Studia podyplomowe

Jerzy Błażejowski


Kwietniowe posiedzenia prezydium (19) i plenarne (20) poświęcone były analizie dokumentu na temat kształcenia technicznego w szkole ogólnej, przygotowanego przez prof. L. Dobrzańskiego i powołany przez Radę zespół. W opracowaniu przedstawione zostały propozycje rozwiązań w zakresie podstawy programowej przedmiotu technika na różnych poziomach kształcenia. Chociaż były zastrzeżenia do niektórych sformułowań, dokument jest wartościowym zbiorem propozycji do przygotowania rozporządzenia ministra. Wiedza techniczna jest nieodzownym elementem wykształcenia ogólnego i dobrze, że myśli się o sformułowaniu wytycznych dotyczących edukacji w tym zakresie.

Rada podjęła opiniowanie kolejnych wniosków o prowadzenie studiów podyplomowych w oparciu o art. 8 ust. 7 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Natychmiast pojawiła się kwestia interpretacji zapisu w ustawie. Art. 8 ust. 6 jest jasno sformułowany – mówi, że „uczelnia może prowadzić studia podyplomowe w zakresie związanym z prowadzonymi przez nią kierunkami studiów” – i nie nastręcza trudności interpretacyjnych. Kłopoty sprawia natomiast art. 8 ust. 7, mówiący, że jeżeli program studiów podyplomowych wykracza poza zakres, o którym mowa w ust. 6, studia mogą być prowadzone po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej. Logiczna byłaby interpretacja następująca: (a) uczelnie same organizują studia podyplomowe, jeśli są one zorientowane na prowadzone przez nie kierunki studiów, o których mowa w art. 9 pkt 1 lub art. 11 pkt 1 oraz (b) uczelnie starają się o zgodę ministra, jeśli zakres studiów podyplomowych nie pasuje do żadnego z prowadzonych przez nie kierunków studiów.

Niestety, przepisy art. 8 ust. 7 mogą być rozumiane odmiennie, o czym przekonaliśmy się analizując wnioski dwóch uczelni niepublicznych. Wystąpiły one o zgodę na kształcenie podyplomowe w zakresie nieodpowiadającym kierunkom kształcenia w tych uczelniach. Prezydium Rady postanowiło zawiesić opiniowanie wniosków i zwrócić się do Departamentu Prawnego MEiN o interpretację przepisów art. 8 ust. 7. Pierwsza opinia podjęta w tej sprawie będzie precedensem rzutującym na sposób opiniowania dalszych wniosków. Oby udało się znaleźć rozwiązanie nieutrudniające kształcenia podyplomowego, ale zachowujące jego rangę i wysoki poziom.

Rada zaopiniowała pozytywnie nadanie Akademii Ekonomicznej w Krakowie nazwy Uniwersytet Ekonomiczny oraz Akademii Rolniczej we Wrocławiu nazwy Uniwersytet Przyrodniczy. Pozytywną opinię zyskała również inicjatywa zmiany nazwy Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku na Akademię Pomorską w Słupsku. Natomiast Rada uznała, że nadanie Akademii Techniczno−Rolniczej w Bydgoszczy nazwy Uniwersytet Techniczno−Przyrodniczy jest niezgodne z przepisami ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.

Zmiana ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU nr 46 poz. 328 z 2006 r.) umożliwiła zaopiniowanie regulaminów stypendialnych. Pochodziły one z FNP, Fundacji Humboldta, UJ, Fundacji UAM, UWr., AR we Wrocławiu, Wyższej Szkoły Umiejętności w Kielcach, Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie oraz Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Rada wypowiedziała się w większości przypadków pozytywnie o regulaminach. W trzech przypadkach Rada zasugerowała modyfikację sformułowań lub usunięcie przepisów niekorelujących z pojęciem działalności naukowej czy wyników w nauce.

Zaopiniowane zostały wnioski uczelni o przyznanie uprawnień do nadawania stopni naukowych oraz planu podziału dotacji na pomoc materialną dla studentów uczelni niepublicznych. Rada zdecydowała się przedstawić ministrowi EiN projekty standardów dla kierunków studiów: informacja naukowa i bibliotekoznawstwo, inżynieria środowiska oraz inżynieria chemiczna i procesowa. W ten sposób standardy dla 25 kierunków są aktualnie w formie nadającej się do zamieszczenia w rozporządzeniu ministra EiN.

22 marca prof. J. Lubacz i ja uczestniczyliśmy w spotkaniu zorganizowanym przez gen. J. Flisa, komendanta−rektora Akademii Obrony Narodowej, na temat kierunków studiów obejmujących nauki wojskowe. Kierunki aktualnie znajdujące się na liście: bezpieczeństwo narodowe, logistyka i nawigacja, nie obejmują całego obszaru kształcenia. Uczelnie wojskowe przygotowały projekty standardów dla wymienionych wyżej kierunków, które będą niebawem przez Radę rozpatrywane.

Uczestniczyłem w posiedzeniu prezydium KRASP 24 marca. Podjęta została m.in. uchwała w sprawie prac nad standardami kształcenia popierająca „ewolucyjne wprowadzenie nowego podejścia do standardów kształcenia w duchu przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.

Odbyły się dwa spotkania poświęcone sprawom doktorantów – 5 kwietnia w Uniwersytecie Warszawskim Prawo o szkolnictwie wyższym a doktoranci oraz 6 kwietnia zorganizowane przez Radę Główną w MEiN na temat modelu kształcenia doktoranckiego. Po dwóch spotkaniach na temat studiów doktoranckich zorganizowanych przez Radę (10 lutego i 5 kwietnia) zgromadzony został interesujący materiał, który zostanie upubliczniony. Dyskusja na ten temat będzie kontynuowana, aby w przyszłym roku można było pokazać na konferencji ministrów edukacji w Londynie nasz wkład w rozwój tej formy kształcenia.