Ramy bez szczegółów

Jerzy Błażejowski


Pierwsze w 2007 roku posiedzenia Prezydium i plenarne Rady Głównej odbyły się 17 i 18 stycznia. Posiedzenie plenarne rozpoczęło się wręczeniem przez prof. Michała Seweryńskiego, ministra NiSW, nagród laureatom konkursu „Forum Akademickiego” na artykuł popularnonaukowy pod hasłem Skomplikowane i proste. Młodzi uczeni o swoich badaniach. Do Rady Głównej wybrani zostali, przez Parlament Studentów RP, studenci: Michał Badziak, Tomasz Orankiewicz, Przemysław Rzodkiewicz oraz Grzegorz Sokołowski. Do Prezydium Rady został wybrany Grzegorz Sokołowski. Rada nie podjęła uchwały w sprawie propozycji nowelizacji rozporządzenia ministra NiSW z 27 lipca 2006 w sprawie warunków, jakie muszą spełniać jednostki organizacyjne uczelni, aby prowadzić studia na określonym kierunku i poziomie kształcenia, gdyż zgłaszane są kolejne uwagi. Zaopiniowano 7 regulaminów stypendialnych.

Dyskusję wywołało pismo prof. Krzysztofa J. Kurzydłowskiego, podsekretarza stanu w MNiSW, skierowane do redaktorów naczelnych i wydawców, dotyczące kategoryzacji czasopism pod kątem przyszłej oceny parametrycznej jednostek. Problem jest ważny i Rada podejmie w tej sprawie uchwałę na posiedzeniu lutowym.

Członkowie Rady żywo interesowali się losami projektu rozporządzenia w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela. Jak informowałem wcześniej, projekt został przyjęty przez Radę na posiedzeniu listopadowym i miał zostać zamieszczony na stronie internetowej Rady po dokonaniu korekty redakcyjnej. W krótkim jednak czasie napłynęło wiele uwag krytycznych oraz proponujących modyfikacje tekstu. Nie sposób było je wszystkie uwzględnić, szczególnie że wiele z nich się wykluczało. W tej sytuacji dokument został rozesłany do uczelni i instytucji szkolnictwa wyższego wraz z zaproszeniem na spotkanie dyskusyjne 5 stycznia. Przyjechało wiele osób, które wypowiedziały się co do potrzeby i możliwości modyfikacji projektu. Wiele ośrodków przedstawiło swoje koncepcje kształcenia nauczycieli. Podjęto decyzję o kontynuacji prac w węższym zespole.

Pierwsze posiedzenie tego zespołu odbyło się 15 stycznia. Osiągnięto porozumienie co do liczby godzin kształcenia pedagogiczno−wychowawczego (obejmującego dydaktyki przedmiotowe), poziomu znajomości języka obcego oraz przygotowania w zakresie technologii informacyjnej – w relacji do standardów kształcenia w ramach kierunków studiów, makrokierunków studiów lub studiów międzykierunkowych. Kolejne spotkanie zespołu planowane jest na 29 stycznia, a ewentualne dalsze spotkania – do 8 lutego. 9 lutego ma się odbyć spotkanie otwarte, na które zaproszeni zostaną przedstawiciele uczelni oraz instytucji szkolnictwa wyższego. Po tym spotkaniu zamieszczona zostanie na stronie internetowej Rady (www.rgsw.edu.pl) wersja projektu, którą uda się wspólnie sformułować.

Uczestnicząc w spotkaniach 5 i 15 stycznia miałem możliwość dostrzeżenia różnic w podejściu do kształcenia nauczycieli między dydaktykami przedmiotowymi a pedagogami. Te różnice były przyczyną nieprzychylnego odbioru projektu przyjętego przez Radę, przygotowanego głównie przez grono pedagogów. Porozumienie niełatwo osiągnąć, ale jest ono niezbędne, jeśli chcemy wykształcić dobrych nauczycieli. Kształcenie przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela nie musi być powszechne, bowiem zapotrzebowanie na absolwentów nie jest duże. Powinno się natomiast odbywać w dobrze przygotowanych uczelniach i ośrodkach akademickich, w których kształcenie w ramach kierunków i makrokierunków studiów może być zintegrowane z kształceniem pedagogiczno−wychowawczym uwzględniającym dydaktyki przedmiotowe. Nad szczegółami i koncepcjami tego kształcenia można się dalej zastanawiać. Standardy przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela powinny określać ramy i reguły kształcenia bez wnikania w szczegóły. Tak rozumiane standardy należy przygotować szybko, aby mogły być wdrażane równolegle ze standardami dla kierunków studiów oraz makrokierunków i wkomponowane w rozwijający się Proces Boloński.

Uczestniczyłem w posiedzeniu Prezydium KRASP, które 11−12 stycznia odbyło się w Łodzi, na zaproszenie rektora Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej. Poinformowałem o zakończeniu prac nad szczegółowymi standardami kształcenia dla kierunków studiów oraz o zaawansowaniu formułowania części wspólnej standardów kształcenia. Podałem przykłady przepisów, które dają uczelniom swobodę w przygotowaniu programów nauczania, a studentom możliwość wyboru ścieżki kształcenia. Podjąłem zobowiązanie przygotowania „przewodnika” ułatwiającego poruszanie się w obszarze standardów kształcenia, po ukazaniu się odpowiedniego rozporządzenia ministra NiSzW. Przygotowując standardy, staraliśmy się jak najmniej usztywniać proces kształcenia. Nie zawsze było to możliwe wobec wymagań zawodowych i postawy środowiska akademickiego. Standardy kształcenia – kompletne po raz pierwszy od 16 lat – są wizytówką naszego szkolnictwa wyższego i wartościowym zbiorem reguł organizowania edukacji i kształcenia na poziomie wyższym.