględnione przy formułowaniu rządowego projektu ustawy nowelizującej Prawo o szkolnictwie wyższym.

Rada zaopiniowała pozytywnie projekty trzech ustaw ministra zdrowia o nadaniu Akademii Medycznej w Białymstoku nazwy Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Akademii Medycznej im. prof. Feliksa Skubiszewskiego w Lublinie nazwy Uniwersytet Medyczny w Lublinie oraz Akademii Medycznej w Warszawie nazwy Warszawski Uniwersytet Medyczny. Rada negatywnie zaopiniowała projekt rozporządzenia ministra NiSW w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione, aby zajęcia dydaktyczne na studiach mogły być prowadzone z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, uzasadniając stanowisko niezgodnością przepisów z treścią wcześniejszej uchwały oraz szeregiem nieprecyzyjnych sformułowań. Zaopiniowano pozytywnie, z uwagami, projekty ustaw ministra zdrowia zmieniające ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty oraz o zawodzie farmaceuty. Rada zaopiniowała regulaminy stypendialne oraz wnioski jednostek organizacyjnych uczelni o uprawnienia do nadawania stopni naukowych i o możliwość kształcenia na niestandardowych studiach podyplomowych. Pozytywnie zaopiniowany został wniosek Uniwersytetu Gdańskiego o kształcenie na kierunku międzynarodowe gospodarcze, a negatywnie wniosek Uniwersytetu Jagiellońskiego o kształcenie na kierunku studiów zaawansowane materiały oraz nanotechnologia, w trybie art. 11 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.

W trakcie posiedzenia Sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży 9 maja resort edukacji narodowej przekazał informację na temat sytuacji prawnej kolegiów nauczycielskich i nauczycielskich kolegiów języków obcych. Powszechne było przekonanie, że kolegia należy włączyć w system szkolnictwa wyższego. W kwestii jak to uczynić, głosy były podzielone. Kolegia kształcą opierając się na ustawie o systemie oświaty. Aktualnie mają 23 tys. słuchaczy, w tym 15 tys. nauczycieli języków. Aby uzyskać dyplom licencjata, absolwenci muszą uzupełniać edukację w szkołach wyższych. Rozwiązanie to stwarza wiele problemów. Czas więc, aby podjąć decyzje co do przyszłości tej formy kształcenia.

18 maja odbyło się spotkanie prezydiów Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów oraz Rady Głównej. Za ważne uznano ustalenie spójnych kryteriów opiniowania wniosków o uprawnienia do nadawania stopni naukowych, kwestie dotyczące przygotowywania prac doktorskich i habilitacyjnych w językach obcych, określenie reguł kształcenia na trzecim stopniu (doktoranckim) oraz zagadnienia dotyczące harmonizacji dziedzin i dyscyplin nadawania stopni naukowych z grupami kierunków studiów i kierunkami studiów.