Dotacja dla niepublicznych

Jerzy Błażejowski


Na otwartych posiedzeniach Prezydium Rady, które odbyły się 23 sierpnia i 13 września, omawiano i rozpatrzono sprawy bieżące. Pozytywnie zaopiniowano projekty ustaw o nadaniu dwóm uczelniom medycznym nazwy uniwersytet medyczny oraz projekt ustawy o zmianie ustawy o zasadach finansowania nauki. Prezydium Rady uznało, że finansowanie działalności statutowej nie powinno ograniczać się do jednostek pierwszej i drugiej kategorii (art. 11 ust. 5) wobec niejednoznacznych kryteriów i trudności dokonania oceny parametrycznej. Prezydium Rady zgłosiło uwagi do projektu ustawy o utworzeniu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Ustawa stwarza szansę szerszego zaangażowania środowisk naukowych w życie gospodarcze i społeczne kraju. O ile idea utworzenia Centrum nie budzi zastrzeżeń, to już jego struktura, zakres działania i sposób finansowania – tak. Niezbędne są dalsze konsultacje w tej sprawie. Prezydium Rady zaopiniowało liczne rozporządzenia, których nie będę szczegółowo wymieniał. Odniosę się tylko do jednego, dotyczącego warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. Prezydium opowiedziało się przeciw tzw. amnestii dla maturzystów z lat 2005 i 2006. Takie posunięcie obniża prestiż egzaminu maturalnego, dzieli maturzystów na dwie grupy, a ponadto stanowi niebezpieczny precedens. Sprawy zdania lub nie jakiegokolwiek egzaminu nie powinny być bowiem rozstrzygane drogą nawet najwyższej rangi aktu pranego. Powinien o tym decydować egzamin przeprowadzony na podstawie odpowiednio wcześnie ustalonych kryteriów. Zaopiniowane zostały liczne wnioski jednostek organizacyjnych szkół wyższych o przyznanie uprawnień do nadawania stopni naukowych, wnioski o prowadzenie studiów podyplomowych, regulaminy stypendialne, propozycje uzupełnienia planu dotacji w 2006 roku na pomoc materialną dla studentów uczelni niepublicznych, propozycje zasad podziału dotacji na pomoc materialną dla doktorantów – po raz pierwszy – oraz projekt zarządzenia ministra NiSzW w sprawie powołania Rady ds. Procesu Bolońskiego.

Uczestniczyłem w debacie na temat Stan i przyszłość szkolnictwa wyższego i nauki polskiej, która miała miejsce w trakcie XIV Spotkania Redaktorów Gazet Akademickich, zorganizowanego w Akademii Techniczno−Rolniczej im. J.J. Śniadeckich w Bydgoszczy w dniach 7−10 września. W wystąpieniu dokonałem analizy stanu obecnego oraz zarysowałem perspektywy na nieodległą przyszłość. Dyskusja dotyczyła m.in. modelu kariery naukowej i akademickiej, statusu i kształcenia doktorantów, internacjonalizacji i globalizacji badań i edukacji oraz regulacji prawnych w tych obszarach. Prasa akademicka to ważne źródło informacji w naszym środowisku, pozostające poza wpływami zewnętrznymi. Ważne, aby stan taki utrzymać i widzieć w tej prasie istotny element autonomii akademickiej.

W dniach 14−15 września uczestniczyłem w II Zgromadzeniu Plenarnym Konferencji Rektorów Zawodowych Szkół Polskich, które odbywało się w Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa w Poznaniu. Poinformowałem o postępach prac nad standardami kształcenia oraz o istotnych obszarach aktywności Rady. Była okazja do zapoznania się z problemami, jakie nurtują wyższe szkolnictwo zawodowe, głównie niepubliczne. Powszechnie padało pytanie, kiedy zacznie być dofinansowywane z budżetu państwa kształcenie na studiach stacjonarnych w uczelniach niepublicznych, jako że ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym taką możliwość przewiduje. Problem będzie musiał znaleźć rozwiązanie, bowiem nie bardzo wiadomo, dlaczego pieniądze podatnika służą finansowaniu studiów stacjonarnych w uczelniach publicznych, a nie trafiają do tej samej grupy studentów w uczelniach niepublicznych. Dofinansowanie to może mieć miejsce po odpowiednim zwiększeniu dotacji budżetowej na szkolnictwo wyższe i wydzieleniu środków dla uczelni niepublicznych. Na obecnym poziomie finansowania szkolnictwa wyższego, środków w budżecie ministra NiSzW na ten cel nie ma.

Na zaproszenie prezesa Fundacji Rektorów Polskich, prof. Jerzego Woźnickiego, uczestniczyłem 19 września w Zgromadzeniu Fundatorów FRP – Instytutu Społeczeństwa Wiedzy. W sprawozdaniu ukazującym wszechstronną i ważną dla środowiska akademickiego i naukowego działalność prof. Woźnicki wymienił m.in. opracowanie Nowe podejście do standardów kształcenia w szkolnictwie wyższym. Zawarte są w nim, pośród innych, wypowiedzi profesora J. Lubacza i moja oraz wszystkie istotne dokumenty Rady dotyczące standardów kształcenia. Jest to ważny zbiór informacji na temat standardów kształcenia.

Prof. Jan Madey i ja uczestniczyliśmy 19 września w spotkaniu zorganizowanym przez ambasadora USA Victora Ashe’a dla uhonorowania polskiej nauki. Kilku członków Rady uczestniczyło 20 września w doniosłej uroczystości wręczenia po raz pierwszy wybitnym uczonym nagród ministra NiSzW.